سلامت نیوز : محمودی معاون عمرانی استاندار تهران گفت: کسی نمی تواند اثبات کند مردم مستقیما به خاطر آلودگی هوا می میرند. قرار است برنامه جامعی برای کاهش آلودگی هوا اجرا شود که در آن از هواپیماهای آب پاش خبری نیست
هر چند سالهاست که هوای سرد با آلودگی هو ا در تهران گرده خورده است اما امسال این معضل بیش از گذشته تهرانی ها را دچار دردسر کرد به طوریکه به گفته محمد رضا محمودی معاون عمرانی استانداری و رییس کمیته اضطراری هنوز هم بعد از بارش برف در تهران، نمی توان گفت امسال از این بلا رها شده ایم.

او در آستانه روز هوای پاک، مهمان خبر آنلاین بود  تا درباره علل آلودگی هوا و راهکارهای کاهش آن سخن بگوید. محمودی با تاکید بر اینکه در حال حاضر مهمترین مشکل شهر اسکان بیش از ظرفیت در این شهر است، می گوید: گسترش امکانات باعث رشد مهاجرت می شود. از این رو باید ضمن ظرفیت سازی در تهران، حدودی را برای جمعیت پیش بینی کرد تا بیش از این رشد نکند. وی همچنین معتقد است که هیچ وقت اطمینان نمی‌دهم مشکل آلودگی هوا نداشته باشیم، مگر اینکه مردم بخواهند و به هوای تنفسی خود، بها بدهند.

وی ادامه می دهد که هیچ کس نمی تواند مرگ مستقیم بر اثر آلودگی هوا را اعلام کند. چون مرگ بر اثر آلودگی هوا وجود ندارد اما آلودگی هوا تبعاتی برای افراد دارد. این مقام مسئول برای اولین بار رسما اعلام می کند استانداری با طرح آب پاشی هوایی تهران مخالف بوده، ولی به دلایلی این مخالفت را ابراز نکرده است.
با وجود بارش برف و باران اما همچنان می شنویم که هوای تهران ناسالم است چرا این آلودگی دست از سر تهرانیها برنمی دارد؟
همیشه از 6 ماهه دوم سال یعنی مهر ماه که هوا رو به سردی می رود، به دلیل جو اطراف تهران ، ساخت و سازههایی که انجام شده و حرکت ماشین ها ، دود و گرما به طبقات بالای جو صعود می کند و خیمه می زند . چون جریان هوا کند است این گرما باقی می ماند و امکان حرکت هوا را نمی دهد در نتیجه آلاینده ها در هوا باقی می ماند برای همین هوا همچنان ناسالم مانده است .
همانطور که می دانید در شهر تهران، امسال شهروندان 33 روز به طور وضوح دود را می دیدند. چون متوسط جریان باد 1 متر در ثانیه بود وامکان جابه جایی باد نبود . در سالهای گذشته امکان سنجش ذرات معلق کمتر از 5/2 میکرون در هوا نبود، ولی امسال چون سطح استاندارد پاکی هوا بالا رفت وزارت بهداشت این ذرات را هم جزو آلاینده ها اعلام کرد. بنابراین تعداد روزهای ناسالم بیشتر از سالهای قبل بود. شاید سطح استاندارد سال آینده سختگیرانه تر اعلام شود. بنابراین آلودگی هوا را باید متناسب به شرایط هوا و استانداردها اعلام کرد.
ولی در همین روزهایی که شما می گویید استاندارد پاکی هوا سختگیرانه تر شده، کمیته اضطراری کاهش آلودگی هوا به طور مرتب جلسه داشت. این جلسه ها و تصمیمات کوتاه مدتی که گرفته شد چه تاثیری در کاهش آلودگی هوا داشت؟
