سلامت نیوز:بیش از ۹۵درصد فوتی‌های ناشی از مخاطرات طبیعی در ایران به دلیل تخریب ساختمان‌هاست. البته ارائه آمار مرگ و میر در حوزه بلایا کمی سخت است، چرا که برای مثال زلزله بم بیش از ۲۶هزار نفر کشته داشت.
به گزارش سلامت نیوز، آرمان نوشت: بر این اساس متوسط آمار فوت ناشی از حوادث طبیعی در ایران سالانه دو‌هزار و ۹۰۰ نفر است. طبیعتا از میزان این آمار در یک سال بدون حادثه کاسته می‌شود و در یک سال که با حادثه مواجه می‌شویم، افزایش می‌یابد. سالم ماندن بیمارستان‌ها در شرایط بعد از حوادث نشانه ثبات، انسجام و امنیت اجتماعی است. در عین حال سالم ماندن یک بیمارستان بعد از بروز یک حادثه منجر به آرامش خاطر آسیب دیدگان شهر و جامعه هم می‌شود. بر اساس آمار در سال ۱۳۹۲ متوسط ایمنی بیمارستان‌ها در کشور ۳۴درصد بود که البته در آن زمان ۲۲۴ بیمارستان در این اندازه‌گیری‌ها مشارکت کرده بودند. در سال گذشته هم این اندازه‌گیری‌ها تکرار شد و ۴۲۱ بیمارستان در آن مشارکت کردند و ایمنی کلی بیمارستان‌های شرکت‌کننده به ۴۳درصد رسید. آنچه در ادامه می‌خوانید نظرات عباسعلی پوربافرانی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس درباره وضعیت بیمارستان‌های کشور در گفت‌و‌گو با «آرمان» است.
بیمارستان اولین جایی است که بعد از وقوع حادثه مردم به آنجا پناه می‌برند. بنابراین شرط عقل این است که خود این بیمارستان‌ها در شرایط ایمنی باشند. چند سال قبل وزارت بهداشت و درمان آمار بیمارستان‌های غیر ایمن را ۷۰درصد اعلام کرده بود. این در حالی است که برخی از بیمارستان‌های کشور بیش از چهار دهه قدمت دارند. با توجه به این شرایط، شما وضعیت ایمنی بیمارستان‌ها در برابر بلایای طبیعی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اغلب بیمارستان‌های موجود در کشور تحت سیستم نظارتی وزارت بهداشت و درمان قرار دارند. این بیمارستان‌ها پس از ارزیابی درجه بندی می‌شوند. برخی از بیمارستان‌های دولتی از لحاظ استحکام وضعیت مناسبی ندارند، البته هتلینگ بیمارستانی آنها نیز تحت تاثیر طرح تحول سلامت تقویت شده است. این در حالی است که از لحاظ بنا اغلب بیمارستان‌های کشور فرسوده و نیازمند بهسازی و استحکام هستند.
در حوزه نظارت بر منابع فیزیکی هم یک اداره کل ویژه در وزارت بهداشت روند استحکام بنای بیمارستان‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد. با این همه، وزارت بهداشت و درمان باید تدابیر لازم را برای استحکام بنا و جلوگیری از تخریب و مقاوم سازی در برابر زلزله و دیگر حوادث در اولویت اقدامات قرار دهد. امید است با استحکام بناهای بیمارستانی از وجود هرگونه نقص در مراحل تکمیل و ساخت‌و‌ساز جلوگیری شود. با این اقدامات باید بیمارستان‌های تازه تاسیس از استانداردهای لازم برخوردار باشند. البته برخی از پروژه‌های ساخت‌و‌ساز بیمارستان از سوی وزارت راه و شهرسازی مورد بررسی و اجرا قرار می‌گیرند، در این نوع ساخت‌و‌ساز هم سیستم نظارتی فعال است. همچنین حوزه عمران هم دقت لازم را در روند ساخت‌و‌ساز اعمال می‌کند.
به نظر شما هم اکنون سیستم‌های نظارتی آن طور که باید و شاید توانسته‌اند رسالت خود را در روند ساخت‌و‌ساز بیمارستان‌های مجهز و سالم لحاظ کنند؟
نظارت‌ها از سوی مسئولان امر آن طور که باید لحاظ نمی‌شود. ناظران در این زمینه فعالیت‌های مختلفی داشته‌اند، اما آن طور که باید نتوانسته‌اند به رسالت خود عمل کنند. برای مثال در زلزله کرمانشاه بیمارستان نوساز به‌مشکلات عدیده دچار شد. این مساله نشان‌دهنده ضعف سیستم نظارتی است.
چه اقداماتی می‌توان برای ارتقای ایمنی ساختمان‌های بیمارستانی انجام داد؟ با بررسی تخریب بیمارستان در زلزله کرمانشاه کدام یک از نهادها رسالت خود را به شکل مناسب انجام نداده‌اند؟
قبل از اقدام به ساخت‌و‌ساز هر پروژه، فردی به عنوان ناظر مسئولیت آن را بر عهده می‌گیرد. بنابراین چه ناظر به شکل مستقیم در کار فعالیت کرده باشد یا آن را به پیمانکار تحویل داده باشد نسبت به اقدامات انجام شده در پروژه مسئول است. برای مثال هم اکنون وزارت بهداشت و درمان از مسئولان ساخت‌و‌ساز بیمارستان در غرب کشور شکایت کرده است، چون از لحاظ قانونی او باید پاسخگوی عملکرد خود در این پروژه باشد. البته دیگر دستگاه‌های نظارتی هم باید بر روند فعالیت پیمانکار یا ناظر نظارت داشته باشند.
