سلامت نیوز:نخستین اجلاس بین‌المللی گرد و غبار که با حضور نمایندگان بیش از 40 کشور جهان به‌مدت 3 روز در تهران برگزار شده بود شب گذشته با صدور بیانیه پایانی در حالی به کار خود پایان داد که میهمانان این اجلاس در دومین روز از نشست به خوزستان و اصفهان رفتند تا از دو کانون بحرانی تولید گرد و غبار و طوفان شن ایران دیدن کنند.
به گزارش سلامت نیوز، ایران نوشت: در همین حال رئیس سازمان محیط زیست، به همراه «اریک سولهایم» معاون دبیرکل و رئیس‌برنامه محیط زیست سازمان ملل و جمعی از میهمانان خارجی به اهواز و هورالعظیم رفت و رئیس سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور هم در آران و بیدگل در شمال کاشان میزبان جمع دیگری از میهمانان اروپایی و آفریقایی این اجلاس بود که در این میان دستیار دبیر کل سازمان ملل و دبیر کمیته سیاستگذاری و علوم سازمان ملل از نزدیک با عملیات جنگلکاری و بیابان‌زدایی منابع طبیعی در آران و بیدگل آشنا شدند.
موضوع گرد وغبار و پیامدهای تغییر اقلیم که این روزها بسیاری از کشورهای خاورمیانه و آسیایی از جمله ایران را تحت‌الشعاع قرار داده همچنین باعث شد تا همزمان با سفر معاون و دستیار دبیرکل سازمان ملل به ایران، دبیرکل سازمان ملل متحد هم با اعلام نگرانی از وضعیت تبعات گرمایش جهانی به تاجیکستان سفر کند. «آنتونیو گوترش»، روز سه‌شنبه از یخچال‌های طبیعی پامیر در استان بدخشان تاجیکستان که در حال ذوب شدن هستند، بازدید کرد و طی پیامی کشورهای جهان را به مبارزه با تغییرات اقلیمی دعوت کرد.گوترش با اشاره به ذوب شدن 30درصد یخچال‌های طبیعی پامیر تأکید کرد که انسان‌ها دیگر حق از دست دادن فرصت‌ها را در مورد تغییرات اقلیمی و زیست محیطی ندارند.
برش
حاشیه‌های کنفرانس بین‌المللی گرد و غبار
کنفرانس بین‌المللی گرد و غبار که به گفته نمایندگان سازمان ملل متحد حاصل تلاش مستقیم دولت ایران در متقاعد کردن جهان و سازمان ملل متحد نسبت به اهمیت این معضل زیست محیطی بود بعد از اینکه سال گذشته در صحن سازمان ملل به تصویب رسید با پذیرش این نهاد بین‌المللی مقرر شد در ایران برگزار شود. اما برگزاری این نشست سه روزه مهم که امیدهای زیادی را نسبت به کنترل پدیده گرد وغبار درکشور و منطقه ایجاد کرده با حاشیه‌هایی هم همراه بود که ضعف اطلاع‌رسانی در خصوص کم و کیف مذاکرات این اجلاس از جمله این
موارد است.
با اینکه در دوهفته اخیر مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست بارها خواستار حمایت‌های رسانه‌ای شدند اما نشست روز نخست اجلاس بعد از ظهر همان روز بدون حضور خبرنگاران برگزار شد. روز دوم نیز هیچ خبرنگاری برای پوشش خبری بازدیدها از سوی سازمان حفاظت محیط زیست به اصفهان و خوزستان دعوت نشد اما سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور تعدادی از خبرنگاران را به خوزستان و اصفهان دعوت کرد که خبرنگار «ایران» نیز جزو تیم اعزامی به خوزستان بود ولی از همان ساعات اولیه بامدادی صبح سه‌شنبه هیأت عالیرتبه شامل رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان ملل از خبرنگاران اعزامی جدا شدند و با بالگرد به گشت منطقه پرداختند! در همین حال خبرنگاران اعزامی وقتی قصد گفت‌و‌گو با کارشناسان خارجی را داشتند بارها از سوی مدیرکل منابع طبیعی استان خوزستان با مانع مواجه شدند که اجازه چنین کاری را بنا به دلایلی نمی‌داد و بالاخره اینکه نشست روز پایانی اجلاس هم بدون حضور رسانه‌ها برگزار شد.
عذرخواهی از ابتکار به جای زنان خارجی!
