سلامت نیوز:وزش طوفان گردوخاک روزهای اخیر در شمال سیستان و بلوچستان غلظت ذرات معلق 10 میکرونی در هوای زابل را به دو هزار و 121 میکروگرم بر مترمکعب یعنی 14 برابر حد مجاز رساند؛ شاخصی که براساس گزارش سال 2016 سازمان جهانی بهداشت، سه برابر میانگین غلظت آلایندههای آلودهترین شهر جهان یعنی شهر «اونیتشا» در نیجریه است.
به گزارش سلامت نیوز،وقایع اتفاقیه نوشت: هواشناسی در همین باره اعلام کرده که وزش باد شدید و گردوخاک که از پنجشنبه گذشته در پنج شهرستان زابل، زهک، هیرمند، هامون و نیمروز شروع شده، در روزهای اخیر با سرعت 83 کیلومتر بر ساعت موجب افزایش غلظت ذرات معلق در هوای این نواحی شده و میدان دید افقی در شهر زهک را تا 200 متر کاهش داده است. علی ملاشاهی، کارشناس هواشناسی در همین باره به رسانهها گفته است: وزش باد شدید و گردوغبار با سرعت 83 کیلومتر بر ساعت در روزهای اخیر میزان غلظت ذرات معلق در هوای زابل را به دو هزار و 121 میکروگرم بر مترمکعب یعنی 14 برابر حد مجاز رسانده است. وی افزود: حد مجاز و استاندارد ذرات معلق در هوا 150 میکروگرم در هر مترمکعب هواست که شاخص کیفیت هوای زابل در چند روز اخیر تا 14 برابر حد مجاز نیز افزایش یافته است.
بر اساس گزارشهای محلی شدت وزش باد و گردوخاک در روستاهای هیرمند و زهک به حدی بوده که شنهای روان 15 جاده مواصلاتی روستایی در زهک را مسدود و چندین روستا را در محاصره شنهای روان گرفتار کرده است. جمشید رخشانینسب، فرماندار شهرستان زهک در همین رابطه گفته است که برخی از این مسیرها از روز پنجشنبه گذشته بر اثر طوفان بسته شده یا تردد به کندی در آنها انجام میگرفت که روز یکشنبه گذشته با تلاش راهداران بازگشایی شدند. گزارش میدانی ایسنا از روستاهای شمال شهرستان هیرمند نیز نشان میدهد که شدت طوفان گردوخاک در روستاهای ساحلنشین تالاب «هامون پوزک» نظیر«تخت عدالت»، «سراوانی»، «تپه کنیز»، «گمشاد»، «ملادادی»، «گله بچه» و «قرقری» به مراتب بیشتر از دیگر روستاهای شمال استان است. بر اساس این گزارش، گردوخاک حاصل از نواحی اطراف این مناطق به شهرها و روستاهای دیگر شمال استان نیز سرایت میکند و موجب کاهش کیفیت هوا و اختلال در تردد جادههای مواصلاتی پنج شهرستان میشود. روستاهای زهک نیز دستکمی از هیرمند ندارند، بهطوریکه در روزهای اخیر با افزایش شدت وزش طوفان، برخی روستاها نظیر «محمدشاهکرم» با هجوم شنهای روان مواجه شدهاند. طوفان آنقدر شدید بوده که آرامستان روستای «اشترک» در زهک را نیز زیر شنهای روان دفن کرده است.
توزیع 7 هزار و 500 ماسک بین مردم طوفانزده
رضا اربابی، مدیرکل مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان گفته است که وزش طوفان در سه روز اخیر 250 نفر از مردم منطقه سیستان را که دچار مشکلات تنفسی، قلبی و چشمی شدهاند راهی مراکز درمانی و بیمارستانها کرده است. وی میگوید: در این مدت هفت هزار و 500 عدد ماسک به همراه 220 سبد غذایی بین مردم طوفانزده شهرستانهای زهک و هیرمند توزیع شده است. به گفته هواشناسی، با افزایش سرعت وزش باد و گردوخاک طی روزهای اخیر در شمال استان، میزان نفوذ گردوغبار به شهرستانهای جنوبیتر سیستان و بلوچستان نیز افزایش یافته است، بهطوریکه با ورود گردوغبار به شهر زاهدان شاخص کیفیت هوای این شهر در روز یکشنبه گذشته از سوی محیطزیست ناسالم برای همه گروههای حساس اعلام شد. بر اساس گزارشهای مردمی این گردوغبار علاوه بر زاهدان در شهرهای جنوبیتر مانند میرجاوه و سراوان نیز گسترش یافته و کیفیت هوا را کاهش داده است.