از دیگر چالش‌های موجود در زمینه بیمارستان‌های کشور می‌توان به کمبود بیمارستان در شهرهای کوچک اشاره کرد. در این زمینه توضیح می‌دهید؟
هم اکنون یکی از نارسایی‌های بخش بهداشت و درمان کشور کمبود تخت‌های بیمارستانی است. در روستاها و شهرهای کوچک هیچ‌الزامی برای احداث بیمارستان وجود ندارد. هرگونه ساخت‌و‌ساز بیمارستانی نیازمند بررسی محدوده جغرافیایی و جمعیت آن است، چون هرگونه ساخت‌و‌ساز بیمارستان نیازمند دریافت خدمات تخصصی است. بر اساس جمعیت ارائه خدمات بهداشت و درمان در هر خطه سطح بندی شده است. برای مثال در برخی از روستاهای کشور ایجاد مرکز بهداشت و درمان مناسب است.
هر چقدر بر تعداد جمعیت در شهرها افزوده شود به نسبت شاهد افزایش ساخت‌و‌ساز درمانگاه‌ها به شکل شبانه روزی و مراکز درمان نیز هستیم. با این تفاسیر هرگونه اقدام در زمینه ایجاد مرکز درمان بر اساس جمعیت انجام می‌شود. کمبود تخت‌های بیمارستانی در کل کشور وجود دارد. در این وضعیت شاید در برخی شهرها نیاز به تاسیس بیمارستان باشد و در خطه دیگر با افزودن تخت بیمارستانی مشکلات بهداشت
و درمان برطرف شود. درضمن شاید در برخی از مناطق بیمارستان وجود داشته باشد، اما به دلیل وجود جمعیت گسترده و تخت‌های بیمارستانی اندک بر تعداد تخت‌های بیمارستانی افزوده شود یا بیمارستان جدید احداث شود. هرگونه اقدام در زمینه ساخت‌و‌ساز و تجهیز بیمارستان نیازمند بررسی جمعیت آن منطقه است.
در سال‌های اخیر اجرای طرح تحول سلامت برای افراد عادی مناسب بود. آنها با کمترین هزینه می‌توانستند خدمات درمانی دریافت کنند. از سوی دیگر اجرای این طرح پزشکان، مسئولان بیمارستان‌ها، داروخانه‌ها و... را متضرر کرده است.
مشکل اصلی این است که اجرای طرح تحول سلامت در برخی از مسائل موفق نبوده و در دیگر موارد نیز هزینه‌ها و منابع با مدیریت مناسب همراه نبوده است. هم اکنون به دلیل اجرای این طرح بیمه‌ها به بیمارستان‌ها و داروخانه‌ها بدهکار هستند. در این وضعیت حتی دولت نیز به بیمه‌ها بدهکار است. اجرای این طرح باعث ایجاد چرخه ناقص در بروز مشکلات متعدد حوزه سلامت، مدیریت منابع و... شده است.
در هفته اخیر شاهد افزایش قیمت برخی اقلام دارویی بودیم. این افزایش قیمت‌ها چه روندی را به دنبال دارد؟
بنده در این زمینه مطلع نیستم. در حالی موضوع افزایش قیمت در برخی از اقلام دارویی مطرح می‌شود که با کاهش تعرفه‌ها در حوزه بیهوشی روبه‌رو هستیم .
کمبود نیرو در بخش اورژانس خدمات‌رسانی را با مشکل روبه‌رو کرده است. در حالی که سالانه تعداد قابل توجهی از افراد در رشته پرستاری فارغ التحصیل می‌شوند، اما همچنان با کاهش و کمبود پرستار در مراکز درمانی کشور همراه هستیم.
با توجه به ارائه خدمات بهداشت و درمان در طرح تحول سلامت میزان اشغال تخت‌های بیمارستانی از صد در صد نیز فراتر رفت. این مساله نیازمند تامین نیروی انسانی مناسب است. در حالی که از قبل نیز نهادهای درمانی کشور با کمبود پرستار مواجه بودند. البته در این زمینه تدابیری اندیشیده شده تا بتوان شدت این کمبودها را کاهش داد. از سوی دیگر برای جذب پرستار با محدودیت‌های فراوانی از لحاظ هیات علمی و امکانات روبه‌رو هستیم. بی‌شک در یک مقطع زمانی نمی‌توان تمامی نارسایی‌های حوزه درمان را برطرف کرد. با این همه، باید تربیت نیروی پرستار در اولویت قرار گیرد.
هم‌اکنون دغدغه اصلی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس چه مساله‌ای است؟
اولویت کمیسیون بررسی طرح تحول سلامت، چگونگی تامین منابع آن و چگونگی نظارت بر نحوه مدیریت و تامین طرح است.
با توجه به ارزیابی‌های شما در آینده طرح تحول سلامت چگونه اجرا می‌شود؟
قبل از هر اقدام باید توزیع خدمات به شکل عادلانه، بر اساس نیاز جامعه، سیستم ارجاع و سطح‌بندی باشد، در غیر این صورت این سیستم با مشکلات متعدد مواجه می‌شود.
نظر شما