سلامت نیوز:در سال‌های اخیر فریدونکنار دستخوش فجایع تلخ شکار و کشتار پرندگان مهاجر «کمیاب و نایاب» شده است. شکارچیان از این طریق به درآمدهای هنگفت دست می‌یابند. این وضعیت روزبه‌روز عرصه را برای محیط‌زیست کشور تنگ و تنگ‌تر می‌کند.

به گزارش سلامت نیوز، آرمان نوشت: این بازار مکاره برای افراد بی‌توجه به قانون، درآمدهای کلان به‌دنبال دارد، غافل از اینکه پرندگان مهاجر نایاب این خطه را باید مورد حمایت قرار داد، نه اینکه به قیمت‌های کلان فروخت یا در ماهی‌تابه سرخ کرد. در این میان یکی از متولیان مقابله با شکار غیرمجاز نهادهای قضائی هستند، گرچه متولی اصلی در این زمینه سازمان محیط‌زیست است و در این مسیر نیروی انتظامی، فرمانداری و بخشداری نیز باید اقدامات لازم را انجام دهند. در این شرایط افرادی که از اوضاع و بازار فریدونکنار آگاهی دارند، خواستار برخورد جدی از سوی محیط‌زیست، دستگاه قضا و سایر مسئولان مربوطه هستند.

محیط‌زیست متولی اصلی مقابله با شکار غیرقانونی پرندگان در فریدونکنار است. عضو مجمع نمایندگان استان مازندران گفت: «هیچ نهادی ازجمله سازمان حفاظت محیط‌زیست به‌تنهایی توان مقابله با شکارچیان در فریدونکنار را ندارد و دستگاه قضا باید از این سازمان حمایت کند.» عزت ا... یوسفیان‌ملا در واکنش به صید غیرقانونی پرندگان مهاجر در تالاب فریدونکنار تصریح کرد: «صید سالانه پرندگان مهاجر به فریدونکنار تنها در تالاب انجام نمی‌شود، بلکه شکار حتی در میان شاخ و برگ درختان نیز صورت گرفته و در نقاط مختلفی دیده می‌شود؛ بنابراین ماموران محیط‌زیست نمی‌توانند به‌طور صد‌درصد با شکارهای غیرقانونی مقابله کنند.» او با اشاره به اینکه حتی در حیاط خانه‌ها نیز شکار توسط مردم انجام می‌شود، افزود: «این‌گونه پرندگان مهاجر به‌طور کلی از سیبری به منطقه مازندران مهاجرت می‌کنند، در شب و در ارتفاع پایین پرواز می‌کنند و به‌راحتی در دسترس شکارچی و صیاد قرار می‌گیرند.» درضمن این پرندگان از سرعت پرواز اندک برخوردارند و به‌سهولت شکار می‌شوند. در این شرایط درنای سیبری، قوی فریادکش، قوی گنگ و قوی کوچک، عروس غاز، غاز پیشانی‌ سفید کوچک، غاز پازرد، اردک مرمری، ارک بلوطی، اردک سرسفید، بوتیمار بزرگ، آنقوت، طاووسک، پلیکان خاکستری، تنجه، اکراس، خودکای ابرو سفید، خروس کولی دم‌سفید و پاشلک بزرگ و انواع پرندگان شکاری و جغد‌ها ازجمله پرندگان مهاجر حمایت‌شده‌ای هستند که همگی شکار می‌شوند و به فروش می‌رسند. تاکنون اقدام بازدارنده‌ای که برای این قانون‌گریزی گسترده انجام شده، نصب پلاکاردی از طرف سازمان محیط‌زیست در بازار فروش پرندگان است که در آن نام و تصویر پرندگانی که شکار آنها غیرقانونی است، درج شده است.

