سلامت نیوز:مسوول دبیرخانه كمیسیون فاقدان شناسنامه و مشكوك التابعین شورای تامین سیستان و بلوچستان گفته است: بر اساس آمار غیر رسمی ١٠٠ تا ١٥٠ هزار نفر غاصب شناسنامه در استان وجود دارند كه با شناسنامه افراد دیگر زندگی می‌كنند.
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه اعتماد نوشت: آمار رسمی غاصبان شناسنامه در سیستان و بلوچستان بر اساس اعلام ثبت احوال، ۶۶۲ نفر است. غاصبان شناسنامه كسانی هستند كه شناسنامه افراد دیگر را با روش‌های مختلف از جمله سرقت، اجاره یا استفاده از شناسنامه فرد مرده غصب كرده باشند. بازار خرید و فروش شناسنامه افراد متوفی یا در برخی موارد افراد زنده در استان سیستان و بلوچستان داغ است. این استان مرزی از سال‌های دور گذرگاهی برای ورود پناهجویان و مهاجران از كشورهای دیگر، به ویژه افغانستان بوده است. مهاجرانی كه بسیاری از آنها به صورت غیرقانونی وارد ایران می‌شوند. استان سیستان و بلوچستان از سال ٨٨ به عنوان یكی از مناطق ممنوعه برای مهاجران خارجی شناخته شد. اما این ممنوعیت باعث نشد حضور اتباع خارجی در این استان از میان برود. بلكه اتباع افغان به صورت غیرقانونی و پنهانی در مناطق حاشیه‌ای شهرها زندگی می‌كنند. خرید و فروش شناسنامه مردگان و اجاره شناسنامه، راهی است كه بسیاری از این افراد برای داشتن حاشیه امن و فرار از موانع قانونی ناشی از بی‌مدركی انتخاب می‌كنند. در برخی موارد خرید و فروش شناسنامه افراد ایرانی زنده نیز دیده می‌شود. به عنوان مثال فروش شناسنامه افراد معلول خانواده یا نوزادان تازه متولد شده از سوی خانواده‌ها به اتباع خارجی سبب بی‌هویت شدن عده‌ای از ایرانیان می‌شود.
مسوول دبیرخانه كمیسیون فاقدان شناسنامه و مشكوك التابعین شورای تامین سیستان و بلوچستان می‌گوید: طرح ساماندهی و یكپارچه‌سازی آرامستان‌ها در سطح استان در حال اجراست و در موارد دیگر از جمله سرقت و اجاره نیز مراجع قضایی ورود می‌كنند.
اما بسیاری از مردگان در گورستان‌های رسمی دفن نمی‌شوند كه نیازی به ابطال شناسنامه داشته باشند. مرگ افراد در حاشیه شهر و دفن غیرقانونی آنها هم گاهی تبدیل به منبع درآمدی برای خانواده متوفی می‌شود. چرا كه بسیاری از افراد نیازمند حاشیه شهر اقدام به فروش شناسنامه مردگان خود می‌كنند. در نتیجه بسیاری از افراد هستند كه با شناسنامه مردگان زندگی می‌كنند. از طرف دیگر سیستان و بلوچستان با جمعیت بالایی از ایرانیان بدون شناسنامه روبه‌روست. سال ۹۲ همزمان با آغاز به كار دبیرخانه فاقدان شناسنامه، چهار هزار و ۴۸۰ پرونده فاقدان شناسنامه را تحویل گرفت و سه هزار و ۷۷۷ پرونده نیز از آن زمان تاكنون در این دبیرخانه تشكیل شده است. در مجموع از سال ۹۲ تاكنون حدود ۶ هزار و ۵۷۷ پرونده مورد رسیدگی قرار گرفت و برای ۲۲ هزار نفر در سیستان و بلوچستان شناسنامه صادر شد. این در حالی است كه در فاصله سال‌های ١٣٧٤ تا ١٣٩٢ تنها حدود ۱۱ هزار پرونده فاقدان شناسنامه در سیستان و بلوچستان بررسی شد.
مسوول دبیرخانه كمیسیون فاقدان شناسنامه و مشكوك التابعین شورای تامین سیستان و بلوچستان می‌گوید: از سال ۹۲ تاكنون ۵۰۰ پرونده مشكوك التابعین (وجود شك و تردید در سند سجلی افراد) در استان تشكیل و ۳۶۴ پرونده رسیدگی شد و ۱۳۶ پرونده باقی مانده نیز تا پایان ماه جاری رسیدگی می‌شود.
كسی آمار دقیقی از تعداد افراد بی‌شناسنامه ندارد. مطابق آماری كه در سال ١٣٩٠ منتشر شد، نزدیك به ٤٠٠ هزار كودك فاقد شناسنامه در كل كشور وجود دارند. این تعداد جدای از بزرگسالان فاقد شناسنامه است. فرقی ندارد در تهران باشند یا در سیستان و بلوچستان. بی‌هویتی آنها را به حاشیه شهرها رانده است یا در مرزهای كوچك روستای محل زندگی‌شان محصورشان كرده. مانند اهالی روستای «گواجوییك» در «قصرقند» استان سیستان و بلوچستان كه بخش مهمی از جمعیتش بی‌شناسنامه و بیسواد هستند. بسیاری از بی‌شناسنامه‌ها فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی و اتباع افغان هستند كه مطابق قانون تابعیت قادر به دریافت شناسنامه نیستند. تا پیش از سال ١٣٦٧ فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی و اتباع خارجی، مطابق تبصره ماده ١٦ قانون ثبت احوال، موفق به گرفتن شناسنامه می‌شدند. این تبصره در سال ١٣٥٥ تصویب شد و به زنان این امكان را می‌داد كه در غیاب شوهران‌شان برای دریافت شناسنامه فرزندان اقدام كنند. در سال ١٣٦٧ مصوبه شورای امنیت ملی، مانع اجرای این قانون شد.
بی شناسنامه‌ها تنها فرزندان زنانی كه با اتباع كشورهای دیگر (در بیشتر موارد، كشور افغانستان) ازدواج كرده‌اند نیستند. فرزندان حاصل از ازدواج‌های ثبت نشده و افرادی كه نداشتن شناسنامه میراث خانوادگی‌شان است، گروه‌های دیگر هستند. تعداد روستاییانی كه نسل به نسل شناسنامه ندارند در استان‌های لرستان، كردستان، خوزستان و سیستان و بلوچستان بیشتر از سایر نقاط كشور است. به گفته یكی از كارشناسان حقوقی اداره ثبت احوال استان سیستان و بلوچستان، طرح هدفمندی یارانه‌ها باعث شد بسیاری از روستاییان و فاقدان شناسنامه به ثبت احوال مراجعه كنند و بسیاری موفق به دریافت شناسنامه شوند. اما همچنان در روستاهای دورافتاده، یارانه هم نتوانسته به شناسنامه‌دار شدن روستاییان كمك كند. در سیستان و بلوچستان كم نیستند زنانی كه نه ازدواج شان در جایی ثبت شده و نه همسرشان شناسنامه دارد. در نتیجه فرزندان آنها آمار بی‌شناسنامه‌ها را افزایش می‌دهند.
سیستان و بلوچستان با ۲ میلیون و ۷۷۵ هزار و ۱۴ نفر جمعیت و ۱۸۷ هزار و ۵۰۲ كیلومتر مربع وسعت پهناورترین استان كشور شناخته می‌شود و به دلیل داشتن مرزهای طولانی مشكلات مربوط به هویت، شناسنامه و آسیب‌های ناشی از حضور اتباع غیرقانونی در این استان بیشتر به چشم می‌خورد.
این استان دارای ۱۹ شهرستان است و افزون بر ۱۳۰۰ كیلومتر مرز زمینی با كشورهای افغانستان و پاكستان و ۳۱۰ كیلومتر مرز دریایی در دریای عمان دارد. قرار گرفتن سیستان و بلوچستان در همسایگی ۲ كشور یادشده موجب شده تا اتباع بیگانه از راه‌های غیرقانونی و به وسیله قاچاقچیان انسان وارد این استان شوند. تا زمانی كه موضوع ورود غیرقانونی اتباع بیگانه و تعیین تكلیف هویت ایرانیان فاقد شناسنامه حل نشود، بازار خرید و فروش شناسنامه همچنان گرم خواهد ماند.
نظر شما