سلامت نیوز:سال ٩٤ بود كه ارایه گزارش وضعیت آسیبهای اجتماعی كشور به رهبر انقلاب موجب شد تا ایشان كارگروهی را موظف كنند تا برای پیشگیری و مقابله با آسیبهای اجتماعی پیشبینی لازم را در قالب برنامه ششم توسعه انجام دهند. بعد از آن هم شورای اجتماعی كشور با تركیب جدید و با تمركز بر آسیبهای اجتماعی تشكیل جلسه داد هر چند كه تاكنون جزییات دقیقی از تصمیمهای شورای اجتماعی كشور منتشر نشده است. از سوی دیگر مدتی است فراكسیون پیشگیری از جرایم و آسیبهای اجتماعی در مجلس شورای اسلامی تشكیل شده است.
به گزارش سلامت نیوز، اعتماد نوشت: طیبه سیاوشی، نایبرییس فراكسیون پیشگیری از جرایم و آسیبهای اجتماعی مجلس درباره ضرورت تشكیل و اهداف این فراكسیون توضیح داده است.
تشكیلات و سازمانهای متعددی در كشور مسوولیت برنامهریزی و مداخله در آسیبهای اجتماعی را بر عهده دارند، در این شرایط ضرورت تشكیل فراكسیون پیشگیری از جرایم و آسیبهای اجتماعی چه بود؟
كشور از نظر وضعیت اجتماعی در شرایط مناسبی نیست. ما میبینیم كه انواع و اقسام آسیبها و خطرات از مسائل مربوط به مواد مخدر گرفته تا كودكان كار و زنان در معرض آسیب را شاهد هستیم. تلاشهای زیادی هم كه تاكنون از سوی سازمانهای متولی انجام شده به نتیجه نرسیده است. هدف ما این بوده كه وظیفه نظارتی مجلس را تقویت كنیم. ٢٢ دستگاه در زمینه آسیبهای اجتماعی در كشور بودجه میگیرند ولی ما نتیجه كار این دستگاهها را نمیبینیم و دایم اعلام میشود كه آسیبهای اجتماعی از مرحله بحران به مرحله تهدید رسیده است. اینقدر هم درباره این مسائل صحبت شده كه به كلیشه تبدیل شده است. مثلا در زمینه درمان اعتیاد شمار زیادی مركز درمان اعتیاد در كشور فعالیت میكنند اما میبینیم چرخه درمان اعتیاد معیوب است و كارایی لازم را ندارد. یا در زمینه كودكان كار مشكلات زیادی پیش روی ما است. از طرف دیگر در كشور با خلاءهای قانونی فراوانی روبهرو هستیم كه شناسایی و برای شان چارهاندیشی كنیم. ما به عنوان فراكسیون سعی میكنیم با دستگاههای متولی این حوزه تعامل داشته باشیم تا بتوانیم به رفع موانع اجرای برنامهها كمك كنیم.
آیا فراكسیون وضعیت بروز جرایم در كشور هم بررسی شده است. كدام جرایم وضعیت بغرنجتری دارند؟
در كشور با یك سری جرایم عمده روبهرو هستیم. مثلا شبكه قاچاق و عرضه مواد مخدر كه شبكهای پیچیده دارد و با وجود تلاشهای ستاد مبارزه با مواد مخدر میبینیم كه هنوز هم این مساله جدی است. فعالیت شبكههای مافیایی استفاده از كودكان برای كارهای غیررسمی هم یكی از اتفاقاتی است كه هر انسانی را متاثر میكند. این مساله شاید چندان هم وسیع تصور نشود اما یكی از آسیبهای جدی جامعه است. من خودم در سازمانهای مردمنهاد كار كردهام و از نزدیك با این مساله روبهرو شدهام. میبینیم كودكان به زبالهگردی و متكدی و... مورد استفاده قرار گرفتهاند. هر چند تجربههای جهانی میگوید پدیده كودكان كار تمام نمیشود، اما حداقل میشود ابعاد این آسیب و تعداد كودكان را كاهش داد.
چقدر تشكیل این فراكسیون با استقبال نهادهای متولی آسیبهای اجتماعی روبهرو شد؟
راستش از طرف نهادهای رسمی استقبال چندانی نشده و در واقع تا الان هیچ بازخوردی نگرفتهایم. اما بیشترین استقبال را از طرف سازمانهای مردم نهاد دیدهایم. سازمانهای مردم نهاد بسیار تمایل دارند كه به ما كمك كنند و در كنار ما باشند. ما قصد داریم با معاونت پیشگیری قوه قضاییه و شورای عالی اجتماعی كشور تعامل داشته باشیم.
