خسارت‌های ناشی از آلودگی هوا در ایران و در مقایسه با جهان چقدر است؟

زندگی با دود تا مرگ

سلامت نیوز:این روزها ، با تغییرگسترده شهرداران در كلانشهرها ، شهروندان این شهرهای چند میلیونی امیدوارند كه وضعیت زندگی در شهرهای‌شان بهتر شود و مشكلات ترافیكی، آلودگی هوا و... تا حدودی بهبود پیدا كند.

به گزارش سلامت نیوز، اعتماد نوشت: این درحالی است كه هر سال در فصل‌های پاییز و زمستان، به دلیل بروز پدیده وارونگی هوا، روزهای آلوده‌تری را از لحاظ آلودگی هوا شاهد هستیم. ضمن آنكه مردم تهران از آن بیم دارند كه نكند مانند سال قبل، از اواسط پاییز، شاهد ترافیك‌های عصرگاهی و قفل شدن خیابان‌ها باشند. ترافیك‌هایی كه در سال 95 ، تهران را در ساعت‌های عصرگاهی و شامگاهی برای حدود 2 ماه عملا فلج كرده بود و هیچ یك از مسوولین نیز پاسخ درستی به «چرایی» به وجود آمدن آن نمی‌داد و راه حلی برایش نداشت.  امسال اما با شعارهایی كه شهرداران منتخب جدید كلانشهرها داده‌اند، مردم چشم انتظار تحولاتی بنیادین در شهرهای‌شان هستند. به‌خصوص در تهران كه معضلاتش به گفته كارشناسان از لحاظ شدت، 5 برابر سایر شهرهاست؛ مشكلاتی كه بی‌شك در راس آنها ، آلودگی هوا قرار دارد. مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی ویژه و در آستانه فصل پاییز به موضوع «وضعیت آلودگی هوا در شهرهای بزرگ كشور ، بیماری های ناشی از آلودگی هوا و وضعیت شهرهای كشور از نقطه نظر بیماران ناشی از این آلودگی و همچنین پیشنهادهای كارشناسی برای حل این گره كور دیرینه شهرها» پرداخته است.


  ما و جهان


خسارت‌های ناشی از آلودگی هوا در ایران و در مقایسه با جهان چقدر است؟ در پاسخ به این سوال مهم کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس و البته به استناد بانک جهانی نوشته‌اند: «مصرف فزاینده سوخت‌های فسیلی طی سال‌های گذشته، علاوه بر تحمیل هزینه‌های گزاف به اقتصاد ملی، بحران آلودگی هوا را به‌ویژه در كلانشهرها ایجاد كرده است. هشدار بانك جهانی درباره تشدید آلودگی هوا در ایران موید این مطلب است؛ طبق اعلام این مرجع، خسارت آلودگی هوا در ایران از 7.1 میلیارد دلار در سال 2001 به 8 میلیارد دلار در سال 2006 رسیده است كه 1.8 میلیارد دلار آن مربوط به خسارت ناشی از آلودگی هوا در پایتخت بوده است . ضمن آنكه بانك جهانی این خسارت را در سال 2013 بالغ بر 30 میلیارد دلار (30 میلیارد و پانصدونودونه میلیون دلار) برآورد كرده است.»


قاتل خاموش


همان‌طور كه همه می‌دانند آلودگی هوا پیامدهای زیانباری بر سلامت افراد جامعه دارد؛ موضوعی كه در این گزارش در دو بخش مجزا به آن اشاره شده است. این گزارش بیماری‌هایی مانند مشکلات قلبی و عروقی، برونشیت،اختلالات تنفسی، سرطان و مرگ زودرس را ناشی از عوارض همین آلودگی عنوان می‌كند.
براساس گزارش مركز بیماری‌های جهانی، آلودگی هوا ، هفتمین عامل مرگ در دنیا و هفتمین عامل خطر در ایران است. سازمان بهداشت جهانی برآورد كرده است كه در سال 2012 آلودگی هوای آزاد مناطق شهری و روستایی به ایجاد 3.7 میلیون مورد مرگ زودرس در دنیا انجامیده كه حدود 88 درصد از این موارد در كشورهایی با درآمد كم و متوسط اتفاق افتاده است. همچنین، در مجموع تعداد مرگ منتسب به آلودگی هوای آزاد و هوای داخل اماكن در سال حدود هفت میلیون نفر برآورد شده است. آلودگی هوا پیامدهای منفی اقتصادی شدیدی نیز دارد و میزان خسارت ناشی از مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا در اتحادیه اروپا حدود 161 میلیارد یورو برآورد شده است. در بسیاری از شهرهای بزرگ ایران ازجمله تهران، كرج، اصفهان، مشهد، تبریز، اراك، اهواز و شیراز غلظت بعضی از آلاینده‌های هوا از استانداردهای ملی به مراتب بالاتر است. براساس برآوردها (با احتساب پدیده ریزگردها)، جمعیتی بالغ بر 35 میلیون نفر، یعنی حدود نیمی از جمعیت كل كشور ، به نوعی  در معرض یكی از انواع آلودگی های هوا قرار دارند. این مشكل نه‌تنها سلامت مردم را به خطر می‌اندازد، بلكه به علت افزایش نیاز به خدمات مراقبتی، بهداشتی و فوریت‌های پزشكی كه برای جمعیت تحت تاثیر انجام می‌شود، هزینه‌های سرباری را نیز بر حوزه سلامت تحمیل می‌كند.


