سلامت نیوز :امروزه به بررسی آثار مفید یا مضر مواد غذایی بسیار پرداخته می شود اما موضوعی که کمتر به آن توجه می شود، عادت های غذایی نادرست برخی افراد هنگام صرف غذاست.این عادت های نادرست می تواند روی ارگان های مهم بدن نظیر گلو، نای و مری آثار نامطلوبی به جا بگذارد و فرد را به بیماری های خطرناکی همچون سرطان مبتلا کند. خوردن غذاها و نوشیدنی های داغ یکی از این عادت های نادرست است.

خوردن غذاهای داغ، سرعت تولید سلول های بدن را افزایش می دهد و افزایش سرعت تولید سلول ها، احتمال سرطانی شدن آن ها را زیادتر می کند و به تولید تومور منجر می شود. تحقیقات انجام شده در جهان حاکی از این است که ایران و مغولستان دو کشوری هستند که بیشترین آمار مبتلایان به سرطان را بر اثر مصرف چای داغ دارند.به گفته دبیر علمی انجمن جراحان عمومی ایران، سرطان مری پس از سرطان پوست، شایع ترین سرطان در کشور است.

سن ابتلا به سرطان دستگاه گوارش
سن بروز انواع سرطان ها ازجمله سرطان دستگاه گوارش در ایران ۱۰ سال کمتر از کشورهای غربی است اما میزان بقا و طول عمر هر بیمار مبتلا به سرطان مری تحت درمان، وابسته به بیولوژی تومور و ویژگی های بالینی بیمار است که برای ۱۵ درصد از این بیماران با هر درجه و اندازه تومور میزان بقا و طول عمر ۳ سال برآورد شده است. شناخت سرطان مری و تشخیص زودهنگام بیماران برای آغاز درمان موثر و رضایت بخش ضروری است که در همین راستا مرکز تحقیقات بیماری های گوارش و کبد در بسیاری از استان های کشور راه اندازی شده است و افرادی که در معرض خطر ابتلا به سرطان های دستگاه گوارش هستند در این مراکز غربال گری می شوند.به گفته مدیر گروه سرطان در مرکز تحقیقات بیماری های گوارش و کبد، چون سرطان مری نشانه ای ندارد تا مرحله پیشرفته تشخیص داده نمی شود.شایع ترین علامت سرطان مری احساس گیر کردن غذا در مری است که به طور پیش رونده ای شدت آن افزایش می یابد.در ابتدا این نشانه گاهی بروز می کند و منحصر به مصرف غذاهای جامد و سفت مانند نان، میوه وگوشت است اما با پیشرفت  بیماری بلع غذا نیز سخت می شود و در نهایت فرد حتی در خوردن مایعات نیز دچار اشکال می شود که علت این موضوع ، رشد توده سرطانی و ایجاد یک سد مکانیکی در مسیر مری است.دکتر سید رضا فاطمی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفت وگو با خراسان تصریح کرد: بیشترین علت بروز سرطان مری در دنیا مصرف الکل و استعمال دخانیات است اما در ایران علاوه بر خوردن غذا و چای داغ، استفاده از غذاهایی است که حاوی مقادیر زیادی نیترات می باشد؛ مانند سوسیس و کالباس ،انواع ترشی، گوشت دود اندود شده و نمک سود شده و غذاهای مانده و هم چنین مصرف مواد غذایی که در آن مواد افزودنی حاوی نیترات وجود دارد، از عوامل زمینه ساز ابتلا به سرطان مری محسوب می شود.

نیترات آب و خاک
این فوق تخصص گوارش و کبد اضافه کرد: وجود نیترات در خاک یا در آب یک منطقه نیز سبب ابتلای ساکنان آن منطقه به سرطان مری می شود زیرا نیترات به طور مستقیم با مصرف محصولات گیاهی مانند میوه  ها و سبزی ها و حتی گوشت حیوانات وارد بدن ساکنان آن نواحی می شود و احتمال ایجاد سرطان در آینده را در آن جمعیت افزایش می دهد.نیترات در مری و معده به نیتریت تبدیل می شود. به طور مستقیم روی DNA سلول، اثر مخرب بر جای می گذارد و سرطان مری ایجاد می کند.وی اضافه کرد: باید از خوردن ترشی های چند ساله نیز پرهیز کرد زیرا هرچه از زمان ساخت آن ها بیشتر بگذرد، میزان نیترات آن افزایش پیدا می کند.در مناطقی که میزان مصرف ترشی بالاست، ابتلا به سرطان مری و معده بیشتر گزارش شده است.دکتر فاطمی در پاسخ به این باور عمومی که ترشی های ۷ ساله به دارو تبدیل می شود اظهار داشت: این درست است که سرکه و موادی که در ترشی وجود دارد روی قند و چربی و دیگر اجزای خون تاثیر مثبت می گذارد اما از آن طرف هم با گذشت زمان مواد مضری مانند نیترات در آن ایجاد می شود که اثر سمی روی سلول های بدن دارد.