یكی از نقدهای همیشگی به مجلس این است كه ارتباط دقیق و منظمی با جامعه علمی برقرار نمیكند. قبول دارید كه برنامهریزی برای مداخله در آسیبهای اجتماعی بدون استفاده از نتایج پژوهشهای اجتماعی انجام شده، سودمند نیست؟
بله معمولا روابط منظمی شكل نمیگیرد. اما ما در فراكسیون پیشگیری از جرایم و آسیبهای اجتماعی حتما سعی میكنم با جامعه علمی ارتباط داشته باشیم. در همین چارچوب یك جلسه را با جهاد دانشگاهی برگزار كردهایم. جهاد دانشگاهی در حوزه علوم انسانی پژوهشهای خوبی روی آسیبهای اجتماعی انجام داده است. به تدریج سعی میكنیم به همین شكل همكاریمان را افزایش دهیم. اما قطعا ما دوباره نمیآییم از ابتدا یك طرح پژوهشی جدید تعریف كنیم.
یكی از بحثهایی كه در حوزه آسیبهای اجتماعی مطرح است، موضوع زنانه شدن برخی جرایم و آسیبهاست. رویكرد فراكسیون به این موارد چگونه خواهد بود؟ چقدر ممكن است محافظهكاریهای معمول در این باره كنار گذاشته شود و برای حوزه زنان برنامهریزی واقعبینانهتری انجام شود؟
نگاه مردان به حوزه برنامهریزی اجتماعی نیازمند اصلاح است اما فقط مردان نیستند كه حقوق زنان را نادیده میگیرند. گاهی اظهارنظرهایی را از سوی برخی مسوولان زن میشنویم كه حقوق و شرایط زیست زنان را نادیده میگیرند. در زمینه آسیبهای اجتماعی باید از مرحله نگاه امنیتی عبوركنیم. میشنویم كه مسوولی گفته است اصلا زنان به قانون حمایتی نیاز ندارند یا مثلا زنی كه ازدواج كرده باشد مشكلی برایش پیش نمیآید. در حالی كه در حاشیهها دیدهایم همان مردان بودهاند كه همسرانشان را وادار كردهاند دست به جرایم متعددی بزنند. یا بسیاری از این مردان انواع خشونتهای جسمی را به زنان روا میدانند.
متاسفانه این رویكرد و برنامهریزیها به حوزه زنان باعث شده برخی از این واقعیتها به خوبی دیده نشود یا اگر هم دیده شوند برای بهبودشان هدفگذاری درستی صورت نگیرد. به هر حال ما زنان را طبقه آسیبپذیر در نظر میگیریم. بهرهكشی اقتصادی و جنسی از زنان نیازمند یكی از وجوه این آسیبپذیری است. یكی از اهدافمان این است كه زمینه مهارتآموزی زنان نیازمند را فراهم كنیم. افزایش توانمندیهای اجتماعی و مهارتی این زنان میتواند در كاهش آسیبهایی كه متوجه آنان است بسیار موثر باشد. مساله حاشیهنشینی و خصوصا زنانی كه در حاشیهها زندگی میكنند یكی از دیگر دغدغههای جدی ما است. زنانی كه در مناطق حاشیه شهرها زندگی میكنند در معرض انواع آسیب و مستعد ارتكاب جرایماند. متاسفانه بررسیها نشان میدهد كه تعداد این زنان دایم در حال افزایش است. نداشتن توانایی اداره زندگی، آسیبزاست. خصوصا كه بسیاری از این زنان با اتباع خارجی ازدواج میكنند و برای فرزندان آنها شناسنامه صادر نمیشود. این یكی از مشكلات مهم پیش روی ما است. باید سراغ دستگاههای متولی برویم و از آنها بخواهیم كه رویكردشان را تغییر دهند. در جاهایی هم ممكن است نیازمند اصلاح قوانین باشیم كه خب كار دشواری است اما میتوان برایش رایزنی كرد.
كشور از نظر وضعیت اجتماعی در شرایط مناسبی نیست. ما میبینیم كه انواع و اقسام آسیبها و خطرات از مسائل مربوط به مواد مخدر گرفته تا كودكان كار و زنان در معرض آسیب را شاهد هستیم. تلاشهای زیادی هم كه تاكنون از سوی سازمانهای متولی انجام شده به نتیجه نرسیده است. هدف ما این بوده كه وظیفه نظارتی مجلس را تقویت كنیم. ٢٢ دستگاه در زمینه آسیبهای اجتماعی در كشور بودجه میگیرند ولی ما نتیجه كار این دستگاهها را نمیبینیم و دایم اعلام میشود كه آسیبهای اجتماعی از مرحله بحران به مرحله تهدید رسیده است. اینقدر هم درباره این مسائل صحبت شده كه به كلیشه تبدیل شده است.
نظر شما