سلامت نیوز:هفته آخر مهر به نام هفته پیوند اولیا و مربیان نام‌گذاری شده است و انجمن اولیا و مربیان كشور هم سال‌ها است مجله‌ای به‌نام پیوند منتشر می‌كند.

به گزارش سلامت نیوز، اعتماد نوشت:مدارس موظف هستند در ابتدای هرسال با دعوت از همه اولیای دانش‌آموزان انجمن اولیا و مربیان مدرسه را تشكیل دهند برای این منظور دستورالعمل ویژه‌ای وجود دارد و دفترچه‌هایی هم برای ثبت صورت‌جلسات مربوطه تدارك دیده‌اند همه تشریفات قانونی و اداری برای ایفای نقش والدین در كنار مربیان و متولیان مدرسه پیش‌بینی شده است و روی كاغذ چندان نقص و ضعفی دیده نمی‌شود اما وقتی به میدان واقعیت می‌رویم، می‌بینیم باز در مدارس همه كاره مدیران مدرسه هستند و كمتر مدرسه‌ای را می‌توان سراغ داشت كه اولیا نقش اصلی و متولیان مدرسه نقش مجری را داشته باشند چرا كه در واقع این خانواده‌ها هستند كه دریافت‌كننده خدمات آموزشی و مدارس ارایه‌دهنده این خدمات هستند.

 حال به مناسبت این هفته گفت‌وگویی انجام دادیم با دكتر نورعلی عباسپور، مدیركل انجمن اولیا و مربیان وزارت آموزش و پرورش و عضو شورای معاونین این وزارت و با او در مورد چرایی این شرایط و راه‌های برون‌رفت از آن به بحث نشستیم كه این گفت‌وگو را در معرض نقد و نظر مخاطبان صفحه مدرسه «اعتماد» قرار می‌دهیم.

با توجه به مناسبت هفته پیوند اولیا و مربیان بفرمایید آیا امسال برنامه ویژه و متفاوتی در مدارس وجود دارد یا نه؟

با سلام از توجه روزنامه وزین اعتماد به موضوع مهم تعامل خانه و مدرسه برای تربیت شهروندانی مسوول و فكور، رویكرد اصلی ما در دفتر مركزی انجمن اولیا و مربیان این است كه والدین در همه برنامه‌های آموزش و پرورش از ستاد تا مدرسه و از سطح برنامه‌ریزی تا اجرا دیده و شنیده شوند. در این راستا تلاش می‌كنیم كه اولا انتخابات انجمن در مدارس از تشریفاتی بودن برحذر باشند ثانیا اعضای انجمن با وظایف و اختیاراتی كه برای ایفای نقش خود دارند، آشنا شوند و ثالثا عواملی كه اعتماد والدین را به مدرسه كاهش می‌دهد و خدشه وارد می‌كند، شناسایی و مرتفع كنیم.

بی‌تردید وقتی از آموزش و پرورش سخن به میان می‌آید در كنار عنصر اصلی كه دانش‌آموز است و دریافت‌كننده خدمات آموزشی و پرورشی است، دو عنصر اصلی ارایه‌دهنده خدمات، معلم و ولی دانش‌آموز هستند، بفرمایید در نظام آموزشی ما برای دریافت انتظارات و ایفای نقش آنها به عنوان متولیان نهاد خانواده در ارتباط با نهاد مدرسه چه جایگاهی دیده و طراحی شده است؟

در همه نظام‌های آموزشی از جمله نظام آموزش ایران انجمن اولیا و مربیان حلقه واسط بین خانه و مدرسه هستند بدیهی است تحقق كاركردهای انجمن مدرسه به كیفیت انتخابات و ارتباط این دو نهاد بستگی دارد انجمن اولیا و مربیان در ایران یكی از قدیمی‌ترین نهادها و بالغ بر ٧٠ سال قدمت دارد اما كاركرد آنها از مدرسه به مدرسه دیگر متفاوت است و نمی‌شود قضاوت یكسانی درباره همه مدارس كرد.

