سلامت نیوز:زندگی کم و بیش مدرن و پیچیده امروز، نقشهای جدیدی را در ذهن مردان و زنان امروزی ایجاد کرده و اگر بپذیریم که شرایط زندگی، چنین نقشهایی را بر دیوار انگارههای بشری ایجاد میکند، انتظار غریبی نیست.
به گزارش سلامت نیوز، فرهیختگان نوشت : کار زنان که در ایران روزگاری «تابو» محسوب میشد و صحبت از آن در خانواده برای مردان غیرقابل قبول بود، امروز آرامآرام به واقعیتی گریزناپذیر تبدیل شده است.
شغلهایی که بانوان به آن علاقه دارند
چند سالی است که رسانهها به چند شغل مورد علاقه بانوان میپردازند و شغلهایی مانند معلمی، پرستاری، کارمند اداره، مشاور خانواده و... را برای زنان مناسب میدانند یا اینکه اعلام میکنند بانوان تمایل بیشتری به اشتغال در این شغلها دارند.
«در سه دهه گذشته، درآمد متوسط زنان شاغل ۶۳ درصد افزایش یافته است. در حال حاضر بیش از یکسوم زنان بیشتر از همسران خود پول درمیآورند. زمانی زنان تمایل چندانی به دنبال کردن تحصیلات عالیه نداشتند، اما امروزه در کسب مدارک تحصیلی لیسانس و فوقلیسانس از مردان پیشی میگیرند.»
نشریه فوربس (Forbes) مینویسد: این روزها زنان بیش از پیش، عهدهدار مشاغل تخصصی با درآمد بالا میشوند و فاصله با مردان را کمتر میکنند. محققان آمریکایی با بررسی آمارهای مربوط به مشاغل گوناگون به نتایج جالبی دست یافتهاند. بر این اساس، مشاغلی که به تحصیلات دانشگاهی نیاز دارند و عمدتا در حوزه سلامت و بهداشت، علم و تکنولوژی و کسب وکار متمرکز شدهاند، مناسبترین شغلها برای زنان شناخته میشوند.
مشاغل آکادمیک یا بهطور کلی تدریس، آن هم در مقاطع بالای آموزشی، بهترین شغل برای زنان عنوان شده است.
گزارشها حاکی است که میزان رضایت زنان از این شغل بسیار بالاست، البته درآمد این شغلها نسبت به شغلهای دیگر رضایتمندی بهتری را برای بانوان به دنبال دارد. این میزان درآمد برای زنان مناسب است و به غیر از آن، معلمی پرستیژ و احساس استقلال به زنان میدهد و محیط شغلی هیجانانگیزی برای آنان دارد. تحقیقات نشان میدهند زنان بیش از مردان به موقعیت و فضای کاری خود اهمیت میدهند.
زنان از قدیم وظیفه نگهداری از اعضای خانواده را برعهده داشتهاند. شاید به همین دلیل، مشاغلی که در آنها امنیت و آرامش وجود دارد، میتواند مناسب زنان باشد؛ مشاغلی در حوزههای انسانشناسی یا مدیریت علوم طبیعی. درواقع، بررسیها نشان میدهند زنان به امنیت در کار، بیش از حقوق و فرصت پیشرفت، اهمیت میدهند. همچنین زنان نسبت به مردان، برای نقشی که شغلشان در اجتماع دارد، اهمیت بیشتری قائل هستند. بنابراین مشاغل حوزههای بهداشت و درمان، مانند دندانپزشکی، چشمپزشکی و پزشکی که خدمات ارزندهای به جامعه میرسانند مطلوب زنان هستند.
در مقابل، زنان کمترین رضایت را از مشاغلی مانند خدمات و تهیه غذا، فروشندگی، کارگری در خط تولید و منشیگری و دستیار اداری دارند.
چند سالی است با اعلام این آمار، خواسته یا ناخواسته بدون هیچ علمی یا تامین ظرفیت در شغلهای عنوان شده بانوان را به سمت اشتغال در این شغلها سوق دادهایم.
با نگاهی به آمار بیکاری متوجه میشویم بانوان در رشتههای پرستاری، مامایی، معلمی و حسابداری نسبت به سایر رشتهها بیشتر بیکار هستند و همه با فکر اینکه اگر فارغالتحصیل یکی از آن رشتهها باشند میتوانند به بازار کار ورود کنند به تحصیل در این رشتهها پرداختهاند.
بانوان نسبت به آقایان تاثیرپذیری بیشتری از محیط دارند و اینکه شغلهایی را از دیدگاه بانوان بهعنوان شغلهای محبوب آنها عنوان کنیم و به شغلهای نوظهوری که بانوان امکان کار در آن را دارند اهمیت ندهیم، کاری اشتباه است.
برای اشتغال چه کردهایم؟
مساله اصلی در این بین تحقق واقعی واژهای به نام «اشتغال» است، این روزها بیشتر از اینکه ببینیم آیا زمینههای اشتغال بانوان بهخصوص شغلهای نوظهور بانوان فراهم شده است، بیشتر نگاه میکنیم که چند درصد از بانوان شاغل هستند یا اینکه اشتغال بانوان به اشتغال آقایان لطمهای زده است یا نه؟
لیلا سادات زعفرانچی، عضو پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و پژوهشگر حوزه خانواده در گفتوگو با «فرهیختگان» با اشاره به مباحث بیکاری و اشتغالزایی اظهار کرد: «در مورد بحث بیکاری که از آن میتوان بهعنوان یکی از بحرانهای اقتصادی هم نام برد باید بگویم که دولت موظف است طبق برنامه ششم توسعه تا سال 1400 نرخ بیکاری را تکرقمی کند و به 8.6 درصد برساند.»
وی افزود: «دولت موظف شده است در سال 96 حدود یک میلیون شغل به صورت پایدار ایجاد کند، نکته ظریفی که در این مهم نهفته آن است که ایجاد هر فرصت شغلی پایدار هزینههایی را برای دولت ایجاد میکند که رقم این هزینهها را میتوان عددی بین دو میلیارد تومان تا 150 میلیون تومان تخمین زد و اگر بهترین حالت را در نظر بگیریم برای هر شغل پایدار حدود 50 میلیون تومان باید هزینه کند.»
عضو پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با اشاره به هزینهای که دولت باید برای فرصتهای شغلی جدید در نظر بگیرد، گفت: «یعنی برای 970 هزار فرصت شغلی به 48 هزار و 500 میلیارد تومان احتیاج داریم تا به فرصتهای شغلی که قرار است ایجاد شود دست پیدا کنیم.» زعفرانچی تصریح کرد: «با توجه به اعداد و ارقامی که عنوان کردم و براساس مشاهدات، میتوان اعلام کرد برنامههای پنج ساله توسعه در پیشبینی فرصتهای شغلی موفق نبودهاند.»
مولف کتاب «امنیت و اخلاق در خانواده ایرانی» با اشاره به عیبیابی مشکلات در حوزه اشتغال گفت: «به قول رجال سیاسی ما در حوزه اشتغال، سیاستگذاری اجتماعی نداریم.» این پژوهشگر حوزه خانواده ادامه داد: «ما باید ببینیم که هدفمان از اشتغال و ایجاد فرصتهای شغلی چیست؟ به دنبال این هستیم که این شغلها به دست چه کسانی برسد یا اینکه براساس جنسیت شغلها را تخصیص دادهایم.»
زعفرانچی به آمارهای بانک مرکزی اشاره کرد و گفت: «براساس آمارهای بانک مرکزی در بعضی از خانوادهها یک فرد شاغل هم نداریم و اگر قرار باشد برابری بین افراد از نظر جنسیت باشد باید ببینیم آیا اقتصاد خانوادهها تامین میشود یا خیر؟ یا اینکه خانوادهها در فرصتهای شغلی عدالت دارند؟»
عضو پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تصریح کرد: «نرخ بیکاری زنان چند برابر مردان است و درخصوص زنان تحصیلکرده این نرخ هشداردهنده است و دولت برخلاف آمارهایی که برخی مسئولان در زمینه اشتغال زنان اعلام میکنند، موفق نبوده است.»
زعفرانچی با اشاره به عملکرد دولت در زمینه اشتغال بانوان گفت: «دولت برای همین اندک زنان خواهان مشارکت در بازار هم نتوانسته فرصت شغلی مناسبی تعریف کند، ما درخصوص اشتغال زنان نیازمند هدایت اشتغال بانوان هستیم.»
این پژوهشگر حوزه خانواده خاطرنشان کرد: «اگر نگاهی به شغلهای زنان در جهان داشته باشیم میبینیم که خانمها به دنبال شغلهایی هستند که نقشپذیری خانوادگی خودشان را از دست ندهند و اینکه ما همان حرفهای قدیمی که بهترین شغل برای زنان فلان شغلهاست را تکرار کنیم فقط به افزایش آمار بیکاری کمک کردهایم چراکه آن شغلها دیگر اشباع شدهاند و باید برای اشتغال بانوان هدایتهای منحصربهفردی را اجرا کنیم.»
شغلهای نوظهور برای بانوان
شغلهایی در زمینههای تکنولوژی و فناوری اطلاعات که از آنها با عنوان «اشتغال مدرن» یاد میشود میتواند جایگزین شغلهای قدیمی و کلیشهای که برای بانوان در نظر گرفته شده بود و مادام به آن توصیه میشد، باشند.
اگر آسیبها و استثناهای شغلهایی که بانوان میتوانند در فضای مجازی داشته باشند را کنار بگذاریم، میتوانیم بگوییم بانوان بیشتر علاقهمند به شغلهایی هستند که در کنار خانواده باشند و بتوانند نقشهای خانوادگی خود را هم در کنارش داشته باشند.
از طرف دیگر آمار بیکاری دختران تحصیلکرده و جویای کار نسبت به پسران تحصیلکرده بیشتر است و متاسفانه در جامعه امروزی کارفرماها سطح اشتغال بانوان را در حد منشی یا فروشندگی در مغازهها پایین آوردهاند و برایشان فرقی نمیکند که آن خانم دارای چه مدرک تحصیلی است.
البته شاید هم ایراد اصلی از بانوان باشد که حاضر میشوند شغلی را برخلاف تحصیلات خود انتخاب کنند.
درنهایت حال و احوال اشتغال بانوان خوب نیست و متاسفانه در جامعه امروزی معنی شغل برای بانوان و آقایان یکی است و در کنار دغدغهای که برای تعداد شغل ایجادشده داریم به حفظ کرامت و جایگاه زن هیچ توجهی نداریم.
نظر شما