سلامت نیوز:کولبری یکی از معضلات جوامع در حال توسعه از جمله ایران است که به دلیل کم توجهی دولت‌ها به مناطق مرزی، مردم این مناطق به دلیل مشکلات اقتصادی برای گذران زندگی مجبور می شوند به این شغل کاذب روی آورند.

به گزارش سلامت نیوز، ایتکار نوشت: شبه شغلی که مردم غرب کشورمان مجبور هستند با وجود خطرات بالا و تحمل مشقت زیاد آن را انجام دهند، چرا که نه شغلی دارند و نه می توانند از امکانات رفاهی سایر مناطق استفاده کنند. بنابراین به دلیل بی توجهی دولت‌ها، مناطق مرزی با چالش‌های زیادی از جمله کولبری و کشته شدن بسیاری از آنها به دلیل غیرقانونی بودن آن در کشور و در نهایت نارضایتی مردم منطقه مواجه خواهند شد. همچنین در صورت فشار بیشتر به مردم ممکن است به تخلیه منطقه مرزی منجر شود که خود می‌تواند یک چالش و خطر بزرگ امنیتی برای کشور به حساب آید. 
نکته قابل توجه موضوع کشته شدن کولبرانی است که هر چند وقت یک بار درمناطق مرزی با شلیک نیروهای امنیتی از پا در می‌آیند. مسئله ای که تذکر نماینده مردم آن منطقه در مجلس و واکنشی اعتراضی به همراه داشت و با گذشت زمان دوباره همه چیز به روال عادی بازمی گردد تا باز کولبری دیگر یا به ضرب گلوله‌ای کشته شود یا زیر بهمن زمستانی دفن شود. 
ماجرایی که در زمستان 95 اتفاق افتاد و اعتراض بسیاری از مردم مناطق مختلف اعتراض سایر نمایندگان مجلس را به همراه داشت. موضوعی که موجی خبری ایجاد کرد و در آن زمان بسیاری از نمایندگان به فکر راه چاره ای برای کمک به کولبران افتادند و حتی برخی از آنها موضوع بیمه کولبران را مطرح و پیگیری کردند. به عنوان مثال جلال محمودزاده، نماینده مردم مهاباد در مجلس یکی از نمایندگانی بود که به دنبال این اتفاق سال گذشته در تذکر شفاهی به وزیر کشور خواستار رسیدگی به وضعیت کولبران و خاتمه به تیراندازی به آن ها شد. ولی باز همه چیز فروکش کرد تا اینکه هفته گذشته باز هم دو کولبر دیگر به دلیل شلیک نیروهای امنیتی کشته شدند. 

نگرانی و نارضایتی نماینگان از اوضاع شهرهای مرزی

محسن بیگلری، نماینده بانه و سقز با اشاره به تیراندازی به این کولبرها در منطقه بازار این شهرستان توسط هنگ مرزی واکنش نشان داد. او بر وضعیت نامساعد کولبران به‌لحاظ معیشتی و اقتصادی اشاره کرد و به «ابتکار» گفت که این افراد از اقشار ضعیف و کم درآمد جامعه هستند. بیگلری با تاکید بر اینکه حتی اگر این افراد کالایی حمل می‌کنند، نباید کشته شوند، خاطرنشان کرد: «این حوادث منجر به جریحه‌دار شدن احساسات مردم کردستان و دیگر مناطق کشور می‌شود.او همچنین خبر کشته شدن یک کولبر دیگر حدود دو هفته پیش را تایید کرد و این در حالی است که در پی کشته شدن این دو کولبر، خانواده‌های آنها به همراه جمعی از مردم محلی مقابل فرمانداری بانه تجمع کردند و ادامه این روند می تواند موجی از نارضایتی های منطقه ای را به همراه داشته باشد.
البته حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، نماینده اسلام‌‌آباد غرب نیز از دیگر نمایندگانی است که مردم منطقه‌اش با پدیده کولبری مواجه هستند.

او کولبری را کاری مظلومانه می داند و تاکید دارد که کولبری نباید به شغل تبدیل شود. اما تا رسیدن به یک وضعیت پذیرفتنی اقتصادی در نقاط مرزی و ایجاد زیرساخت‌ها نمی‌توان انتظار معجزه داشت. این نماینده مجلس معتقد است: «در مسئله قاچاق، موضوع کولبری زیاده از حد بزرگ می‌شود. نه اینکه انتقادی به ماجرای کولبری و تاثیر آن بر پدیده قاچاق نباشد اما یک‌دهم قاچاق کالا به وسیله کولبران انجام می‌شود. در استان کرمانشاه در ازای یک‌ میلیارد تومان که وارد کشور می‌شود ٩‌ میلیون تومان به کولبران می‌رسد و باقی نصیب بدنه قاچاقچیان می‌شود». فلاحت پیشه درباره بیمه کولبران تاکید کرد: «بیمه‌کردن کولبرها صرفا در قالب یک راهکار کوتاه‌مدت تا حذف این نوع شغل‌های کاذب و ایجاد شغل‌های واقعی در منطقه پیشنهاد شده است. در نگاه بلندمدت نیز باید به درآمدزایی از نقاط مرزی دقت شود، چنانچه اوضاع در عراق نیز رو به سامان است و با درنظرگرفتن مرز مشترک ایران و عراق می‌توان به بهبود روابط اقتصادی مبتنی بر اشتغال‌زایی برای مرزنشینان توجه داشت». 

البته بیگلری هم درباره بیمه کولبران اظهار کرد که بیمه کولبران شروع شده ولی هنوز نهایی نشده است و اقدام خوبی است که مستلزم زمان است. 
ولی عبدالـله رمضان زاده، سخنگوی دولت اصلاحات هم در واکنش به کشته شدن کولبران به ایلنا گفت: قصه تلخ کولبری، حاصل سیاست‌های غلط اقتصادی است و راه‌حل آن، سیاستگذاری صحیح در جهت توسعه متوازن منطقه‌ای است. او همچنین تاکید کرد: «می‌توان گفت دولت‌ها حداقل در هشت سال گذشته توجهی به توسعه متوازن منطقه‌ای نداشته‌اند و حاصلش همان چیزی است که می‌بینیم؛ فقر بیشتر و رشد بیشتر مشاغل غیر رسمی از قبیل کولبری.» البته برخی نمایندگان از جمله حشمت الله فلاحت پیشه تاکید دارند که کولبری شکلی از قاچاق است ولی او هم تاکید دارد که فقر، بی‌کاری و نبود فرصت اشتغال، جوانان مرزنشین را راهی نقاط صعب‌العبور مرزی و شغل دشوار کولبری می‌کند.

بنابراین برای برون رفت از مشکلات مناطق مرزی باید به دنبال ایجاد مشاغلی با دوام و توسعه مناطق مرزی بود. یکی از راهکارهای موجود می تواند ایجاد بازارچه های مرزی باشد. بازارچه مرزی « محوطه‌ای‌ است محصور واقع در نقطه صفر مرزی و در جوار گمرکات مجاز به انجام تشریفات ترخیص کالا یا مکان‌هایی که طبق تفاهم نامه‌های منعقد شده بین جمهوری اسلامی ایران و کشورهای همجوار تعیین می شود و اهالی دو طرف مرز می‌توانند کالاها و محصولات مورد نیاز را با رعایت مقررات صادرات و واردات و ضوابط مقرر برای داد و ستد در این بازارچه‌ها عرضه کنند.» بازارچه مرزی می‌تواند به ساماندهی و تقویت نظارت بر مبادلات تجاری، شفاف سازی جریان اطلاعات و جلوگیری از بروز فساد در مناطق مرزی، توسعه تجارت رسمی در مناطق مرزی، بهبود وضعیت اقتصادی مرزنشینان و ارتقاء امنیت در مناطق مرزی شود. فلاحت پیشه در گفت وگوی خود به موضوع دیگری درباره قاچاق کالا اشاره کرده است. او معتقد است: «قاچاقچیان، دفترچه مرزی مرزداران را با ٢٠‌ هزار تومان خریده و به‌ازای هر دفترچه میزانی کالا وارد می‌کنند. این کالاها اتفاقا با کامیون و مبتنی بر سهمیه دفترچه مرزنشینان وارد می‌شود. حتی شاهدیم که به اسم کولبری و البته به کام قاچاقچیان سیاست‌های مبارزه با قاچاق کالا نیز گاهی دستخوش تغییر می‌شود. متاسفانه این در حالی است که سالی دو‌ میلیون شغل از ناحیه قاچاق کالا سوخت می‌شود». 

راهکاری برای توسعه مرزها

اما محسن بیگلری، نماینده سقز و بانه در گفت وگو با «ابتکار» با تاکید بر راهکاری برای برون رفت از مشکلات کولبران و تغییر رویکرد مردم مناطق مرزی معتقد است که دولت باید با سرمایه گذاری در مناطق مرزی و ایجاد اشتغال مانع از روی آوردن مردم این مناطق به شغل کاذب کولبری شود. این نماینده مجلس همچنین به روش های کاهش مشکلات کولبران و توسعه مرزی اشاره کرد و گفت: با چند روش می توان جلوی مشکلات کولبری را گرفت و موجب توسعه مناطق مرزی شد. به عنوان مثال ایجاد منطقه آزاد می تواند راهگشا باشد.
او افزود: در حال حاضر ایجاد منطقه آزاد بانه و مریوان در دستور کار قرار دارد و می تواند برای حل این مشکل تسهیل کننده باشد. همچنین ایجاد اشتغال پایدار و ایجاد کارخانه های دولتی از طریق شرکت های شستا زمینه خوبی برای ایجاد اشتغال مرزی است. در حالی که تاکنون هیج اقدامی برای سرمایه گذاری در مناطق محروم از طرف شرکت های شستا انجام نشده است. بیگلری تنها راه ممکن برای رونق منطقه و خروج از شرایط موجود و توسعه مناطق مرزی را سرمایه گذاری شرکت های شستا در این مناطق دانست و تاکید کرد: باید دولت در این مناطق سرمایه گذاری کند تا مردم به جای کولبری از طریق اشتغال در این 
شرکت ها و کارخانه ها ارتزاق کنند. ولی متاسفانه وزارت تعاون، کار و رفاه تاکنون هیچ اقدام و سرمایه گذاری برای این مناطق مرزی انجام نداده است . موجب انتقاد و نارضایتی در مناطق بانه و سقز و مریوان شده است. این نماینده مجلس انسداد مرزها را راه دیگر کاهش مشکلات کولبران و منعی برای کاهش کشته شدن آنها دانست و افزود: انسداد مرزها برای جلوگیری از کشته شدن بیشتر کولبران بسیار لازم و ضروری است. انسدادمرزها یعنی معابر کولبران باز باشد و بقیه مناطق که در منطقه بانه و مریوان عبور از آنها غیرقانونی است و شامل 230 کیلومتر مرزی است، مسدود شود تا دیگر کولبری به اشتباه از این مسیرها عبور نکند و جان خود را بر اثر شلیک گلوله ای از دست ندهد.

او تصریح کرد: البته تاکنون حدود 30 کیلومتر آن مسیر مرزی درکردستان سیم خاردار کشیده شده و مسدود است و 200 کیلومتر دیگر که باز است باید سیم کشی شود. او همچنین به ساماندهی مرزها اشاره کرد و گفت: ساماندهی مرزها مصوب شده ولی هنوز از طرف دولت اجرایی نشده است. ساماندهی مرزها به این معناست که (کولبران خیابان و جاده و محل عبور و مرور داشته باشد). بیگلری به قانون مصوب شورای تامین کشور درباره ورود کالاها به مناطق مرزی اشاره کرد و گفت: طبق قانون مصوب شورای تامین کشور 804 قلم که ورودشان به مناطق مرزی آزاد است، باید مردم بتوانند به راحتی آنها در در منطقه معامله کنند ولی در برخی شهرها به این مصوله قانونی توجه نمی کنند و کالای آنها را توقیف و برای آنها جریمه تعیین می کنند که این خود باری دیگر به دوش مردم این مناطق محروم است. بیگلری احداث منطقه ویژه اقتصادی را راه دیگر برون رفت از مشکلات این مناطق و توسعه مرزی دانست و افزود: برای ا حداث مناطق ویژه اقتصادی اقدام کرده ایم ولی تاکنون نتیجه ای به دنبال نداشته است و به نظرم بهترین راه برون رفت از این شرایط سرمایه گذاری دولت است. انتظار داریم دولت کمک کند تا در مناطق مشکلات حل شود. نماینده مردم بانه و سقز در خانه ملت بااشاره به ساخت چند کارخانه که از گذشته و در دولت های قبل قرار بوده در سقز و بانه و مریوان ساخته شود ولی تاکنون محقق نشده است، گفت: متاسفانه هنوز شستا درباره ساخت این کارخانه ها سرمایه گذاری نکرده است و مردم از این بابت ناراضی هستند. اگر شستا در این مناطق سرمایه گذاری کند مردم دیگر به سمت شغل های کاذبی مثل کولبری نمی روند که برای رقم ناچیزی جان خودشان را از دست بدهند. 

لازم به ذکر است که چند ماه پیش رسول خضری، قسیم عثمانی، ‌جلال محمودزاده و عبدالکریم ‌حسین‌زاده، نمایندگان پیرانشهر، بوکان و نقده درباره این موضوعات و مشکلات مناطق مرزی به وزیر کشور تذکر دادند و از وزیر علت تیراندازی به کولبران از سوی نیروی انتظامی و هنگ مرزی- با وجود تاکید مسئولان کشوری در زمینه عدم تعرض به کولبران- را پرسیده‌اند. رسول خضری، نماینده پیرانشهر نیز چندی‌پیش نسبت به رویه شلیک به کولبران در صحن علنی مجلس تذکر داد و از مسئولان خواست در این زمینه کاری انجام دهند. حالا باید منتظر بود و دید دولت دوازدهم برای رفع این مشکلات و توسعه مناطق مرزی و رونق بازارچه های مرزی چه تدابیری خواهد اندیدشید تا دیگر شاهد موضوعی چون کولبری و کشته شدن آنها به دلیل ریزش بهمن و شکیل گلوله ای نباشیم.