«محمود» فروشنده ای در خیابان انقلاب: لحظه های اول فقط فكر جانمان بودیم وقتی آدم بمیرد اموالش ارزشی ندارد «ابراهیم»، کارگر روزمزد میدان انقلاب: چیزی برای از دست‌دادن نداشتم، خوابیدم

شب ترس تهران

سلامت نیوز:ساعت هنوز از یازده و نیم شب نگذشته بود كه زلزله آمد؛ زلزله‌ای كه دستگاه‌های لرزه‌نگار ٥,٢دهم ریشتر ثبتش کردند و خیلی زود هم مركز آن در جایی میان استان البرز و تهران نزدیك به ملارد تعیین شد. عمق زلزله، ٧كیلومتری زمین بود، همین هم شد تا تکان‌هایش را خیلی‌ها در تهران، كرج، قم و بخش‌هایی از قزوین، استان مرکزی و گیلان احساس كنند و با ترس و عجله خود را به كوچه‌ها برساندند یا در ماشین‌هایشان پناه بگیرند.

به گزارش سلامت نیوز، شهروند نوشت: مردمی كه در دقیقه‌های نخست خود را به كوچه و كنار ماشین‌ها رساندند، شوكه بودند و در فرصتی که داشتند، در شبكه‌های مجازی دست به كار شدند؛ خبر خواندند یا جوک‌هایی را که در همان مدت کوتاه ساخته شده بود، برای هم خواندند. نیم‌ساعت اول همه سردرگم بودند اما بعد بعضی از آنها به خانه‌هایشان برگشتند. اسناد، مدارك شناسایی و كارت‌های بانكی را جمع كردند و با لباس گرم و خوراكی دوباره به كوچه خیابان و حتی بزرگراه‌های تهران پناه بردند. شرایط عادی نبود، هنوز ساعت ٢ نیمه‌شب نشده بود که رنگ خیابان‌ها و بزرگراه‌های مختلف تهران ازجمله مدرس، همت و حكیم در نقشه‌های ماهواره‌ای نارنجی و بعد سرخ شد و تا ساعت ٢ بامداد بیشتر مناطق تهران در ترافیک غرق شد. ترافیك و ازدحام خودروها اما هوای تهران را كه از روزها و ساعت‌های قبل آلوده بود، آلوده‌تر كرد تا جایی که ساعت ٥صبح پنجشنبه، شاخص هوای تهران عدد ١٨٠ را نشان می‌داد.


حالا بیشتر از ٤٨ساعت از زمان زلزله گذشته است، بعد از باران آخرین روز پاییزی، مردم مناطق مختلف تهران نخستین روز زمستانی را با هوای سالم و پاك شروع كردند، آن هم درحالی كه بعضی از شهروندان تهرانی، شهر را به مقصد دیگر شهرها ترك كردند تا هم از آلودگی و زلزله دور باشند، هم شب یلدا را كنار اقوامشان بگذرانند. حالا البته نگرانی تهرانی‌ها نسبت به روزهای قبل كمرنگ‌تر شده است اما هنوز هم وقتی «محمود» فروشنده یکی از مغازه‌های انقلاب، آن لحظه‌ها را به یاد می‌آورد، رنگ از صورتش می‌پرد. لباس‌ها را در كنار داخل مغازه مرتب می‌كند تا بلكه بازار روزجمعه میدان انقلاب رونق بگیرد. گوشه چشم‌هایش چروك می‌خورد، تای پیراهن را صاف می‌كند و از آن شب حرف می‌زند: «همگی ترسیدیم، برای همین با ماشین به سمت پارك محل رفتیم.

نیم‌ساعت بعد، دوباره به خانه برگشتیم تا كمی وسیله و آذوقه جمع كنیم. تا ساعت ٣ داخل پارك بودیم و بعد آمدیم خانه و خوابیدیم. لحظه‌های اول فقط فكر جانمان بودیم چون وقتی آدم بمیرد، اموالش ارزشی ندارد.» زلزله چهارشنبه‌شب سبب شد تا خانواده «محمود» وسایلی مثل لباس گرم و اسناد و مدارك را داخل کیفی بگذارند، برای روز حادثه. او هم مثل خیلی‌های دیگر شایعات را در شبكه‌های مجازی خوانده؛ شایعاتی كه هیچ تاثیری روی او نگذاشته است: «زلزله در همه جای دنیا اتفاق می‌افتد، درحالی كه هنوز هم در هیچ جای دنیا امكان پیش‌بینی آن وجود ندارد، حتی در كشور ژاپن كه مهد زلزله است. آنها برای پیشگیری از وقوع فاجعه خانه‌هایشان را مقاوم‌سازی كرده‌اند. بنابراین آدم عاقل به این حرف‌ها توجه نمی‌كند اما آدم نادان این مسائل را باور می‌كنند.»
«احمد» شهروند دیگری است. او منتظر خانه درحال ساختی است که به ‌زودی به آنها تحویل داده می‌شود، خانه‌ای که می‌گوید؛ در برابر زلزله مقاوم است، چون سازنده را می‌شناسد. برای او شایعات آزاردهنده بود. اگرچه به آنها اهمیت نداد اما درباره جوك‌ها نظر دیگری دارد: «در آن لحظه‌های پراسترس جوك‌های خنده‌دار حداقل باعث می‌شد روحیه ما حفظ شود و بخندیم.»


«نادر» هم كه تا صبح روز پنجشنبه را در ماشین و کنار خانواده‌اش گذرانده، می‌گوید: «ما هر نیم‌ساعت یك‌بار ماشین را روشن می‌كردیم تا كمی گرم شویم، چون هوا هم آلوده بود اما واقعا در آن لحظه‌ها مردم فقط به فكر خودشان و بچه‌هایشان بودند و به آلودگی هوا فكر نمی‌كردند.»


از شایعات ناراحت شدم


حالا در مقابل آنها كه خیلی ترسیده بودند و تا صبح را در خیابان گذراندد، آدم‌هایی هم بودند كه اصلا متوجه زلزله نشدند یا اینكه موضوع آنقدری هم برایشان اهمیتی نداشت که بخواهند به خیابان‌ها بروند، «عاطفه» یکی از آنهاست. او شب زلزله را در میهمانی بزرگی بوده، بعد هم كه متوجه زلزله شده، شب تا صبح را با دوستانش گذرانده. خانه‌اش در طبقه یازدهم یك برج در خیابان یوسف‌آباد است و او هم به حرف‌های سازنده خانه درباره مقاومت ساختمان در برابر زلزله اعتماد دارد: «رسانه‌ها توی دل مردم را خالی می‌كنند اما خُب من آنقدری نترسیدم، چون عمر دست خداست، در عوض آن شب در كنار دوستانم به ما خیلی خوش گذشت. البته نه این‌كه اصلا نترسیده باشم، اما یك لحظه فكر كردم بچه‌های كرمانشاه همین اتفاق برایشان افتاد و حالا مشكلاتشان هم از ما بیشتر است و در چادر زندگی می‌کنند. به‌هرحال، حالا من سقف دارم و کارهای روزمره در جریان است، اما در هر صورت برای احتیاط یك كیف معمولی با ضروریات را در دسترس گذاشتم و كمی هم وسایل خانه را جا‌به‌جا كردم كه اگر زلزله شدیدتری آمد و نتوانستیم ساختمان را ١١طبقه پایین برویم یك پناهگاه برای خودمان داشته باشیم.» «عاطفه» که ٣٠‌سال در وزارت صنایع و معادن و دانشگاه كار كرده، از شایعات خیلی ناراحت است: «گفتند ساعت ٣ و ٤٥ دقیقه بامداد حتما یك زلزله شدید می‌آید و این شایعه خیلی من را عصبی و ناراحت كرد اما بعد فهمیدیم كه بی‌اساس بوده است.»


این كجا و آن كجا


همان‌قدر كه «عاطفه» بی‌خیال زلزله بود، آقا «ابراهیم» هم بود، اما این كجا و آن كجا. «ابراهیم» كارگر سر خیابان انقلاب است كه با دیگر دوستانش مقابل مسجد ایستاده است و امثال خود را «دورریز» می‌نامد كه مرگ و زندگی‌شان فرقی ندارد؛ خانه كوچك اجاره‌ای‌اش جایی نزدیك شوش است؛ كیانشهر. در زمان زلزله روی مبل نشسته بود و مبل که تکان ‌خورد، فکر کرد پسرش با او شوخی می‌کند: «گفتم علیرضا زیر مبل هستی. شوخی نكن بابا. اما علیرضا از اتاقش بیرون آمد. خانمم هم در آشپزخانه بود و بعد از ١٠ دقیقه از همسایه‌ها شنیدم كه زلزله آمده. خانم و بچه‌ها هر چه اصرار كردند كه با آنها به حیاط بروم، نرفتم. خودشان اما رفتند و روز بعد هم آنها را فرستادم خانه فامیلمان در تبریز.» او شب را به جای این‌كه در پارك و كوچه بگذراند، روی تخت خانه گذرانده: «از چه می‌ترسیدم، نه پول و حساب بانكی دارم و نه بیمه و آینده‌ای. من كارگر روزمزدم كه یك روز كار می‌كنم و ١٠ روز بیكارم. حقوق ثابت كه ندارم، فقط یارانه است كه حتی به قبض آب و برق و گازمان هم نمی‌رسد. ضمن این‌كه عمر هم دست خداست. حقیقتش را بخواهید این‌قدر زندگی با من سخت گرفته است كه اگر همین حالا زلزله بیاید خودم را می‌فرستم زیر آوار.»


مردم در كرمانشاه چقدر سختی تحمل كردند


دانشجویان شهرستانی هم در تهران حال ‌و روز دیگری داشتند، دور از خانه و شهرشان هستند و طبیعی است كه در این حالت خانواده نگران آنها باشند. «بهرام» اهل یکی از شهرهای شمالی و دانشجوی مهندسی پزشكی در دانشگاه امیركبیر است. او و دوستانش هنگام زلزله درحال خوردن چیپس بودند: «خیلی ترسیدیم و سریع به حیاط رفتیم، نیم ساعتی هم آن‌جا بودیم اما بعد برگشتیم توی خوابگاه. خانواده هم مدام تماس می‌گرفتند كه برگردیم شهرمان. اما خُب ما همین‌جا ماندیم. فقط لپ‌تاپ و گوشی‌هایمان را با خودمان بردیم. البته مسئولان سالن‌های دانشگاه را آماده كردند تا به آن‌جا برویم.خیلی‌ها رفتند، ما نرفتیم اما تا صبح در اتاقمان بیدار ماندیم و از این حرف می‌زدیم كه مردم كرمانشاه چه روزهای سختی را گذراندند. زلزله خرابی نداشت و ما این‌قدر ترسیدیم، آنها كه دیگر همه چیزشان را از دست دادند.»


زلزله‌های پشت ‌سر هم ما را نگران كرده است


كتاب‌های ریاضی محض و كاربردی و مقاومت مصالح را از توی قفسه‌ها جابه‌جا می كند و همان‌طور جواب می‌دهد: «من در خانه خوابیدم، اما خانمم رفت توی كوچه. زلزله شدید اگر در تهران بیاید، آمادگی قبلی فایده ندارد چون همه شهر به هم می‌ریزد. این زلزله هم گسل منطقه ٢٢ را فعال كرده و جالب این‌كه تا زلزله نیاید انگار هیچ كس درباره گسل‌ها اطلاعات زیادی ندارد. مثلا گسل ملارد توی همین زلزله شناخته شد یا مثلا قبل از زلزله بم ما نمی‌دانستیم كه بم هم گسل دارد. در این شرایط این همه آیین‌نامه ٢٨٠٠ چاپ می‌شود اما بدون توجه به گسل‌ها.»
«لیلا» روانشناس كودك است، از پشت آیفون خانه درباره حس‌و‌حال خودش و همسرش در شب زلزله حرف می‌زند. او اهل تهران نیست و بعد از زلزله تماس‌های زیادی داشته تا به شهرش برود، اما توجهی نکرده: «مات و مبهوت با همسرم به هم نگاه می‌كردیم و شوكه بودیم اما بعد شبكه‌های مجازی را چك كردیم. وقتی متوجه شدیم كه صبح هم دو زمین‌لرزه ٢ ریشتری آمده خیالمان راحت شد كه زلزله بزرگتری نمی‌آید برای همین پایین نرفتیم.» «لیلا» از اطلاع‌رسانی رسانه ملی خیلی ناراضی است و معتقد است كه آنها به جای آرامش و آگاهی، تنها باعث سردرگم شدن مردم شده‌اند: «شبكه خبر این‌قدر من را عصبی كرد كه آن را خاموش كردم و با همسرم پیگیر شبكه‌های مجازی شدیم. حداقل در این شبكه‌ها آموزش‌هایی بود، برای همین ما تابلوها را از كنار تختمان برداشتیم و كمی هم لباس گرم و وسیله ضروری در یك ساك كنار در گذاشتیم كه اگر زلزله آمد به راحتی بتوانیم فرار كنیم.» «لیلا» معتقد است كه مردم آشفته بودند و بهتر بود مسئولان به جای سردرگم كردن مردم، به آنها می‌گفتند برای اسکان به محیط‌های سربسته و از پیش تعیین‌شده بروند: «در چند ماه گذشته زلزله در چند شهر كشور ما زیاد شده و همین استرس ما را بیشتر می‌كند. انگار یك ناامنی ایجاد شده است، درحالی كه ما نیاز به آرام‌سازی داریم اما مدام خبر زلزله می‌شنویم و مسئولان هم برای آرام كردن هیچ تلاشی نمی‌كنند.»

امیر رنگین‌کمان، کارشناس آموزش مدیریت بحران : باید به حساب‌ها و کانال‌های پرمخاطب آموزش استفاده از منابع موثق داده شود

خبر یک بحران یا وقوع زلزله، مردم را سراسیمه به خیابان‌ها می‌کشانَد و در زلزله چهارشنبه‌شب تهران هم تعداد زیادی از مردم راهی فضای باز شهری شدند که در این شرایط معمولا هر فردی برای اطلاع از اخبار یا راه‌های مقابله با بحران، به گوشی خود مراجعه می‌کند. در کنار انتقاداتی که به نحوه اطلاع‌رسانی و آموزش صداوسیما صورت گرفته، بسیاری از ساکنان تهران بلافاصله پس از وقوع زلزله، به تلویزیون دسترسی نداشتند و شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام، توییتر و تلگرام منابع اصلی در دسترس مردم بودند که مانند حوادث، اخبار و اطلاعات غیرموثقی در این فضاها هم دست‌به‌دست می‌شد. «امیر رنگین‌کمان»، کارشناس آموزش مدیریت بحران اما معتقد است که پس از وقوع زلزله تهران حجم اخبار نادرست، کمتر از حوادث پیشین بوده است. او که هم‌اکنون مدیریت مشارکت‌های مردمی سازمان مدیریت بحران تهران را به عهده دارد، در این‌باره به «شهروند» می‌گوید: «اتفاق مثبت در زمینه اطلاع‌رسانی در این زلزله، توجه بیشتر به اخبار مستند و موثق نسبت به زلزله کرمانشاه بوده است. کانال‌های پرمخاطب در این یکی دو روز کمتر به اخبار غیرموثق پرداختند.»


رنگین‌کمان درباره استراتژی آموزش درست سازمان‌های مقابله با بحران در شرایطی مثل وقوع زلزله هم می‌گوید: «دو مورد باید مدنظر قرار بگیرد، یکی آموزش درست در شرایط بحران و دیگر هم ارتباط با کانال‌ها و حساب‌های پرمخاطب برای استفاده از منابع موثق و قابل ‌اعتماد است. مثلا الان و در بحث لحظه وقوع زلزله، روش مثلث حیات چندان موثر و مفید نیست ولی همچنان بسیاری از فعالان شبکه‌های مجازی و کانال‌های تلگرامی پرمخاطب همچنان این روش را آموزش می‌دهند.» رنگین‌کمان معتقد است که ضرورتی برای پرمخاطب‌بودن حساب‌ها و کانال‌های سازمان‌هایی مثل مدیریت بحران وجود ندارد اما باید در شرایط بحرانی اطلاعات و اخبار این سازمان‌ها پوشش داده شود: «مهم این است که حساب‌های پرمخاطب در شبکه‌های اجتماعی، منبع اصلی اخبار و اطلاعات خود در شرایط وقوع بحران را، حساب‌های رسمی سازمان‌های مدیریت بحران قرار دهند و از انتشار اخبار غیرمستند پرهیز کنند. مهم این است که کانال‌های پرمخاطب منابع خود را اطلاعیه‌های سازمان‌های معتبر و مسئول قرار دهند.»

یک کارشناس مدیریت عمل امدادونجات توضیح می‌دهد
راهکارهای حفظ ایمنی در زمان زلزله

شهروند| لرزش‌ها كه به سراغ زمین می‌آید، اصل اول مقاوم‌بودن خانه، زندگی در برابر آن است، اما حالا كه نیمی از خانه‌های تهران در بافت فرسوده است و ٣٠‌درصد از خانه‌های نوساز هم به دلیل رعایت‌نشدن قواعد ایمنی دوباره به بافت فرسوده تبدیل می‌شود، مردم باید راهكارهای حفظ ایمنی افراد در منزل را بیاموزند. در این‌باره کارشناس مدیریت عمل امدادونجات توضیحاتی می‌دهد: «نخستین کاری که بعد از این حادثه می‌توان انجام داد تلاش برای کاهش مخاطره است با آموزش مهارت‌ها و اقدامات پیشگیرانه.»

حسام‌الدین نراقی معتقد است كه در این مواقع باید اقداماتی چون تهیه کیف نجات، مقاوم‌سازی منازل و شناسایی وضع سازه انجام شود: «در حال حاضر به دلیل وقوع زمین‌لرزه همه مشتاقند تا آمادگی‌های لازم را کسب کنند، اما این تب تند زود می‌خوابد و بعد از گذشت مدتی از حادثه یادمان می‌رود.» او به «ایسنا» گفت كه در این‌طور مواقع مردم باید اطلاعات مورد نیاز را از منابع درست دریافت کنند چون فضای مجازی منبع معتبری برای دریافت این اطلاعات نیست، بنابراین باید به منابعی چون کتاب، مقالات دانشگاهی، افراد مرجع و ... مراجعه کرد: «باید پیش از وقوع حادثه وسایلی مثل لباس و وسایل گرمایشی مانند پتوهای سبک، کیسه خواب، پتوهای نجات، کفش، کلاه، دستکش و...، آب معدنی، تغذیه کم‌حجم، کیف کمک‌های اولیه، وسایل برنده و دوزنده، سوت، فندک یا کبریت، کپی مدارک هویتی و مالکیتی، چراغ قوه و رادیو را در یك کوله‌پشتی به صورت آماده داشته باشیم.» موضوع دیگری كه نراقی از آن حرف زد، نحوه یافتن نقاط امن خانه‌ها در زمان زلزله است: «مردم توجه کنند که اگر ساختمان‌هایشان ترک‌های شدید دارد یا در وضع نمای بیرونی ساختمان‌شان تغییری ایجاد شده، باید اقدامات امنیتی لازم را برای حفاظت از خود به‌عمل آورند.»  او درباره مثلث حیات در زلزله هم توضیح داد: «ایده‌ای با عنوان مثلث حیات سال‌هاست که مطرح می‌شود که براساس آن هنگام زلزله در گوشه‌ها، دور از شیشه‌ها یا اجسامی که ممکن است سقوط کنند، پناه بگیرید و یک زاویه مثلثی داشته باشید. البته مثلث حیات یک ایده است که نه می‌توان آن را تأیید کرد و نه نقض.»

انتقاد کاربران از غیاب آموزش در شبکه‌های اجتماعی

حساب‌های رسمی سازمان‌ها و نهادهای مرتبط با مدیریت بحران یا آموزش مقابله با آن، در شرایط حساسی مثل وقوع یک زلزله، مخاطبان فراوانی دارد و کاربران شبکه‌های اجتماعی تلاش می‌کنند که ضمن کمک‌گرفتن از این اطلاعات، به بازنشر آنها هم کمک کنند. حساب توییتر «جمعیت هلال‌احمر» که به ‌تازگی فعالیت خود را آغاز کرده، یکی از منابعی است که مطالب و اطلاعیه‌های آن به‌طور گسترده در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود و بسیاری از کانال‌های تلگرامی هم توییت‌های این حساب را پوشش می‌دهند. استقبال گسترده از این حساب توییتری، به خوبی علاقه کاربران به اخبار رسمی در شرایط حساس را نشان می‌دهد و همین تجربه شاید ضرورت فعالیت دیگر سازمان‌های مسئول را گوشزد کند؛ موضوعی که به نظر می‌آید دست‌کم در ساعات پس از زلزله ٢/٥ ریشتری تهران اتفاق نیفتاده و انتقاد کاربران را هم به‌طور گسترده به‌همراه داشته است. «علی شکوری‌راد»، دبیرکل حزب اتحاد ملت ایران اسلامی و عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی جامعه پزشکی ایران یکی از کاربرانی است که به این موضوع اشاره کرده است.

او یک روز پس از زلزله تهران، در توییتی نوشته است: «خوشبختانه زلزله تهران دیشب خرابى و تلفات نداشت اما كاستى‌ها را تا حدى آشكار ساخت. مهمترین چیزى كه به‌ نظر مى‌رسید، این بود كه درجه بحران و اقدامات متناسب با آن براى مردم، مسئولان و رسانه ملى به ‌درستى تعریف نشده است. آموزش‌ها نیز به ‌غایت نارسا و ناكافى‌اند. ترافیك قفل‌شده هشدارى جدی‌ است.» تأکید بر ناکافی‌بودن آموزش‌ها در بسیاری از توییت‌های دیگر هم مورد توجه قرار گرفته و کاربری به نام azamina هم در این‌باره نوشته است: «در مانور زلزله تهران، همه رد شدیم. اگر کسی بخواهد زایمان کنه یا کسی سکته کرده باشه، امکان رسیدن هیچ خودروی امدادی وجود نداره. فقدان آموزش اینجاها خودش رو نشون میده.» انتقادات کاربران اما به همین‌جا ختم نشده و جهت پیکان انتقادات در بسیاری از توییت‌ها به سمت صداوسیما بوده است. جواد در این‌باره نوشته که «طرف اومد پشت خط شبکه خبر بیشتر ترسوندمون، میگه چون پس‌لرزه نیومده، احتمال زلزله بزرگتر هست.» در کنار انتقادها از عملکرد صداوسیما، کاربران زیادی هم نحوه اطلاع‌رسانی و پوشش اخبار زلزله توسط شبکه‌های مختلف این سازمان را حرفه‌ای ارزیابی کردند، هرچند که نبود آموزش را یکی از نقاط ضعف عملکرد این شبکه‌ها در ساعات پس از زلزله و دو روز گذشته دانستند.

رئیس شورای شهر تهران: سوله‌های مدیریت بحران برای ۳۰۰‌هزار نفر كشته و زخمی است

شهروند| تهران ١٠٥سوله مدیریت بحران دارد كه به گفته رئیس شورای شهر تهران تنها برای حجم کشته و زخمی در حد ٣٠٠‌هزار نفر است. حرف‌های او درحالی است كه همچنان بسیاری از سوله‌های مدیریت بحران شهر تهران هم به‌عنوان باشگاه‌ برای خدمات ورزشی به كار گرفته می‌شود. همزمان با زلزله در تهران، فهرستی از سوی رسانه‌ها درباره سوله‌های مدیریت بحران شهرداری تهران منتشر شد و حسن رباطی، معاون امور مناطق شهرداری تهران از باز كردن درِ ۱۰۲ سوله بحران برای ارایه خدمات به مردم خبر داد.

محسن ‌هاشمی حالا می‌گوید در زمان زلزله بالای ٧ ریشتر حتی احتمال وقوع سیل موقت و آلودگی شبكه آب هم وجود دارد: «قطعا به یک شبکه موازی به‌عنوان یک شبکه کمکی برای زلزله نیاز داریم با مخازن صد متر مکعبی مجهز به دریچه لرزه‌ای که در زمان زمین‌لرزه سریعا بسته شوند و آب را سالم نگه دارند تا در زمان زلزله از طریق این شبكه بتوان آب را در هر محله‌ای در اختیار مردم قرار داد. حدود ١٢٤ ناحیه وجود دارد که می‌توان این برنامه را در آن پیاده کرد و این پیشگیری‌ها در حوزه برق هم وجود دارد.» به گزارش «ایلنا» به گفته او، این پیشگیری در رابطه با شبکه‌های گاز هم قابل‌ اجراست: «مخصوصا در نقاطی که گاز با حجم وسیع وارد شبکه می‌شود، لازم است دریچه‌هایی با لوله‌هایی که در زمان زلزله بسته می‌شوند، تعبیه شود.» ‌هاشمی معتقد است كه باید در حدود ١٢٠ناحیه تهران سوله‌هایی را ایجاد کرد که درحال حاضر هم ١٠٥سوله بحران ایجاد شده است و در این سوله‌های بحران علاوه بر امکانات برای مبارزه با پیامدهای بعد از زلزله، امکاناتی مثل چادر، دستشویی صحرایی، دوش صحرایی و همه ابزارآلات برای کمک‌رسانی پزشکی وجود دارد.

تقی‌زاده، مشاور سازمان مدیریت بحران تهران در گفت‌وگو با «شهروند»: میزان آمادگی ایرانیان دربرابر زلزله ۱۰درصد است و مردم ژاپن ۹۰درصد

«عباس استادتقی‌زاده» عضو هیأت علمی دانشگاه علوم ‌پزشکی تهران و مشاور ارشد سازمان مدیریت بحران هم ضمن تأکید بر ضرورت استفاده از شبکه‌های اجتماعی در مدیریت بحران، معتقد است که تاکنون از این ظرفیت در ایران به درستی استفاده نشده است. او در گفت‌و‌گو با «شهروند» از ضرورت سیاست‌گذاری دقیق در این زمینه سخن می‌گوید: «تا الان از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی به درستی استفاده نشده است؛ چه در رسانه‌های مکتوب و دیداری و چه در شبکه‌های اجتماعی نو. به‌عنوان مثال در همین شبکه‌های اجتماعی اگر آنالیز کنیم، حجم مطاب مربوط به مدیریت بحران به نسبت مطالب طنز و سرگرم‌کننده بسیار کمتر است و این نشان می‌دهد که در این زمینه باید سیاست‌گذاری دقیق صورت گیرد.» استاد ‌تقی‌زاده میزان آمادگی ایرانیان در برابر زلزله را هم بسیار ضعیف می‌داند و از لزوم استفاده از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی برای این آموزش سخن می‌گوید: «مطالعات ما که توسط سازمان‌های مسئول انجام شده، نشان می‌دهد که هنوز سطح آمادگی عمومی مردم بسیار کم است.

آخرین مطالعه‌ای که انجام شده، میزان آمادگی خانوار ایرانی را ۱۰‌درصد نشان می‌دهد؛ درحالی‌ که همین عدد در کشورهایی مثل ژاپن بالای ۹۰‌درصد و به دلیل داشتن یک برنامه مدون اجباری و کامل است؛ برنامه‌ای که از مهدکودک تا سرای سالمندان را پوشش می‌دهد.» عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه می‌دهد: «شبکه‌های اجتماعی ظرفیت بزرگی است اما سوال این است که چون مردم به تلویزیون نمی‌بینند ما باید به سمت فضای مجازی برویم؟ این‌طور نیست و هر رسانه‌ای ضریب نفوذ و مخاطبان خود را دارد. ما باید برای همه این رسانه‌ها برنامه‌ریزی کنیم، من با این‌که فضای رسانه‌های اجتماعی را رصد می‌کنم، اثری از آموزش در عمومی به صورت سیستماتیک و نظام‌مند در این فضا ندیدم و فکر نمی‌کنیم کاری در این زمینه انجام شده باشد.

این نشان می‌دهد که متولیان آموزش همگانی مردم، مثل هلال‌احمر باید در این زمینه برنامه‌ریزی دقیق انجام دهند که این خواست برنامه ششم و براساس قانون است.» استاد ‌تقی‌زاده با اشاره به این‌که بحث ارتباطات در زمان بحران یک موضوع چندلایه و پیچیده است، می‌گوید: «بحث دیگر سرعت اطلاع‌رسانی در شبکه‌های اجتماعی است که بسیار بالاست اما هرچقدر سرعت بالا می‌رود، احتمال دقت هم کم خواهد شد و حجم شایعات و اخبار غیرموثق در این فضا بیشتر است که این مقداری مردم را نگران خواهد کرد و ممکن است باعث تشتت افکار شود. یعنی برمی‌گردیم به این بحث که استفاده از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی نیازمند یک برنامه جامع و نیازمند است.» اما متولی اصلی تدوین این برنامه چه نهادی است؟ استاد تقی‌زاده که با جمعیت هلال‌احمر به‌عنوان مشاور همکاری دارد، در پاسخ به این پرسش می‌گوید: «سازمان مدیریت بحران فعالیت‌های آموزشی در شبکه‌های اجتماعی را آغاز کرده و در این زمینه کارهایی انجام داده است اما باید حواسمان باشد که مدیریت این مسأله باید با هلال‌احمر باشد. در مدیریت بحران ۱۴ کارگروه داریم و یکی از این کارگروه‌ها آموزش همگانی است که این مسئولیت به هلال‌احمر واگذار شده که البته اعضای دیگری مثل صداوسیما یا شهرداری و... هم دارد اما سیاست کلان و تصمیم‌گیری با هلال‌احمر است.»

سخنگوی ستاد مدیریت بحران کشور: زلزله تهران یک مانور خوب بود

شهروند| بعد از زلزله تهران مردم یك‌شب را خارج از خانه گذراندند و حالا سخنگوی ستاد مدیریت بحران کشور معتقد است كه زلزله تهران یک مانور خوب بوده و حتی از مردم تشكر هم كرده است. بهنام سعیدی درباره زلزله روز چهارشنبه این‌طور توضیح داد: «نخستین تماس را وزیر کشور با رئیس سازمان مدیریت بحران داشتند و همه اعضای ستاد در جلسه حضور پیدا کردند. در کوتاه‌ترین زمان دستگاه‌های مختلف امدادرسانی آب، برق، گاز و اورژانس آماده‌باش بودند.» او گفت که مردم وحشت کرده بودند و درحال فرار تعدادی مصدوم شدند اما میزان جراحات آنها جدی نبود. از مردم تشکر می‌کنیم، زیرا آنها واکنش و همکاری خوبی داشتند، تیم‌های عملیاتی به مناطق مورد نظر اعزام شدند، در زلزله تهران همه مردم تجربه کردند که باید چه کار کنند: « زلزله چهارشنبه‌شب گذشته تهران یک زمین‌لرزه واقعی و یک مانور خوب بود، ۱۴ کارگروه تخصصی داریم که دستورالعمل‌ها و شرح وظایف آنها کاملا مشخص است.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha