سلامت نیوز:تازه از شهرستان به تهران آمده اید! مسیرها را آنچنان که باید بلد نیستید و فقط اسم یک ایستگاه اتوبوس را می‌دانید.
به گزارش سلامت نیوز، ابتکار نوشت:اصلا ساکن تهران هستید و قرار است به منطقه‌ای که تا به حال نرفته‌اید، بروید آن هم با وسیله نقلیه عمومی! اتوبوس‌های BRT یکی از بهترین گزینه هاست اما وارد اتوبوس که می‌شوید گویا وارد تاریک‌خانه شده‌اید چرا که تنها روزنه‌ای که می‌توانید با بیرون از فضای اتوبوس ارتباط چشمی داشته باشید، درهای برقی اتوبوس است. ایستگاه‌ها را اشتباه می‌گیرید و ممکن است جا بمانید! این سوای فضای سیاه و غم آلودی است که تبلیغات همه جانبه دورتادور اتوبوس برای شما ایجاد کرده است. در میان شلوغی اتوبوس‌های تندرو شهر تهران این طاقت شماست که سر می‌آید و آن لحظه با تمام وجود می‌خواهید فریاد بزنید که کاش تهران، طهران بود!
خلاف قانون است!
اعضای شورای شهر می‌گویند خلاف قانون است، البته به این شکل! به طور کلی تبلیغات روی بدنه وسایل حمل و نقل عمومی یکی از جذابترین روش های تبلیغات در سطح جهان است و حتی در برخی کشورها این روش برای رساندن پیام های بهداشتی، شهری و حقوق شهروندی استفاده می‌شود؛ مانند آنچه شهرداری تهران در بیلبورد ها از آن استفاده می‌کند. خوب یا بد این روشی است که تبدیل به عرف شده و شرکت های تجاری برای معرفی بِرند خود دست به دامان این روش موثر شده‌اند.
در شهر تهران اتوبوس های قدیمی‌تر که به اتوبوس های شرکت واحد معروف بودند و اتوبوس های تندرو یکی از اهداف اصلی تبلیغات بدنه است و شرکت های داخلی برای اجاره تبلیغات روی بدنه اتوبوس ها با شهرداری تهران معامله می کنند. معامله ای که در ابتدا تنها بخشی از بدنه اتوبوس را در بر می گرفت و حداقل فضای شیشه ای را برای مشاهده فضای بیرون از اتوبوس ایجاد کرده بود.
با این حال اعضای شورای شهر در ماه های اخیر این اقدام شهرداری را خلاف قانون شمرده و به طور مثال اقبال شاکری، رئیس کمیته عمران شورای چهارم شهر تهران در روزهای پایانی خرداد ماه امسال گفته بود: «هر گونه تبلیغ بر شیشه اتوبوس‌ها ممنوع است با این وجود اتوبوس‌های شهر با این تبلیغات شبیه به اتوبوس‌های زندان‌ها شده است و مسافرانی که داخل اتوبوس سوارند نمی‌دانند که در کجا هستند و پنجره اتوبوس‌ها امکان باز و بسته شدن ندارد.»
یا در اظهار نظری دیگر ابوالفضل قناعتی، عضو هیات رئیسه شورای چهارم شهر تهران گفته بود: « شورا مصوبه‌ای برای انجام تبلیغات به این شیوه در اتوبوس‌های شهری نداشته و انتقادهای مردم در خصوص مشکلاتی که تبلیغات اتوبوس ها برای آنان ایجاد کرده، منطقی است. از آنجا که این تبلیغات مجوز و مصوبه شورا را ندارد، شهرداری تهران باید دراین زمینه پاسخ دهد.»
این موضوع حداقل سه ماه است که هنوز در میان شهروندان در اتوبوس های بی آر تی مطرح می شود و نارضایتی آن ها به صورت میدانی کاملا مشهود است! با این حال پاسخی که صادقی، معاون تبلیغات سازمان زیباسازی شهر تهران عنوان کرده بود قابل تامل است! صادقی پیش از این گفته بود: «تمامی شهروندان از این اقدام راضی هستند. پیش از این آفتاب تابستان مردم را بیچاره می‌کرد و تمام مردم مجله دستشان بود تا جلو آفتاب را بگیرند. در حال حاضر آفتاب وارد اتوبوس ها نمی‌شود و سیستم تهویه اتوبوس‌ها پاسخگوست.
علاوه بر آن وضعیت نظافت اتوبوس هایی که دارای تبلیغات است به مراتب بهتر از اتوبوس هایی است که تبلیغات ندارند.»
دور چهارم شورای شهر که امروز رسماً پایان می‌یابد و آن ها به جواب‌شان نرسیدند. با این حال با توجه به پاسخ صادقی، معاون تبلیغات سازمان زیباسازی شهر تهران تبلیغات به این شکل با شروع نیمه دوم سال پایان خواهد یافت چرا که دیگر آفتاب تابستان نیست که مردم را بیچاره کند.
چشمانِ کاملا بسته
مسعود ریاحی، روانشناس درباره افزایش انواع تبلیغات در کشور می‌گوید: «زمانی یک شهروند حق انتخاب داشت که در معرض تبلیغات یک کالا قرار بگیرد یا نگیرد، برای مثال می‌توانست شبکه‌ای را که مشغول پخش تبلیغات بود، عوض کند و یا تبلیغِ یک کالا در روزنامه یا مجله‌ای را رد کند و ... . به‌نظر می‌رسد در وضعیت فعلی دیگر راه گریزی نیست. آنها همه‌جا هستند؛ در پیام‌های هرروزه تلفن همراه، در رادیو، بر در خانه‌ها، بر دیوارها و حتی کف پیاده‌روهای شهر، بر تابلوها و بیلبوردها، بر دست به اصطلاح «دادزن‌های خیابانی»، بر محیط داخلی قطار مترو و اخیرا بر بدنه‌ی اتوبوس‌های شهری.»
وی می‌افزاید: «دیگر گریزی از آنها نیست و شهروند فعلی دیگر گویی حق انتخابی ندارد که در معرض‌شان باشد یا نباشد. او عمیقاً در گفتمان کالا و تبلیغات زیست می‌کند و بیش‌ازپیش خود نیز در معرض تبدیل شدن به موجودی است که کمپانی‌ها از او انتظار دارند.» این روانشناس ادامه می‌داد: «اخیراً شهرداری تهران تصمیم گرفته است که بدنه اتوبوس‌های تندرو را به کمپانی‌های قدرت‌مندی واگذار کند کالاهای خود را تبلیغ کنند. سال‌ها پیش نیز چنین اتفاقی افتاده بود و نهایتا پشت اتوبوس‌ها مخصوص این تبلیغات بود. اما حال، تمام بدنه اتوبوس به‌جز ضلع جلوی راننده که بعید نیست آن هم به مرور زمان دچار این وضعیت شود و کف و سقف اتوبوس که اصلا کسی نمی‌تواند آنها را ببیند به تبلیغات این کالاها اختصاص داده شده است. وقتی از درون اتوبوس به عنوان شهروندی که قصد جابه‌جایی به نقطه‌ای را دارد، به بیرون نگاه می‌کنید، تصویر کدر و تاری از جهان بیرون را خواهید دید؛ زیرا که تمام بدنه اتوبوس را تبلیغات فراگرفته است؛ تصویری که به صورت نقطه‌نقطه که یکی‌درمیان رنگی و شیشه‌ای است. گویی در یک چشم تار، ایستاده یا نشسته‌اید و به وهم واقعیت بیرون می‌نگرید. تابلوها، درخت‌ها، آدم‌ها و خیابان‌ها همگی کدر و کم‌رنگ شده‌اند و بسیار محتمل است که شما نفهمید دقیقا در کدام نقطه از شهر هستید و به اشتباه در ایستگاهی که مقصدتان نبوده است پیاده شوید.»
ریاحی با اشاره به این موضوع که شاید کمتر پدیده‌ای را بتوان مشاهده کرد که این چنین ماهیت تبلیغات فعلی و زیست‌جهانِ انسانِ در معرض بمباران تبلیغات را نشان‌مان بدهد، ادامه داد: «گویی تبلیغات با انسان امروزی چنین می‌کنند. به حریم شهروندی‌اش تجاوز می‌کنند، حق انتخاب را به صورت غیرمستقیم از او می‌گیرند، دید او را با اغراق‌های مبتذل تار می‌کنند که کالاها را به فروش برسانند و به چیزی جز سود شخصی توجه نمی‌کنند، حتی اگر شما مقصد را گم کنید و در جهان متوحشی گم شوید.»
ریاحی در پایان می افزاید: «از طرفی مدام در گفتمان رسانه‌های حکومتی می‌شنویم که چرا از وسایل نقلیه عمومی استفاده نمی‌کنید. حداقل در مورد شهر تهران این را می‌توان گفت که سیستم حمل و نقل فعلی گنجایشی بسیار کمتر از متقاضیانی دارد که هر روزه قصد دارند با آنها جابه‌جا شوند و به‌نظر می‌رسد این گزاره تشویقی به نوعی مبتذل و مغالطه است زیرا عملا اقدام جدی برای تشویق استفاده از آنها را کمتر شاهد بوده‌ایم. حال به فقدان ظرفیت کافی که شهروند بتواند با آسایش جابه‌جا شود، این تبلیغات مختل‌کننده و بسیاری از کاستی‌های دیگر را نیز بیافزاید. چه وضعیتی رخ خواهد داد؟»
یک بار برای همیشه یکی دیگر از جنبه های تبلیغات روی بدنه اتوبوس های بعد مادی آن است. براساس اطلاعاتی که ایرنا منتشر کرده بود، تعرفه تبلیغات روی بدنه اتوبوس‌های شهر تهران به این شرح است: تعداد 10 تا 30 دستگاه اتوبوس ماهانه هر دستگاه 12 میلیون تومان، تعداد 30 تا 50 دستگاه اتوبوس ماهانه هر دستگاه 11 میلیون تومان، تعداد 50 تا 70 دستگاه اتوبوس ماهانه هر دستگاه 10 میلیون تومان، تعداد 70 تا 100 دستگاه اتوبوس ماهانه هر دستگاه 8 میلیون تومان. گفتنی است تمام موارد عنوان شده بر اساس قوانین هزینه چاپ و نصب به ازای هر دستگاه اتوبوس با توجه به نوع اتوبوس و طرح مورد نظر جداگانه محاسبه شده و حداقل دوره قرارداد سه ماهه و حداقل تعداد دستگاه مورد قرارداد 10 دستگاه اتوبوس است. این موضوع همچنان حل نشده و شاهد اعتراض روزافزون شهروندان به این تبلیغات هستیم. موضوعی که انتظار می رود یک بار برای همیشه برای آن قانونی تدوین و تصویب شود و در آن رضایت شهروندان در اولویت قرار گیرد. گفتنی است این مشکل در حال حاضر در شهر تهران مطرح بوده و با توجه به الگوبرداری سایر شهرها دور از ذهن نیست که در سایر کلان‌شهرهای کشور نیز به مرحله اجرا برسد.
نظر شما