سلامت نیوز: چهار روز گذشت؛ هنوز هوا سرد است و نگاهها خیره به خرابیها؛ شایعات اما هنوز داغاند، همینطور انكارها. در همین گیرودار اما خبری كه بیش از پیش داغ است، تخریب گسترده دو ساختمان مسكن مهر در اسلامآباد غرب است كه هنوز به صاحبانشان هم تحویل داده نشده بودند؛ «خالی توخالی». طبقه زیرین بهكل محو شده بود؛ ساختمانهایی كه پیمانكار یكی از آنها حتی از پاسخگویی به «شرق» فرار میكرد.
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه شرق در ادامه نوشت: خبر رسید كه ساختمان كناری آن كه ازقضا آنهم مسكن مهر است، همچنان مستحكم سرپاست و حتی آجری از آن هم نیفتاده. پیمانكارش برخلاف دو پیمانكار دیگر، بوی تعهد میداد و از جیبش برای این پروژه خرج كرده بود. گویا اشاره نیكزاد، وزیر راهوشهرسازی احمدینژاد نیز به همان ساختمان است كه محل بهرهبرداری سیاسی و فرار رو به جلو شده. نیكزاد، وزیر راهوشهرسازی دولت احمدینژاد كه این روزها محل هجمه منتقدان قرار گرفته بود، جوابیهای منتشر كرد و در آن این انتقادات را سیاسی خواند و باز هم مانند سایت دولت بهار كه منتسب به احمدینژاد و یارانش است، ادعا كرد تنها دیوارهای تعدادی از واحدهای مسکونی دچار آسیب شده است.
پیمانکاران ٢ بیمارستان دستگیر شدند
از آن طرف، جنجالها سر دو بیمارستان تخریبشده در سرپلذهاب و اسلامآباد غرب هم صدای همه را درآورده است؛ دو ساختمانی كه هر دو تنها چند سالی است كه به بهرهبرداری رسیدهاند و حالا شدت تخریبهای آنها آنقدر بالاست كه كارشناسان از ضعف طراحی، اجرا و كیفیت مصالح آن، یكجا حرف میزنند. این اتفاق آنقدر سنگین بود كه محمدرضا عدالتخواه، رئیسکل دادگستری استان کرمانشاه، از دستگیری پیمانکار بیمارستان سرپلذهاب که در زمینلرزه اخیر تخریب شده، خبر داد. رئیس کل دادگستری کرمانشاه گفت: پیمانکار با وثیقه آزاد میشود تا ساختمان بیمارستان را بازسازی اصولی و فنی و برای مردم قابل استفاده کند. یك روز قبل از آن هم خبر آمد كه پیمانكار بیمارستان اسلامآباد غرب در بازداشت است. صادق عزیزی، دادستان عمومی و انقلاب اسلامآباد غرب، در تشریح جزئیات خبر بازداشت پیمانکار بیمارستان این شهرستان گفت: این فرد با عنوان اتهامی تقلب در ساخت بنای دولتی و نیز داشتن شاکی خصوصی در بازداشت است. اینها تنها اخبار قضائی این روزها درباره اشتباهات پیمانكاران نیست.مهدی امیریاصفهانی، معاون امنیتی دادستان کل کشور، نیز گفته: همانطور که مستحضر هستید، کارفرمای بیمارستان سرپلذهاب روزهای گذشته بازداشت شده و دستگاه قضا با قاطعیت این پرونده را پیگیری خواهد کرد؛ زیرا رعایت استانداردهای فنی و اصول ایمنی در ساختوسازها و نظارت دقیق بر اعمال آنها از سوی همه دستاندرکاران ذیربط ضرورت دارد و حفظ جان و مال مردم وظیفهای انکارنشدنی است و از کوتاهی در این عرصه نمیتوان گذشت؛ بنابراین به مردم عزیز قول برخورد قاطع با مسببان این حادثه را میدهیم».
متضرران از مسكن مهر شكایت كنند
این در حالی است كه این روزها، چند نفر از حقوقدانان گفتهاند افرادی كه در مسكن مهر آسیب دیدهاند، میتوانند شكایت كنند. بهمن كشاورز، رئیس اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری ایران (اسکودا)، با اشاره به تخریب خانههای مسکن مهر در زلزله غرب کشور، گفته: دراینباره مانند بسیاری از موارد دیگر، سازمانهای نظارتی و بهویژه مجلس وقت، نظارت کافی را نداشتهاند و با قضیه با اغماض و تسامح بسیار برخورد کردهاند؛ بنابراین کسانی که عملا و بالفعل از این قصور یا تقصیرها لطمه دیده و متضرر شدهاند، میتوانند شکایت کنند.
تعداد فوتیها دروغ است
از این خبرها بگذریم، میگویند تنها دو نفر در ساختمانهای مسكن مهر فوت كردهاند؛ خبری كه البته شاهدان عینی آن را رد میكنند. یكی از محلیها به «شرق» میگوید: «فقط یكی از دوستان من در این مسكن مهر بود و چهار نفر از خانوادهاش زیر آوار مردند! دروغ است. كجا فقط دو نفر مردهاند؟».
وجدانم آسوده است
سراغ پیمانكار اول میروم؛ همانكه ساختمانش نریخته و گویا هنوز تعهد كاری دارد. میگوید: «برایم پول مهم نبود. به شرف مرتضی علی ٦٥٠ میلیون تومان از جیب گذاشتم. ضرر كردم؛ اما این مسكن مهر را درست ساختم تا وجدانم آسوده باشد». میپرسم این ساختمانهای بغلی را چهکسی ساخته؟ میگوید: «بعضی از همكارانم. چه بگویم؟ بگویم كیفیت كارشان خراب است؟ من تماموقت خودم بالای سر كار بودم. ناظر بودم. حتی تعاونیهای وزارت مسكن و شهرسازی هم ناظر مقیم سر كار فرستادند؛ اما من با آنها كار ندارم. راضی نمیشدم به نظارتها. خودم بالای سر كار بودم».
البته این گفته او را رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران رد میكند. او روز گذشته خبر داد ٩٠ درصد ساختمانها ناظر نداشتهاند. بااینحال، شواهد عینی چیز دیگری میگوید. حتی یكی از مهندسان سازه كه در محل حضور داشت نیز میگفت تقریبا هیچیك از این سازهها، بیناظر نبودهاند. به نظر میرسد ادعاهای مطرحشده چیزی شبیه فرار به جلو از سوی برخی مسئولان سازمان نظام مهندسی باشد. پیمانكار البته اشاره میكند كه با وجود نظارت از سوی ناظران تعاونیهای مسكن و شهرسازی، این نظارتها بسیار كم بوده و نمیشد روی آنها حساب كرد. او در ادامه حرفهایش اشاره میكند به تفاوت تخریب دو مسكن مهر اسلامآباد غرب: «در اسلامآباد، فاز یك تقریبا كامل تخریب شده؛ اما فاز دو كه سال ٩١ ساخت آن را شروع كردم و سال ٩٣ آن را تحویل دادم، در پاركینگ فقط چند دیوار كه هنوز سوار نشده بود و اتصال نداشت ریخته؛ اما جاهای دیگرش حتی یك آجر هم نیفتاده و شیشه هم حتی نشكسته».
نظر او را درباره تخریب مسكن مهرهای دیگر میپرسم. میگوید: «تیرها خیز برداشته. مشخص است طراحی آنها اشكال داشته... طراحی با سازه همخوانی نداشته... شدت این زلزله بالا بوده، اما سازه هم خیز خورده بود. بعد دیوارها یكی یكی روی هم افتادند...».
٢ نفر فوتی در محوطه بودند نه داخل خانه!
پیمانكار دیگر كه چندان دل خوشی برای پاسخگویی نداشت، تا پرسشم را مطرح میكنم، با اوقاتتلخی میگوید حرف نمیزنم. اما ثانیهای بعد میگوید: «فقط این را بگویم كه فقط دو نفر از دوهزارو ٥٠٠ نفر ساكن مسكن مهر فوت شدند. آن هم داخل مسكن مهر نبودند؛ در محوطه بودند».
وقتی آماده پاسخگویی میشود، نظرش را در مورد عكس منتشرشده از ستونهای مسكن مهر میپرسم. همان عكسی كه نشان میداد انگار خردهآجر در ستونها بوده و همین مسئله استحكام آنها را زیر سؤال برده است. تند میشود: «اگر در پایهاش خردهآجر باشد با زلزله ٧,٣ ریشتر دوام میآورد؟ كدام عقل این را قبول میكند؟ اینها همه دروغ است...».
