این زنان نه مطلقه محسوب می‌شوند و نه می‌توانند طلاق بگیرند. حتی دختران عقد‌کرده‌ای وجود دارند که هنوز دختر خانه هستند و در منزل پدر زندگی می‌کنند اما همسرانشان فراری هستند و به افغانستان یا پاکستان رفته‌اند.

شوهرداران بی‌شوهر

سلامت نیوز: این زنان نه مطلقه محسوب می‌شوند و نه می‌توانند طلاق بگیرند. حتی دختران عقد‌کرده‌ای وجود دارند که هنوز دختر خانه هستند و در منزل پدر زندگی می‌کنند اما همسرانشان فراری هستند و به افغانستان یا پاکستان رفته‌اند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهرخانه، زنانی در استان سیستان و بلوچستان هستند که طلاق نگرفته‌اند اما شوهرشان برای کار به شهرهای دیگر یا کشورهای حاشیه خلیج رفته و همان‌جا تشکیل خانواده داده و همسر و فرزندان خود را تنها گذاشته است. مردانی هم هستند که از شهر خود خارج نمی‌شوند اما همسر یا همسران دیگری اختیار کرده و همسران قبلی را با وجود چندین بچه به حال خود رها می‌کنند. اغلب این زنان نیز به دلیل بافت فرهنگی خاص منطقه امکان طلاق گرفتن ندارند و در نتیجه، با فقر و آسیب‌های متعدد جسمی و روحی روزگار می‌گذرانند. این وضعیت به‌گونه‌ای است که چند سال قبل نیز رهبر معظم انقلاب در سفر خود به این استان، به این مسأله زنان در سیستان و بلوچستان –کالمعلقه- اشاره فرمودند. در این گزارش به بررسی وضعیت این زنان، علل و برنامه‌های دولت برای رفع این معضل می‌پردازیم.

به گزارش مهرخانه، زنان استان سیستان و بلوچستان به‌عنوان زنان یکی از محروم‌ترین استان‌های کشور با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم می‌کنند، از فقر و کمبود امکانات گرفته تا گرفتاری همسران و فرزندانشان در گرداب اعتیاد. محرومیت شدید و ویژگی‌های بومی منطقه باعث شده زنان استان علاوه بر مشکلات مشترکی که با غالب زنان کشور دارند، از مشکلات متفاوت دیگری نیز رنج ببرند.

یکی از مشکلاتی که برخی از زنان استان را درگیر کرده، رهاشدن آنها توسط همسرانشان است و می‌توان این اتفاق را به فراوانی در استان مشاهده کرد. برخی از مردان استان به دلیل فقر شدید مجبور هستند برای کار به کشورها و شهرهای دیگر مراجعه کنند و در این مراجعه، به‌تدریج همسر و فرزندان خود را از یاد می‌برند و در شهری که ساکن هستند زندگی جدیدی تشکیل می‌دهند. در نتیجه، همسر اول و فرزندان او بدون هیچ پشتوانه‌ای و در عین فقر شدید، تنها می‌مانند و گرفتار انواع آسیب‌ها می‌شوند. مردانی هم وجود دارند که از شهر خود خارج نمی‌شوند اما همسر دوم، سوم یا چهارم اختیار کرده و همسران قبلی را با وجود چندین بچه به حال خود رها می‌کنند. اغلب این زنان نیز به دلیل بافت فرهنگی خاص منطقه امکان طلاق گرفتن ندارند و در نتیجه، با فقر و آسیب‌های متعدد جسمی و روحی روزگار می‌گذرانند.

مردانی که همسران خود را رها می‌کنند
به منظور آگاهی از کم و کیف مشکلات این زنان با برخی از NGOهای فعال استان در حوزه زنان گفت‌وگو داشتیم. زرین اسکندری، مدیرعامل انجمن فرهنگی بانوان استان سیستان و بلوچستان در رابطه با دلایل رهاشدن زنان این استان به مهرخانه گفت: در استان چندهمسری رواج دارد و برخی از این مردانِ چندهمسر پاسخ‌گوی هزینه‌های همسرانشان نیستند و آنها را رها می‌کنند. عده‌ای از زنان نیز با مهاجران افغان ازدواج کرده‌اند، برخی از این مهاجران یا به کشورشان برمی‌گردند یا دست به کارهای غیرمعقول اقتصادی می‌زنند و همسرانشان را رها می‌کنند.

