سلامت نیوز:با آن که ایرانیها به مردمانی مهربان و نوع دوست شهرت دارند، گمان میکنید چرا با وجود برخورداری ما از این ویژگی مثبت، تعداد اهداکنندگان مستمرخون نسبت به سایر کشورهای دنیا پایین است؟
به گزارش سلامت نسوز، جام جم نوشت: بدون شک دلایل متعددی در پاسخ به این پرسش وجود دارد. بررسیها نشان میدهد یکی از مهمترین دلایل آن وجود باورهای غلط نسبت به اهدای خون البته بجز زمان بحران همچون حضور داوطلبانه تعداد کثیری از مردم برای خون رسانی به حادثه دیدگان ساختمان پلاسکوست. اهمیت حضور مستمر اهداکنندگان برای هدیه خون سالم و ارزشمند خود آن قدر سرنوشت ساز و مهم است که سازمان بهداشت جهانی شعار 14 ژوئن 2017/ 24 خرداد را «نیاز به خون همیشگی است ـ اهداکننده مستمر بمان» قرار داده است.
شرایط اهدای مستمر خون
دکتر محمدمهدی سیفی، معاون دفتر برنامهریزی، جذب و نگهداری اهداکنندگان سازمان انتقال خون درباره شرایط اهدای خون میگوید: در بروشورها و اطلاعیههای مندرج توسط سازمان به مردم اطلاع دادهایم که افراد دارای رفتارهای پرخطر، خالکوبی و افرادی که بتازگی تحت عمل جراحی قرار گرفتهاند برای اهدای خون مراجعه نکنند و این اولین گامی است که هر فردی که تمایل به اهدای خون دارد باید به آن توجه کند.
وی ادامه میدهد: در مرحله بعد انجام مصاحبه پزشکی قبل از دریافت خون است و مرحله بعد، خودحذفی است. یعنی اگر مراجعهکنندهای به هر دلیلی در مصاحبه پزشکی امکان بیان مواردی را نداشته است و خون خود را واجد شرایط اهدا نمیداند، میتواند در صندوق مخصوصی که در اتاق دیگری غیر از اتاق خون گیری قرار دارد، پیام خود را مبنی بر انصراف از اهدای خون ثبت و داخل صندوق بیندازد و ما از خونشان استفاده نمیکنیم. مرحله آخر آزمایش خون است. حتی اگر اهداکنندهای برای صدمین بار خون اهدا کند، خون او مورد آزمایش و غربالگری قرار میگیرد. معاون دفتر برنامهریزی، جذب و نگهداری اهداکنندگان سازمان انتقال خون درباره ضرورت مستمر ماندن اهداکنندگان خون میگوید: افراد 18تا 60 ساله، دو تا چهار بار در سال با فاصله زمانی هر سه ماه امکان اهدای خون دارند. با توجه به محدودیتها برای نگهداری خون (گلبولهای قرمز 35 روز و پلاکت سه تا پنج روز) در ایامی از سال از جمله تعطیلات نوروز با کمبود خون و مشکل مواجه میشویم. در صورتی که نیاز به خون در این ایام نیز مانند سایر روزهای سال است. به همین دلیل از مردم میخواهیم اهدای خون را به ایام خاصی محدود نکنند.
توصیههای پس از اهدا ی خون
حجم خون اهدایی 450 سیسی است. توصیه میشود اهداکننده بعد از هدیه خون، مایعات بیشتری مصرف کند تا مشکلی ایجاد نشود و جبران مایعات سریعتر انجام شود. حجم مایعات خون طی 24 تا حداکثر 48 ساعت خون اهدایی جبران میشود. گلبول قرمز خون نیز معمولا ظرف 28 روز بعد از اهدا کاملا جبران میشود.
باورها درباره اهدای خون
بارها شاهد تردید افرادی بودهام که به دلیل لاغری از هدیه خون خود با وجود تمایل قلبی، خودداری کرده اند با این فکر که ممکن است این اقدام باعث بروز مشکلاتی برای آنها شود.
دکتر سیفی محدودیت و ممنوعیت افراد برای اهدای خون به واسطه لاغری یا چاقی بیش از حد را جزو باورهای غلط رایج میان اعضای جامعه عنوان میکند و میگوید: از افرادی که وزن 50 کیلوگرم به بالا داشته باشند، میتوانیم خون دریافت کنیم.
وی تأکید میکند: حتی افرادی که به بیماریهایی همچون دیابت و فشار خون بالا مبتلا هستند نیز در صورتی که بیماری آنها تحت کنترل و درمان باشد، میتوانند خون اهدا کنند؛ البته مبتلایان به بیماریهای هپاتیت، ایدز و بیماریهای قلبی ـ عروقی امکان اهدای خون ندارند.
باور غلط دیگری که برای برخی اهداکنندگان دغدغه ساز شده است، نگرانی از عادت کردن بدن به اهدای مستمر خون و در نتیجه ابتلا به غلظت خون است. این باور نادرست باعث شده برخی از قرار گرفتن در لیست اهداکنندگان مستمر خون خودداری کنند.
دکتر سیفی میگوید: افزایش غلظت خون میتواند متاثر از عوامل مختلفی همچون آلودگی هوا، زندگی در ارتفاعات یا ورزشهای سنگین باشد و به هیچ عنوان فرد با اهدای مستمر خون دچار غلظت خون نمیشود. ضمن آن در صورتی که غلظت خون از سطحی بالاتر نباشد، منعی برای دریافت خون از این افراد نیز وجود ندارد.
برخی نیز نگران آلوده شدن اهداکننده به ویروس ایدز و سایر عفونتها هستند که این نگرانی نیز بیمورد است. زیرا تمامی وسایل مصرفی برای خونگیری استریل و یکبار مصرف هستند و تنها برای شخص اهداکننده استفاده شده و پس از مصرف منهدم میشوند و هیچگونه خطری شخص اهداکننده را تهدید نمیکند.
در مقابل عدهای نیز هستند که گمان میکنند اهدای مستمر خون میتواند باعث کم خونی آنها شود که این باور نیز با توجه به جبران خون اهدایی در مدت زمان 28 روز تکذیب میشود. دریافت خون از اهداکنندگان مستمر در فاصلههای زمانی سه ماه انجام میشود. قبل از این زمان از کسی خون گرفته نمیشود.
افزایش سلامت اهدا کنندگان
آزمایشهای مکرر اهداکنندگان خون باعث میشود آنها در فاصلههای زمانی سهماهه از وضعیت سلامت خود مطلع شوند. ضمن آن که این افراد در هر بار مراجعه در رابطه با رفتارهای پرخطر آموزش میبینند و بخوبی مطلع هستند در صورتی که رفتار پرخطری داشتند، در آن دوره نباید برای اهدای خون مراجعه کنند.
افزایش ضریب امنیت خونهای اهدایی
براساس یک تجربه جهانی، از سال گذشته طرح آزمایشی در کشور اجرا شده است که خونهای دریافتی از اهداکنندگان اولیه حتی در صورت سالم بودن در نوبت خونهای اهدایی قرار نمیگیرند و بعد ازگذشت سه ماه، از اهداکننده دعوت میشود تا در صورت تمایل برای اهدای خون مراجعه کند. معاون دفتر برنامهریزی، جذب و نگهداری اهداکنندگان سازمان انتقال خون دلیل انجام این کار را افزایش ضریب امنیت خونهای اهدایی در مقابل بیماریها عنوان میکند و میگوید: بررسیهای ما نشان میدهد، شیوع آلودگی در اهداکنندگان در مرتبه اول ده تا 20 بار بیشتر از اهداکنندگان مستمراست. ممکن است اهداکننده اولیه در آستانه ابتلا به یکی از ویروسهای هپاتیت آلوده شده باشد و این آلودگی در آزمایش خون مشخص نمیشود. مبنای غربالگری آزمایشها، پادتنهایی است که بدن علیه این ویروسها در خون ترشح میکنند. در حال حاضر در هیچ کجای دنیا امکان تشخیص زودهنگام آلودگی خون به ویروس هپاتیت در روزهای اول وجود ندارد. به همین دلیل ما این طرح را اجرا میکنیم. در صورت سلامت خون، بعد از گذشت سه ماه از فرد مجدد برای اهدای خون دعوت میشود.
اهدای خون در خانمها
به رغم این که اهدای خون باعث کم خونی نمیشود، اما چون زمینه کم خونی خانمهای ایرانی واقع در سن باروری وجود دارد، برای پیشگیری، مکملهای آهن بعد از اهدای خون به خانمها داده میشود که طی ده تا 20 روز مصرف کنند تا اندکی نگرانی که اگر دارند، رفع شود .
شرایط اهدا و دریافت خون از بیماران خاص
برخلاف این که مبتلایان به بیماریهای ایدز و هپاتیت امکان اهدای عضو برای پیوند به افرادی با وضعیت مشابه خود دارند، اما این امتیاز درباره اهدای خون یا حتی تزریق آن صدق نمیکند؛ چرا که حتی این بیماران در صورت نیاز به دریافت خون، خون سالم به آنها تزریق میشود نه خونهای آلوده به هپاتیت و ایدز.
نظر شما