سلامت نیوز:ورود بیش از 700 دستگاه خودروی دو دیفرانسیل به صورت همزمان در کویر این بار دادستان را مجبور کرده تا برای بار سوم حکم ممنوعیت ورود این خودروها به مرنجاب را صادر کند، تصمیمی که به واسطه شکایت سازمان محیط زیست و منابع طبیعی استان به واسطه تخریب‌های زیست محیطی اتخاذ شده است.

به گزارش سلامت نیوز، ابتکار نوشت: دو هفته گذشته بیش از ۷۰۰ دستگاه خودروی دو دیفرانسیل همزمان در یک روز وارد مرنجاب شدند، کویری که سال‌ها است میزبان تورهای گردشگری از سراسر ایران بوده‌ و البته در طول 6 سال گذشته دو مرتبه از سوی دادستانی با حکم ممنوعیت گردشگری مواجه شده است.

اما ورود بیش از 700 دستگاه خودروی دو دیفرانسیل به صورت همزمان در کویر این بار دادستان را مجبور کرده تا برای بار سوم حکم ممنوعیت ورود این خودروها به مرنجاب را صادر کند، تصمیمی که به واسطه شکایت سازمان محیط زیست و منابع طبیعی استان به واسطه تخریب‌های زیست محیطی اتخاذ شده است. حالا اما این اتفاق بسیاری از فعالان گردشگری را برآن داشته تا برای حل و فصل این موضوع ورود کنند و به فکر حل مشکل تورهای غیر مجاز به کویر مرنجاب بیفتند. 

داستان ممنوعیت ورود تورها به کویر مرنجاب تقریبا به 6 سال پیش باز می‌گردد. سال ۱۳۹۰ فیلم‌هایی از مرنجاب بیرون آمد که متعاقب آن ورود گردشگران به این کویر محدود شد و برای مدتی آژانس‌های گردشگری تورهای مرنجاب را از برنامه‌های خود حذف کردند، اتفاقی که اقتصاد منطقه را تحت‌الشعاع قرار داد. دادگستری استان اصفهان که در آن سال این حکم را بی‌ارتباط با دستگاه قضا و مسئولیت آن را متوجه نیروی انتظامی دانسته بود، چهار سال بعد دستور «برخورد قاطع با متخلفان و تورهای مختلط در منطقه مرنجاب» را صادر کرد. این دستور بدون آن که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در جریان قرار داده شود، مستقیم به دادستان آران و بیدگل ابلاغ شد. این دومین‌بار بود که ورود به مرنجاب برای تورها محدود شد. حالا اما 2 سال بعد دوباره این اتفاق رقم خورده و ممنوعیت این بار از سوی دادستان و به خاطر شکایت سازمان حفاظت محیط زیست استان صادر شده است. وقوع چنین محدودیتی از سوی شورای تامین و دادستانی به موضوع گردشگری کشور برای برخی این سوال را به وجود آورده که آیا دادستانی می‌تواند یک رویداد گردشگری را ممنوع و محدود کند؟ مگر چه اتفاقی افتاده که محیط زیست و دادستانی ورود تورها را به کویر ممنوع کرده‌اند؟ 

دادستانی به عنوان مدعلی العموم ورود تورها را ممنوع کرد

امیر سحابی، مشاور اجتماعی کانون راهنمایان کشور که پیش از این نیز نایب رئیس و دبیر انجمن صنفی راهنمایان شهرستان‌های کاشان آران و بیدگل بوده است،  این موضوع را شرح می‌دهد و درباره علت ممنوعیت ورود تورها به کویر مرنجاب می‌گوید: متاسفانه در سال‌های گذشته که به عنوان انجمن‌های صنفی در خدمت شورای تامین و دادستانی بودیم حقیقتی در مورد رفتارهایی که آفرودسواران از نظر اخلاقی و محیط زیستی در کویر مرنجاب مرتکب می‌شدند، وجود داشت. کسانی که به کویر آمده بودند از آنجایی که ضابطه‌ای نداشتند عکس‌هایی خلاف ضوابط و قوانین کشور در فضای مجازی منتشر کردند که به دست دادستان رسید. وقتی این تصاویر در فضای مجازی منتشر شد و کم کم به کانال‌های تلگرامی رسانه‌ها رسید یک جرم عمومی اتفاق افتاد. جرمی که دادستانی به عنوان مدعی العموم می‌توانست به آنها ورود کند. سحابی درباره هویت افراد و تورهای غیرقانونی در مرنجاب می‌گوید: گروهی از دختران و پسران از میدان ونک و میدان فردوسی تهران تور غیر مجازی را تشکیل داده بودند و وارد منطقه مرنجاب شدند که این اقدام تبعاتی را برای گردشگری مرنجاب به همراه داشت. به گفته مشاور کانون راهنمایان کشور ورود این گروه مختلط به مرنجاب دلیل دومی بود که شرایط را برای تورهای گردشگری مرنجاب بدتر کرد چرا که این بار دیگر توری وجود نداشت که امکان پیگیری آن وجود داشته باشد. اما بعد از بسته شدن تورهای غیر مجاز، کلوپ‌های معتدد سافاری در کشور متشکل از رونیزسواران، پرادوسوارها و شاستی‌بلندها ایجاد شده که اطلاعیه‌های متعددی برای حضور 600 تا 700 دستگاهی خودرو در مرنجاب صادر کرده بودند. 

