سلامت نیوز:13 انجمن روان‌شناسی در کشور با نوشتن نامه‌ای، از کاندیداهای ریاست‌جمهوری خواسته‌اند، موضوع سلامت روان جامعه را مورد توجه قرار دهند.
به گزارش سلامت نیوز،وقایع اتفاقیه نوشت: در بخش‌هایی از این نامه که به امضای انجمن‌هایی چون انجمن روان‌شناسی ایران، روان‌شناسی سلامت ایران، مشاوره ایران و چند انجمن مطرح دیگر در عرصه روان‌شناختی، خطاب به ۶ کاندیدای ریاست‌جمهوری رسیده شده، آمده است: در بندهای چهارم و پنجم سند چشم‌انداز جمهوری‌اسلامی ایران، جامعه ایرانی در افق ۱۴۰۴ این‌گونه ترسیم شده است: برخوردار از سلامت، رفاه، امنیت غذایی، تأمین اجتماعی، فرصت‌های برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد مستحکم خانواده، به دور از فقر، تبعیض و بهره‌مند از محیط‌زیست مطلوب، فعال، مسئولیت پذیر، ایثارگر، مؤمن، رضایتمند، برخوردار از وجدان کاری، انضباط، روحیه تعاون و سازگاری اجتماعی، متعهد به انقلاب و نظام اسلامی و شکوفایی ایران و مفتخر به ایرانی‌بودن.
در بخش دیگری از این نامه با اشاره به اینکه بیش از ۱۳ سال از ابلاغ این سند گذشته، آمده است: با وجود این سند، همچنان در زمینه‌های مهمی نظیر سلامت روان، استحکام خانواده، روحیه تعاون و سازگاری اجتماعی و انضباط، هنوز در مسیر چشم‌انداز گام بر‌نمی‌داریم. این درحالی است که در سایر اسناد، نظیر نقشه تحول سلامت (۱۳۹۰)، نقشه جامع علمی کشور (۱۳۹۰) به اهمیت سلامت روان و جامعه سالم و بالنده نیز توجه شده است، اما آمارهای موجود، شواهد تجربی و شاخص‌های سلامت روانی- اجتماعی، مبین واقعیات تلخ دیگری است که زیبنده جامعه ما نیست. پس بجاست که کاندیداهای محترم، برنامه عملی و مبتنی‌بر شواهد علمی برای ارتقای سلامت روانی- اجتماعی ارائه فرمایند. جامعه نیازمندِ آرامش، نشاط، تعاون، سازگاری، احترام به حقوق و حفظ حریم‌ها، قانونمندی و سازندگی است. ازاین‌رو، در مناظرات بعدی حتما این نکات کلیدی مدنظر قرار گیرد.
در بخش دیگری از این نامه به ضرورت جلوگیری از بی‌حرمتی‌ها در مناظرات انتخاباتی و تأثیر آن بر جامعه اشاره شده و آمده است: آحاد جامعه، تجربه خوبی از بی‌حرمتی‌ها و پرده‌دری‌ها که در گذشته نه‌چندان دور به وقوع پیوست، ندارند. پس بهتر است که کاندیداهای محترم از این رویکرد اجتناب ورزند چون تداعی‌گر آن صحنه‌های تلخ است و بر تصمیم انتخاباتی آنها اثر خواهد داشت.
در این نامه به برخی از علل معضلات روانی- اجتماعی حاضر اشاره شده و آمده است: تأکید افراطی بر علوم فیزیکی و فناوری، به قیمت غفلت از علوم انسانی و اجتماعی طی دهه‌های اخیر. این رویکرد، شمشیر دولبه‌ای بوده است که لبه خوب آن پیشرفت‌های علمی نسبی به ارمغان آورده است اما لبه بد آن، اشاعه فرهنگ غفلت از عوامل انسانی را به‌دنبال داشت که علت‌العلل بخشی از مشکلات کنونی جامعه ماست. این موضوع، آشکارا در نحوه برنامه‌ریزی و مدیریت سلامت روان کشور تبلور یافته است. تقلیل مشکلات روانی- اجتماعی به مشکلات جسمی و غفلت جدی از مبانی اجتماعی، ذهنی و معنوی مشکلات روانی باعث شده که روح حاکم بر برنامه‌های سلامت روان (مثلا برنامه ارتقای سلامت روان ۱۳۹0-۱۳۹4) تک‌ساحتی و مبتنی‌بر بُعد جسمانی باشد و درنتیجه عمدتا ناموفق یا ناکارآمد باقی بماند. در ادامه می‌خوانیم: غلبه رویکرد بیمار‌محور به جای سلامتمحور باعث شده بخش عمده بودجه‌ها و امکانات صرف درمان شود، نه پیشگیری. ازاین‌رو باید رشته‌های روان‌شناسی و مشاوره محور اصلی برنامه‌های سلامت روانی- اجتماعی قرار گیرند. منحصرکردن پایش و ارزیابی برنامه‌های سلامت روانی به برنامه‌ریزان و مجریان برنامه‌ها! درحالی‌که منطقا فرایند پایش باید توسط سایر متخصصان سلامت روان انجام گیرد.
کم‌توجهی به اصول مهم اقتصاد و عدالت در حیطه سلامت روانی- اجتماعی در مقایسه با سلامت جسمی. فقدان ساماندهی متخصصان حوزه سلامت روان کشور، تضعیف معدود نهادهای خدمت‌رسان و ناتوانی یا کارشکنی در تربیت کارشناسان و متخصصان حوزه سلامت که عمدتا در دو، سه سال اخیر به وقوع پیوست. در پایان این نامه با ذکر پیشنهاداتی آمده است: با توجه به بحرانی‌بودن وضعیت سلامت روانی- اجتماعی جامعه و ناکارآمدی سیاست‌های موجود، بسیجِ همه امکانات کشور برای مواجهه با این معضل فراگیر پیشنهاد می‌شود: ایجاد معاونت سلامت روانی- اجتماعی در ساختار سازمانی نهاد ریاست‌جمهوری تا وظیفه خطیر ساماندهی سلامت روانی- اجتماعی را با حضور متخصصان حوزه سلامت روان در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، سازمان بهزیستی، وزارت کشور، وزارت آموزش و پرورش، سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران، انجمن‌های علمی و... به عهده گیرد. وظیفه پایش برنامه‌های ارتقای سلامت روان به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری سپرده شود. لازم به ذکر است که این وزارتخانه به صورت سنتی، متولی آموزش هزاران متخصص و کارشناس در حیطه سلامت روانی- اجتماعی است و دارای کادر بزرگی از متخصصان آمار و روش‌شناس در سراسر کشور است.
به‌علاوه، بخش اعظم دانش بومی راجع به سلامت روانی- اجتماعی توسط متخصصان این وزارتخانه تولید شده است؛ بنابراین موجه‌ترین نهاد برای ارزیابی این برنامه‌هاست. به این منظور کمیته پایش سلامت روانی- اجتماعی با محوریت وزارت علوم تشکیل شود. حمایت از دوره‌های تحصیلات تکمیلی سلامتمحور در وزارت علوم و سایر وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها به عمل آید. تدوین آیین‌نامه سلامت روانی- اجتماعی کشور توسط یک شورای پنج‌نفره، مرکب از نمایندگان وزارت علوم، وزارت بهداشت، وزارت رفاه و تأمین اجتماعی و دو نفر از استادان دانشگاه با ابلاغ رئیس‌جمهوری. با کمک این آیین‌نامه، سیاست‌گذاری‌ها و پایش سلامت روانی، اجتماعی و معنوی به شکل مطلوب و کاملا علمی انجام خواهد گرفت. همچنین روان‌شناسان کشور تأکید کرده‌اند که توجه به این پیشنهادات می‌تواند تا حد زیادی راهگشای معضل سلامت روانی- اجتماعی باشد و باید در برنامه‌های استراتژیک کاندیداهای محترم به اشکال مختلف لحاظ شوند. «بدیهی است که جامعه بزرگ روان‌شناسان و مشاوران کشور آماده همکاری با دولتی هستند که برنامه مشخصی برای نیل به هدف جامعه سالم و بالنده ارائه دهد و صد البته، در جریان رقابت‌های انتخاباتی، برنامه‌های روشنی برای حمایت از سازمان‌ها، نهادها و خدمات روان‌شناسان و مشاوران معرفی کند.»
نظر شما