برآوردهای بانك جهانی درباره پیامدهای آلودگی هوا


دراین بین آمار سازمان بهداشت جهانی نیز در نوع خود قابل تامل است. به گفته محققان این گزارش ، براساس اعلام این سازمان بیش از سه میلیون نفر سالیانه در اثر تنفس در فضای شهری در دنیا جان خود را از دست می‌دهند . این مساله به حدی جدی است كه به گفته این سازمان ، اگر فكری برای كاهش این روند نشود، این رقم تا 2050 میلادی دو برابر می‌شود. اما در عمل و در واقعیت ، بیشتر شهرهای بزرگی كه در كشورهای درحال ‌توسعه‌اند، درحال نقض كردن راهبردهای آلودگی هوا هستند تاجایی كه در پنج سال اخیر، آلودگی هوا هشت درصد افزایش یافته است.

براساس تخمین‌های سازمان بهداشت جهانی (WHO) این آلودگی سه میلیون مرگ (نابالغ) را سالیانه رقم می‌زند كه باعث شده تا آلودگی هوا یكی از بزرگ‌ترین خطرات برای سلامتی انسان‌ها به‌شمار آید. آخرین آمار آلودگی هوای شهری كه از سال‌های 2011 تا 2015 جمع‌آوری شده نشان می‌دهد 98 درصد شهرها با بیش از 100 هزار نفر جمعیت در كشورهایی با درآمد متوسط و پایین، راهبردهای WHO را رعایت نمی‌كنند. شهرهایی كه بدترین كیفیت هوا را به لحاظ ذرات معلق 10 میكرونی دارند از میان سه هزار شهری كه سازمان بهداشت جهانی آنها را بررسی كرده، آلوده‌ترین شهر «اونیتشا» در نیجریه است كه 30 برابر بیشتر از استاندارد، ذرات معلق 10 میكرونی دارد «پیشاور» پاكستان در رتبه دوم قرار گرفته و بعد از آن «زابل» ایران به چشم می‌خورد.


پیامدهای آلودگی هوا بر سلامت انسان


این گزارش در ادامه با توجه به اهمیت تاثیر آلودگی هوا بر سلامت شهروندان باز هم اشاره‌ای دارد به  پیامدهای آلودگی هوا بر سلامت انسان. این گزارش در این خصوص آورده است: همان‌طور كه گفته شد آلودگی هوا بر سلامت انسان تاثیرات جبران ناپدیری را به‌جا می‌گذارد. براساس گزارش موسسه بین‌المللی تحقیقات سرطان، وابسته به سازمان بهداشت جهانی در سال 2013، آلودگی هوا و ذرات معلق در هوا به‌عنوان تركیبات سرطانزا برای انسان (گروه یك) طبقه‌بندی شده است. چهار گروه آسیب‌پذیر كه بیشتر در معرض آثار و تبعات ناشی از آلودگی هوا هستند عبارتند از: زنان باردار، كودكان، سالمندان و ورزشكاران. براساس مطالعات انجام شده، مشخص می‌شود كه آلودگی و آلاینده‌ها از دوران جنینی تا سالمندی تهدیدی جدی برای سلامتی محسوب می‌شوند.