وقتی آفرودها کویر را شخم زدند 

آن طور که سحابی می‌گوید اما دلیل‌ها برای ممنوعیت ورود تورها به مرنجاب به همین جا ختم نشده و اداره منابع طبیعی و محیط زیست پس از گشت ماهانه در مرنجاب تخریب طاق‌زارها، ریگزارها و شن‌زارها گزارش کردند و اعلام کردند که کویر مرنجاب بکر بودن خود را از دست داده و این کویر که منطقه زندگی بسیاری از حیوانات است با حضور یکباره بیش از 700 دستگاه خودرو، شخم زده شده است. او می‌گوید: کندن درختان گز و تاق چه توسط خودروها در حین عبور چه توسط خود بومیان برای شب‌مانی، تغییر حرکت ماسه‌ها که بهترین تعبیر شخم زدن آنها است مشکلات جبران ناپذیری را ایجاد کرده است من جمله در از بین رفتن حیاط وحش که ماه گذشته دو گربه کاراکال زیر چرخ‌ها کشته شدند و کندن درختان که برای جلوگیری از طوفان های شن و حرکت آنهاست باعث می‌شود در باد‌های تند شهر ما حتی تنفس نتواند بکند. 

مشاور کانون راهنمایان کشور ادامه می‌دهد: بعد از شکایتی که اداره محیط زیست و منابع طبیعی دو هفته پیش از حضور گردشگران در این کویر به عمل آورد، دادستانی حضور گردشگران در کویر مرنجاب را ممنوع کرد و از ورود خودروها جلوگیری کرد. او با اشاره به اهمیت رعایت اصول محیط‌زیستی در کویر مرنجاب می‌گوید: تخمین زده می‌شود که یک میلیون هزینه لازم است تا طاق‌زارها در یک سال دوباره رشد کنند. اما مهم‌تر از هزینه، این است که هر طاق‌زاری که از بین می‌رود یک طوفان شن می‌تواند همه شهر را با مشکل گرد و غبار مواجه کند. از بین رفتن این طاق زارها به قدری مهم است که تنها این هشدار به آفرودسواران داده نمی‌شود بلکه ما حکم قضایی گرفته‌ایم که حتی بومیانی که سبب تخریب محیط زیست مرنجاب می‌شوند را نیز بازداشت کنیم. 

مرجع مجوزدهنده تورهای سافاری و آفرود را بیابید

یکی دیگر از مشکلاتی که کویرگردی در ایران با آن مواجه است مشخص نبودن مرجع مجوزدهنده و تعدد کانون‌های برگزار کننده سافاری و آفرود است. تورهایی که حتی به صورت غیرقانونی و خودجوش توسط اشخاصی که خودروهای دو دیفرانسیل یا شاسی‌بلند دارند در کویر مرنجاب برگزار می‌شود. سحابی در این باره می‌گوید: کلوپ سافاری کانون ایرانگردی و جهانگردی، فدراسیون اتومبیل‌رانی، کلوپ‌های دو دیفرانسیلی تورهای متعدد کویرگردی را در مرنجاب برگزار می‌کنند. برگزاری متعدد این تورها از سوی این کانون‌ها این سوال را مطرح می‌کند که این کانون‌ها زیر نظر کدام سازمان یا نهادی فعالیت می‌کنند و مرجع مجوزدهنده به آنها چه نهادی است؟ ما می‌دانیم که کلوپ سافاری زیر نظر کانون ایرانگردی فعالیت می‌کند اما سایر گروه‌ها چطور؟ کسانی که به صورت گروهی به کویر می‌آیند و سافاری می‌کنند آموزش می‌بینند و براساس برنامه عمل می‌کنند. آنهایی که به کویر می‌آیند فقط برای سواری نمی‌آید بلکه باید آموزش لازم را ببیند. ضمن اینکه سافاری یک بیزینس است و کسانی که برای سافاری می‌آیند خریدار تجهیزاتی مثل لاستیک هستند که درآمدزایی می‌کنند. علاوه بر این منطقه مرنجاب ظرفیت و محدودیتی برای ورود خودروها دارد.

آفرود را حذف کنید، مشکل حل می‌شود

اما شاید اصلی‌ترین مشکل نبود تعریف مشخص از آفرود و سافاری در ایران است. مشکلی که عموما ایران بعد از ورود هر ابزار و تکنولوژی با آن مواجه می‌شود. گاهی محور این مشکل تلفن همراه است و گاهی یک خودروی دو دیفرانسیلی گران قیمت. سحابی با اشاره به اینکه سافاری خودروی باید ابتدا بدانیم که آفرود با سافاری تفاوت دارد. نکته اولی که باید بدانیم تفاوت خودروهای شاسی بلند از جمله آفرود با سافاری به عنوان دو سبک در برگزاری این نوع تورها است. آفرود سبکی از رانندگی است که مخصوص شرایط سخت و خارج از جاده است. مشکل در اینجا به وجود می‌آید که گروهی از آفرودسواران هستند که به هیج وجه به محیط زیست توجه نمی‌کنند و در مقابل گروهی دیگر که کاملا در خدمت محیط زیست هستند. 

بخشی از کویر به سافاری اختصاص داده می‌شود

حالا بعد از گذشت 2 هفته از ممنوعیت ورود تورها به مرنجاب، مشاور کانون راهنمایان کشور از ورود فعالان گردشگری به این موضوع خبر می‌دهد و می‌گوید: پس از ممنوعیت ورود به مرنجات فعالان گردشگری شهرستان گفت‌وگویی را با دادستانی آغاز کرده‌اند تا خودروهایی که به صورت گروهی به کویر می‌آیند را سامان‌دهی کند و مناطقی در کویر را مشخص کنند تا هم علاقه‌مندان از کویر استفاده کنند و هم سفر آنها کمترین آسیب را به محیط زیست وارد کنند، منطقه‌ای که حیوان نداشته باشد و پوشش گیاهی زیادی نداشته باشد.