سلامت نیوز: پزشكان همیشه هشدار می‌دهند كه مصرف بیش از اندازه آنتی‌بیوتیك موجب می‌شود بدن انسان در برابر بیماری‌ها مقاوم شود و دیگر در برابر هیچ یك از داروها واكنش مثبت نشان ندهد و بی‌حس شود.
به گزارش سلامت نیوز، اعتماد نوشت: حالا گویی حكایت جامعه ما است. اینقدر در سال‌های اخیر درباره بحران و كمی آب در ایران گزارش و تحلیل و خبر منتشر شده كه گویی دیگر جامعه در برابر این اخبار دچار بی‌حسی شده است. این روزها خبرهایی درباره تبعات بحران كم‌آبی منتشر می‌شود كه انتشارشان در جامعه‌ای كه دچار بی‌حسی نباشد، می‌تواند سر و صداهای فراوانی به‌پا كند و موجب شود سیاستگذاران كشور با مشاركت سازمان‌های مردم نهاد برای عبور از این بحران‌ها طرحی نو در اندازند. اما در جامعه‌ای كه بی‌حس شده انتشار این خبرها عادی تلقی می‌شوند. هفته گذشته بود كه عیسی فرهادی، فرماندار تهران در سفرش به خراسان جنوبی سخنانی به زبان آورده كه جای تامل دارد. او با اشاره به بحران كم‌آبی در خراسان جنوبی، وضعیت تهران را از این استان هم بدتر توصیف كرده است: «وضعیت آب شهر تهران به مراتب از خراسان جنوبی بدتر است.
در صورت عدم بارندگی ۵۲ درصد جمعیت تهران و البرز فاقد آب شرب خواهند بود.» به گفته فرهادی در ۴۷ سال گذشته تهران كمترین میزان آب را در اختیار دارد و هیچ بعید نیست كه 17 میلیون نفر در تهران و البرز در آینده نیازمند آب شرب باشند. اما برای آنكه اثر كاهش بارش‌ها بر ذخایر آبی كشور را بهتر درك كنیم باید تصویر كلی ذخایر سدها را هم در نظر بگیریم. بر اساس آخرین اطلاعات ثبت‌شده از سوی شركت مدیریت منابع آب ایران، با توجه به كاهش و پراكندگی بارش‌های پاییزی در سال جاری، حجم ورودی آب به سدهای كشور از ابتدای سال آبی تا پایان هفته سوم آذرماه با 22 درصد كاهش نسبت به مدت مشابه سال گذشته 4 میلیارد و 350 میلیون مترمكعب، به 3 میلیارد و 390 میلیون مترمكعب رسیده است. هم‌اكنون 41 درصد حجم مخازن سدهای كشور پر و 59 درصد آن خالی است. به گزارش خبرگزاری ایسكانیوز، از مجموع 176 سد بزرگ كشور، حجم مخازن 97 سد كمتر از 40 درصد، 20 سد بین 40 تا 50 درصد، 26 سد بین 50 تا 70 درصد، 23 سد بین 70 تا 90 درصد پر است.
این عددها به اندازه كافی گویای عمق بحران كمبود ذخایر آبی در كشور است. این وضعیت البته مربوط به امروز و دیروز نیست چنان كه پیش از این دكتر محمد خسروشاهی، متخصص اقلیم‌شناسی و جغرافیای طبیعی به «شهروند» با اشاره به موقعیت جغرافیایی ایران كه در منطقه‌ای خشك قرار گرفته، گفته است طبق آمار وزارت نیرو ما از سال ١٣٧٥ وارد تنش آبی شدیم و از سال ١٣٨٥ سرانه مصرف ما كمتر از ١٧٠٠ مترمكعب شده. سال‌به‌سال با افزایش جمعیت این سرانه هم كمتر شده و الان به مرحله‌ای رسیده‌ایم كه اگر نجنبیم وارد مرحله كمبود آب می‌شویم. خسروشاهی یادآوری كرده بود كه «تنش آب را می‌شود با مدیریت كنترل كرد اما اگر وارد مرحله كمبود آب شویم كه سرانه هر نفر كمتر از یكهزار مترمكعب است آن وقت گرفتار فاجعه می‌شویم. آن‌وقت دولت باید چاه بزند كه همین راه نیز در این كشور شدنی نیست. چون اینقدر چاه ممنوعه در دشت‌های این مملكت احداث شده كه دیگر نه آبی زیر زمین مانده و نه جایی برای چاه كندن؛ یا اینكه باید از ظرفیت سدها استفاده كند كه متاسفانه سدهای ما نیز خشك شده‌اند و آب ندارند. بنابراین قبل از اینكه وارد مرحله كمبود آب شویم می‌توانیم با مدیریت درست مشكل را حل كنیم.»
وضعیت بی‌سابقه در 65 سال گذشته
ذخایر آبی كشور وضعیت نگران‌كننده‌ای دارد. این را نمی‌شود كتمان كرد. اما برای برون‌رفت از این وضعیت چه باید كرد؟ اسماعیل كهرم در توصیف وضعیت كنونی و راه‌حل‌های پیش رو خیلی صریح و كوتاه سخن گفت. كهرم با اشاره به اینكه میزان ذخایر آبی ایران در 65 سال گذشته بی‌سابقه بوده است، گفت: «اگر میزان مصرف آب در تهران را 2 میلیون و 500 هزار مترمكعب در نظر بگیریم، باید بدانیم كه 48 درصد از این مصرف از منابع زیر‌زمینی است و اگر به همین منوال باشد دولت مجبور به جیره‌بندی آب خواهد بود. همان‌طور كه الان در هندوستان برخی مناطق روزی 2 ساعت آب دارند و این شوخی‌بردار هم نیست.»
پیش از این حمید چیت‌چیان، وزیر نیرو در دولت اول حسن روحانی، درباره وضعیت ذخایر آبی كشور گفته بود میزان منابع آب تجدید‌شونده در سال 1335 به ازای هر نفر ایرانی برابر با شش‌هزار و 900 مترمكعب بوده است كه در حال حاضر این سرانه به هزار و 500 مترمكعب كاهش یافته است. به گفته او یكی از معضلات كشور، تبخیر شدید آب در پشت 600 سد احداث شده است كه برای رفع آن نیاز به اقدامات فناورانه داریم. چیت‌چیان متوسط سالانه بارندگی در كشور را 250 میلیمتر تخمین زده و افزوده بود بر‌اساس مطالعات كارشناسان حجم آب تجدید‌شونده كشور در سال‌های اخیر بین 105 تا 110 میلیارد مترمكعب بوده است، مهم‌ترین اقدام برای جبران كمبود منابع آب را اصلاح چگونگی مصرف آب و بهینه كردن شیوه‌های مصرف آن عنوان كرد.
وعده دولت برای تخریب بندهای ارومیه انجام نشد
اسماعیل كهرم، كارشناس شناخته‌شده حوزه محیط‌زیست اما به سخنان مسوولان وزارت نیرو چندان خوش‌بین نیست. او به «اعتماد» می‌گوید: متاسفانه هر‌وقت حرف از كمبود آب می‌شود بلافاصله وزارت نیرو می‌گوید مردم صرفه‌جویی كنند. این یك فریب است كه ما بیاییم كاسه‌كوزه‌ها را سر مردم بشكنیم. البته منظور من این نیست كه مردم نباید صرفه‌جویی كنند. حتما ما در مصرف آب شرب و مصارف خانگی الگوهای غلطی داریم كه باید اصلاح شود اما نباید از اصل ماجرا دور بیفتیم. به گفته كهرم سالانه حدود 30میلیارد مترمكعب آب در پشت سدها تبخیر می‌شود و وزارت نیرو باید چاره‌ای جدید بیندیشد. وقتی از كهرم می‌پرسیم چه چاره‌ای؛ پاسخ می‌دهد: «باز كردن دریچه‌های سدهای كشور یكی از كارهایی است كه می‌تواند به تعادل بخشی منابع آب كمك كند.
ما می‌توانیم بخشی از آب سدها را ذخیره و بقیه را رها كنیم. آقای چیت‌چیان، وزیر سابق نیرو گفته بودند نیمی از بند سدهایی كه روی دریاچه ارومیه زائد است و باید خراب شوند؛ اما این اتفاق نیفتاد. از طرفی آب پشت سدهایی مانند سد سیوند می‌تواند به تعادل آبی كشور بیش از پیش كمك كند.» این استاد بوم‌شناسی و مشاور سابق سازمان حفاظت محیط زیست درباره شیوه‌های تغییر الگوی مصرف آب هم می‌گوید: «در این بخش باید اول برویم سراغ بخش كشاورزی. برای مثال آقای روحانی در دولت گذشته اعلام كرد كه با اصلاح سیستم آبیاری در حوضه آبریز دریاچه ارومیه از سیستم‌های نوین آبیاری استفاده می‌شود. اما این این كار انجام نشد. نه كشاورزان پول این كار داشتند و نه دولت توان این را داشت برای هر هكتار 12 میلیون تومان هزینه كند. می‌بینیم كه وضعیت مثل قبل است.» كهرم یك بار دیگر توصیه می‌كند كه اگر می‌خواهیم وضعیت منابع آب را بهبود دهیم باید از اصلاح بخش كشاورزی شروع كنیم. در غیر این صورت ارایه سایر راهكارها مثل صرفه‌جویی در بخش خانگی از نظر او «ساده‌انگارانه» است و به نتیجه مطلوب منتهی نمی‌شود.
نظر شما