سلامت نیوز: مشکلات دولت یازدهم در زمینه محیطزیست بیشمار بود. دریاچه ارومیه نفسهای آخر خود را میکشید و خوزستان استانی مدفون شده در خاک بود.
به گزارش سلامت نیوز، آرمان نوشت: زمزمههایی از بحران آب به گوش میرسید و گونههای متعدد جانوری در معرض تهدید یا انقراض بودند. رئیس سازمان محیطزیست در حالی بر منصب خود نشست که مشکلات محیطزیستی دغدغه تمام فعالان محیطزیست و مسئولان شده بود.
حال با آغاز دولت دوازدهم برخی از آن مشکلات حل شدهاند، اما برخی مسائل هنوز کاملا رفع نشدهاند یا اساسا فرصتی برای رسیدگی به آنها پیدا نشده است. هومان خاکپور کارشناس محیطزیست در گفتوگو با «آرمان» میگوید: «مهمترین مساله دولت دوازدهم بحران آب و گرد و غبار است؛ بحرانهایی که هر روز جدیتر میشوند و برای حل آنها نیازمند همگرایی بین دستگاههای مختلف دولتی هستیم.»
مهمترین مسائل محیطزیستی پیش روی دولت دوازدهم چیست؟
مهمترین مساله دولت دوازدهم بحران آب است. چالش آب یکی از موضوعات جدی دولت یازدهم بود که دولت دوازدهم نیز با آن درگیر است. بسیاری از مناطق کشور اکنون برای تامین آب شرب و مصارف آبی در بخش کشاورزی یا صنعت دچار مشکل هستند. پروژههای انتقال آب و سدسازی یکی از چالشهای جدی است که تنشهای اجتماعی، قومی و منطقهای را به دنبال دارد. موافقان و مخالفان این پروژهها انتظاراتی از دولتها دارند. مخالفان با توجه به شعارهای دولت دوازدهم در زمینه محیطزیست انتظار دارند که این دولت بتواند رفتار مناسبتری در مورد چالشهای محیطزیستی کنونی، انتقال آب و سدسازی داشته باشد. علاوه بر بحث آب، موضوع آلودگی هوا و ریزگردها نیز مهم است.
به این دلیل که برخی از ریزگردهامنشأ داخلی دارند انتظار میرود حق آبههای تالابها رعایت شود تا این تالابها به عنوان یکی ازمنشأهای اصلی پدیده گرد و غبار کنترل و آبگیری شوند. مطالبه جدیتر از دولت دوازدهم تامین حق آبهها در رودخانههای مرزی است که سرچشمه آنها از کشورهای همسایه مانند افغانستان است. حقآبه رودخانه هیرمند، دریاچه هامون و حق آبه رودخانههای دجله و فرات باید به ایران داده شوند. عدم دریافت حق آبه از رودخانههای دجله و فرات سبب خشکی تالاب هورالعظیم شده است. به علاوه دولت است که باید در مورد آب با کشورهای همسایه تعامل و دیپلماسی داشته باشد تا کانونهای گرد و خاک مثل عراق، سوریه و عربستان را کنترل کرده، مشکل آلودگی هوا در کشور را مهار کند و همچنین نرخ فرسایش بادی خاک را در برخی مناطق کشور کاهش دهد.
مهمترین موانع دولت دوازدهم برای تحقق اهداف ذکرشده چیست؟
در بحث سدسازی و پروژههای انتقال آب یکی از موانع جدی دولت دوازدهم توقعات مردم در برخی از استانها به ویژه استانهای فلات مرکزی ایران است. توسعه نامتوازن این مناطق و سرمایهگذاریهای صورت گرفته در زمینه ایجاد سد یکی از موانع جدی دولت برای حکمرانی مطلوب در حوزه آب است. دولت دوازدهم از یک سو باید پاسخگوی مطالبات ساکنان فلاتمرکزی ایران باشد و از سوی دیگر مطالبهگری و حقخواهی مردم در حوزههای مبدا آب را پاسخ دهد.
مناطقی که آب از آن مناطق به برخی استانهای کشور منتقل میشود نیز از شرایط موجود ناراضی هستند و این موضوع یک چالش جدی دولت است. رویکرد دولت در مورد احداث سد و انتقال آب از رودخانههای داخلی و مرزی باعث بهانهجویی کشورهایی مانند ترکیه و افغانستان شده تا حقآبه ایران را پرداخت نکنند. سفیر ترکیه در ایران میگوید وقتی دولت ایران با پروژههای انتقال آب و سدسازی خوزستان را خشک میکند چرا دولت ترکیه باید بحث سدسازی را کنار بگذارد و حق آبه رایج را رعایت کند؟! در واقع نوع رفتار و عملکرد دولت در بحث مدیریت آب خود مانعی برای مطالبهگری و دیپلماسی آب از کشورهای همسایه شده است.
نیاز داخلی دولت برای تحقق اهداف زیستمحیطی دولت چیست؟
مهمترین رویکرد تجدیدنظر جدی در بحث مدیریت آب است. آنچه تحت عنوان مدیریت آب از آن یاد میشود در واقع مدیریت در بحث تقسیم آب است و هیچگونه مدیریت کلانی در نحوه تولید و مصرف آب وجود ندارد. دولت باید در این زمینه عقبگرد کند تا بتواند رویکرد خود را در بحث مدیریت آب تغییر دهد. مدیریت آب کنونی، مدیریت سازهای و منطبق بر سدسازی و پروژههای انتقال آب است. منطق حکم میکند نوع مدیریت آب بر اساس شرایط اکولوژیکی مناطق مختلف کشور باشد و طرحهای توسعهای در مناطق مختلف کشور نیز بر اساس ظرفیتهای اکولوژیکی تولید آب در همان مناطق باشد. در نهایت باید از سدسازی و پروژههای انتقال آب و توسعه در بخشهای کشاورزی و صنعتی جلوگیری شود.
برای رفع مشکل 20درصدمنشأ داخلی گرد و غبار چه میتوان کرد؟
مهمترین کانونهای داخلی تولید گرد و غبار کانونهایی هستند که در اثر خشک شدن تالابها و محیطهای آبخیز طبیعی در استانهای پایین دست حوزههای آبخیز مانند خوزستان، فارس و فلات مرکزی ایران به وجود آمدهاند. بنابراین راهکار بازگرداندن تالابها به شرایط طبیعی و رعایت حقآبه تالابهای این مناطق است. در واقع آب باید به این محیطها برگردد و حداقل نیازهای آبی آنها رفع شود. در غیر این صورت نمیتوان با درختکاری و نهالکاری رویکرد پایدار در زمینه مقابله با پدیده گرد و غبار داشت. این مناطق به دلیل خشک شدن و کمبود آب به شرایط کنونی رسیدهاند بنابراین تنها راه برگرداندن آنها به شرایط پایدار پرداخت حقآبه زیستی آنهاست.
دولت دوازدهم در حفظ منابع طبیعی و جنگلها چه اقداماتی را باید انجام دهد؟
مهمترین اقدام دولت در این زمینه پیشگیری و تجهیز امکانات اطفای حریق است. در بحث پیشگیری مهمترین کار جذب مشارکت مردم است. بر اساس آمار و بررسیهای 50ساله عامل اصلی ورود حریق به جنگلها خطای انسانی است که گاهی به صورت عمدی یا سهوی اتفاق میافتد. تنها راه پیشگیری افزایش آگاهی مردم است تا بتوان شرایط مشارکت آنها را فراهم کرد و مردم با همکاری بیشتر از ایجاد حریق جلوگیری کنند. در مناطقی که ریسک وقوع حریق بالاتری دارند باید تدابیر امنیتی بیشتری صورت گیرد تا بتوان با استفاده از آتشبرها از گسترش آتش احتمالی جلوگیری کرد. اما باید تمهیداتی نیز اندیشید که خسارات وقوع حریق به حداقل ممکن رسیده و از گسترش آن جلوگیری شود.
نظر شما