او در خصوص وضعیت زنان رهاشده استان اظهار داشت: این زنان وضعیت معیشتی بسیار بدی دارند و مجبور به حضور در اجتماع می‌شوند. بعضی از آن‌ها دست به فعالیت‌های اجتماعی می‌زنند و برخی هم وضعیت اسفناکی پیدا می‌کنند و به سمت کارهایی مانند تکدی‌گری می‌روند.

شوهرداران بی‌شوهر
مدیرعامل انجمن فرهنگی بانوان با اشاره به این‌که برخی از این زنان به دلیل تعصبات فرهنگی نادرست نمی‌توانند از همسرانشان جدا شوند، بیان داشت: این زنان نه مطلقه محسوب می‌شوند و نه می‌توانند طلاق بگیرند. حتی دختران عقد‌کرده‌ای وجود دارند که هنوز دختر خانه هستند و در منزل پدر زندگی می‌کنند اما همسرانشان فراری هستند و به افغانستان یا پاکستان رفته‌اند. خانواده‌های این دختران تلاش بسیاری می‌کنند تا مرد یا خانواده او را پیدا کنند تا بتوانند حتی به صورت لفظی هم که شده طلاق دخترشان را بگیرند تا سرنوشت دختر مشخص شود یا این‌که بتواند به ازدواج فرد دیگری درآید.

اسکندری در رابطه با مشکلاتی که زنان رهاشده با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، گفت: مشکل اول آنها اسکان است که نمی‌دانند باید کجا ساکن شوند و چه کنند. وضعیت مالی و اقتصادی بسیار بدی هم دارند و از این جهت در مضیقه به‌سر می‌برند. برخی از این افراد هم بی‌هویت هستند و شناسنامه ندارند در نتیجه بچه‌هایشان از تحصیل بازمی‌مانند.

سمن‌ها پیگیر شناسنامه و هویت این زنان هستند تا بتوانند تحصیل کنند
او در خصوص فعالیت‌هایی که سمن‌ها برای حمایت از این زنان انجام می‌دهند، بیان داشت: سمن‌ها تا حدودی به وضعیت اقتصای و بهداشتی و درمانی این زنان رسیدگی می‌کنند. برخی از سمن‌ها مانند انجمن فرهنگی بانوان نیز پیگیر شناسنامه و هویت این زنان هستند تا بتوانند تحصیل کنند. مثلاً برگه‌های خاصی به این زنان بی‌شناسنامه می‌دهیم تا بتوانند سر کلاس بنشینند و تحصیلات خود را ادامه دهند. متأسفانه نهادهای دولتی تقریباً نسبت به کسانی که شناسنامه ندارند بی‌تفاوت هستند و نمی‌توانند همکاری کنند. فقط اگر مادر شناسنامه داشته باشد، او را تحت پوشش قرار می‌دهند اما برای فرزندانش هیچ کاری نمی‌کنند.

مؤسسه سلامت اجتماعی فرزانه زاهدان نیز یکی دیگر از NGOهایی است که در استان سیستان و بلوچستان در حوزه زنان فعالیت دارد. زهرا لگزی، مدیرعامل این مؤسسه در رابطه با وضعیت زنان رهاشده در استان به مهرخانه گفت: زنانی که همسرشان فوت شده یا طلاق گرفته‌اند تحت پوشش بهزیستی یا کمیته امداد قرار می‌گیرند و کمک‌هایی دریافت می‌کنند اما زنانی مانند همسران افراد معتاد که در وضعیت مالی بسیار بدی به‌سر می‌برند به این دلیل که شوهر دارند، هیچ کمک دولتی دریافت نمی‌کنند.

گاهی پدرشوهر و مادرشوهر هم به زن رهاشده تحمیل می‌شوند
او افزود: همچنین، زنانی در استان هستند که طلاق نگرفته‌اند اما شوهرشان برای کار به شهرهای دیگر یا کشورهای حاشیه خلیج رفته و همان‌جا تشکیل خانواده داده و همسر و فرزندان خود را در این‌جا تنها گذاشته است. مردانی هم هستند که با زنان دیگری ازدواج و زن قبلی خود را رها می‌کنند؛ درحالی‌که فرزندان زیادی هم دارند. زنی که رهاشده اگر پدرشوهر و مادرشوهری داشته باشد که وضع مالی آن‌ها بهتر باشد ممکن است به او هم کمک کنند اما بسیاری از اوقات پدرشوهر و مادرشوهر هم وضع خوبی ندارند و به زن رهاشده تحمیل می‌شوند و این زن باید خرج آن‌ها را هم بدهد چون به لحاظ بافت سنتی منطقه، اگر این زن پدرشوهر و مادرشوهر خود را رها و جدا از آنها زندگی کند، مردم دید خوبی به او ندارند و به او بد می‌گویند.

این زنان با سوزن‌دوزی روزگار می‌گذرانند
لگزی با اشاره به این‌که اغلب زنان رهاشده کار می‌کنند، بیان داشت: بعضی از آن‌ها سوزن‌دوزی یا کارهای دستی انجام می‌دهند، عده‌ای هم کلفتی یا گدایی می‌کنند. چون اکثر این زنان بی‌سواد هستند کار چندانی هم برای آن‌ها وجود ندارد فقط اگر خیلی قابلیت داشته باشند می‌توانند سوزن‌دوزی کنند. به همین دلیل، دولت تلاش می‌کند تعاونی‌های سوزن‌دوزی بلوچی زیاد شود و حتی سایت‌هایی هم برای فروش خارج از کشور راه‌اندازی کرده‌اند. اما این سوزن‌دوزی‌ها خارج از استان خریدار زیادی ندارد و تعداد زنانی هم که درگیر این مشکلات هستند زیاد است. زنان زیادی هم هستند که هیچ هنری ندارند و نمی‌توانند کاری انجام دهند. این زنان فقط منتظر بزرگ‌شدن فرزندانشان هستند تا اگر این فرزندان معتاد و شرور نشوند شاید بتوانند جور خانواده را بکشند.

مشکلات قانونی این زنان
مدیرعامل مؤسسه سلامت اجتماعی فرزانه زاهدان در خصوص کمک‌های دولتی به این زنان گفت: دولت نمی‌تواند هیچ کمکی به این زنان داشته باشد چون اگر بخواهند تحت پوشش کمیته امداد یا بهزیستی قرار بگیرند باید گواهی فوت همسر یا طلاق‌نامه داشته باشند. از سوی دیگر، اغلب این‌ها شناسنامه ندارند یا این‌که با اتباع خارجی ازدواج کرد‌ه‌اند و ازدواج و تولد فرزندانشان به ثبت نرسیده است. البته ممکن است از همسرشان طلاق گرفته باشند یا شوهر فوت کرده باشد اما چون ازدواجشان قانونی نبوده، هیچ مدرکی ندارند و کمکی هم از سوی دولت دریافت نمی‌کنند.

او در رابطه با کمک‌های NGOها به این زنان بیان داشت: در استان ما مانند سایر استان‌ها خیرین زیادی وجود ندارند که از طریق سازمان‌های مردم‌نهاد به این زنان کمک کنند. آدم‌های خیر استان ما از این موارد در میان آشنایان و فامیل خود زیاد دارند و به همین دلیل نمی‌توانند غیر از افراد فامیل خودشان به کسی کمک کنند. بنابراین، کمک‌های خیرین به سازمان‌های مردم‌نهاد به صورت بسیار محدود صورت می‌گیرد. این در حالی است که زنان رهاشده در وضعیت بسیار بدی به‌سر می‌برند. مثلاً من خانواده‌هایی را می‌شناسم که زن به همراه چند فرزندش در طی شبانه‌روز تنها یک نان تافتون بزرگ می‌خورند و فقط روزهای جمعه، سیب‌زمینی آب‌پز هم به این نان اضافه می‌کنند.