عوارض آلاینده‌ها بر دستگاه‌های مختلف بدن به اختصار به این شرح است:


1- بیماری‌های دستگاه تنفس: شواهد بسیاری در ارتباط با تشدید آسم، بیماری انسدادی مزمن تنفسی (COPD)، سرطان ریه و كاهش عملكرد ریوی با آلودگی هوا وجود دارد ولی شواهد در زمینه ارتباط آلودگی هوا و بروز آسم و COPD كم و ناپایدار است.
2- بیماری‌های قلبی- عروقی: مواجهه با آلودگی هوا را می‌توان به‌عنوان یك ریسك فاكتور درحال ظهور جدی برای ایجاد و توسعه بیماری‌های قلبی- عروقی دانست. مواجهه كوتاه‌مدت با آلاینده‌های هوا باعث بیماری‌های حاد قلبی و فشارخون می‌شود.
3- بیماری‌های دستگاه عصبی: آلودگی هوا موجب افزایش شیوع بیماری نورودژنراتیو مثل آلزایمر، پاركینسون، افزایش احتمال ابتلا به MS می‌شود. مرگ ناگهانی در بیماران مبتلا به صرع افزایش می‌یابد. همچنین باعث اختلالات تكاملی و افزایش احتمال ابتلا به اوتیسم بر اثر مواجهه مادران باردار و كودكان می‌شود.
4- بیماری‌های پوستی: آلودگی هوا می‌تواند باعث پیری زودرس پوست، كاهش میكروفلور نرمال پوست، افزایش شیوع درماتیت آتوپیك و شدت یافتن كهیر شود.
5- بیماری‌های دستگاه گوارش: آلودگی هوا و آلاینده‌های مرتبط با آن مانندPM ، ازن، اكسیدهای نیتروژن و فلزات سنگین و برخی از آلاینده‌های آلی در بروز بیماری‌ها و به‌ویژه بیماری‌های التهابی مرتبط با دستگاه گوارش مانند فیبروز كبدی، آپاندیسیت و سرطان‌های دستگاه گوارش نقش دارند.

6- بیماری‌های چشم و بینی: آلودگی هوا التهاب مخاط بینی و سینوس‌ها را تشدید می‌كند و در مزمن شدن عفونت سینوس‌ها و بینی نقش دارد. شیوع رینیت آلرژی به‌طور چشمگیری با سطوح غلظت‌هایNO ، SO2  و CO با هوای تنفسی ارتباط دارد.


جوامع از طریق كاهش سطح آلاینده‌های هوا می‌توانند بار بیماری‌ها مربوط به سكته، بیماری‌های قلبی، سرطان ریه و بیماری‌های تنفسی حاد و مزمن را كاهش دهند. پیامدهای آلودگی هوا برای سلامت شامل پیامدهای برگشت‌‌پذیر مانند سوزش چشم، خارش گلو، سردرد و سرگیجه تا آسیب‌های بازگشت ناپذیر و تهدیدكننده سلامت نظیر سرطان، آسیب به دستگاه عصبی و مرگ متفاوت است.
میانگین غلظت سالیانه آلاینده‌های هوای شهر تهران در سال 1386 الی 1395
پایتخت كشورمان ، بی‌شك نه‌تنها اولین شهر آلوده كشور است كه بی‌تردید یكی از آلوده‌ترین شهرهای جهان نیز محسوب می‌شود. به همین دلیل گزارش یاد شده در بخش بعدی خود به صورت اختصاصی به وضعیت آلودگی هوا در تهران پرداخته است . در این بخش از گزارش آمده است: روند غلظت آلاینده‌های هوا در كلانشهر تهران طی سال‌های 1386-1395 دارای روند نزولی بوده، لكن غلظت PM10 دارای روند افزایشی است.
مطالعات نشان می‌دهد كه مهم‌ترین آلاینده هوای شهر تهران ذرات معلق (PM10 و2.5MP ) است كه در مقایسه با سایر آلاینده‌ها خطرناك‌تر و پیامدهای ناگوار بیشتری را برای سلامت دارند همچنین میانگین غلظت10 PM و 5/22.5 تقریبا به ترتیب 4 و 3 برابر حد استاندارد ملی در سال 1395 است.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است:« نتایج نشان می‌دهد كه بیشترین سهم عوارض كوتاه‌مدت منتسب به آلاینده‌های هوا در شهر تهران مربوط به ذرات معلق (2.5MP و10 PM)  بوده است. به‌طوری كه میزان كل مرگ منتسب به 2.5MP و PM10 در سال 1393 به ترتیب حدود 1617 و 1990 مورد بوده است. این میزان به‌ترتیب 3.2 و 4.36 درصد از كل مرگ‌های شهر تهران (به استثنای مرگ ناشی از تصادفات) را به خود اختصاص داده است.همچنین براساس نتایج این مطالعه در اثر مواجهه بلندمدت با آلاینده‌های ذرات معلق ریز (2.5MP ) در شهر تهران، هر سال 5894 مورد مرگ منتسب برآورد شده است كه این میزان معادل 11.66 درصد از كل مرگ‌های شهر تهران بوده است.


