سلامت نیوز: خوزستان همچنان در خط مقدم ریزگردها قرار دارد. سال گذشته پدیده ریزگردها آن اندازه تکرار شد که رئیس‌جمهور و هیأت دولت را به خوزستان کشاند و همانجا هیأت دولت تشکیل شد تا مگر برای پدیده‌ای که سال‌هاست سلامت شهروندان خوزستان را تهدید می‌کند چاره‌ای بیندیشند؛ پدیده‌ای که گا‌ه‌وبیگاه مهمان ناخوانده ۲۲استان کشور می‌شود. باوجود این، بخش عمده‌ای از گردوغبار خوزستان ناشی از کانون‌های داخلی است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری، اجرای راهكارهای كوتاه‌مدت و فوری از یك سو و راهكارهای دراز‌مدت از سوی دیگر حاصل نشست هیأت دولت در خوزستان برای مقابله با ریزگردها بود. براین اساس، 2طرح تهیه شد؛ طرحی درازمدت كه طی آن قرار است 350هزار هكتار از كانون‌های بحرانی گردوغبار داخلی خوزستان مهار شود. طرح دوم اما طرحی كوتاه‌مدت و فوری برای مهار 42هزار هكتار كانون فوق‌بحرانی گردوغبار بود كه در دستور كار قرار گرفت و بلافاصله عملیات اجرایی آن آغاز شد. 6هزار هكتار بوته‌كاری در سال قبل دستاورد همین طرح كوتاه‌مدت است كه همچنان ادامه دارد. همزمان، عملیات احداث 40كیلومتر كانال برای تأمین آب این عرصه‌ها از رود كارون آغاز شد كه اكنون مراحل نهایی آن طی می‌شود.همه این موارد هم تحت مدیریت مستقیم وزارت جهادكشاورزی در حال اجراست.

دكتر پرویز گرشاسبی، معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان جنگل‌ها روزگذشته در گفت‌وگو با همشهری درباره آخرین وضعیت كانون‌های بحران گردوغبار داخلی در خوزستان گفت: كانون‌های گردوغبار بسته به فصل بادهای محلی متغیر هستند. هم‌اكنون، سازمان جنگل‌ها روی مهار 42هزار هكتار كانون بحران گردوغبار متمركز شده است؛ اما در این میان آنچه حائز اهمیت است تأمین منابع آبی است كه از رودخانه‌های زهره، كارون، جراحی و كوپال به‌صورت سیلاب در فصل طغیان رودخانه‌ها در سطح عرصه‌های طبیعی پخش و باعث مرطوب شدن خاك می‌شد. این رطوبت عامل مهمی در مهار گردوغبار بود.

حالا اما گرشاسبی می‌گوید كه 8سال است سدهای متعددی كه در بالادست احداث شده مانع پخش این سیلاب‌ها می‌شود درنتیجه هورها و مراتع به‌شدت خشك و از رطوبت خالی شده است. افزون براین، فشار دام در این عرصه‌ها باعث نابودی پوشش گیاهی شده و در نبود رطوبت و پوشش گیاهی، این عرصه‌ها به كانون‌های بحران گردوغبار در خوزستان تبدیل شده است.

    مصوبه‌ای كه اجرا نشد

گرشاسبی در ادامه به مصوبه هیأت دولت مورخ اول آذرماه سال 95برای مهار كانون‌های گردوغبار اشاره كرد وافزود: براساس این مصوبه، كارگروهی با مسئولیت وزارت جهادكشاورزی، سازمان حفاظت محیط‌زیست، وزارت نیرو و استانداری خوزستان تشكیل شد تا برای مدیریت آب و پخش سیلاب تصمیم بگیرد؛ در واقع این بهترین راهكار برای مهار گردوغبار است اما متأسفانه تا‌كنون هیچ اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است.

این مقام مسئول در سازمان جنگل‌ها و مراتع كشور كه گردوغبار و بیابان در حوزه مسئولیت وی تعریف شده است، گفت: سازمان جنگل‌ها در زمینه میزان آبی كه برای مرطوب نگاه داشتن عرصه‌های طبیعی با هدف مهار كانون‌های گردوغبار مورد نیاز است برآوردی را انجام داده كه طبق آن، سالانه 610میلیارد مترمكعب آب برای پخش در 200هزار هكتار اراضی پایین دست رودخانه‌ها مورد نیاز است اما در این خصوص هیچ تصمیمی گرفته نشده است. بدیهی است در چنین وضعیتی اگر بارندگی نشود ما شاهد بروز گردوغبار خواهیم بود. معاون سازمان جنگل‌ها درباره وضعیت گردوغبار در سایر مناطق كشور هم گفت: علاوه بر خوزستان در 10سال اخیر درسایر مناطق كشور كانون‌های گردوغبار شكل گرفته به‌ویژه در 4سال گذشته حدود یك میلیون هكتار از عرصه‌های كشور به‌دلیل جلوگیری از پخش سیلاب تبدیل به كانون گردوغبار شده كه از آن جمله می‌توان به اراضی تالابی جازموریان (كه البته امسال آبگیری شد) و نیز اراضی گاوخونی و حاشیه دریاچه ارومیه اشاره كرد. همچنان‌كه اراضی حاشیه رودخانه شور در جنوب آبیك، غرب قزوین و شهریار به وسعت 200هزار هكتار تبدیل به كانون گردوغبار شده است.

    مهم‌ترین راهكار مهار گردوغبار

دكتر پرویز گرشاسبی، معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان جنگل‌ها، تأمین حقابه‌های منابع طبیعی را مهم‌ترین راهكار برای مهار كانون‌های گردوغبار عنوان كرد و گفت: حقابه منابع طبیعی با حقابه محیط‌زیستی متفاوت است و منظور از حقابه منابع طبیعی، حقابه هورها و مراتع است كه حیات آنها وابسته به آب است و با قطع شدن این حقابه تبدیل به كانون گردوغبار می‌شوند. وی درباره میزان اعتبارات مربوط به مهار گردوغبار هم گفت: مجلس شورای اسلامی امسال توجه ویژه‌ای به معضل گردوغبار داشت و 900میلیاردتومان منابع مالی برای مهار گردوغبار درنظر گرفت كه تلاش می‌كنیم این منابع تأمین شود.