دلایل زنان رهاشده برای طلاق نگرفتن
لگزی در خصوص دلایل زنان رهاشده برای طلاق نگرفتن، اظهار داشت: این زنان شوهر خود را پیدا نمی‌کنند تا بتوانند از او طلاق بگیرند. از سوی دیگر، بسیاری از آن‌ها همسرانشان شناسنامه ندارند و عقدشان هم جایی ثبت نشده است و به همین دلیل مشکلات اداری زیادی دارند. بعضی از مردانی هم که همسر خود را رها کرده‌اند، می‌گویند من اجازه دارم چند زن بگیرم و تو را هم طلاق نمی‌دهد. ممکن است این شوهر گاهی مثلاً نزدیک عید چیزی به این زن بدهد یا این‌که او با کارگری در خانه دیگران امورات زندگی را بگذارند. البته، از زمانی‌که یارانه دریافت می‌کنند وضعیت‌شان تا حدودی بهتر شده و حداقل نان خالی برای خوردن دارند.

مدیرعامل مؤسسه سلامت اجتماعی فرزانه زاهدان خاطرنشان کرد: چند سال پیش که مسؤول امور زنان وقت به همراه رهبری به استان آمدند از من در مورد مشکلات زنان استان پرسیدند. من گفتم به آقا بگویید با مردانی که زنان خود را رها می‌کنند صحبت کنند. این مردان زنی را به عقد خود درمی‌آورند و از او صاحب چند بچه می‌شوند اما به چه امیدی او را رها می‌کنند و به حوزه خلیج فارس می‌روند؟ این زن از کجا باید خرج خودش و بچه‌هایش را درآورد؟ رهبری هم این بحث را مطرح کردند. درواقع، از سال‌های دور این مسأله در استان بوده و هنوز هم ادامه دارد.

ازدواج‌هایی که ثبت نمی‌شوند
یکی دیگر از مشکلات زنان، ازدواج‌های ثبت‌نشده در استان است. به‌گونه‌ای که به گفته مسؤولان استان، تا سال ۸۵ بیش از ۴۶ درصد از ازدواج‌های زنان استان به ثبت نرسیده بود اما پس از آن، با اقدامات انجام‌گرفته توسط نهادهای مذهبی و قانونی، بیش از 30 درصد از این ازدواج‌ها به ثبت رسید اما هنوز هم به دلایل مختلفی مانند ازدواج با افراد بیگانه و فوت یا متواری بودن همسر، ازدواج‌هایی هستند که به ثبت نرسیده‌اند و در بلاتکلیفی به سر می‌برند.

نقش یارانه‌ها در افزایش ثبت ازدواج‌ها در استان
زرین اسکندری، مدیرعامل انجمن فرهنگی بانوان استان سیستان و بلوچستان با اشاره به این‌که تعداد زنان با ازدواج‌های ثبت‌نشده در گذشته در استان بسیار زیاد بود به مهرخانه گفت: دولت در این زمینه اقداماتی انجام داد که موفقیت‌آمیز بود. مثلاً با مولوی‌ها، معتمدین شهرها و ائمه جمعه و همه کسانی که در شهرها دارای کاریزما هستند صحبت کرد و آن‌ها هم در این زمینه همکاری کردند و توصیه‌های لازم را به مردم ارایه دادند. یکی دیگر از عواملی که به کاهش ازدواج‌های ثبت‌نشده بسیار کمک کرد اختصاص یارانه‌ها بود. به‌طوری که الان در بسیاری از روستاهای محروم و دورافتاده هم ازدواجشان را ثبت می‌کنند تا بچه‌هایشان هم شناسنامه‌دار شوند و بتوانند یارانه دریافت کنند.