همچنین این گزارش در ادامه آورده است : خسارات آلودگی هوا برگیاهان و محصولات كشاورزی پدیده‌ای است كه كمتر به آن به‌طور جدی توجه شده و كمتر تحقیقی در كشور به بررسی اعداد و ارقام ناشی از خسارات اقتصادی و زیست‌محیطی پرداخته است . طی 25 سال گذشته تحقیقاتی درباره خسارت ازن بر محصولات كشاورزی به‌خصوص سه محصول زراعی ذرت، سویا و پنبه در آمریكا انجام شده است. در این تحقیقات با نصب اتاقك‌هایی در سطح مزارع و كنترل مقدار ازن، میزان خسارت این گاز روی محصولات كشاورزی سالیانه 1.6 میلیارد دلار برآورد شده است. افزایش آلاینده‌های موجود در هوا، به كاهش گلدهی، میوه‌دهی و در نهایت مسمومیت درختان منجر می‌شود. تحقیقات كارشناسان محیط زیست نشان می‌دهد آلاینده ازن موجود در هوا می‌تواند علاوه بر میزان گلدهی و میوه‌دهی، بر ایجاد حساسیت در درختان و گیاهان تأثیر داشته باشد.
براساس تحقیقات انجام شده، آلاینده‌های موجود در هوا باعث می‌شوند روزنه‌های برگ گیاه حالت دفاعی به خود بگیرند و در مقابل آلاینده‌های هوا بسته شوند. نوع و درجه واكنش برگ گیاه به میزان ازن، درجه، شدت و مدت‌زمان تماس با گاز ازن بستگی دارد.


پیامدهای اقتصادی، آسیب‌های اجتماعی و محیط‌زیستی آلودگی هوا


یكی دیگر از خسارت‌های وارده آلودگی هوا، پیامدهای اقتصادی ناشی از آن است كه به صورت‌های مستقیم و غیرمستقیم بر اقتصاد فردی، محلی و ملی تاثیر می‌گذارد؛ موضوعی كه در این گزارش بخشی مجزا به آن اختصاص داده شده است . این گزارش با اشاره به پیامدهای «مستقیم» و «غیرمستقیم» ناشی از آلودگی هوا بر اقتصاد كشورها آورده است:  در همین خصوص، در بخش خسارت‌های اقتصادی «مستقیم» می‌توان به مرگ تدریجی فضاهای سبز و جنگل‌ها در اثر مواجهه با آلاینده‌های NOx و ازن (O3)... یا آسیب به آثار تاریخی، اشیا و نمای ساختمان‌ها در اثر ساییدگی توسط ذرات معلق (PM) یا تركیبات شیمیایی آلاینده بر آنها اشاره كرد.
نویسنده این پژوهش در ادامه اشاره به آثار مخرب آلودگی هوا ، به آثار مخرب آلودگی هوا، تخریب بناهای تاریخی و آثار هنری اشاره كرده و آورده است: دود خارج شده از اگزوز خودروها، دودكش‌های منازل و كارخانجات صنعتی باعث تیرگی رنگ ساختمان‌ها و تاسیسات شهری می‌شود كه به‌نظر می‌رسد یكی از مهم‌ترین دغدغه‌های مسوولان زیباسازی شهرداری‌ها برای رفع آلودگی از تاسیسات شهری باشد.