زیاده‌خواهی شکارچیان

در فریدونکنار شکارچیان بدون ابا از هیچ‌دستگاه مسئول به فعالیتشان ادامه می‌دهند. در این شرایط برخی از نمایندگان مجلس و مسئولان بومی موضوع معیشت را مطرح می‌کنند. این درحالی است که مدیرکل دفتر تنوع زیستی و حیات‌وحش سازمان محیط‌زیست بر این باور است که افراد در قالب کلمه معیشت به‌دنبال برآورده کردن زیاده‌خواهی خود هستند؛ معیشت به‌معنی همان صید سنتی است، نه اینکه افراد متخلف پرنده را گرفته و از بین ببرند؛ این اقدام معیشت نیست، بلکه زیاده‌خواهی است. مجید خرازیان مقدم می‌گوید: به نظر شما صید ماهی به قیمت 20‌میلیون تومان برای امرار معاش است؟ بر اساس قوانین تخلف دامگاهداران فریدونکنار کاملا آشکار است و به نظر می‌رسد سازمان حفاظت محیط‌زیست باید در مقابل این قانون‌گریزی اقدامات بازدارنده انجام دهد. دامگاهداران فریدونکنار در هشت سال دولت‌های نهم و دهم رها شدند، اما رویکرد دولت‌های یازدهم و دوازدهم مقابله با این شکار بی‌رویه است. با بررسی وضعیت شکار پرندگان در این منطقه باید گفت که رعایت‌نکردن قوانین محیط‌زیستی، قدرتمندنبودن اهرم قانون از نظر تحکم در حکمی که صادر می‌کند و به اجرا درنمی‌آید، ضعف در تناسب جزا، جرم و میزان نامعقول و بسیار ناچیز جریمه درنظرگرفته‌شده برای شکار و کشتار هر گونه ارزشمند ازجمله مسائلی است که در رواج‌یافتن پدیده شکار نقش دارد. در اصل کاهش شکار و صید انواع پرندگان نیازمند برنامه جامع ساماندهی است. از سوی دیگر باید با سازماندهی بازار و دامگاه‌های صید در فریدونکنار از شکار بی‌رویه پرندگان مهاجر جلوگیری کرد.

ایران، رتبه دوم در نابودی پرندگان

طبق بند الف ماده ۱۳ قانون شکار و صید شکار جانوران وحشی کمیاب و در معرض خطر انقراض به‌‌ویژه در مناطق حفاظت‌شده‌ همچون تالاب بین‌المللی فریدون‌کنار، این کار مجازات حبس و جزای نقدی دارد، اما به‌دلیل فقدان ضمانت اجرایی دسترسی به جسد پرندگان مهاجر، کمیاب و حفاظت‌شده به‌‌سادگی در بازارهای غیرقانونی این منطقه امکانپذیر است و همواره شاهد کشف شمار قابل‌توجهی پرندگان صیدشده در این بازار هستیم. به‌گزارش تسنیم، محمدعلی ا...قلی، کارشناس حیات وحش، با اشاره به آمار یک موسسه مطالعاتی اروپایی درباره کاهش نسل پرندگان مهاجر در جهان گفت: «بر اساس آمارى که هنوز رسما منتشر نشده است، در آمار کلى انواع پرندگان وحشى کاهش 450میلیونى فقط در شمال و شمال غرب اروپا طی دو دهه اخیر ثبت شده است. در ادامه مطالعات در همین زمینه ایران در رتبه دوم جهانی کشتار و نابودى پرندگان در امتداد رویه به‌ظاهر معمول صید و شکار و آلودگى و تخریب زیستگاه طبیعى در کشور قرار دارد.» این رتبه‌‌بندی با توجه به شکار صورت‌گرفته در فریدونکنار، ازبازان و سرخ‌رود است و اگر آمار کشتار پرندگان مهاجر در خوزستان به آن افزوده شود، بی‌شک ایرانی رتبه نخست را در کشتار پرندگان جهان داراست. برآورد‌ها نشان می‌دهد بازار پرنده‌فروشان فریدونکنار در شش ماه گردش مالی شش‌میلیارد تومانی دارد. در ضمن همه روزه حدود 300 تا 400پرنده سربریده در بازار لنگرود عرضه می‌شد.