او در ادامه بیان داشت: در حال حاضر این اتفاق به‌ندرت و تنها در برخی از روستاهای دورافتاده استان رخ می‌دهد. با این وجود، باز هم دولت از طریق مأموران بهداشتی که به این مناطق می‌روند توصیه‌های لازم را به آنها می‌رساند. در این مناطق به دلیل تعصبات مذهبی موجود، تنها همان کلامی که بینشان رد و بدل می‌شود برایشان اهمیت دارد و آن کلام را برای ازدواج کافی می‌دانند. همچنین کار طلاق را هم تنها با پرتاب کردن سه عدد سنگ انجام می‌دهد و اعتقادی به ثبت ازدواج ندارند.

ثبت ازدواج‌ها تا حدودی افزایش داشته است
لگزی، مدیرعامل مؤسسه سلامت اجتماعی فرزانه زاهدان نیز در این خصوص گفت: گاهی اتباع خارجی مثلاً از افغانستان به استان می‌آیند و می‌خواهند زن ارزان بگیرند. آن‌ها مبلغی در حدود 2 تا 3 میلیون به‌عنوان شیربها به خانواده دختر می‌دهند و دختر را عقد شرعی می‌کنند اما چون شناسنامه ندارند این عقد به‌صورت قانونی ثبت نمی‌شود. بچه‌ای هم که از این ازدواج به دنیا می‌آید شناسنامه ندارد. البته، الان با توجه به آگاهی‌هایی که داده شده و توصیه‌های علما برای این که مردم به دنبال گرفتن شناسنامه باشند، اوضاع تا حدودی بهتر شده است. یارانه دولت هم باعث شده عده‌ای ازدواجشان را ثبت کنند. اما هنوز هم مواردی از این دست در استان وجود دارد.

اما دکتر مریم پویا، مدیرکل امور بانوان استانداری سیستان و بلوچستان در گفتگو با خبرنگار مهرخانه به تشریح وضعیت زنان رهاشده سیستان و بلوچستان و همچنین ازدواج‌های ثبت‌نشده در این استان و اقدامات دولت برای این زنان پرداخت.


استان سیستان و بلوچستان با 16.6 درصد بالاترین آمار زنان خودسرپرست را در کشور دارد
پویا با اشاره به آمار زنان خودسرپرست در استان سیستان و بلوچستان گفت: شرایط خاص سنتی و فرهنگی سیستان و بلوچستان علاوه بر مزایایی که دارد پیامدهایی منفی نیز برای خانواده‌های این استان به‌ویژه زنان به دنبال داشته است. فقر فرهنگی و به‌ویژه مشکلات معیشتی و اقتصادی موجب شده آمار زنان بی‌‌سرپرست و بدسرپرست این استان به رقم نگران‌کننده‌ای برسد؛ به‌طوری که استان سیستان و بلوچستان با 16.6 درصد بالاترین آمار زنان خودسرپرست را در میان استان‌های کشور دارد.

مدیرکل امور بانوان استانداری سیستان و بلوچستان با اشاره به دلایل خودسرپرست شدن زنان بیان داشت: تعصبات قومی، مذهبی و قبیله‌ای، فقر مادی و فرهنگی و ناآگاهی خانواده‌ها موجب شده است در گذشته زنان استان با بی‌عدالتی‌های زیادی مواجه شوند. از سوی دیگر، ناآگاهی این زنان به حقوقشان موجب شده وضعیت زنان رهاشده و بی‌سرپرست به وضعیتی بغرنج تبدیل شود که این مسأله نشان می‌دهد تلاش برای حل مشکلات این زنان باید جزو ضرورت‌های برنامه‌های دولت قرار بگیرد که خوشبختانه تلاش‌های خوبی هم در این زمینه انجام گرفته است.

تأثیر تعدد زوجات در رهاشدن زنان توسط همسرانشان
او افزود: بسیاری از زنان استان به دلیل تعصبات قومی، مذهبی و عرفی به اجبار به عقد مردان مسن در می‌آیند که این مسأله موجب تسریع در رهاشدن و بی‌سرپرست‌شدن آنها می‌شود. متأسفانه در گذشته آمار تعدد زوجات مردان در استان بسیار بالا بود و بسیاری از این مردان همسران اولشان را رها می‌کردند. البته، خوشبختانه آمار تعدد زوجات در دهه‌های اخیر کاهش پیدا کرده اما هنوز هم این مسأله یکی از دلایل رهاشدن زنان توسط همسرانشان است.