بسیاری از مواد سمی مانند گوگرد، فلوئور و ازت پس از تركیب با آب، خاصیت اسیدی پیدا می‌كنند و باعث بارش باران‌های اسیدی می‌شوند كه باعث خوردگی و از بین رفتن تدریجی ساختمان‌های مسكونی، بناهای تاریخی و آثار هنری می‌شوند كه ازجمله پیامدهای این موضوع هستند و نتایج مخرب این پدیده، عموما جبران‌ناپذیرند و ترمیم این آثار به‌صورت اولیه و با همان كیفیت، تقریبا غیرممكن است .
همچنین آلودگی هوا به‌دلیل ایجاد بیماری در انسان نیز ممكن است پیامدهای زیانباری برای اقتصاد جهان داشته باشد، سازمان جهانی بهداشت هشدار داده است كه افزایش بیماری‌ها ناشی از آلودگی هوا پیامدهای مالی و زیان‌های اقتصادی فراوانی را به سازمان‌ها، برنامه‌های سلامتی دولت‌ها و خود افراد تحمیل می‌كند. به عنوان نمونه ، غیبت از مدرسه یا تعطیلی مدارس به علت آلودگی هوا، فرزندان یك كشور را از فرصت‌های آموزشی محروم می‌كند.


خسارت از زبان آمار
مطالعات پژوهشگران در شهر بارسلون نشان داده است كه در صورت رسیدن غلظت10 PM سالیانه به مقادیر استانداردهای سازمان جهانی بهداشت، حدود 1600 یورو به‌ازای هر نفر صرفه‌جویی اقتصادی خواهد داشت. همچنین سازمان جهانی بهداشت برآورد كرده كه هزینه سالیانه صرف شده برای بخش سلامت و بهداشت بر اثر آلودگی هوا در اتریش، فرانسه و سوییس حدود 30 میلیارد پوند است.
براساس برآورد بانك جهانی،  آلودگی هوا در سال 2013 در ایران، سی میلیارد و پانصدونودونه میلیون دلار خسارت اقتصادی و میزان مرگ‌ومیر از رقم 17 هزار نفر (در سال 1990) به بیش از 21 هزار نفر در سال 2013 رسیده است. بین سال‌های 1990 و 2013 ، با وجود توسعه اقتصادی و پیشرفت‌های پزشكی كشورها، هزینه‌های پیشگیری از مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی هوا دو برابر و ضرر از دست دادن نیروهای كارآمد به میزان 40 درصد افزایش یافت. همچنین به استناد گزارش بانك جهانی، در ایران میزان خسارت سالیانه مرگ‌ومیر در نتیجه آلودگی هوا معادل 5100 میلیارد ریال و خسارت بیماری‌ها ناشی از آلودگی هوا 2100 میلیارد ریال است.


براساس گزارش مذكور، در دو دهه آخر مرداد امسال عامل آلودگی هوا از آلودگی آب كه سال‌ها رتبه اول را داشته، پیشی گرفته و آمار مرگ‌ومیرهای زودرس ناشی از آن از سال 1990 به بعد به‌طور مداوم افزایش یافته است.


محقق این گزارش در پایان این بخش و در جمع‌بندی آثار اقتصادی ناشی از آلودگی هوا ، به صورت تیتروار به تبعات این اینگونه اشاره می‌كند:
موارد زیر تنها گوشه‌ای از پیامدهای اقتصادی آلودگی هوا هستند:
- تحمیل هزینه به صنایع كوچك مقیاس (و دولت)، به‌علت جلوگیری از فعالیت صنایع كوچك و فرسوده در زمان بروز حالت هشدار و بحران،
- تحمیل هزینه به شهروندان به‌علت بروز بیماری‌های مزمن ناشی از آلودگی هوا،
- تحمیل هزینه به دولت و نظام آموزشی كشور به‌علت تعطیلی ناشی از آلودگی هوا،
- تحمیل هزینه به جامعه و دولت به‌علت كاهش سطح هوشی كودكان در كلانشهرها،
- تحمیل هزینه به جامعه و شهرداری‌ها جهت تعمیر و مرمت ساختمان‌ها و بناهای تاریخی آسیب‌دیده،
پژوهش‌های دفتر محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران نشان داده است كه 33 درصد مردم از افزایش هزینه درمان خانواده و حدود 40 درصد از خانه‌نشینی اجباری در نتیجه آلودگی هوا شاكی بودند و می‌توان تصور كرد كه این هزینه‌ها و در خانه ماندن اجباری و بی‌تحركی چه پیامدهای اقتصادی و اجتماعی دربر خواهد داشت.