کمیته توانست تا حدی زیادی با تصمیماتی مانند زوج و فرد کردن خودروها، تعطیلی و کاهش ساعت کاری اداره ها حجم آلودگی را کنترل کند تا آلودگی هوا به مرحله خطرناک نرسد. با وجود 33 روز پایداری هوا، ما موفق شدیم آلودگی را کنترل کنیم. در پایان این 33 روز، 9 جلسه در کمیته داشتیم که این نسبت به سالهای قبل بی سابقه است.
از طرفی مردم هم همکاری خوبی داشتند و این کمک بزرگی به حل این مشکل کرد. همانطور که می دانید از سال 80، طرح کنترل تردد خودروها بر اساس پلاک زوج و فرد اجرا شد، اما راهنمایی ورانندگی اعلام کرد که تنها 3 ساعت امکان کنترل وجود دارد، اما امسال ما بیش از 2 هفته این طرح را در تهران به خوبی اجرا کردیم و نتایج خوبی هم داشت.
تصور می کنید که هوای تهران همچنان تا پایان سال ناسالم بماند؟
شهر تهران مانند یک کاسه ای است که لبه آن شکسته و اطراف آن را کوه گرفته است ،بنابراین به راحتی امکان خروج آلودگی وجود ندارد مگر اینکه باد بوزد. خوشبختانه در آن 33 روز، ناپایداری هوا اندکی مشکل آلودگی را حل کرد. در کل چون ذرات معلق خیلی سخت تغییر مکان می دهند امکان وجود شرایط ناسالم را تا پایان سال داریم. اما برای سال آینده پیش بینی سخت است چون هم بر تعداد خودروها افزوده می شود و هم معیارهای استاندارد متفاوت می شود.
آقای محمودی، چرا طرح اساسی و زیر بنایی برای کاهش آلودگی هوا تنظیم و اجرا نمی شود تا این مشکل به صورت بنیادی حل شود؟
وقتی آلودگی هواهست باید با طرح های کوتاه مدت و بلند مدت برای کاهش و حذف آن اقدام کرد.در سال 79 طرح جامع کاهش آلودگی هوای تهران، مصوب شد و امسال هم زمان آن به اتمام رسید. به نظر ما آن طرح، تنها برای دست زدن مردم و اینکه بگویند کاری انجام شده، نوشته شد. ولی در طرح جامع جدید که پیش نویس آن را سازمان محیط زیست در دست تهیه دارد، چون تمام ادارات در موضوع آلودگی هوا درگیر می شوند، برای نظر بدهند. لذا تصویب آن طول کشیده است.
معتقدم طرح قبلی قابلیت عملی شدن نداشت چون الزاماتی برای دستگاهها داشت که امکان اجرای آن نبود. مثلا آیا می توان جلوی تولید خودروی داخلی را گرفت؟ میلیونها نفر از این راه امرار معاش می کنند . بنابراین سعی می شود در طرح جدید، اصلی ترین موضوع یعنی قابلیت اجرایی شدن مد نظر قرار گیرد.
آیا امکان دارد با وجود طرحی که در دست تدوین دارید دیگر آلودگی هوا نداشته باشیم؟
هیچ وقت اطمینان نمی‌دهم مشکل آلودگی هوا نداشته باشیم، مگر اینکه مردم بخواهند و به هوای تنفسی خود، بها بدهند. در طرح زوج و فرد هم مردم خواستند که طرح به خوبی اجرا شود. چون ما مامور زیاد نکردیم.
آیا در برنامه جدیدی که در دست نوشتن دارید، سهمی نیز برای طرحهایی مانند هواپیماهای آب پاش در نظر گرفته اید؟