دستاوردهای ٧٠ ساله نهاد انجمن اولیا و مربیان چیست و در این مدت چه فراز و فرودهایی طی شده و در حال حاضر در چه جایگاهی است؟

اطلاعات و گزارش دقیقی از عملكرد انجمن‌ها در طول سال‌های پیش وجود ندارد اما آنچه مسلم است شكل‌گیری انجمن در مدرسه امری الزام‌آور بود و نشان می‌دهد كه نظام آموزشی و مدارس طی این سال‌ها خود را بی‌نیاز از انجمن نمی‌دانستند اما انتظاراتی كه شكل گرفته و اكنون هم ادامه دارد غالبا ارتباط یك‌سویه است در حالی كه مشاركت ناظر بر ارتباط دوسویه یا به عبارت دیگر تعامل است كه بیشتر توقعات مدرسه و مدیران از والدین مورد توجه قرار می‌گیرد و معمولا كمك‌های مالی را شامل می‌شود ولی انتظارات اولیای دانش‌آموزان همواره مورد غفلت قرار می‌گیرد. این سخن به معنای آن نیست كه در همه مدارس این شرایط حاكم است گزارش‌ها بیانگر آن است كه تعداد قابل توجهی از مدارس هم سازكارهای مطلوبی برای ارتباط با اولیا به كار گرفته‌اند.

چه عواملی موجب یك‌سویه شدن تعامل و ارتباط خانه و مدرسه شده است؟

عوامل متعددی را می‌توان نام برد از جمله اینكه انتخابات انجمن مدرسه به‌طور جدی و واقعی برگزار نمی‌شود عامل بعدی اینكه سازوكاری برای ارتباط اولیا و مربیان بطور مستمر در طول سال تحصیلی پیش‌بینی نمی‌شود عامل بعدی اینكه مدیران مدارس مهارت لازم را برای ایجاد این تعامل ندارند همچنین وقتی دانش‌آموزان به مدارس می‌روند والدین فكر می‌كنند دیگر مسوولیتی متوجه آنها نیست، عامل دیگر اینكه معلمان و مدیران احساس می‌كنند كه اولیا در كار آنها دخالت و مزاحمت ایجاد می‌كنند. باز می‌توان گفت اولیا وقتی می‌بینند نظر آنها در تصمیمات مدرسه تاثیر ندارد بنابراین از مشاركت خودداری می‌كنند و در پایان باید گفت مستندات قانونی هم در این زمینه كافی نیست.

به نظر شما برای ارتقای جایگاه و نقش اولیا باید از كجا و چگونه شروع كرد؟

اول اینكه نیاز به مصوبه مجلس دارد تا دستخوش اعمال سلیقه‌های ناشی از تغییرات مدیریتی و وزارتی نشود هر چند مصوبه شورای انقلاب در این زمینه وجود دارد و تاكنون مرجع ذیصلاحی آن را لغو نكرده ولی با این توصیف برای ضمانت كافی مصوبه مجلس می‌تواند در این زمینه كارساز باشد دوم اینكه در ساختار آموزش و پرورش با توجه به مخاطب بالای ٢٦ میلیونی والدین در سطح مناسب دیده شود وسوم اینكه مدیران مدارس مهارت‌های لازم را برای مشاركت انجمن در تصمیمات مدرسه كسب كنند و چهارم اینكه مشاركت والدین به كمك‌های مالی محدود نشود بلكه در سایر زمینه‌های تربیتی طرف مشورت قرار گیرند و به‌طور كلی شرایطی فراهم شود تا انجمن اولیا از اختیاراتش در مدرسه استفاده كند شاید مهم‌تر از همه جلب اعتماد خانواده‌ها به مدرسه و اولیای مدرسه است كه اساسی‌ترین عامل انگیزشی برای مشاركت والدین در برنامه‌های مدرسه است.