دلایل ناكارآمدی مدیریت كنترل و كاهش غلظت آلاینده‌های هوا در ایران
اما چرا كنترل و كاهش آلاینده‌های موجود در هوا در ایران تا این حد مشكل است؟ سوالی كه نویسنده این مقاله دلیل آن را ناكارآمدی مدیریتی عنوان كرده و با برشمردن این دلایل آورده است :


ضعف در تطبیق با اصول حاكم بر حفاظت از هوا


الف- قوانین مربوط به كنترل آلودگی هوا در گام نخست، باید فهرست دقیق و جامعی از انواع مواد آلاینده را تدوین كرده و آنها را مشمول ممنوعیت، حذف تدریجی یا محدودیت در انتشار كنند؛ همچنین استانداردهای محیط‌زیستی واحدهای مختلف انتشاردهنده این آلاینده‌ها را نیز مقرر كنند. حال آنكه فهرست مواد آلاینده هوا در قوانین مصوب در این زمینه، از جامعیت لازم برخوردار نیست و از سازوكار اعمال ممنوعیت یا حذف تدریجی انتشار آلاینده‌های خطرناك و در عین حال قابل جایگزین در این قوانین استفاده نشده است. همچنین قواعد اعمال كنترل بر آلاینده‌های منتشر شده، چگونگی مدیریت آن مانند لزوم ایجاد چاهك‌های طبیعی و مصنوعی و نیز قواعد انتشار براساس محدودیت‌های زمانی نهادینه نشده‌اند.
ب- استانداردهای انتشار آلاینده در دو سطح ملی (استاندارد ملی انتشار برای هر نوع خاص آلاینده) و محلی هر یك از واحدهای تولیدی (برحسب نوع واحد تولیدی و محصول آن) تدوین نشده است.
ج- مقررات كنترل آلودگی باید با رویكرد كنترل در سطح ملی و محلی با توجه به شرایط خاص آن منطقه مدون شوند كه البته این رویكرد در تصویب این دسته مقررات تا حد زیادی مدنظر بوده است.


اما مقررات ناظر بر كنترل در سطح محلی عموما شامل هفت شهر بزرگ كشور، به ویژه تهران و در زمینه آلودگی ناشی از خودروهاست و در مورد دیگر مناطق محلی یا مناطق صنعتی و كشاورزی (مانند مناطق شمالی به‌دلیل كشت برنج) مقررات خاصی ناظر بر كنترل محلی آلودگی هوا به تصویب نرسیده است.
د- با آنكه انتشار برخی گازهای آلاینده به‌خصوص در مورد صنایع، مشمول مقررات كنترل و كاهش شده؛ اما روش‌های جبران این كاهش توسط منابع آلاینده و استفاده از مواد جایگزین برای حفظ سطح تولید در این مقررات پیش‌بینی نشده است. برخی واحدها به رعایت برخی استانداردها مانند كاهش انتشار برخی مواد؛ رعایت برخی استانداردها در جریان تولید مانند نصب فیلتر؛ دفع پسماندها به روش مخصوص و استفاده از سوخت‌های سالم مانند گاز ملزم هستند. درحالی كه نحوه تامین بار اقتصادی و فنی رعایت این استانداردها پیش‌بینی نشده است. در نتیجه هزینه مضاعفی بر بخش صنعت و اقتصاد وارد خواهد ساخت كه با اصل توسعه پایدار همخوانی ندارد؛ مگر آنكه از روش‌های تعدیلی مانند اخذ هزینه‌های انتشار برای برخی گازها یا ممنوعیت تدریجی انتشار آنها، مالیات بر انتشار، اعطای كمك‌های فنی و مشوق‌های اقتصادی برای استفاده از روش‌های تولیدی سالم‌تر بهره‌گیری شود.


