سلامت نیوز: از مهم‌ترین دغدغه‌های شهروندانی كه این روزها درجای جای كشور زلزله را تجربه كرده و می‌كنند این است كه واقعا آیا می‌شود این حادثه طبیعی اما مخرب را پیش‌بینی كرد؟
به گزارش سلامت نیوز، اعتماد نوشت: واقعیت این است كه از ابتدای تاریخ بشری تا امروز هیچ مرجع علمی و كارشناسی و آكادمیكی مدعی نشده كه می‌تواند زلزله را پیش‌بینی كند. گرچه هر از چند گاهی فردی در گوشه‌ای از جهان مدعی شده كه می‌تواند با نیروی ماورالطبیعه خاص خود زلزله‌ها را پیش‌بینی كند ولی همین ادعاها نیز هیچگاه به تایید مسوولان و كارشناسان نرسیده است. با این وجود چند وقتی است كه فردی در مشهد مدعی شده كه می‌تواند با استفاده از داده‌های ماهواره‌های جوی، زلزله را پیش‌بینی كند. وی حتی كانالی تلگرامی نیز راه‌اندازی كرده كه به گفته خودش از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز آن را هم گرفته است. علی‌اصغر برهمند، مدرس دانشگاه با اینكه رشته تحصیلی‌اش زلزله نیست اما یكی از نخبگان و مخترعان فعال ایرانی است كه به گفته خودش بیش از یكصد اختراع ملی و جهانی دارد و تاكنون از چندین كشور جهان مدال‌های رنگارنگی را برای اختراعاتش دریافت كرده است.
وی مدعی است روشی را ابداع كرده كه با تجزیه و تحلیل ٢٨ پارامتر زمین‌شناسی، هواشناسی و نظایر آن می‌تواند زلزله‌های مختلفی را پیش‌بینی كند. وی تاكنون حدود ٧٠ زلزله را در كانال تلگرامی‌اش پیش بینی كرده است كه به گفته خودش بیش از ٩٤ درصد آنها به وقوع پیوسته است. برهمند در پیش‌بینی‌های خود اعلام می‌كند كه مثلا ظرف یك هفته یا ١٠ روز، زلزله‌ای با قدرت تقریبی فلان ریشتر تا فلان ریشتر، در محدوده منطقه‌ای كه ذكر می‌كند به وقوع می‌پیوندد. این تحصیلكرده رشته MBA حتی مدعی است كه زلزله‌های تهران و كوهبندان كرمان و... را نیز پیش بینی كرده بوده است. شاید به همین دلیل باشد كه تعداد اعضای كانال وی در طول دو هفته اخیر به بیش از٣١٤ هزار نفر افزایش پیدا كرده است. با این وجود كارشناسان زلزله‌شناسی همچنان وی را فردی شیاد و فرصت‌طلب می‌خوانند و مدعی‌اند كه هیچ كدام از پیش‌بینی‌هایش پایه و اساس علمی و دقیقی ندارد.
ولی اقبال عمومی به پیش‌بینی‌های وی چنان رو به افزایش است كه حتی مراجع قضایی و اطلاعاتی نیز اعلام كرده‌اند كه وی را به دلیل تشویش اذهان عمومی تحت تعقیب قرار داده‌اند. در عین حال اما دادستانی استان خراسان رسما از طریق رسانه‌ها از وی حمایت كرده و اعلام كرده كه پس از بررسی‌های فراوان در مورد پیش‌بینی‌های فرد یاد شده، به این نتیجه رسیده كه ادعای وی درست است و اشكالی
در ادامه فعالیتش نمی‌بیند. در این خبر دادستانی خراسان حتی پا را ازاین نیز فراتر گذاشته، اعلام كرده كه هر گونه كارشكنی در راه فعالیت وی یا ایجاد مزاحمت برای نامبرده، «جرم» تلقی می‌شود. شاید همین اظهارنظرهای ضد و نقیض باعث شده تا موضوع پیش‌بینی‌های وی، یكی از سوژه‌های علاقه‌مندان به زلزله و البته خانواده‌ها باشد. به همین دلیل و به دلیل تكلیفی كه به عنوان یك رسانه در انعكاس اخباری كه در جامعه رخ می‌دهد احساس می‌كنیم گفت‌وگویی با علی اصغر برهمند، مردی كه مدعی پیش‌بینی زلزله است انجام داده‌ایم كه تقدیم‌تان می‌شود. با ذكر این نكته كه این گفت‌وگو نه به معنای تایید ادعاهای وی است و نه رد آنها. بلكه تلاشی است برای رسیدن به حقیقت. به راستی اگر حتی چند درصد احتمال آن وجود داشته باشد كه زلزله را بتوان پیش‌بینی كرد جان چند هزار نفر از انسان‌ها نجات پیدا می‌كند!؟