می‌دانیم كه یك دسته از عوامل فرهنگی است حتی اگر از نظر ساختاری و اداری بتوان بهترین و كارآمدترین ساختار را فراهم كرد اما فرهنگ‌سازی لازم در جامعه یا همان مخاطب ٢٦ میلیونی صورت نگیرد چندان نمی‌شود امیدوار بود برای این فرهنگ‌سازی چه باید كرد؟

آنچه آموزش و پرورش می‌تواند انجام دهد یكی آموزش است و دیگری فعالیت رسانه‌ای آموزش كه به دوشكل انجام می‌شود؛ یكی به شكل مستقیم كه كلاس‌های آموزش خانواده و اخیرا هم دوره‌های مجازی در این زمینه برای كاركنان آموزش و پرورش و مدارس طراحی و اجرا خواهد شد. دوم به‌طور غیرمستقیم از طریق نشریه و كتبی كه انجمن منتشر می‌كند. با صدا و سیما هم هماهنگی‌هایی صورت گرفته كه با همكاری هم برنامه‌هایی تولید كنیم؛ درصدد طراحی اپلیكیشنی هستیم كه در سطوح مختلف تعامل اولیا و آموزش و پرورش را توسعه و گسترش دهیم.

بی‌تردید صدا و سیما خیلی نقش می‌تواند داشته باشد بر اساس هماهنگی انجام شده این رسانه قرار است دقیقا چكار كند؟

علاوه بر انعكاس میزگردها و دیدگاه صاحبنظران، جلسات گفت‌وگوی والدین و اعضای انجمن با اولیای مدارس نیز پوشش داده شود.

همچنین در مقام پاسخگویی با مسوولان آموزش و پرورش مصاحبه صورت گیرد، تولید سریال و تیزر تبلیغاتی از جمله درخواست‌هایی است كه با آنها در میان گذاشتیم.

اگر متمركز بر مدرسه شویم كه باید هر اتفاقی بیفتد در آنجا بیفتد به نظر شما اگر یك مدرسه‌ای بخواهد اولیای خود را مشاركت بدهد واعتماد آنها را جلب كند باید چه كند؟

ابتدا باید شرایطی فراهم شود تا انتخابات انجمن با حضور حداكثری والدین برگزار شود. در این صورت انجمن قوی شكل می‌گیرد كه قادر خواهد بود پیگیر مطالبات اولیا باشد و بر عملكرد مدرسه نظارت كنند. همچنین ارتباط معلمان را با والدین برنامه‌ریزی كنند و به نمایندگی از طرف والدین در تصمیمات مدرسه مشاركت كنند.

در حال حاضر مدارس متنوعی داریم آیا جایگاه و نقش اولیا در این مدارس تفاوتی دارد؟

طبق آیین‌نامه هیچ تفاوتی از این جهت وجود ندارد اما عملكردها متفاوت است. در مدارس دولتی توجه به این موضوع جدی‌تر است.

چرا در مدارس غیردولتی جدیت كمتراست؟

متاسفانه حتی در تصویب قانون مدارس غیردولتی كه در سال جاری انجام شد نماینده اولیا از شورای نظارت كه اختیارات قابل‌توجهی دارد حذف شد كه به هیچ‌وجه توجیهی ندارد. نمایندگان هم از این موضوع مهم غفلت كردند.

شما برای ارتقای جایگاه و نقش اولیا چه رویكردهایی را در دستور كار قرار داده‌اید؟

مهم‌ترین اولویت اصلاح اساسنامه كه اكنون با همكاری سازمان امور استخدامی در دست اقدام است همان‌طوری كه قبلا هم اشاره شد رویكرد جاری دفتر مركزی انجمن این است كه در تمام برنامه‌های آموزش و پرورش والدین دیده و شنیده شوند برای این كار درصدد هستیم از هر تریبونی مطالبات اولیا بیان شود. از رسانه‌های نوشتاری تا دیداری و شنیداری با مشاركت نمایندگان والدین خواست‌هاشان منعكس شود. بنا داریم با همه معاونت‌ها و حوزه‌های آموزش و پرورش رایزنی فعالی داشته باشیم تا با همكاری همه اركان نظام تعلیم و تربیت به این مقصد برسیم؛ بیش از همه تلاش داریم از ظرفیت ٢٦ میلیونی اولیا برای ارتقای جایگاه انجمن مدارس بهره بگیریم.