اما از دیگرحاشیه‌های سفر خوزستان عدم رعایت تشریفات و برنامه‌ریزی دقیق برای پذیرایی از میهمانان خارجی بود به طوری که در مسیر اهواز به دشت آزادگان وقتی خودروهای حامل میهمانان مقابل یکی از مجتمع‌های اقامتی و رستورانی توقف کردند زنان خارجی که در بین آنها سفیر سوئد نیز حضور داشت وقتی قصد استفاده از سرویس‌های بهداشتی را داشتند با بوی مشمئز‌کننده‌ای مواجه شدند و بعد هم با مشاهده سرویس بهداشتی از استفاده از این سرویس‌ها به دلیل وضعیت نامناسبی که داشتند منصرف شدند. این وضعیت مورد اعتراض خبرنگار «ایران» قرار گرفت که هیچ یک از مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان جنگل‌ها و استانداری حاضر به پاسخگویی در این زمینه نشدند! اما بعد از اتمام سفر یکی از معاونین سازمان آب و برق خوزستان به خبرنگار «ایران» گفت: «گزارش امروزشما به اطلاع استاندار خوزستان رسید و آن را خواندند با خانم ابتکار تماس گرفتند و عذرخواهی کردند، ان‌شاءالله که پیگیری هم بکنند برای رفع مشکل».
اما در ایران، اهواز و دشت آزادگان در نزدیکی مرز ایران و عراق که تقریباً هر چند روز یکبار زیر موج غبار پنهان می‌شود روز سه‌شنبه با آسمان نسبتاً خالی از غبار میزبان خارجی‌ها بود ولی هوا به قدری داغ و سوزان بود که میهمانان خارجی اجلاس مرتباً بطری‌های آب یخ پلاستیکی را روی صورت‌های خود می‌گذاشتند تا خنک شوند و درحالی که برای بازدید از طرح بیابان‌زدایی مشارکتی منابع طبیعی در مسیر تالاب هورالعظیم در حال حرکت بودند بعد از گردنه ام‌البدیس در نزدیکی میشداغ که زیستگاه آهوها در خوزستان است به داخل چادرهای عشایری هدایت شده و با خوردن هندوانه در گرمای سوزان خوزستان عکس‌های یادگاری گرفتند و دستاوردهای دولت ایران را در احیای 26 هزار هکتار از شن روان‌های منطقه که از 21 سال پیش رقم خورده از نزدیک مشاهده کردند. اما معصومه ابتکار به همراه نمایندگان سازمان ملل با گشت هوایی از هورالعظیم و کانون‌های بحرانی غرب کارون بازدید کردند. بعد از این بازدید هوایی، معاون دبیرکل سازمان ملل در جلسه‌ای که در اداره کل هواشناسی خوزستان برگزار شد گفت: مسأله گرد و غبار در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک مطرح خواهد شد و اولویت ما در مقابله با گرد و خاک اکنون مربوط به اهواز است.
اریک سولهایم گفت: با دیدن تصاویری از گرد و غبار خوزستان در شبکه‌های اجتماعی، از ماه فوریه میلادی علاقه‌مند به سفر به ایران بودم تا بتوانم روی این موضوع متمرکز شوم. هدف اصلی من از آمدن به اهواز این بود که از نزدیک با مردم و مسائل اجتماعی این شهر آشنا شوم تا بتوانم در کاهش گرد و خاک کمک کنم. برای همین در اجلاس تهران با همسایه‌های ایران (ترکیه و عراق) بحث‌هایی مطرح کردیم که مرتبط با گرد و غبار ایران بویژه خوزستان است. او با بیان اینکه مقابله با این امر نیاز به سه مرحله برنامه عمل است، اظهار کرد: اولویت اول کاهش گرد و خاک در اهواز است و در گام نخست به‌عنوان نخستین استراتژی باید اقداماتی همچون احیای تالاب‌ها و دریاچه‌ها انجام و پوشش گیاهی ایجاد شود. او مرحله دوم را مذاکره با کشورهای همسایه از جمله سوریه، ترکیه، عراق و عربستان دانست و گفت: در مرحله سوم نیز باید از توان سازمان ملل استفاده کنیم.
هورالعظیم با جاده‌های متعدد تکه تکه شده است
وزیران و کارشناسان خارجی اجلاس، روز سه‌شنبه همچنین از تالاب هورالعظیم که تا سه سال قبل خشک بود بازدید کردند، اما بخش‌های شمالی این تالاب حالا به لطف جریان آب کرخه و بخش‌های جنوبی با زهاب کشاورزی احیا شده، اگرچه کارشناسان ورود زهاب با آلودگی و شوری قابل توجه را به این تالاب که زمانی تالاب آب شیرین بود برنمی تابند اما با آبگیری این تالاب حداقل بخش‌های وسیعی از هورالعظیم خشکیده حالا احیا شده است. در همین حال موسی مدحجی، رئیس اداره محیط زیست هویزه در گفت‌و‌گو با «ایران» می‌گوید: جریان آب در هور در سال جاری به دلیل سیلاب‌های کرخه به قدری زیاد بود که حتی بخش‌هایی از جاده‌هایی را که در تالاب ساخته شده بود خراب کرد که امروز همه را به چشم دیدید. او افزود: بالای 70 درصد از وسعت تالاب امروز احیا شده یعنی سطحی به وسعت 76 هزار هکتار از تالاب حالا آب دارد . اما پرویز گرشاسبی معاون آبخیزداری و بیابان سازمان جنگل‌ها به «ایران» می‌گوید: 63درصد تالاب هورالعظیم احیا شده است.
اما وجود ده‌ها و صدها جاده متعدد که به شکل آنتنی در داخل بستر هورالعظیم ساخته شده بودند حکایت از گسترش عملیات اکتشاف نفت در این منطقه داشت و موجب حیرت بازدیدکنندگان شده بود، بر اساس مشاهدات خبرنگار «ایران» فعالیت پیمانکاران شرکت نفت ایران و شرکت نفت چین در هورالعظیم بسیار چشمگیر و گسترده بود و فلرهای زیادی در حال سوختن گازهای همراه نفت بودند. در همین حال اراضی وسیعی از حاشیه تالاب که پیشتر خشکانده شده بودند همچنان خشک بودند و لوله‌های نفت از داخل آنها عبور داده شده بود. در همین حال سیمین عیدی وند، رئیس مرکز پژوهش‌های پتروشیمی بندر امام به «ایران» می‌گوید: با راه‌اندازی کارخانه مایعات گازی 3200که غرب کارون در دست ساخت است این فلرها تا سال 98 تماماً خاموش می‌شوند و خوراک پتروشیمی بندر امام را تأمین می‌کنند.
ورود آب به هور یعنی هدررفت آب
اما از دیگر نکات قابل توجه سفر روز سه‌شنبه به خوزستان مشاهده ده‌ها هکتار زمین شالیزار در سوی جاده منتهی به تپه‌های‌الله اکبر در دشت آزادگان بود که به صورت غرقابی زیر کشت برنج رفته بودند. در حالی که در فاصله کمتر از 10 کیلومتر از این مسیر یکی از کانون‌های بیابانی استان قرار داشت و این پرسش را در اذهان ایجاد می‌کرد که در این گرمای شدید و در منطقه‌ای که از هر سو مورد هجوم شن‌های روان و گرد و غبار است صرف این همه آب گرانبها برای کاشت یک محصول با نیاز آبی بالا چه توجیهی دارد. پاسخ فرماندار دشت آزادگان نیز به «ایران» درخور توجه بود. عبدالرضا سعیدی نیا، در این باره گفت: دوسال است به لحاظ تثبیت جمعیت در خط مرز و بحث موضوعات امنیتی مرتبط با آن، کشاورزی را در اینجا توسعه دادیم چون تنها راه درآمد مردم از کشاورزی است. او در پاسخ به اینکه چرا در این بحران بی‌آبی برنج کشت می‌کنید، گفت: به طور سنتی مردم همیشه برنج می‌کاشتند و این خیلی هم اتفاق عالی است و خیلی خوب شده و آورده سد ما هم خوب بوده است. او همچنین افزود: اگر کشاورزی نکنیم این آب به هور (منظور هورالعظیم) رفته و هدر می‌رود!
205 هزار هکتار هورهای خوزستان در انتظار آب
با اینکه هورالعظیم تا حدی زیادی احیا شده و نیزارها بخش‌های وسیعی از اطراف تالاب را در مخزن شماره 2 تالاب فرا گرفته بود اما گرشاسبی، معاون سازمان جنگل‌ها در گفت‌و‌گو با «ایران» می‌گوید: از مجموع 350 هزار هکتار کانون‌های تولید گرد و غبار استان که به دلیل سوءمدیریت در بخش آب اخیراً ایجاد شده فقط 50 هزار هکتار آن در منطقه هورالعظیم است. از این بدتر 205 هزار هکتار هورهای فصلی و مراتع خشک شده در جنوب شرق اهواز داریم که عمده گرد و غبارهای داخلی در خوزستان از این نقطه است که پیشتر با سیلاب‌های فصلی سیراب می‌شد ولی حالا به دلیل دخالت نادرست در منابع آب استان، اینها به بیابان تبدیل شده که خوشبختانه در مصوبه 15 فروردین 95، دولت بجز حقابه تالاب‌ها خواستار تحقق حقابه این هورها به میزان 640 میلیون مترمکعب شده که با وجود مکاتبات زیاد با وزارت نیرو هنوز زمان و نحوه تخصیص این میزان آب مشخص نیست. اما باید آب در این 205 هزار هکتار جاری شود تا بتوانیم جلوی گرد و غبار را بگیریم وگرنه درختکاری و مالچ پاشی به تنهایی کافی نیست.
نظر شما