پویا خاطرنشان کرد: مشکلات معیشتی و اقتصادی و فقدان اشتغال پایدار موجب شده برخی از مردان استان به تجارت‌های سیاه و قاچاق روی بیاورند که سرنوشت این مردان عمدتاً روانه شدن به زندان با حکم‌هایی مانند حبس ابد یا اعدام است. همسران و خانواده‌های این مردان سرنوشت مبهمی دارند و در اجتماع با مشکلاتی طاقت‌فرسا روبه‌رو هستند. عدم آگاهی آن‌ها از حقوق خود و این‌که اکثر آن‌ها هیچ‌گونه منبع درآمد، سواد، تخصص و تجربه کاری ندارند، موجب شده برای گذران زندگی خود و فرزندانشان دچار چالش‌های جدی شوند و آسیب‌های زیادی ببینند.

مردانی که هیچ‌گونه مسؤولیت قانونی در قبال همسرانشان را نمی‌پذیرند
مدیرکل امور بانوان استانداری سیستان و بلوچستان در رابطه با تأثیر عدم ثبت قانونی ازدواج‌ها در رهاشدن زنان توسط همسرانشان، بیان داشت: در برخی از مناطق استان، عدم ثبت ازدواج‌ها به‌صورت قانونی باعث می‌شود مردان هیچ‌گونه مسؤولیت قانونی را در قبال همسرانشان نپذیرند و در پی رخ‌دادن کوچک‌ترین مشکلی همسران خود را رها کنند. این زنان هیچ‌گونه حمایتی برای استیفای حقوقشان از طرف مراجع قانونی ندارند. یکی دیگر از عواملی هم که موجب رهاشدن زنان در استان می‌شود ازدواج‌های غیرقانونی آن‌ها با اتباع بیگانه است زیرا بسیاری از این مردان بیگانه همسران و فرزندانشان را ترک می‌کنند و به کشورهایشان باز می‌گردند.

طرح‌هایی برای بهبود زندگی زنان رهاشده
او با اشاره به اقدامات دولت و استانداری برای حل مشکلات این زنان اظهار داشت: یکی از مهم‌ترین اقدامات برای کمک به این قشر آسیب‌دیده، تلاش برای توانمندسازی آن‌هاست. همچنین، دولت تعامل ویژه‌ای با انجمن‌های مردم‌نهاد فعال در حوزه توانمندسازی زنان آغاز کرده است که محور این فعالیت‌ها در حاشیه شهرهاست. از سوی دیگر، طرح‌های مختلفی با همکاری اداره فنی و حرفه‌ای، شهرداری و بهزیستی برای مهارت‌آموزی، درآمدزایی و اشتغال‌زایی صورت گرفته و تلاش شده تمامی این فعالیت‌ها آموزش‌محور باشد. طرح‌های ویژه‌ای برای آموزش کودکان کار نیز با همکاری آموزش و پروش در این مناطق در دست اجراست. همچنین، با انعقاد تفاهم‌نامه‌هایی با صندوق کارآفرینی امید، تسهیلات ویژه‌ای برای خودکفایی و اشتغال‌زایی به‌ویژه در مشاغل خانگی و خوداشتغالی این زنان فراهم شده است.

پویا در ادامه گفت: همچنین سال گذشته تفاهم‌نامه‌ای از سوی دفتر بانوان و خانواده استانداری با جهاد دانشگاهی استان امضا شد. یکی از مهم‌ترین اهداف ما از انعقاد این تفاهم‌نامه برگزاری دوره‌های آموزشی رایگان برای مهارت‌آموزی زنان آسیب‌دیده استان در حاشیه شهرهاست که مفاد این طرح با جدیت دنبال می‌شود و با استقبال خوبی نیز روبه‌رو شده است.

ارایه خدمات حقوقی رایگان به زنان
مدیرکل امور بانوان استانداری سیستان و بلوچستان خاطرنشان کرد: یکی از مهم‌ترین خطر‌اتی که این زنان را تهدید می‌کند، بحث خشونت علیه آنان از سوی خانواده و اجتماع است و متأسفانه آن‌ها توانایی و آگاهی کافی برای پیگیری حقوقی مشکلات خودشان را ندارند. در راستای رفع این معضل، تفاهم‌نامه‌ای از سوی معاونت امور زنان ریاست‌جمهوری و کانون وکلای مرکز منعقد شد. اولین دفتر معاضدت‌های حقوقی کشور در اسفند ۹۴ با حضور خانم مولاوردی افتتاح شد و در این کانون، زنان آسیب‌دیده می‌توانند به‌طور رایگان از خدمات حقوقی برخوردار شوند.

اقداماتی برای کاهش آمار ازدواج‌های ثبت نشده
او در خصوص ازدواج‌های ثبت‌نشده و غیرقانونی عنوان داشت: از آن‌جایی که این افراد معمولاً به مراکز ثبت احوال و دفتر‌خانه‌ها مراجعه نمی‌کنند و این ازدواج‌ها ثبت قانونی نمی‌شود، نمی‌توان آمار دقیقی از آن‌ها ارایه داد. تنها از طریق تاریخ تولد فرزندانشان در زایشگاه‌ها یا زمان مراجعه به اداره ثبت برای ثبت‌نام فرزندان و گرفتن شناسنامه، یا زمانی که برای رفع مشکلات معیشتی به کمیته امداد مراجعه می‌کنند و ناچار هستند برای بهره‌مند شدن از خدمات رفاهی، سند ازدواج یا طلاق‌نامه داشته باشند، شناسایی می‌شوند و آمارشان ثبت می‌شود. تا سال ۱۳۸۵ بیش از ۵۰ درصد ازدواج‌ها به ثبت نرسیده بودند اما با تلاش‌های اداره ثبت احوال این آمار به ۳۰ درصد کاهش پیدا کرده است. هم‌اکنون نیز ازدواج‌های ثبت‌نشده در استان سیستان و بلوچستان بیشتر مربوط به مناطق جنوب استان و حاشیه شهرهاست.

پویا در خصوص دلایل عدم ثبت ازدواج‌ها در استان بیان داشت: باز هم باید از تعصبات قومی، قبیله‌ای و فقر فرهنگی در همه ابعاد آن، به‌عنوان مهم‌ترین عامل نام برد. بسیاری از مردان برای ازدواج مجدد و این‌که احتیاجی به رضایت قانونی همسر اولشان نداشته باشند اقدام به ازدواج‌های سنتی می‌کنند. بسیاری از زنان استان نیز با اتباع بیگانه که عمدتاً از طریق مرزهای استان به طور غیرقانونی وارد خاک کشور می‌شوند ازدواج می‌کنند. عدم اگاهی از مسایل حقوقی و قانونی و بی‌سوادی خانواده‌ها نیز این مشکلات را دو چندان می‌کند، این زنان با مشکلات فراوانی برای استیفای حقوق خود و دریافت نفقه و هزینه‌های زندگی روبه‌رو هستند و نهاد‌های حمایتی برای خدمات‌رسانی به آن‌ها محدودیت‌هایی دارند. به‌طور کلی، نداشتن سند ازدواج و طلاق مشقاتی برای آن‌ها به دنبال دارد.

مدیرکل امور بانوان استانداری سیستان و بلوچستان در رابطه با اقدامات دولت برای کاهش معضل ازدواج‌های ثبت‌نشده گفت: ارایه مشوق‌های لازم مانند معافیت سربازی برای فرزند ذکور خانواده، بهره‌مندی از طرح یارانه، ثبت‌نام کودکان در مدارس، خدمات سازمان‌ها و نهاد‌های حمایتی، استفاده از تسهیلات اشتغال‌زایی و...، از مهم‌ترین راهکارهایی است که در سیستان و بلوچستان توسط دستگاه‌های اجرایی به‌کار گرفته شده و تا حدودی در کاهش این مشکلات تأثیرگذار بوده است.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha