سلامت نیوز:٩٠ درصد تخلفات در مدارس غیردولتی مسکوت می ماند تعرفه هایی که برای شهریه مدارس غیر دولتی مصوب می شوند لازم الاجرا هستند و نباید مبلغی غیر از آنچه که مصوب شده دریافت شود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شهروند، اگر در خانه یا خانوادهتان بچه مدرسهای داشته باشید احتمالا از همین روزهایسال به دنبال مدرسهای برای ثبتنام فرزندتان خواهید گشت. اگر در کنار تحصیل، تفریح و یا آموزشهای غیردرسی و تکمیلی فرزندتان اهمیت زیادی داشته باشد و بودجه کافی داشته باشید یقینا مدارس دولتی این نیاز شما را برطرف نخواهند کرد و به همین دلیل باید به سراغ مدارس غیردولتی و غیردولتی بروید. شاید در ابتدا زرق و برق مدارس غیردولتی و برخورد مناسب کادر مدرسه و امکانات عجیب و غریبی که برای دانشآموزان تعریف شده نظر شما را جلب کند اما بعدها با گذشت زمان در برخی موارد شاید آن نتیجه دلخواه را دریافت نکنید.
یکی از مادرانی که فرزندش را برای کلاس ششم در یکی از همین مدارس غیردولتی در منطقه شمال تهران ثبتنام کرده است میگویدسال گذشته که پسرم را برای کلاس پنجم در همین مدرسه ثبتنام کردم راضی بودم ولی امسال یکباره مدرسه شهریه را بالا برد و وقتی برای جویا شدن علت این موضوع به همراه همسرم به مدرسه مراجعه کردیم مدیر مدرسه گفت که با توجه به قبولی دو نفر از دانشآموزان در آزمون تیزهوشان شهریه هم افزایش پیدا کرده است. ما هم مجبور شدیم برای اینکه فرزندمان با آمدن از مدرسه آسیب نبیند با قرض کردن پول او را دوباره در همان مدرسه ثبتنام کنیم.
اغلب مدارس غیردولتی در ابتدا یک نرخی را بهعنوان شهریه برای ثبتنام در سایت خود و یا زمان ثبتنام حضوری از خانوادهها دریافت میکنند. خانوادهها هم به خیال اینکه این شهریه، شهریه ثابت و کامل مدارس است با خیال راحت فرزندان خود را ثبتنام میکنند. مریم مادر ٣٠ ساله است و پسرش راسال گذشته برای کلاس اول در یکی از دبستانهای غیردولتی ثبتنام کرده است. شهریهای که مصوب این مدرسه بود و هنوز هم اگر به سایت مدرسه مراجعه کنید همین مبلغ باقیمانده است مبلغی حدود ٥میلیون تومان بود. ما ابتدا بچهمان را در مدرسه ثبتنام کردیم ولی بعد از گذشت یک ماه از شروعسال تحصیلی پسرم با برگهای به خانه آمد و در آن برگه هم مبلغی بهعنوان شهریه متغیر حدود ٢میلیون تومان ذکر شده بود. وقتی که به مدرسه مراجعه کردیم به ما گفتند که کلاس فوق برنامه فوتبال برای دانشآموزان داریم و این جزو کلاسهای ثابت ما است و هرسال همین برنامه وجود دارد و این مبلغ هم بهعنوان شهریه متغیر از والدین دریافت میشود. ما هم مبلغ را پرداخت کردیم ولی فقط با همین بار تمام نشد و در دفعات مختلف تا پایانسال مبالغی را بهعنوان کلاسها و برنامهها از ما دریافت کردند و تا آخرسال ما مبلغی حدود ١٥میلیون تومان به مدرسهای که قرار بود شهریهاش ٥میلیون تومان باشد پرداخت کردیم. همین موضوع باعث شد که برایسال آینده پسرمان را به مدرسه دولتی بفرستیم.
اما در این میان مدارسی هم وجود دارند که از همان ابتدا شهریه بالا برای کلسال میگیرند و در مقابل امکانات خوب و کاملی هم در اختیار دانشآموزان و والدین میگذارند. نسیم که مادر یک کودک ٧ ساله است. برای ثبتنام فرزندش در پایه اول دبستان سیزدهمیلیون و ششصد و چهل تومان پرداخت کرده است. مدرسه هم برای دریافت چنین مبلغی در مقابل امکاناتی چون کلاس زبان، کامپیوتر، نقاشی، موسیقی، امکان خرید کتاب و کتابخانه و سالن آمفی تئاتر در اختیار دانشآموزان قرار میدهد. البته این مدرسه برای برگزاری کلاسهای تفریحی و ورزشی مبلغی جداگانه از شهریه دریافت میکند که این موضوع را همان ابتدا به خانوادههایی که قصد ثبتنام کردن فرزندشان را در مدرسه دارند اطلاع میدهد.
برخی از این مدارس با استخدام معلمانی که سابقه زیادی در امر آموزش ندارند آسیب جدیای را به کودکانی که در این مدارس درس میخوانند وارد میکنند. اگر پای درد و دل این معلمان بشینیم متوجه خواهیم شد که آنها به دلیل سابقه کم حقوقی بسیار پایینتر از مدارس دولتی دریافت میکنند و بسیاری از آنها حتی بیمه هم نیستند. شاید همین موضوع یکی از دلایل کمکاری معلمانی باشد که در مدارس غیردولتی مشغول به کار هستند و در ادامه همین امر هم موجب نارضایتی والدین و افت شدید تحصیلی کودکان و نوجوانانی باشد که در این مدارس مشغول به تحصیل هستند. رامین پدر یکی از نوجوانانی است که فرزندش به مدت یکسال در مدرسه غیردولتی درس خوانده است. از زمان ثبت نام گذشته بود و مدارس دولتی هم پسرم را ثبتنام نمیکردند به همین دلیل مجبور شدیم او را در مدرسه غیردولتی ثبتنام کنیم. شهریهای حدود ١٢میلیون تومان پرداخت کردیم ولی در این مدت پسرم افت شدید تحصیلی کرد. هر وقت که از مدرسه به خانه میآمد هیچ تکلیفی را انجام نمیداد و وقتی این موضوع را از او میپرسیدیم در جواب میگفت که کاری ندارد و یا تکالیفش را در مدرسه انجام داده است. با تمام شدن ترم اول و دیدن افت تحصیلی که داشت به مدرسه مراجعه کردیم و کادر مدرسه در جواب به ما گفتند که مشکل از پسر ما است و او باید بیشتر تلاش کند. ولی این موضوع من را راضی نکرد به دلیل اینکه معدل پسر من در مدرسه غیردولتی جزو دانشآموزان متوسط بود و نمیتوانست یکباره دچار افت تحصیلی شود. به همین دلیل برای ترم بعد برای او معلم خصوصی گرفتیم و متوجه شدیم که یک سری از دروس بسیار کم و یا اصلا در مدرسه آموزش داده نشده و پس از پایان یافتنسال تحصیلی مجبور شدیم او را از مدرسه بیرون آوریم و در یک مدرسه دولتی ثبت نامش کنیم.
این روایتها داستان واقعی افرادی بود که از ثبتنام فرزندان خود در مدارس غیردولتی آسیب دیده بودند. با همه اینها براساس اصل ٣٠ قانون اساسی «دولت موظف است؛ وسایل آموزشوپرورش را رایگان برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد» ولی با توجه به این اصل بسیاری از خانوادهها با دیدن امکانات مدارس غیردولتی وسوسه میشوند که فرزندان خود را در این مدارس ثبتنام کنند. قانون تأسیس مدارس غیردولتی که در تاریخ ١٩ مهر ١٣٦٧ تصویب شده در ماده یک خود عنوان میکند که مدارس غیردولتی، مدارسی هستند که از طریق مشارکت مردم مطابق اهداف، ضوابط، برنامهها و دستورالعملهای عمومی وزارت آموزشوپرورش تحت نظارت آن وزارتخانه تأسیس و اداره میشود. منابع مالی مدارس غیردولتی در ماده٧ قانون تأسیس مدارس غیردولتی آمده است که شامل شهریه و کمکهای دریافتی از اولیای دانشآموزان و افراد خیر و موسسات خیریه است.
بر اساس ماده ٧ قانون تأسیس مدارس غیردولتی، منابع مالی این مدارس عبارتند از شهریه دریافتی از اولیاء دانشآموزان و کمکهای دریافتی از اولیاء دانشآموزان و افراد خیر و موسسات خیریه. وزارت آموزش و پرورش میتواند به مدارس غیردولتی کمک نماید. میزان و موارد کمکهای مذکور در آییننامه خاصی که به تصویب هیأت وزیران میرسد مشخص خواهد شد. این کمکها در چهار تبصره مشخص شده است که در ادامه آن را خواهیم خواند.
وزارت آموزش و پرورش میتواند به مدارس غیردولتی کمک نماید. میزان وموارد کمکهای مذکور در آییننامه خاصی که به تصویب هیأت وزیران میرسد مشخص خواهدشد.میزان شهریه قابل دریافت با توجه به سطح آموزشی و همچنین هزینههایسال قبل، هرسال به پیشنهاد موسس یا موسسان و تأیید آموزش و پرورش تعیین خواهد شد. شهریه و کمکهای دریافتی از افراد خیر یا آموزش و پرورش تحت نظر شورایی مرکب از نماینده مؤسس یا موسسان ٢- نماینده معلمان واحد آموزشی ٣- دو نفر نماینده انجمن اولیاء و مربیان واحد آموزشی ٤- مدیر واحد آموزشی دریافت خواهد شد. در ادامه موسس یا موسسان موظفاند سالیانه ترازنامه مالی را جهت اطلاع اولیای دانشآموزان منتشر کنند.
با این حال هر ساله مسئولان آموزشوپرورش با صدور بخشنامهای به مدارس دولتی و غیردولتی میزان وجه دریافتی را مشخص و دریافت هرگونه وجه اضافی را ممنوع میکنند. این درحالی است که پس از صدور این بخشنامه پیگیری نمیکنند که آیا مدارس طبق این بخشنامهها عمل میکنند یا خیر؟ بر این اساس عدمنظارت درست و بجا باعث دور زدن قوانین از سوی مدارس دولتی و غیردولتی شده است. در مواد ١٤، ١٥ و ١٦ از قانون تأسیس مدارس غیردولتی نحوه نظارت بر عملکرد مدارس غیردولتی تعیین شده است اما نظارت شایسته بر اقدامات و عملکرد مدارس غیردولتی اعمال و اجرا نمیشود، بهطوریکه همواره اعتراضاتی به میزان شهریههای دریافتی توسط مدارس غیردولتی از سوی اولیای دانشآموزان مطرح شده است.
تعرفه های مصوب شده لازم الاجرا هستند
با توجه به مبالغ کلانی که برخی مدارس غیردولتی از والدین دریافت میکنند و مجوزی برای این کار ندارند، با حامد توسلی، حقوقدان و وکیل پایه یک دادگستری که سالها مشاور حقوقی اداره کل آموزش و پرورش تهران بوده است به گفتوگو پرداختیم.
حامد توسلی در پاسخ به این پرسش که مدارس غیردولتی اغلب مبالغی بیش از آنچه که در تعرفه و مصوب خود دارند از والدین در طول یکسال تحصیلی میگیرند. آیا این کار قانونی است، به «شهروند» گفت: دریافت مبلغی بیش از تعرفه مصوب قانونی نیست. در صورت وجود تعرفه، باید تعرفه رعایت شود. تعرفههایی که مصوب میشوند لازمالاجرا هستند و نباید مبلغی غیراز آن دریافت شود. وقتی تعرفه موجود اعمال نمیشود و بیش از آن مبلغی دریافت میشود یعنی کار غیرقانونی انجام میشود. درواقع با دریافت هر مبلغی بیش از تعرفه یعنی کار غیرقانونی انجام میشود و خلاف است. با توجه به اصول و تعرفههایی که معین میشود هر اقدامی غیراز آن خلاف مقررات است.
در قانون اعداد و ارقام مشخص نمی شود
حال با توجه به این پاسخ سوالی دیگری مطرح میشود که آیا قانونی مصوب درباره نرخ دریافتیهای مدارس غیردولتی وجود دارد؟ توسلی پاسخ این پرسش را نیز اینگونه توضیح داد: در قانون ارقام و اعداد مشخص نیست، قانون کلیات و مقررات را وضع میکند. قانونی باید جامعیت داشته باشد و به همین منظور به مسائل کلی میپردازد. مسائل جزیی در آییننامهها و دستورالعملها ذکر میشود و برای دریافت آنها باید به آییننامهها رجوع کرد. اگر قانونی خوب تنظیم شده باشد و همه موارد را در نظر بگیرد میتواند مدتها بماند. بهعنوان مثال یک قانون برای یک، دو یا پنجسال وضع نمیشود و اگر درست تنظیم شده باشد میتواند سالها استمرار داشته باشد. قانون مدنی بیش از صدسال از عمرش گذشته است و هنوز یکی از قوانین مستحکم حقوقی است که اعمال میشود. در متن قانون نرخ ثبتنام مشخص نشده است و این به این دلیل است که هرسال با توجه به نرخ تورم و موقعیتهای خاص باید این نرخها تغییر پیدا کند. حقیقتا این نکته میزان دریافتیسال گذشته با امسال یا پنجسال پیش تفاوت دارد و با توجه به مقتضیات روز میتواند تغییر پیدا کند. منتها این تغییرات را باید مدیران و مسئولان آموزش و پرورش به مدارس غیردولتی ابلاغ و اعلام کنند. در دستورالعملهای اجرایی این مبالغ وجود دارد اما متن قانون در این موارد صراحت ندارد و با توجه به این نکته دستورالعملها باید رعایت شود. با توجه به برآوردی که میشود، مبالغ برای هر دوره پیشبینی میشود و به آنها اعلام میشود. آموزش و پرورش هرسال این مبالغ را به مدارس غیردولتی ابلاغ میکند.
ماده ١٠ قانون مدنی تعهدات خصوصی بین افراد را معتبر می داند
مدارس غیردولتی به بهانه کلاسهای خصوصی و تفریحی مبالغ هنگفتی را در طولسال تحصیلی از والدین میگیرند که چند برابر مبالغ شهریه است. این سوال پیش میآید که آیا میتوانند این کار را انجام دهند؟ این حقوقدان نیز در این مورد گفت: این اعمال تا حدودی بلا اشکال است اما برخی از این مدارس این کارهای بلا اشکال را با اشکالات جانبی ترکیب میکنند. واقعا برخی مواقع اگر خود اولیا موافقت میکنند که مدرسه برای فرزندانشان امکانات بیشتری در نظر بگیرد یا در درسهایی که ضعیف هستند یا میخواهند برخی دروس در فرزندانشان تقویت شود، میتوانند به مدرسه اجازه بدهند یا به صورت داوطلبانه موافقت میکنند که مبلغی را برای این امور بپردازند. اما این نکته حایز اهمیت است که باید به صورت داوطلبانه این امور انجام شود و نه صرفا از روی اجبار. اما باید این نیز در نظر گرفته شود که این کلاسها کیفیت و کمیتی که مدرسه در ابتدا وعده میدهد را داشته باشد. برخی اوقات این کلاسها با پیشنهاد مدرسه و موافقت خود اولیا انجام میپذیرد و اولیا تقبل میکنند که فرزندانشان در این کلاسها ثبت نام کنند و مبلغ مورد نظر را نیز پرداخت میکنند. با توجه به ماده ١٠ قانون مدنی تعهدهای خصوصی بین افراد معتبر است و بنابراین میتواند این جنبه قانونی را نیز داشته باشد. اما برخی از مواقع مدارس احساس مسئولیت در قبال این کلاسها نمیکنند و باعث میشود تا کلاسها از کیفیت لازم برخوردار نباشد. این کلاسها در برخی موارد تشکیل میشود و مبالغ کلانی نیز برای برگزاری آنها از والدین دریافت میشود، اما کلاسها با آن اوصافی که مدرسه در ابتدا وعده داده است سازگار نیست. در این صورت این نکته قابل تعقیب، بررسی و قابل اطلاع است .
اغلب مشکلات بین والدین و مدارس با توجیهات کادر مدرسه از بین می رود
این وکیل پایه یک دادگستری درباره نحوه پیگیری، رسیدگی و برخورد با این متخلفات نیز توضیح داد: راههای متفاوتی برای پیگیری وجود دارد اما عملا کسی پیگیری انجام نمیدهد. وقتی فرزندانمان در مدارس هستند تا پایانسال سرنوشتشان در دست اولیای مدرسه است و هر شخصی به دلایل مختلفی آن مدرسه را انتخاب کرده است. اولیا با دلایلی از قبیل مجاورت با منزل، امکانات مدرسه، هزینههای تحصیل، کادر مدرسه یا ... مدرسه فرزندانشان را انتخاب میکنند. حال اگر درگیری ایجاد شود و علیه مدیران و مسئولین شکایتی از سوی والدین صورت بگیرد، دیگر امکان ادامه تحصیل برای آن دانشآموز در آن مدرسه میسر نیست. به همین دلیل والدین ناچارند که در مورد برخی مسائل سکوت کنند و اگر هم اعتراضی بکنند، مسئولان تلاش میکنند تا این مشکلات را توجیه کنند.عملا ٩٠درصد مواردی که خلاف صورت میگیرد، مسکوت میماند و بیان نمیشود. اعتراضات خیلی بالا باشد در همان حد اعتراضات لفظی و حضوری و اعتراض در داخل مدارس صورت میگیرد و مسئولین مدرسه نسبت به اعمال انجام شدهشان توجیهاتی را برای والدین در نظر میگیرند و سعی میکنند با برخورد مهربانانه اولیا را راضی کنند. تنها موارد استثنایی از اولیا به آموزش و پرورش شکایت میشود که بسیاری از آنها نیز به سرانجام نمیرسد. در وهله اول این وظیفه آموزش و پرورش است که از تخلفات جلوگیری کند و در صورت بروز با متخلفان برخورد کند. برخی اوقات این تخلفات میتواند از کانالهای قضائی قابل تعقیب باشد. اما تاکنون کمتر این اتفاقات تبدیل به شکایت و تعقیب از مراجع ذیصلاح شده است.
توسلی در پاسخ به این پرسش که برخی مدارس از همان ابتدا شهریه بالایی را از والدین دریافت میکنند که این مبالغ در مدارس مختلف یکسان نیستند، آیا نباید یک ارگان یک مبلغی را تعیین کند و این مدارس هم با توجه به این مبالغ هزینه را دریافت کنند، نیز گفت: نمیتوان برای تمام مدارس شرایط یکسانی را در نظر گرفت. بهعنوان مثال یک مدرسه با امکانات کامل، موقعیت بسیار خوب، با مدرسین بسیار مجرب و نظم خاصی که اداره میشود، میزان اجارهای که برای ساختمان میپردازند، امکانات ورزشی و رفاهی و سایر امکانات جنبی را دارد اما در مقابل مدرسهای دیگر با امکانات محدود و استادانی که در مقایسه با مدارس دیگر از درجه کیفی پایینتری برخوردارند و در یک سطح و موقعیت نیستند، در اینجا قاعدتا باید هزینه کمتری هم نسبت به مدرسهای با سطح بالا دریافت کنند. نکته این است که برای هر کدام از این مدارس و با توجه به موقعیت و امکاناتشان، آموزش و پرورش تعرفهای را در نظر بگیرد و متناسب با مدرسه نرخ شهریه مدارس را مشخص کند. همچنین آموزش و پرورش باید بر این نرخها کنترل کند زیرا در بسیاری موارد با توجه به مبالغ تعیین شده، مدارس مبالغ بیشتری نیز از والدین دریافت میکنند.
بسیاری از معلمانی که در این مدارس به صورت ثابت کار میکنند، حقوق کمتری نسبت به معلمان مدارس دولتی دریافت میکنند، این حقوقدان در این مورد نیز افزود: متاسفانه این یک معضل اجتماعی است زیرا تعداد هر روز تحصیلکردهها و فارغالتحصیلهای کشور بیشتر میشود و کار به اندازه کافی وجود ندارد. بنابراین آنهایی که جویای کار هستند و تدریس را انتخاب میکنند برای اینکه از آن موقعیت بیکاری در بیایند، حاضر به بستن قرارداد و دریافت مبالغ هر چند کم میشوند و ناچار به تحمل ناملایمات میشوند. اعتراضی هم از این گروه صورت نمیگیرد زیرا اگر اعتراضی کنند با اخراج مواجه میشوند. این تورم فارغالتحصیلها و تعداد زیاد تحصیلکردههای ما خود به خود این زمینه را فراهم میکند و مدیران در بسیاری از موارد حقوق دبیران را رعایت نکنند. البته محل کارهای دیگری نیز هست که از بسیاری امکاناتی که قانون در اختیارشان قرار داده است، منتفع نمیشوند.
توسلی پیشنهاداتی نیز برای رفع این معضل بیان کرد:در درجه اول یک نکته را باید کسی که کار آموزشی میکند و دنبال تأسیس مدارس غیردولتی میآید باید رصد شوند و به کسانی پروانه داده شود که اهل و علاقهمند به فرهنگ باشند. اینجانب کسانی را میشناسم که مدیر مدرسه هستند و با جان و دل و نه به خاطر منفعتطلبی و سدجویی این کار را انتخاب نکرده است. بلکه به دلیل تمایل و عشق و علاقه به جامعه و فرزندان و تعلیم و تربیت آنها این مسئولیت را به عهده گرفته است. با افتخار میتوانم بگویم که فرزندم را در آن مدرسه ثبتنام کردم و به دیگران نیز توصیه میکنم تا فرزندانشان را به آنجا بفرستند. باید این را در نظر گرفت که مسئولان آموزش و پرورش مدیران این مدارس را به خوبی بشناسند و خوب آزمایش بشوند و به انسانهایی که واقعا برای این پستها مناسب هستند را انتخاب کنند. همچنین نیاز است که جنبههای نظارتی و کنترلی بیش از پیش تقویت شوند. همچنین تخلفات را نادیده نگیرند و تنها با تذکرات نخواهند که کار را تمام کنند. اگر با تذکرات، بهبود حاصل نشد پروانه را لغو کنند و باید همه بدانند که اگر اصول را رعایت نکنند از ادامه کار محروم میشوند.
براساس اصل ٣٠ قانون اساسی «دولت موظف است؛ وسایل آموزشوپرورش را رایگان برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد»
اغلب مدارس غیردولتی در ابتدا یک نرخی را بهعنوان شهریه برای ثبتنام در سایت خود و یا زمان ثبتنام حضوری از خانوادهها دریافت میکنند ولی تا پایان سال به بهانه های مختلف مبالغ بیشتری را از والدین می گیرند.
برخی از دانش آموزان با ثبت نام در مدارس غیر دولتی دچار افت شدید تحصیلی شده اند.
بر اساس ماده ٧ قانون تأسیس مدارس غیردولتی، منابع مالی این مدارس عبارتند از شهریه دریافتی از اولیای دانشآموزان و کمکهای دریافتی از اولیای دانشآموزان و افراد خیر و موسسات خیریه. وزارت آموزش و پرورش میتواند به مدارس غیردولتی کمک کند.
نظر شما