خب، ما در استانداری از کسانی بودیم که از ابتدا مخالف این مسئله بودیم. برای همین فکر نمی کنم در برنامه آینده، این طرح را داشته باشیم.

سهم شما در نوشتن این برنامه چیست؟
ما ناظر هستیم که سازمانها تعهدات خود را اجرا کنند.
این برنامه چه ضمانت اجرایی دارد؟ چون برنامه قبلی کامل اجرا نشد و مدتی هم رها شد؟
گاهی مسائل خارج از کنترل است و نمی توان 100 درصد پیش بینی کرد.اما تمام سعی خود را خواهیم کرد تا برنامه به طور کامل اجرا شود.
عده ای از کارشناسان محیط زیست استاندارد نبودن سوخت را دلیل افزایش آلودگی هوا می دانند؟
استاندارد بنزین در سطوح مختلف تعیین می شود. چون قوانین جهانی و ایران هر سال سختگیرانه می شود لذا استانداردی که برای کاهش آلودگی هر سال تعیین می شود تغییر می کند و قدیمی می شود در نتیجه نمی توان گفت بنزینی که امروز تولید می شود برای چند ماه دیگر هم استاندارد باشد.اما بنزین هم می تواند یکی از عوامل آلودگی هوا باشد.اما قرار است خرداد سال آینده بنزین تولیدی مطابق استاندارهای جهانی تولید شود.
شما مدام به همکاری مردم تاکید دارید. در حالیکه همین مردم نقش دولت را در آلودگی هوا زیاد می دانند؟
مردم خیلی از مسیرها را با خودروی شخصی می روند زیرا با آن خودروی خود الفت پیدا کرده اند. در حالیکه در مسیرهای کوتاه خیلی هم سخت نیست و می توان پیاده هم رفت. یا زمانی که حق سرویس کارمندان را حذف و وام خودرو به آنها دادیم، مشکلات جدیدی به وجود آمد، چون سبب شد آنها ماشین شخصی بخرند .بنابراین آلودگی هوا یک شرکت سهامی است که همه در آن عضو هستند از شهرداری و محیط زیست و وزارت صنایع گرفته تا شرکت نفت و مردم. در کل تصمیمات دولت در آن سهم دارد اما عمده ترین نقش را مردم را دارند و تا مردم نخواهند نمی شود.
تصور می شود که با گران شدن بنزین معضل ترافیک و آلودگی هوا تا حد زیادی حل شود. چرا چنین نشد؟
هنوز مردم ذخایر بنزین 100 تومانی را دارند، اما زمانی که طعم بنزین 700 تومانی را بچشند، احتمال می دهیم 22 درصد از ترافیک کمتر شود. مطابق استاندارد معابر تهران برای 600 هزار خودرو کافی است اما الان 4 میلیون خودرو در شهر تهران داریم که اگر با دید خوشبینانه 5 /1 میلیون ماشین حرکت نکند ،5/2 میلیون ماشین در خیابانهای تهران تردد دارند که حدود 4 برابر استاندارد است.
یکی دیگر از راههایی که می تواند به کاهش آلودگی هوا کمک کند،حمل و نقل پاک مثل مترواست. اما مشکل پرداخت بودجه مترو را داریم.به عقیده شما چطور می توان این مشکل را حل کرد؟
در حال حاضر برخی از این اعتبارات به صورت یارانه به حساب مردم ریخته شده و باید منتظر باشیم این پولها به خزانه برگردد. اما هر قدر امکانات درست کنیم، مثل این است که جذب مهاجر کرده ایم. تونل توحید وقتی افتتاح شد روزهای اول مردم با سرعت می رفتند اما بعد از یک ماه ترافیک شدید شد. چون هر قدر امکانات توسعه یابد تقاضا افزایش می یابد. باید برای تهران ظرفیت سازی شود. و برنامه ریزی کنیم تا یک تعداد جمعیت مشخص داشته باشیم اما نمی دانم چگونه باید این اقدام انجام شود.
شاید راهش این است که برای تهرانیها چیزی مانند گذرنامه تهیه کنیم تا محدودیتها به صورت درستی اعمال شود. هر چند این مسئله بسیار محدودیت زاست.برای همین بهتر است به جای توسعه بی رویه، در مقابل مهاجرت ایستاد تا مشکلاتی مانند آلودگی هوا نیز کمتر شود.
در زمان آلودگی هوا ، کمیسیون بهداشت مجلس اعلام کرد علت مرگ بیش از 3 هزار نفر بر اثر آلودگی بوده است؟ فکر می کنید این مسئله نیز به استاندارهای جدید آلاینده ها مربوط است؟

هیچ کسی نمی تواند مرگ مستقیم بر اثر آلودگی هوا را تایید کند. هر کس توانست چنین چیزی را اثبات کند، حاضرم استعفا بدهم. چون مرگ بر اثر آلودگی هوا مسئله قابل اثباتی نیست، اما آلودگی هوا تبعاتی برای افراد دارد. مثلا آلودگی، بیماری های تنفسی و قلبی را تشدید می کند برای همین زنگ خور آورژانس در این مدت بیشتر می شود.آلودگی هوا مانند سیگار است، کسی به دلیل کشیدن سیگار نمی میرد اما سیگار بیماری را تشدید و باعث مرگ می شود.
شما تصور می کنید در حال حاضر بزرگترین بحرانی که تهران را تهدید می کند آلودگی هوا،مهاجر پذیری یا زلزله است؟
بزرگترین تهدید برای تهران زمانی است که بخواهیم به خاطر موضوعی، به صورت ناگهانی شهر را تخلیه کنیم. شما فقط تصور کنید ما بتوانیم وقوع زلزله در تهران را پیش بینی و اعلام کنیم. در آن صورت آیا امکان تخلیه تهران به همین راحتی امکان دارد؟ آنوقت چه ترافیکی می شود. بنابراین همانطور که گفتم باید راهکاری برای کاهش مهاجرت در تهران داشته باشیم.
مهاجرت، آلودگی هوا و زلزله هم از مشکلات تهران هستند اما در کنار همه آنها تخلیه تهران قرار دارد که در استانداری ما بر روی این موضوع کار می کنیم که چگونه می توان در حداقل زمان در زمان وقوع حادثه تهران را تخلیه کنیم و هنوز راهکار جدی نداریم.