شکار پرندگان نایاب فریدونکنار

یک دامپزشک و فعال حقوق حیوانات درباره وضعیت شکار پرندگان در فریدونکنار  می‌گوید: در گذشته روزهای شکار برای علاقه‌مندان روزهای پنجشنبه و جمعه بود، اما هم‌اکنون سازمان محیط‌زیست روزهای شکار را دوشنبه و جمعه تعیین کرده است. از سوی دیگر مساله شیوع آنفلوآنزا در میان پرندگان از شدت شکار در منطقه کاسته است. آرمین نهاوندی می‌افزاید:‌ هم اکنون به دلیل اقدامات انجام‌شده از سوی دامپزشکی و سازمان محیط‌زیست از شدت شکار در منطقه کاسته شده است، اما نمی‌توان جلو شکار در منطقه را به‌صورت کامل گرفت. به‌گفته او بخش قابل‌توجهی از افراد ساکن در مناطق شمالی کشور از طریق شکار به امرار معاش می‌پردازند و به این دلیل نمی‌توان جلو شکار را گرفت. برای‌مثال در گیلان میزان شکار اندک است، هر چند در مازندران شکار بیش از حد معمول انجام می‌شود. حتی چندی قبل هم شاهد شکار عقاب در منطقه فریدونکنار بودیم. این فعال حقوق حیوانات می‌افزاید:‌ اغلب شکارچیان این خطه قبل از مشاهده حیوان شکار می‌کنند و این مساله محیط‌زیست استان و کشور را با چالش‌های فراوان روبه‌رو می‌کند. نهادندی در پاسخ به این سوال که برای مقابله با شکار در این منطقه تاکنون چه اقداماتی انجام شده است، می‌گوید:‌ در واقع نمی‌توان اقدام مناسبی در این زمینه انجام داد.

برای‌مثال جنس ماده پرنده‌ای همچون قرقاول به زاد و ولد می‌پردازند و جنس نر آن وقتی تعدادشان بیش از حد طبیعی باشد، یکدیگر را از بین می‌برند؛ طبیعتا شکار در این شرایط مشکلی را ایجاد نمی‌کند، اما در میان برخی از پرندگان شاهد گونه‌های در حال انقراض هستیم. در این وضعیت افراد بدون کسب اطلاعات مناسب به شکار می‌پردازند. نهاوندی می‌افزاید: برای مثال اردک مازندرانی یکی از زیباترین و نایاب‌ترین اردک‌های دنیاست، اما چندی قبل شاهد شکار این پرنده بودیم. به گفته او برای ارتقای فرهنگ شکار در کشور باید رسانه‌ها به‌ویژه رسانه ملی با پخش تیزرهای محیط‌زیستی در زمینه فرهنگسازی اقدامات مناسب انجام دهند؛ هرچند در کشور ما مسائل بهداشتی و محیط‌زیستی در اولویت‌های نخست مسئولان قرار ندارد.

این دامپزشک با بیان اینکه در بازارهای شمال کشور روزانه سر تعداد قابل‌توجهی پرنده معامله می‌شود، تاکید می‌کند: زیاده‌خواهی در زمینه شکار هیچ‌وقت تمامی ندارد. در این شرایط هرکس به‌فکر منافع خود است. اغلب افراد در شهرهای شمالی کشور بیکار هستند و شکار برای آنها یک شغل پردرآمد محسوب می‌شود. به‌گفته او اغلب آنها برای گذران امور زندگی شکار می‌کنند. در استان‌های شمالی کشور با ایجاد اشتغال از میزان شکار نیز کاسته می‌شوند. این دامپزشک تاکید می‌کند: شکارچیان به سه‌دسته تقسیم می‌شوند، برخی از افراد برای تفریح شکار می‌کنند. دسته دیگر برای کسب معیشت، اما دسته دیگر از شکارچیان به‌دنبال شکارهای گران برای کسب منافع هستند. با این تفاسیر هر دسته از شکارچیان بر اساس هدف خود اقدام به شکار می‌کنند. در این میان شکار افراد در دسته سوم برای محیط‌زیست خسارت‌های فراوان به‌دنبال دارد. اغلب این افراد به‌شکل افسارگسیخته شکار می‌کنند تا بتوانند به منافع خود دست یابند. او درباره میزان زنده‌گیری این نوع شکار پرندگان و قاچاق آنها به خارج از کشور می‌گوید:‌ اطلاعات جامعی در این زمینه در اختیار نیست.