سلامت نیوز: قریب به دو سال از هشدار ناسا درباره خشکسالی شدید در ایران میگذرد؛ البته هشدارها درباره بحران خشکسالی در ایران از سالها پیش آغاز شده اما آنچه امروز با آن روبهرو هستیم دیگر نه بحران که فاجعه خشکسالی است.
به گزارش سلامت نیوز،روزنامه وقایع اتفاقیه نوشت: خشکسالی دهه ۸۰، از سال ۸۶ آغاز شده و این فاجعه همچنان ادامه دارد و تاکنون خسارات بسیاری را به کشور وارد کرده است. از طرفی، کارشناسان و صاحبنظران نیز این خشکسالی را شدیدترین خشکسالی در ۴۰ سال اخیر ارزیابی کردهاند؛ موضوعی که به یکی از اصلیترین دغدغههای مردم و دولتمردان کشور تبدیل شده است.
جنگ بر سر آب علاوهبر آبهای مرزی به داخل کشور هم رسیده و استانهای مختلف تلاش میکنند منابع آبی را برای استفاده شهروندان خود حفظ کنند. خوزستان، شمال بوشهر، غرب کهگیلویهوبویراحمد، بخشهایی از اصفهان، یزد، شمال و شرق کرمان، خراسانجنوبی و سیستانوبلوچستان مناطقی هستند که در آنها خشکسالی مشاهده میشود. با آغاز گرمای هوا در اواخر فصل بهار و شروع تابستان، بحران کمآبی پررنگتر از گذشته میشود. کاهش بارشهای جوی و افزایش تبخیر، دریاچهها و رودخانه را میخشکاند و شرایط را از گذشته دشوارتر میکند. قطعی آب خانگی در برخی استانها که عمدتا دارای آبوهوای گرم هستند، مردم را دچار مشکل کرده است. قطعی آب در سالهای اخیر علاوهبراینکه افزایش مهاجرت از روستاها را بهدنبال داشته، هجوم ریزگردها را نیز تشدید کرده است.
ایران یکی از گزینههای خشکسالی جهانی
بخش تحقیقات اقلیمی ناسا براساس نتایج یک تحقیق چند ساله برای مدلسازی دورههای اقلیمی پیشبینی کرده که در سه تا چهار دهه پیشرو، کره زمین با یک نوع تغییر نظام بارش مواجه شده است. از بارش در مناطق خشک کاسته شده و به بارش در مناطق مرطوب افزوده شده است. براینمبنا، مناطق خشک کنونی خشکتر میشوند، بیابانها پیشتر میروند و مناطق استوایی پربارشتر خواهند شد که این تغییر در برخی مناطق شدیدتر و اثرگذارتر خواهد بود. ایران کشوری است که در این گزارش دوبار به نام آن بهعنوان یکی از کشورهایی که در پیشانی این قهقرای مرگبار اقلیمی قرار دارد، اشاره شده و نتایح علمی ناسا نشان میدهد در بسیاری از سالهای پیشرو، میزان بارش ایران کمتر از نصف میانگین خواهد بود و بیابانها در ایران بسیار گسترش خواهند یافت و غالب زیستگاههای ایران وارد یک دگردیسی پسرونده خواهند شد. یعنی جنگلها درختزار میشوند، درختزاران بوتهزار میشوند، بوتهزارها بیابان میشوند و بیابانها به عدم زادآوری مطلق نزدیک خواهند شد. براساس این گزارش، در فهرست 45 کشور در معرض خطر، ایران در رتبه چهارم قرار گرفته است. گزارش ناسا تأکید میکند که بعید نیست بین 30 تا 40 سال آینده، بخشهای وسیعی از ایران به بیابان مطلق تبدیل شوند. تأثیرات گرمایش زمین و عواقب آن همچون خشکسالی به حدی جدی است که هشدارها برای مهار گازهای گلخانهای و جلوگیری از پیامدهای ناگوار مثل سیل جاری شده است.
8 استان در خطر خشکسالی شدید
استانهای مرکزی و کویری به دلیل شرایط خاص جغرافیایی بیشتر از دیگر استانها در معرض خشکسالی قرار دارند. بارشهای کم و تبخیر بالای آب در این مناطق در سالهای اخیر، کشاورزی این استانها را تا حدی زیادی تحتالشعاع قرار داده تا جایی که سازمان حفاظت محیطزیست کشور، سال گذشته در برخی مناطق، کاشت محصولاتی که مصرف آب بالایی دارند را ممنوع اعلام کرد. براساس گزارشهای مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی کشور خوزستان، شمال بوشهر، غرب کهگیلویهوبویراحمد، بخشهایی از اصفهان، یزد، شمال و شرق کرمان، خراسانجنوبی و سیستانوبلوچستان استانهایی هستند که بیشتر در خطر خشکسالی قرار دارند. براساس این گزارش، 85 درصد از مساحت کشور با درجههای مختلف خشکسالی مواجه بوده که ازاینمیان 5,25 درصد با خشکسالی خفیف، 7,26 درصد با خشکسالی متوسط، 5,24 درصد از خشکسالی شدید و در نهایت 3,8 درصد از مساحت کشور با خشکسالی بسیار شدید همراه بوده است. حدود دو درصد از مساحت کشور هم با ترسالی و مابقی اراضی کشور از شرایط طبیعی خود براساس شاخص مذکور برخوردار بوده است. او درباره پیشبینی وضعیت بارشها تا پایان سال زراعی (مهر سال 95 تا مهر سال96) گفت: براساس خروجی مدلهای پیشبینی فصلی صادره از پژوهشکده اقلیمشناسی، تا پایان سال زراعی جاری، انحراف میزان بارش نسبت به بلندمدت در کشور و اغلب استانها تقریبا به همین وضعیتی است که تاکنون شاهد آن بودهایم و احتمالا با همین شرایط فعلی، سال زراعی را به پایان خواهیم رساند.
نگرانی از قطع آب در تابستان
بوشهر، یکی از استانهای کمآب کشور است که هرساله درزمینه تأمین آب مورد نیاز خود با مشکلات و کمبودهای زیادی روبهرو بوده و این مشکلات هر ساله بیشتر هم میشود. سال گذشته، مردم استان بوشهر، تابستان سختی را از نظر آب شرب پشت سر گذاشتند و نوبتبندیهای بیبرنامه باعث کلافگی بیش از حد تحمل برای مردم شده بود. نوبتبندیها بهگونهای بود که گاهی در برخی از محلات تا چندین روز، آبی وارد خانهها نمیشد و مردم باید یا بیآبی را تحمل میکردند یا آب را به قیمت بالایی خریداری و استفاده میکردند. هربار که مشکلی برای تأمین آب مورد نیاز مردم پیش میآمد و نوبت آبدهی به مردم زیاد میشد، مسئولان اعلام میکردند که در حال رفع مشکل هستیم و انشاءالله سال آینده که منظور سال جاری بود، مشکلات بهشدت کاهش مییابد. معاون امور عمرانی استاندار بوشهر به مهر میگوید: حدود ۹۰ درصد از منابع آب آشامیدنی استان بوشهر از طریق استانهای فارس و کهگیلویهوبویراحمد تأمین میشود و فقط ۱۰ درصد از طریق منابع داخلی تأمین میشود. شاید یکی از مهمترین مشکلات بیآبی در استان بوشهر را بتوان نداشتن منابع آبی مورد نیاز دانست؛ هماکنون بخش عمده آب مورد نیاز استان بوشهر از طریق استانهای مجاور ازجمله فارس و کهگیلویهوبویراحمد تأمین میشود. سال قبل درحالیکه استان فارس نیز با کمبود منابع آب روبهرو بود، آب ورودی استان بوشهر از کازرون قطع شد و این موضوع باعث افت قابلتوجه منابع آبی در استان شد و نوبتبندی توزیع آب در استان بوشهر بههم ریخت. سیدمحمدحسن باستی با بیان اینکه تأمین آب مورد نیاز مردم بهویژه در فصل تابستان، دغدغه اساسی مردم و مسئولان است، اضافه کرد: طرح احداث پروژههای آبشیرینکن نقاط ساحلی استان بوشهر تدوین شده است. برای تأمین منابع پایدار آب آشامیدنی استان بوشهر برنامههای مختلفی تدوین شده که ازجمله این اقدامات، ایجاد آب شیرینکن در مناطق ساحلی بهمنظور تأمین منابع مطمئن و پایدار آب شرب است. معاون امور عمرانی استاندار بوشهر گفت: از همه ظرفیتها استفاده میکنیم تا در تابستان امسال کمترین مشکلات را درزمینه تأمین آب مورد نیاز مردم در نقاط شهری و روستایی داشته باشیم.
یکی از مهمترین راهکارهای تأمین آب مورد نیاز استان بوشهر، شیرینسازی آب دریاست که با توجه به اینکه استان بوشهر سواحل طولانی را دارد، ظرفیتی مناسب برای تولید آب مورد نیاز محسوب میشود. استاندار بوشهر در ارتباط با توسعه آبشیرینکنها در استان بوشهر گفت: بخش عمده آب مصرفی استان بوشهر از طریق استانهای همجوار تأمین میشود که تلاش داریم با توسعه آبشیرینکنها، زمینه تأمین آب استان را فراهم کنیم. مصطفی سالاری از توسعه زیرساختهای شیرینسازی آب دریا بهعنوان یکی از راهکارهای مهم رفع مشکلات آبی استان بوشهر در درازمدت نام برد و افزود: در سواحل استان بوشهر چندین طرح مهم آبشیرینکن اجرا میشود.
نظر شما