آقای برهمند، چند هفته‌ای است كه شما از طریق راه‌اندازی كانالی تلگرامی مدعی شده‌اید كه می‌توانید زلزله‌ها را پیش‌بینی كنید. اما كارشناسان و مسوولان زلزله‌شناسی این ادعای شما را رد كرده‌اند و شما را فردی سودجو معرفی كرده‌اند. واقعا شما كه سواد آكادمیك زلزله‌شناسی هم ندارید، چطور می‌توانید زلزله را پیش‌بینی كنید؟
بله. چرا فكر می‌كنید پیش‌بینی زلزله غیر‌ممكن است؟ شما به پیش‌بینی‌های بنده نگاه كنید. ما اعلام كرده بودیم كه احتمال درست بودن پیش‌بینی‌هایی كه می‌كنیم ٧٠ درصد است. یعنی از هر ١٠٠ پیش‌بینی حدود ٧٠ پیش‌بینی درست خواهد بود. ولی آمار نشان می‌دهد از ٦٥ پیش‌بینی كه داشتیم ٦٢ مورد درست بوده است. یعنی چیزی حدود ٩٤ درصد. حالا آقایان هی بگویند فلانی دروغگو و شیاد است! مردم خودشان عقل و شعور دارند و می‌توانند ببینند چه كسی دروغ می‌گوید و چه كسی راست! خود آقایانی كه می‌گویند زلزله قابل پیش‌بینی نیست، حالا اعلام می‌كنند كه قرار است در تهران طی چند هفته آتی زلزله‌ای ٥/٧ ریشتری بیاید.
فرض كنیم كه شما درست بگویید و بتوانید زلزله را پیش‌بینی كنید. سوال بعدی اینجاست كه واقعا چطور این كار را می‌كنید؟ نكند اینها به شما الهام می‌شود؟
همه پیش‌بینی‌های ما براساس اصول علمی و با بررسی شواهد موجود انجام می‌شود. نمی‌دانم چقدر از سابقه فعالیت‌های علمی و اختراعاتی كه داشته‌ام، مطلعید. بنده تاكنون بارها و بارها موفق به دریافت مدال‌های طلای فدراسیون جهانی اختراعات و ابتكارات سوییس در سال ٢٠٠٦ شده‌ام و در كشورهای دیگری مثل روسیه، كره جنوبی، چین و مجارستان هم در بخش اختراعات مدال طلا گرفته‌ام. می‌خواهم بگویم با مسائل علمی و اختراعات كاملا آشنا هستم. حتی به خاطر فعالیت‌هایم پیش مقام معظم رهبری رفته‌ام و با ایشان هم دیداری داشته‌ام. پس چرا فكر می‌كنید با آدم كم‌سواد و بی‌اطلاعی طرفید كه می‌خواهد با انتشار یكسری اكاذیب برای خودش شهرتی و ثروتی به هم بزند؟!
باز هم جواب سوال من را ندادید! چگونه است دانشمندانی كه سال‌هاست روی زلزله كار می‌كنند، هنوز نتوانسته‌اند زلزله را پیش‌بینی كنند و در عوض شما كه در این زمینه حتی تحصیلات آكادمیك هم ندارید، به قول خودتان ادعا می‌كنید كه می‌توانید این پدیده را پیش‌بینی كنید؟
علت این امر مشخص است. دلیل اینكه دانشمندان زلزله‌شناسی نمی‌توانند این پدیده را پیش‌بینی كنند این است كه آنها تك بعدی و تك‌رشته‌ای هستند. درحالی كه زلزله پدیده‌ای چند‌وجهی است. یعنی شما هم باید زمین‌شناسی بلد باشید و هم هواشناسی و هم ژئوفیزیك و... من شاید در تمامی این رشته‌ها تخصص نداشته باشم ولی سال‌هاست كه روی پدیده زلزله و دانش‌های جنبی آن مطالعه می‌كنم و با اطلاعاتی كه از سایر رشته‌ها دارم موفق به پیش‌بینی زلزله شده‌ام.
یعنی با رصد كردن یكسری آثار و علایم طبیعی این كار را می‌كنید؟
دقیقا... من برای پیش‌بینی زلزله ٢٨ آیتم طبیعی را چك می‌كنم و بعد از انجام یكسری محاسبات، اعلام می‌كنم كه فلان جا زلزله‌ای تا فلان روز رخ خواهد داد. البته با احتمال ٧٠ درصدی و همچنین ضریب خطای یك ریشتر.
و این ٢٨ آیتم را از كجا رصد می‌كنید؟
از ٤ ماهواره این اطلاعات را می‌گیرم. البته اگر خود این كشورها بدانند كه ما از اطلاعات ماهواره‌های‌شان برای پیش‌بینی زلزله استفاده می‌كنیم، مسلما جلوی ما را می‌گیرند تا مجبورمان كنند كه شیوه محاسبات و پیش‌بینی‌مان را به آنها بگوییم یا حداقل پول كلانی بابت این اطلاعات از ما مطالبه خواهند كرد كه از توان من خارج است.
می‌توانید به زبان ساده برخی از فاكتورهایی كه با آنها زلزله را پیش‌بینی می‌كنید را نام ببرید؟
بله. مثلا از گذشته‌های دور پدران ما معتقد بودند كه وقتی رطوبت هوا به یك حد مشخصی برسد و زیاد شود احتمال وقوع زلزله وجود دارد. ما آمدیم و روی این مساله كار كردیم یا با مطالعاتی كه روی تهران داشتیم به این نتیجه رسیدیم كه به خاطر بارگذاری‌های سازه‌ای و ساختمانی كه در این كلانشهر داشته‌ایم، حركت پوسته زمین كند شده است! این كند شدن باعث ذخیره شدن انرژی زمین شده است و حالا بعد از مدت‌ها به یكباره این انرژی می‌خواهد فوران كند و در قالب زلزله تخلیه شود. یعنی زلزله همین‌جوری و به یكباره رخ نمی‌دهد بلكه علایمی دارد. من با استفاده از این علایم می‌توانم زلزله را از حدود ٦ ماه قبل در یك منطقه پیش‌بینی كنم. ولی متاسفانه دست تنها هستم و از هیچ‌كجا هم حمایتی نمی‌شوم. من نمی‌توانم هزینه‌های سنگین پیش‌بینی زلزله را بپردازم؟ الان اگر كامپیوترم بسوزد نمی‌توانم ١٥ میلیون تومان بدهم و سیستمی با همان مشخصات كه قادر به پردازش اطلاعات من باشد را دوباره بخرم. من یك معلم هستم. قدرت مالی آن را ندارم كه دفتری بگیرم و چند نیرو استخدام كنم. برای اینكه پیش‌بینی‌هایم دقیق‌تر باشد باید هر ١٥دقیقه یك‌بار اطلاعات را ثبت كنم. ولی در حال حاضر نمی‌توانم چون دست تنها هستم و نمی‌توانم دایما پشت سیستم باشم. با این وجود خیلی از زلزله‌هایی كه اخیرا اتفاق افتاده را به درستی پیش‌بینی كرده‌ام. مثلا زلزله كرمان را ساعت یك شب پیش‌بینی كردیم و ساعت ٦ صبح زلزله آمد. یا زلزله اول بوشهر را ٢ روز قبل و زلزله اول تهران را ٤ روز قبل پیش‌بینی كردم.
در طول اینهمه سال در مقابل اینهمه اعتراض‌ها و حمله‌هایی كه به شما می‌شود، كسی هم بوده كه كار شما را تایید كند؟
بله. مثلا در زلزله سال ٩٢ اسفراین، مدیركل بحران استان رسما در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس اعلام كرد كه برهمند ٤٨ ساعت قبل زلزله را پیش‌بینی كرده بود و ما فرصت پیدا كردیم تا شهر را آماده كنیم و همین امر هم باعث شد تا خون از بینی كسی نریزد.
شما كه به قول خودتان اینهمه در جهان شناخته‌شده‌اید تاكنون از سوی كشورهای خارجی، برای مذاكره در مورد پیش‌بینی زلزله دعوت نشده‌اید؟
تاكنون برای اختراعاتی كه داشته‌ام بارها از كشورهای مختلف برای مهاجرت دعوتنامه داشته‌ام ولی ترجیح داده‌ام در كشور خودم بمانم. اما هنوز پروژه پیش‌بینی زلزله‌ام را برای سایر كشورها مطرح نكرده‌ام. البته با نامهربانی‌هایی كه دیده‌ام به‌زودی طرحم را برای دانشمندان امریكایی خواهم فرستاد تا ببینم نتیجه‌اش چه خواهد شد.
پس مردم حق دارند كه به شما شك كنند! آخر وقتی هنوز نه جایی كار شما را تایید كرده و نه هیچ‌یك از مسوولان و متخصصان زلزله پیش‌بینی‌های شما را قبول نكرده‌اند، چطور مردم باید به پیش‌بینی‌های شما ایمان آورند؟
اثبات این مساله ساده است. هموطنان خوبم، می‌توانند با مقایسه پیش‌بینی‌هایی كه انجام می‌شود، ببینند این پیش‌بینی‌ها تا چه حد به حقیقت نزدیك است؟ وقتی ظهر‌هنگام كسی بگوید شب است و هوا تاریك، شما به سادگی می‌توانید تشخیص دهید كه چه كسی درست می‌گوید. در اینجا هم هر كسی كه شك دارد می‌تواند پیش‌بینی‌های ما را با زلزله‌هایی كه رخ داده مقایسه و خودش قضاوت كند.
شما كانالی دارید كه گویا در آن پیش‌بینی‌های خودتان را منتشر می‌كنید. اما مثل اینكه دادستانی شما را به سبب تشویش اذهان عمومی، احضار كرده است. درست است؟
بله. من از حدود ٥ سال قبل تصمیم گرفتم كانالی برای اطلاع‌رسانی پیش‌بینی‌هایی كه در مورد احتمال وقوع زلزله می‌كنم دایر كنم. یعنی كانال چیز جدیدی نیست. خوشبختانه این كانال در چند وقت اخیر با اقبال بسیار خوبی از سوی هموطنان روبه‌رو شده كه خودش می‌تواند دلیلی برای اطمینان و درستی اطلاعاتی باشد كه ما منتشر می‌كنیم. اما خب طبیعی است با زلزله‌هایی كه اخیرا رخ داده اقبال مردم به این كانال زیادتر شده است. حتی الان ١١ كانال دیگر به نام من فعالیت می‌كنند درحالی كه هیچ كدام ارتباطی به بنده ندارند. در طول این سال‌ها بارها از سوی مراجع قضایی و اطلاعاتی احضار شده‌ام. حتی یك‌بار ریختند داخل منزل و هر چه داشتم را بردند. ولی در نهایت دادستانی خراسان اعلام كرد كه برطبق بررسی‌های انجام شده برهمند مرتكب جرمی نشده و پیش‌بینی‌هایش اشكالی ندارد. البته هنوز هم احضار نهادهای اطلاعاتی ادامه دارد كه در حال مذاكره و برگزاری جلساتی با آنها هستیم.
تاكنون با كارشناسان و متخصصین مركز زلزله‌شناسی یا ژئوفیزیك هم جلساتی داشته‌اید؟
بله. اما من هم مركز زلزله‌شناسی رفته‌ام و هم سازمان پژوهش‌های علمی صنعتی. اما همه بدون اینكه به حرفهای من توجهی كنند می‌گویند در جایی كه تاكنون كسی نتوانسته زلزله را پیش‌بینی كند، غیر ممكن است كه شما بتوانید زلزله را پیش‌بینی كنید. یعنی حتی زحمت شنیدن استدلال‌ها و تحلیل‌های من را به خودشان نمی‌دهند!همه آنها می‌گویند شما بیا دقیقا به ما شیوه جمع‌آوری اطلاعات و محاسبات و روشی كه كار می‌كنید را بگویید تا ما ببنیم چه تصمیمی باید بگیریم.
خب چرا این كار را نمی‌كنید؟
من ١٠ سال است كه برای رسیدن به این نقطه و اصلاح این روش پیش‌بینی، زحمت كشیده‌ام. چه تضمینی وجود دارد كه بعد از فاش كردن شیوه كارم، طرحم لو نرود؟! آن وقت دست من به كجا بند خواهد بود؟ خیلی‌ها معتقدند كه این موج زلزله‌هایی كه در جای جای ایران در حال اتفاق افتادن است، نتیجه دستكاری انسان از طریق شیوه‌هایی مثل آزمایش‌های نظامی یا استفاده از «هارپ» است. به نظر شما، این همه زلزله پشت سر هم در ایران عجیب نیست؟
من اصلا چنین استدلال‌هایی را قبول ندارم. این رویه در بسیاری از كشورهای جهان وجود دارد. كشورهایی مثل استرالیا، نیوزیلند، مالزی، و... به دلیل اینكه پوسته محكمی ندارند، شاهد زلزله‌های متعددی هستند. اما از آنجایی كه ما چندان علاقه‌ای به مطالعه اخبار جهان نداریم، از اخبار زلزله در دیگر كشورها بی‌خبریم. به هر حال به خاطر فعل و انفعال‌های زمین‌شناسی، موجی از زلزله ایران را در برگرفته و باعث شده تا هر روز شاهد زلزله‌ای جدید در گوشه‌ای از كشور باشیم. در مورد «هارپ» هم معتقدم هیچ دستگاهی نمی‌تواند زلزله‌ای مانند زلزله كرمانشاه را ایجاد كند. زلزله‌ای كه معادل ٧٠٠ تا ١٣٥٠ بمب اتمی بود.
اشاره‌ای داشتید به اینكه از ٦ ماه قبل می‌توانید زلزله را پیش‌بینی كنید. اگر اینچنین است پس چرا همان موقع اعلام نمی‌كنید؟
اگر همان ٦ ماه قبل اعلام كنم، منتقدین می‌گویند فلانی همین‌طوری یك چیزی می‌گوید... چون به هر حال در طول ٦ ماه، بالاخره در آن منطقه زلزله‌ای خواهد آمد. برای همین من منتظر می‌شوم تا به زمان زلزله نزدیك شویم و بعد اعلام می‌كنم.
كلا چند سال است كه روی زلزله كار می‌كنید؟
حدود ١٠ سال است كه به طور حرفهای و مستمر روی این پدیده كار می‌كنم. پیش از این هم، ٥سالی در حال دانش‌اندوزی و جمع‌آوری اطلاعات پراكنده بودم. یعنی چیزی حدود ١٥ سال در این عرصه فعالیت داشته‌ام.
در مورد تهران چطور بعد از زلزله اصلی، نتوانستید پس لرزه‌های آن را مشخص كنید؟
برای پیش‌بینی پس لرزه‌های كوچك‌تر، باید در محل حضور داشته باشم و آزمایش‌هایی بكنم تا بتوانم آنها را پیش‌بینی كنم. به همین دلیل نمی‌توانم از مشهد پس لرزه‌ها را پیش‌بینی كنم. اما در عین حال ادعا می‌كنم اگر دولت از من حمایت كند و امكانات در اختیارم بگذارد، می‌توانم با حضور در محل و حفر چاه‌های گمانه‌زنی و نصب سنسور، دمای زمین را لحظه به لحظه اندازه بگیرم و زلزله در هر نقطه‌ای از جمله در تهران را ٤٨ ساعت قبل از وقوع، پیش‌بینی كنم.
خودتان در چه رشته‌ای تحصیل كرده‌اید و مدرك تحصیلی‌تان چیست؟
من مدرك كارشناسی ارشد MBI دارم و دكترای افتخاری از مجارستان. در حال حاضر نیز علاوه بركارهای پژوهشی عضو شورای پژوهشی دانشگاه علمی- كاربردی استان خراسان هستم و سابقه بیش از ٣٠ سال تدریس دارم.
پیش‌بینی‌هایم درست است
اثبات اینكه پیش‌بینی‌های من درست است یا نه ساده است. هموطنان خوبم، می‌توانند با مقایسه پیش‌بینی‌هایی كه انجام می‌شود، ببینند این پیش‌بینی‌ها تا چه حد به حقیقت نزدیك است؟ وقتی ظهر‌هنگام كسی بگوید شب است و هوا تاریك، شما به سادگی می‌توانید تشخیص دهید كه چه كسی درست می‌گوید. در اینجا هم هر كسی كه شك دارد می‌تواند پیش‌بینی‌های ما را با زلزله‌هایی كه رخ داده مقایسه و خودش قضاوت كند.
نظر شما