سلامت نیوز:دمینوی اشتباهات و ناکارآمدیها را پایانی نیست و هر چه در گزارش هیات بررسی حادثه پلاسکو بیشتر کنکاش میشود، بیشتر باید برای مدیریت بحران شهر و مدیریت نیروی انسانی حسرت خورد. این روزهای پسا گزارش پلاسکو مانند کابوس شده است.
به گزارش سلامت نیوز،ایتکار نوشت: بعد از انتشار گزارش کامل حادثه پلاسکو پردههای زیادی کنار رفتند و به وضوح دیده شد که قصور در اجرای فرامین و قوانین دیکته شده چقدرمیتواند برای شهر خطرناک باشد و این خطر چه بلایی میتواند سر این شهر بیاورد بلایی که همه از آن به عنوان یک تجربه تلخ یاد میکنند.
پلاسکو قربانی مدیریت شهری
حادثه پلاسکو و گزارش بعد آن موضوعات زیادی را در مدیریت شهری و همچنین مدیریت بحران روشن کرد، موضوعاتی که شاید پیش از این وجود داشت اما نهان بوده است. پلاسکو آزمون سختی از مدیریت بحران گرفت و نشان داد برخلاف وعده هایی که برای آمادگی در برابر حوادث داده میشود این شهر آسیب پذیر است. از حادثهای که توانست توانمندیهای مدیریت بحران، دستگاههای امدادی، خدماتی و حتی وزارتخانهها را بسنجد، امروز گزارشی در دست است که قصور و کم کاری های همه دستگاه ها را به رخ کشیده است، دستگاه هایی که شاید در این شهر بیشترین امکانات و بودجه را نسبت به سایر شهرهای کشور دارد.
در کنار این قصور شفاف نبودن قوانین در رسیدگی و سرکشی به اماکنی که دارای نقص ایمنی در سیستم اعلام و اطفاء حریق، سرکشی مالکان از توجه به اخطارهای ایمنی، عدم هماهنگی بین دستگاه ها، استفاده از افراد ناکارآمد به واسطه سیاسی کاری و خیلی موارد دیگر که میتوان نام برد پایههای امنیتی این شهر را به لرزه انداخته اند. همه ساکنان پایتخت از شمال تا جنوب از شرق تا غرب در معرض خطری بزرگ قرار دارند، خطری که نمیتوان آن را دست کم گرفت و از آن چشم پوشی کرد، یک خطر بلایای طبیعی است که نمیتوان جلوی آن را گرفت اما خطر بزرگتر ادامه روند ناهماهنگی دستگاههای مجری مدیریت بحران است که در این حوادث یا می توانند نقش مثبتی را ایفا کنند یا با انداختن مسئولیت به گردن هم نقش منفی و شدت دهنده به بحران ها باشند.
به هرحال گزارش هیات ملی حادثه پلاسکو گویای واقعیتهای تلخ مدیریت ناکارآمد شهری در بخشها و سطوح مختلف مدیریتی است که میتواند خود نابودگر
باشد.
شهر تهران به خاطر موقعیت استراتژیک و بسیار حساسی که در مدیریت کشور دارد نیازمند توجه بیشتر است. البته سایر شهرهای کشورمان نیز در معرض خطرات بسیاری هستند، به عنوان مثال همین سیل اخیر در استانهای غربی و شمال
غر بی کشور که جان عدهای را گرفت و خسارت های مالی فراوانی هم وارد کرد، نشان داد همه شهرها در معرض خطر هستند اما چیزی که خیلی اهمیت دارد مدیریت بحران و زمان برای امدادرسانی سریع و بی حاشیه است.
برنامههای مقاوم سازی ساختمانهای بلند در دستور کار دستگاههای نظارتی قرار گیرد نایب رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی از آماده بودن گزارش کمیسیون عمران مجلس در مورد حادثه آتش سوزی ساختمان پلاسکو خبر داد و گفت: «باید برنامههای مقاوم سازی و ایمن سازی ساختمانهای بلند در دستور کار دستگاههای نظارتی و مالکان ساختمان قرار گیرد تا در آینده شاهد بروز چنین حوادثی در سطح کشور نباشیم.»
علیم یارمحمدی، نایب رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در مورد حادثه پلاسکو اظهار کرد: «گزارش کمیسیون عمران مجلس در مورد حادثه آتش سوزی ساختمان پلاسکو نهایی شده و آماده ارائه به هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی است البته این کار به دبیرخانه مجلس واگذار شده و باید اقداماتی در این زمینه انجام و گزارشی به کمیسیون عمران ارائه دهد.»
وی افزود: «گزارش کمیسیون عمران مجلس در مورد حادثه پلاسکو پیش از این در صحن علنی قرائت شد و مجمع نمایندگان استان تهران نیز گزارش خود را به منظور تکمیل گزارش نهایی کمیسیون عمران ارائه کرد، البته علت وقوع این حادثه به صورت کاملا روشن در گزارش آمده است که نشان میدهد تعلل و خطای انسانی عامل اصلی بروز این حادثه بوده و علت غیر عادی در این حادثه به چشم نمی خورد.»
یارمحمدی ادامه داد: «براساس این گزارش نقش دستگاههای مختلف از جمله شهرداری، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و آتشنشانی به صورت صریح و شفاف اعلام شده است و در صورتی که دستگاههای اجرایی کشور مایل به مقاوم سازی ساختمانهای کلانشهرها باشند به راحتی میتوان با تشکیل و تقویت تیمهای بازرسی متشکل از مهندسان در این زمینه برنامههایی در نظر گرفت تا در صورت نیاز به مالکان ساختمانها توصیهها و هشدارهای ایمنی را ابلاغ کنند.»
وی یادآور شد: «هم اکنون از پتانسیل خوب مهندسان سازمان نظام مهندسی کشور بهرهمند هستیم که در صورت نیاز میتوانند بر ساختمانهای قدیمی و موجود نظارت کنند و نسبت به مقاوم سازی، مقابله با زلزله و مقابله با حریق ساختمانهای موجود ارزیابیهای کارشناسی خود را ارائه دهند.»
نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: «خوشبختانه در ماجرای پلاسکو با ضعف قوانین و مقررات روبه رو نبودیم اما نحوه در به کارگیری امکانات، تجهیزات ایمنی، تدابیر اعمال شده، آموزش نیروها در مدیریت بحران با ضعف جدی مواجه بودیم، به عنوان مثال شاید اگر حداقل امکانات اطفاء حریق در این ساختمان وجود داشت، مدیریت بحران قوی در حوادث داشتیم و یا اگر حادثه به موقع اطلاع رسانی شده و کارشناس مسئول ساختمان در صحنه حادثه حضور داشت شاهد بروز چنین حادثه عظیمی نبودیم زیرا ضعف در موارد یاد شده منجر به فروریزش ساختمان پلاسکو شد.»
وی با بیان اینکه نیازی به تصویب و تدوین قوانین جدید برای ایمنی ساختمان نیست، افزود: «متاسفانه غفلت و بی توجهی به قوانین موجود در ساختمان سازی منجر به بروز چنین حوادثی میشود در حالی که اگر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت کشور و شهرداری نسبت به تعهدات و وظایف خود احساس مسئولیت و پایندی داشته باشند شاهد بروز چنین حوادثی در کشور نخواهیم بود.»
عضو کمیسیون مجلس شورای اسلامی در مورد درسهای عبرت از حادثه پلاسکو تاکید کرد: « حادثه پلاسکو نشان داد باید تجهیزات ایمنی و آتش نشانی به روز شود، شیوه و مدلهای مقابله با بحران مطالبق استانداردهای روز دنیا در نظر گرفته شود، تیمهای کارشناسی از جمله کارشناس مسئول فنی ساختمان در هنگام بروز حوادث در صحنه حضور داشته باشند، به صورت دورهای مانورها و برنامههای آموزشی برای نیروهای امدادی و آتش نشانی برگزار شود.»
یارمحمدی ادامه داد: «با توجه به اینکه علاوه بر تهران در سایر کلانشهرهای کشور نیز ساختمانهای بلند احداث شده باید برنامهها و اقداماتی برای مقاومسازی سازه و اعمال قوانین ایمنی و اطفاء حریق در نظر گرفته و اجرا شود ، زیرا حادثه پلاسکو زنگ خطر و هشدار بروز حوادث ریزش ساختمان را به صدا در آورد و باید برنامههای مقاوم سازی و ایمن سازی ساختمانهای بلند در دستور کار دستگاههای نظارتی و مالکان ساختمان قرار گیرد تا در آینده شاهد بروز چنین حوادثی در سطح کشور نباشیم.»
مسئولیت شهرداری براساس قانون دراولویت است
عضو کمیته گزارش ملی پلاسکو گفت: «در گزارش به دنبال مقصر نبودیم چرا که این کار بر عهده قوه قضاییه است اما بر اساس قانون رعایت نکات ایمنی شهر بر عهده شهرداری است.»
مهدی هداوند، عضو کمیته گزارش ملی پلاسکو با بیان اینکه در قوانین با خلا مواجه هستیم اظهار کرد: «متاسفانه خلا در قوانین موجب شده تا با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم کنیم،کارآیی قانون شهرداری ها برای سال های گذشته است و دیگر کارآمدی لازم را ندارد.»
وی ادامه داد: «در گزارش به دنبال بررسی قوانین برای پیدا کردن مقصر نبودیم بلکه به تحلیل قوانین برای بررسی خلاها پرداختیم والبته تصمیم گیری در خصوص مقصر بر عهده قوه قضاییه است.» عضو کمیته گزارش ملی ادامه داد: «در تبیین قوانین سعی کردیم به ارایه راهکارها نیز بپردازیم اما خلا قوانین مورد بررسی قرار بگیرد.»
هداوند تاکید کرد: «در گزارش به کاستی ها و مقصر ها پرداختیم اما هیچ گاه به دنبال رتبه بندی نبودیم و باید توجه داشت که شهرداری به عنوان متولی شهر در اولویت است و رعایت نکات ایمنی بر عهده شهرداری است، اما در گزارش ملی به وزارت کار نیز اشاره شده و به طور قطع تمام کارشناسان باور دارند که گزارش ملی به تمام جوانب و ابعاد حادثه پلاسکو پرداخته است.»
ضرورت ایجاد نظام یکپارچه مدیریت ایمنی و حوادث بحران شهر تهران
عضو هیات ویژه گزارش ملی پلاسکو با اشاره به حادثه پلاسکو گفت: «با توجه به تنوع مخاطرات و گستردگی شهر تهران، ضرورت دارد نظام یکپارچه مدیریت ایمنی، حوادث بحران شهر تهران با انجام مطالعات دقیق علمی، به کارگیری استانداردهای بینالمللی، مدلهای حرفهای و کارشناسی معتبر دنیا و الگوبرداری از نظامهای جاری در کلانشهرهای پیشرفته دنیا طراحی شود.»
سید باقر مرتضوی با بیان اینکه با توجه به حادثه پلاسکو ضروری است سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران مبادرت به شناسایی و ارزیابی طیف متنوعتری از سناریوهای بحران زا کرده و برای پیشگیری و آمادگی اقدام کند، اظهار کرد: «از سوی دیگر نقش فعلی این سازمان که محدود به هماهنگی بین کمیتههای گوناگون بوده و عمدتا عاری از نقش اجرایی برجسته است.، نیاز به بازنگری دارد.»
وی با بیان اینکه سطح بندی حوادث نیز باید مورد بازنگری قرار گیرد، افزود: «با توجه به نبود سامانه خبره (ExperSystem) برای ثبت، طبقه بندی و جستجوی منابع و تجهیزات ایجاد چنین سیستمی ضروری به نظر میرسد. سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران نیز علاوه بر خدمات اضطراری، متولی پیشگیری از حریق و ارائه خدمات ایمنی است اما لیکن جایگاه سازمانی فعلی آن تضمین کننده قدرت، اختیار و نفوذ اثربخش در فرایندهای مدیریت شهری نیست.»
وی ادامه داد: «این سازمان باید نسبت به تدوین ابلاغ، استقرار و اجرای مجموعه مستندات SOP و ACTION PLAN اقدام کند و ضروری است نقشه جانمایی، راههای خروج اضطراری، فایرباکسها، محل فیوزهای قطع برق و ... ساختمانهای بزرگ جدید و یا در حال بهره برداری به سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران تحویل شود.»
به گفته عضو هیات ویژه گزارش ملی پلاسکو نبود شفافیت قانونی و مرزبندی در تعیین وظایف نیروهای سازمانهای همکار در اورژانس و فوریتهای پزشکی و پروتکل نحوه مشارکت و تعامل آنها با همدیگر و نیز با سایر سازمانهای درگیر در مدیریت بحران یکی از ارکان قابل ذکر ساختاری است.
مرتضوی با بیان اینکه در حادثه پلاسکو تخلیه ساختمان در ساعات اولیه و فاز آتش سوزی و ایزوله کردن محدوده اطراف شامل کوچه و خیابانها باید با مشارکت نیروی انتظامی و پلیس راهور با کیفیت و کارآمدی بیشتری صورت میگرفت، تاکید کرد: ضرورت تدوین دستورالعملها و پروتکلهای لازم در این خصوص بسیار ضروری است. وی تصریح کرد: «تمرکز سازمانها و واحدهای متولی ایمنی و مدیریت حوادث نظیر سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران، آتش نشانی و خدمات ایمنی، HSE شهرداری، شرکت شهر سالم در نظام واحد مدیریت بحران شهری میتواند علاوه بر یکپارچگی منابع، باعث هم افزایی و انسجام مجموعه واکنش در شرایط اضطراری و مدیریت بحران شهر تهران شود.» عضو هیات ویژه گزارش ملی پلاسکو با اشاره به اینکه در حادثه ساختمان پلاسکو تعداد اخطارها و هشدارهای سازمان آتش نشانی به هیات مدیره و مالک ساختمان در موضوعات ارتقای سطح حفاظت از حریق ساختمان مشاهده میشود، گفت: «اما این اخطارها فاقد اثربخشی لازم بوده است. لذا ضرورت دارد با طراحی ساز و کارهای لازم و ارتباط ارگانیک بین سامانههای ریسک محور با سطح ایمنی، مسئولیت پذیری و پاسخگویی عمومی در ایمنی متحول شده و ارتقای فرهنگ ایمنی عمومی صورت گیرد.»
مرتضوی تاکید کرد که با توجه به تنوع مخاطرات و گستردگی شهر تهران، ضرورت دارد نظام یکپارچه مدیریت ایمنی، حوادث بحران شهر تهران با انجام مطالعات دقیق علمی، به کارگیری استانداردهای بینالمللی، مدلهای حرفهای و کارشناسی معتبر دنیا و الگوبرداری از نظامهای جاری در کلانشهرهای پیشرفته دنیا طراحی شود.
نظر شما