صدای بوق میآید. دیگر صدایش را نمیشنوم. گویا خوش ندارد كسی اشتباهاتش را به رویش بیاورد.
عكس جنجالی تكذیب شد
یك منبع آگاه كه برای بازدید از محل تخریبهای گسترده در سرپلذهاب حاضر شده بود، نظر تخصصیاش را در مورد انتشار آن عكس مشهور میگوید: «مغلطه شده است. آنچه در عكس دیدید، ستون اصلی نیست، بلكه ملاتی است كه با آن میخواستند سنگ را روی ستون سوار كنند. نیازی به آن ملات هم نبود و میتوانستند سنگ را روی ستون اصلی هم نصب كنند».این متخصص سازه از گستردگی تخریبها میگوید: روستای كوئیك تقریبا صددرصد تخریب شده و حدود صدنفر كشته داشته است. عمدتا ساختمانها روستایی و قدیمی بوده و فقط چند ساختمان نوساز سالم ماندهاند.او به ساختمانهای داخل شهر هم اشاره كرده و میگوید: در خود شهر ساختمانهای مختلفی آسیب دیدهاند. برخی از ساختمانهای شخصیساز هم تغییرشكل دادهاند؛ ریخته یا آسیبهای زیادی دیدهاند كه این آسیبها به دلیل عدم رعایت الزامات مقررات ملی ساختمان و یكسری اصول مشخص و معین مهندسی ساختمان بوده و ناشی از ایرادات طراحی و بعضا ایرادات اجرای ساختمان بوده است. این منبع آگاه میگوید: سازههای مسكن مهر سرپل ذهاب سالم است، اما دیوارهای بیرونی فروریخته كه ناشی از عدم اجرای صحیح جزئیات سفتكاری و نازككاری ساختمان است. دو ساختمان مسكن مهر كه ساكن هم نداشت، آسیب جدی و اساسی دیده، بهنحویكه یك طبقه بهطوركلی از بین رفته كه نشان میدهد علاوه بر ایرادات در اجرا، بتون كیفیت لازم را نداشته است.
به گفته او، هیچ ساختمان مسكن مهری طبق گفتهها بدون ناظر نبوده است. بنابران باید خواستار پاسخگویی ناظران آن هم بود. این متخصص سازه كه در محل حضور داشته، با اشاره به تخریب ساختمان بیمارستان اسلامآباد غرب، میگوید: این ساختمان بهطوركلی آسیب دیده و نمای دیوارها و همینطور سقفهای كاذب آن هم فروریختهاند كه به ایرادات اجرائی برمیگردد.او با اشاره به ساختمانهای شخصیساز در این منطقه هم میگوید: شخصیسازها علاوه بر اشكالات طراحی، اشتباهات فاحش در سازه هم داشتند، زیرا برخی از آنها كاملا كج شده و تغییرشكل داده بودند كه با همان بازدید كلی، اشتباهات محاسباتی و اجرائی آن مشهود بود.میپرسم آیا میتوان مقاومسازی آنها را در دستور كار قرار داد؟ میگوید: در مورد مقاومسازی، دو نظر كلی مطرح است؛ ممكن است قابل مقاومسازی باشد كه بعد از ارزیابی اولیه مشخص میشود، اما ممكن است بهطوركلی ساختمانهایی كه آسیب دیدهاند به دو نتیجه منتهی شوند؛ امكان مقاومسازی و بهسازی ندارند و باید تخریب شوند یا اینكه امكان دارد، اما هزینه آنها بالاست كه اگر تخریب شده و دوباره ساخته شوند، ارزانتر تمام میشود. بههرحال با دیدن نمیشود گفت، سازه باید ارزیابی شده و آزمایش شود. او همچنین به تخریبهای گسترده مصلای سر پل ذهاب، ساختمان تأمین اجتماعی و ساختمان حرم حضرت احمدبن اسحاق(ره) اشاره میكند كه هر سه دچار آسیبهای كلی و ریزشهایی شده است. به گفته او البته ساختمان حرم مطهر حضرت احمدبن اسحاق(ره) فروریخته؛ اما گنبد و منارههای آن به طور كامل سالم مانده است.
ساختمان ٣ماهساخت، فروریخت
این متخصص سازه به تخریب گسترده در شهرك نوساز پولادی اشاره كرده و میگوید: در شهرك پولادی، ساختمانهای متعددی به طور كامل تخریب شده است. ازجمله دو ساختمان بتونی و یك ساختمان فولادی كه به طور كامل تخریب شدند و گفته میشود تعدادی در آنها جان خود را از دست دادهاند. برخی ساختمانهای آسیبدیده این محل نشان از اشتباهات فاحش مهندسی دارد. ازجمله در سازه فولادی با وجود اتصال ساده تیر و ستون، هیچگونه مهاربندی یا سیستم مقاوم جانبی اجرا نشده است و حتی مالك یكی از این ساختمانها ادعا میكند كار ساختمان سه ماه پیش تمام شده و در آن سكونت كرده است. این در حالی است كه از سالها قبل، لزوم طراحی و اجرای سیستم مقاوم جانبی در كل كشور برای ساختمانهای فولادی و بتونی لازمالاجراست و نمیتوان پذیرفت ساختمانی كه سه ماه پیش به اتمام رسیده، با چنین اشكالات فاحشی روبهرو شده باشد؛ زیرا ساختمان باید در مرحله اسكلت به دلیل ضعف اجرا و نداشتن بادبند، متوقف میشد؛ نه اینكه امروز پس از زلزله، اتصال تیر از ستون، بهراحتی جدا شود.
مسكن مهر خالی، فروریخت
سیدابوالفضل موسویبیدکی، عضو كمیسیون عمران نیز كه دیروز از محل حادثه بازدید كرد، میگوید: در ساختمانهای مسكن مهر اسلامآباد غرب كه هنوز تحویل داده نشده بود، نوع مصالح مصرفی از جمله بتون و آرماتور بیكیفیت بود. در ساختمانهای اسلامآباد، بتون بسیار سست بود و تكههای داخل ستون كه باید مقاومت بالا داشته باشد، راحت خرد میشد. این امر نشان میدهد كه پیمانكار نسبت به آن ساختمان خاص درست عمل نكرده است كه باید پیگیری شود.او در ادامه به تخریب دو ساختمان مشخص در اسلامآباد غرب اشاره كرده و میگوید: بازدید از بیمارستان اسلامآباد غرب كه تازه مورد بهرهبرداری قرار گرفت، با بررسی اجمالی مشخص شد كه هم به لحاظ طراحی و هم اجرا و هم مصالح دارای اشكال است.
پیشلرزهها به داد مردم رسید
موسوی با اشاره به ضعف طراحی و نظارت در مسكن مهر اسلامآباد غرب همچنین میگوید: اتصالات دیوارها با هم و نما پایداری نداشته كه نشان میدهد طراحی الحاقات و پارتیشنبندیها مشكل دارد و اگر پیشلرزهها نیامده بود و مردم ساختمانها را تخلیه نكرده بودند، قطعا با تلفات بالایی همراه میشدیم.
اولتیماتوم به وزارت راهوشهرسازی
از او درباره پیگیریهای كمیسیون عمران مجلس دراینباره میپرسم. میگوید: كمیسیون عمران هفته پیش جلسهای با مسئولان وزارت راهوشهرسازی درباره قانون نظام مهندسی داشت. اكنون دو سال است كه منتظر هستیم ضوابط قانونی نظام مهندسی را اصلاح كنند؛ اما آنها معطل كردهاند؛ بههمیندلیل به وزارت راهوشهرسازی تذكر رسمی داده و به آنها یك ماه فرصت دادیم كه این لایحه را ارائه دهند. اگر نه خود نمایندگان طرحی را آماده كردهاند. بههرحال قانون نظام مهندسی باید به اندازه كافی محكم باشد كه در مقابل این حوادث به مردم پاسخگو باشیم.
تردید از پایداری ساختمانهای مسكن مهر
عضو كمیسیون عمران مجلس با اشاره به نگرانی از پایداری مسكن مهر از احتمال طرح سؤال از وزیر راهوشهرسازی خبر میدهد. به گفته او، بیش از یكونیم ملیون نفر در ساختمانهای مسكن مهر كشور زندگی میكنند و از اتفاقات رخداده واهمه دارند. تخریب گسترده ساختمانهای مسكن مهر سر پل ذهاب و اسلامآباد غرب نشان داده كه مسكن مهر قطعا دارای اشكال است و باید بررسی شود.
نظر شما