وجود ریزگردها از هزاران سال قبل در سیستان
در بسیاری از سالها میزان آلودگی هوای زابل از شرایط بحرانی هم تجاوز کرده است. سال 1393 مدیرکل سابق محیطزیست سیستان و بلوچستان با استناد به آمار ایستگاه پایش وضع هوای «قرقری» شهرستان هیرمند اعلام کرد: در 6 ماهه نخست سال 93 وضعیت کیفیت هوای زابل تنها در 6 روز در شرایط سالم قرار داشته و مابقی روزها وضعیت هوا ناسالم بوده است.
به گفته هواشناسی، در سال 94 نیز 150 روز هوای زابل ناسالم برای همه گروهها بوده که از این میزان تعداد 58 روز وضعیت کیفیت هوا در شرایط خطرناک قرار داشته است.
محمود خسروی، دانشیار گروه اقلیمشناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان معتقد است که پدیده ریزگرد در شمال سیستان و بلوچستان از هزاران سال قبل وجود داشته است. وی در گفتوگو با ایسنا گفت: در زمانهایی که آب در منطقه بود، ریزگردها مهار میشد و زمانی که منطقه با کمبود آب مواجه میشود، ریزگردها تشدید خواهد شد.
تالاب هامون کانون انتشار گردوخاک در شرق کشور
به گفته کارشناسان، وزش بادهای 120روزه و خشکی تالاب هامون دو عامل اصلی تولید و انتشار گردوغبار در سیستان و بلوچستان است که هر سال علاوه بر پنج شهرستان شمالی، نواحی مرکزی و جنوبی سیستان و بلوچستان را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. احمد قرایی، رئیس پژوهشکده تالاب هامون درباره منشأ گردوخاک سیستان به ایسنا گفت: حداقل حدود 70 درصد منشأ گردوغبار در تالاب هامون است که با توجه به تغییر کریدور باد و مساحت کانونها، باید مجددا بررسی و موقعیت کانونها مشخص شود.
وی با بیان اینکه اکنون موقعیت و مساحت کانونهای گردوغبار شمال استان تغییر کرده، افزود: اکنون اطلاعات لازم دراینباره وجود ندارد و باید این اطلاعات بهدست آید. در گذشته پروژهها تعریف شده ولی خروجی این پروژهها متناسب با برنامهریزیها نبوده است. محمود خسروی، دانشیار دانشگاه سیستان و بلوچستان در مقالهای با عنوان «تأثیرات محیطی اندر کنش نوسانهای رودخانه هیرمند با بادهای 120روزه سیستان» که در فصلنامه تحقیقات جغرافیایی به چاپ رسیده، نوشته است: طبق پردازش تصاویر ماهوارهای، مهمترین منابع برخاست و انتشار گردوخاک در منطقه سیستان، بسترهای خشکیده هامونهای پوزک، صابری و شرق هامون هیرمند هستند؛ البته سایر مناطق نیز در تولید گردوغبار نقش دارند ولی سهم آنها ناچیز است. وی در بررسیهای دیگر خود در مورد میزان گسترش گردوخاک ناشی از این طوفانها، در دو مقاله علمی آورده است: گردوغبار ناشی از این بادها بهصورت افقی تا دریای عمان و در موارد استثنایی تا دریای عرب گسترش مییابد. علاوهبراین پراکنش گردوغبار ناشی از این بادها بهصورت عمودی نیز تا ارتفاع 10 کیلومتری از سطح زمین هم منتشر میشود.
زابل از آلودهترین شهرهای جهان
به گزارش ایسنا، افزایش تعداد روزهای فعالیت بادهای 120روزه در زابل و خشکبودن تالاب هامون سبب شده تا این شهر در ارزیابی سال 2016 سازمان جهانی بهداشت در بین آلودهترین شهرهای جهان قرار بگیرد.
سازمان جهانی بهداشت در این ارزیابی شاخص کیفیت هوای سه هزار شهر جهان را بر پایه ذرات فوقریز 2,5 میکرون و ریز 10 میکرون ارزیابی کرده که در ذرات فوقریز و ریز شهر زابل به ترتیب بهعنوان نخستین و سومین شهر آلوده جهان معرفی شده است. شهر اونیتشا در نیجریه نیز در ذرات ریز 10 میکرون بهعنوان آلودهترین شهر جهان شناخته شده است.
نظر شما