مراجعه به پزشک
وی تاکید کرد: اگر افرادی که دچار سوء هاضمه می شوند یا افرادی که به مدت طولانی رفلکس دارند که از علایم مراحل اولیه سرطان مری است سریع به پزشک مراجعه کنند، احتمال این که ضایعه سرطانی زودتر پیدا شود، زیاد است و سوء هاضمه یا رفلکس آن ها نیز درمان می شود. علامت اولیه سرطان مری تغییر رنگ و یا حتی وجود پلاک بسیار کوچک در مسیر مری است که در عرض یکی دو سال به سرعت رشد می کند و به توده ای تبدیل می شود که مری را مسدود می کند. در این مرحله، درمانی موثر وجود ندارد اما اگر در مراحل اولیه که محدود به مخاط است، سرطان مری تشخیص داده شود با آندوسکوپی و جراحی می توان ضایعه سرطانی را از بدن خارج کرد.وی تاکید کرد: اگرچه نقش ژنتیک در ابتلا به سرطان مری کمتر است اما افراد یک خانواده دارای ژن های خاصی هستند که به صورت فامیلی پخش می شود. لذا اگر در یک خانواده بیمار مبتلا به سرطان مری وجود دارد، باید سالانه یا هر ۲ سال یک بار برای دیگر اعضای خانواده در سنین پایین تر آندوسکوپی انجام شود. دکتر فاطمی با تاکید بر این که سوءهاضمه مهم ترین عامل بالینی مراحل اولیه سرطان مری است، اظهار داشت: اگر افراد در سنین ۴۰ تا ۵۰ سالگی دچار سوءهاضمه شوند، باید به پزشک مراجعه کنند و آندوسکوپی با دقت برای آن ها انجام شود تا اگر زائده ای در مری است، برداشته شود.وی ادامه داد: در مراحل بعدی، جراحی و استفاده از روش های جدید لیزری انجام می شود. البته استفاده از روش های جدید در کشورهای جهان سوم کمتر است و در کشور ما درمان اصلی سرطان مری، جراحی و برداشتن مری به طور کامل است که پس از آن باید حتما برای جلوگیری از عود مجدد این بیماری، شیمی درمانی و رادیوتراپی انجام شود.

راه های پیشگیری
رئیس گروه سرطان مرکز تحقیقات گوارش درباره روش های پیش گیری از سرطان مری خاطرنشان کرد: استفاده از مواد غذایی سالم و تازه و اجتناب از خوردن چای و غذاهای داغ و در واقع تغییر روش زندگی از مهم ترین راه های پیش گیری از سرطان مری است. اگرچه نمی توان با دیگر عوامل محیطی ابتلا به سرطان مری مقابله کرد، اما می توان شیوه زندگی را طوری تنظیم کرد که از مواد غذایی حاوی عوامل سرطان زا استفاده نشود. از طرفی به واقع ما نمی دانیم که میزان نیترات خاک و یا نیترات آب و یا عوامل توکسینی محیطی که در آن زندگی می کنیم چقدر است و نمی توانیم در این باره هم کاری انجام دهیم. این مهم به عهده مسئولان است که این عوامل را شناسایی کنند و برای کمتر کردن آن ها، اقدامات لازم را انجام دهند.

علائم سرطان مری
شایع ترین علامت سرطان مری احساس گیر کردن غذا در مری است که به طور پیش رونده ای شدت آن افزایش می یابد.در ابتدا این نشانه گاهی بروز پیدا می کند و منحصر به مصرف غذاهای جامد و سفت مانند نان، میوه وگوشت است اما با پیشرفت  بیماری بلع غذا نیز سخت می شود و در نهایت فرد حتی در خوردن مایعات نیز دچار اشکال می شود.
منبع:روزنامه خراسان