نتیجه‌گیری


بخش پایانی این پژوهش نیز مانند هر پژوهش دیگری به جمع بندی و نتیجه گیری اختصاص دارد . نویسنده این مقاله مدعی است كه نتایج به دست آمده از مطالعه حاضر نشان می‌دهد كه میان مواجهه با غلظت‌های بالای ذرات معلق هوا و افزایش مرگ‌ومیر روزانه و سالیانه ارتباط معناداری وجود دارد. وی در ادامه این بخش یعنی نتیجه گیری از پردازش و تحلیل داده‌ها آورده است : به نظر می‌رسد در صورت كاهش غلظت این آلاینده‌ها، در صورت ‌ثابت بودن سایر عوامل، مرگ‌های منتسب به آنها كاهش پیدا می‌كند و نیز با كوچك‌تر شدن اندازه ذرات معلق در هوا،‌میزان نفوذ آنها در دستگاه تنفس (تحتانی) افزایش یافته و باعث افزایش آثار بیماریزایی این ذرات می‌شود. یافته‌های مطالعه حاضر، بیانگر شواهد متقن درباره تأثیر مواجهه با آلودگی هوا در افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های تنفسی، عصبی، قلبی  عروقی و اختلال در سلامت باروری هستند. نتایج نشان می‌دهد كه بیشترین سهم عوارض كوتاه‌مدت منتسب به آلاینده‌های هوا در شهر تهران مربوط به ذرات معلق (2.5MP  وPM10) بوده است. به طوری كه میزان كل مرگ منتسب به 2.5MP و10 PM در سال 1393 به‌ترتیب حدود 1617 و 1990 مورد بوده است. این میزان به ترتیب 3.2 و 4.36 درصد از كل مرگ‌های شهر تهران (به استثنای مرگ ناشی از تصادفات) را به خود اختصاص داده است. همچنین نتایج این مطالعه نشان می‌دهد كه بر اثر مواجهه بلندمدت با آلاینده‌های ذرات معلق ریز (2.5MP) در شهر تهران،

هر سال 5894 مورد مرگ منتسب برآورد شده كه این میزان معادل 11.66 درصد از كل مرگ‌های شهر تهران بوده است. براساس برآورد بانك جهانی، در سال 2013 آلودگی هوا در ایران، سی میلیارد و پانصدونودونه میلیون دلار خسارت اقتصادی به دنبال داشته است. همچنین به استناد تخمینی گزارش بانك جهانی، در ایران میزان خسارت سالیانه مرگ‌ومیر در نتیجه آلودگی هوا معادل 5100 میلیارد ریال و خسارت بیماری‌ها ناشی از آلودگی هوا 2100 میلیارد ریال است. یافته‌ها تاثیر آلودگی هوا در افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف و تحمیل هزینه‌های گزاف درمان ناشی از ایجاد بیماری‌ها را تایید می‌كنند، لذا اجرای اقدامات موثر برای بهبود كیفیت هوا و كاهش خطرات ناشی از آثار سوء‌آلودگی هوا بر ارتقای سلامت جامعه و پیشگیری از بیماری‌ها و كاهش سایر پیامدهای اقتصادی ناشی از آلودگی هوا همچون تعطیلی مدارس و واحدهای صنعتی و تخریب ابنیه تاریخی الزامی است. یكی از دلایل عدم حل مشكل آلودگی هوا در كشور بی‌توجهی به بار اقتصادی آلودگی هوا دركشور است.


چه باید كرد؟


در ادامه بخش «نتیجه‌گیری» محقق این مقاله پیشنهادهایی را برای برون رفت از بحران آلودگی هوا مطرح كرده است. پیشنهادهایی كه عموما با محوریت كارآمدی مدیریتی بنا شده است.  
برخی از مهم‌ترین پیشنهادهای مطرح شده در این مقاله به‌شرح زیر است:
  تدوین سند ملی كاهش آلودگی هوا،
  ایجاد مدیریت یكپارچه كنترل و كاهش آلودگی هوا،
  ارزیابی اجرای قوانین و میزان اثربخشی آنها در كاهش آلودگی هوا،
  ایجاد كمیسیون محیط زیست در مجلس شورای اسلامی،
  اولویت دادن به موضوعات زیست‌محیطی و كاهش آلودگی هوا در تصویب بودجه و تخصیص منابع لازم برای فعالیت‌های تاثیرگذار (همچون نوسازی وسایل نقلیه عمومی، استفاده از تجهیزات كاهنده آلاینده‌ها، جایگزینی موتوسیكلت‌های كاربراتوری با موتوسیكلت‌هایی با آلایندگی كم و...) ،
 توجه ویژه به هزینه‌كرد بودجه‌های مصوب و تخصیص داده شده به دستگاه‌های ذیربط در زمینه كنترل آلودگی هوا،
  اولویت‌دهی به رسیدگی دستگاه قضایی به تخلفات آلوده‌كنندگان هوا،
 توجه ویژه به تهیه گزارش و آمار مرتبط با آلودگی هوا و پیامدهای آن در حوزه سلامت،
  حمایت از پوشش خدمات درمانی برای آسیب‌دیدگان از آلودگی هوا و حمایت از به‌كارگیری روش‌های پیشگیری در مواجهه با آلودگی هوا،
  سیاستگذاری به منظور كاهش آلایندگی هوا در ماه‌های زمستان.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha