سلامت نیوز-*محمد شریفی مقدم: پرستاران بیشتر از بقیه گروه‌های پزشکی مورد هدف قرار می‌گیرند، چرا که آنها در صف اول پاسخگویی به مردم هستند و بیشترین حضور را در صحنه دارند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان، بحث خشونت علیه پرستاران همواره وجود داشته است. بر اساس تحقیقات و پژوهش‌هایی که حدود هفت تا هشت سال پیش انجام شده بیش از 90‌درصد پرستاران در یک بازه زمانی شش‌ماهه به اشکال مختلف تهدیدهای کلامی و فیزیکی را تجربه کرده‌اند. این در حالی است که در یکی دو سال گذشته به‌شدت آمار خشونت فیزیکی علیه پرستاران افزایش یافته است.

 طی مدت اخیر پرستاران در الیگودرز، اردبیل، ارومیه، گرگان، اصفهان، اهواز، علی آباد کتول و ... مورد ضرب و شتم در محل کار خود قرار گرفته‌اند. آمار این اتفاقات به‌شدت بالا و نگران‌کننده است. حالا می‌توانیم این موضوع را از دو منظر نگاه کنیم. یکی اینکه میزان خشونت در جامعه بالا رفته و آستانه تحمل مردم نسبت به مسائل و مشکلات کم شده و این مساله زنگ خطری است که تاوانش را پرستاران هم پس می‌دهند. در واقع عملکرد‌های نادرست باعث شده که آستانه تحمل مردم کم شود. علائم آن در جامعه کاملا مشهود است و اخیرا هم شاهد آن بودیم. آن چنان که همان‌طورکه گفتم قشر پرستاری هم تحت تاثیر این مساله قرار گرفته است. قشری بی‌‌‌گناه که تاکنون تهدیدات بسیاری را شاهد بوده است. جالب این است که براساس بررسی‌های انجام شده پرستارانی که کتک خورده و مورد ضرب و شتم قرار گرفتند، بهترین، نجیب‌ترین و مظلوم‌ترین پرستاران بودند. به عبارت دیگر اگر پرستاران نجیب نبودند تلافی کرده و از خود دفاع می‌کردند، اما تمامی این ضرب و شتم‌ها یک طرفه بوده است.

این در حالی است که اگر فردی در جامعه مورد حمله قرار گیرد حتما از خود دفاع می‌کند، اما پرستاران ما هیچ‌گونه دفاعی از خودشان نمی‌کنند و تاکنون بی‌‌‌مورد، بدون دلیل و مظلومانه شاهد شکستگی‌هایی در نواحی بینی و مهره‌های ستون فقرات بوده‌اند. حتی در مواردی بیماران و همراهانشان با چاقو به پرستاران ضربه وارد کردند. بنابراین تمامی این موارد به‌شدت نگران‌کننده است. این در حالی است که شاید اگر بنده را به‌عنوان یک پرستار کتک بزنند ممکن است که نتوانم خود را کنترل کنم. با وجود این، زمانی ممکن است برخی بیماران در شرایط عادی نباشند و رفتار بدی از خود نشان دهند که ایرادی ندارد، اما وقتی همراهان بیماران به پرستاران حمله می‌کنند و پرستاران نجیبانه با آنها برخورد می‌کنند، قابل تقدیر است.

پرستاران مسئول ضعف‌های مدیریتی نیستند

مساله دوم این است که پرستاران بیشتر از بقیه گروه‌های پزشکی مورد هدف قرار می‌گیرند، چرا که آنها در صف اول پاسخگویی به مردم هستند و بیشترین حضور را در صحنه دارند. از سوی دیگر، پرستاران بیشترین خدمات بهداشتی و درمانی را به مردم ارائه می‌کنند و دائما در دسترس هستند و سر و کارشان با مردم است. آن چنان که وقتی بیماری نیمه شب به بیمارستان مراجعه می‌کند در نگاه اول پرستار را می‌بیند. این در حالی است که در بسیاری از ضرب و شتم‌ها اصلا مشکل کادر پرستاری نبوده و مساله به عدم حضور بقیه گروه‌های پزشکی و نقص در سیستم درمانی برمی گشته است. در واقع پرستاران عامل عدم حضور پزشکان و گروه‌های دیگر نیستند و ضعف در سیستم مدیریتی بیمارستان را نباید به گردن پرستاران انداخت. این در حالی است که وقتی بیماری به بیمارستان می‌آید باید منتظر باشد، چرا که پرستاران اولویت‌بندی می‌کنند که کار کدام بیمار زودتر انجام شود تا حیات او به خطر نیفتد. برخی بیماران و همراهانشان شرایط را درک نکرده و اقدام به رفتارهای نامناسب می‌کنند.

از سوی دیگر، تعداد کم پرستاران نیز در پیدایش این مساله تاثیرگذار است؛ اینکه بیماران باید منتظر بمانند و در نهایت پرستاران مورد ضرب و شتم قرار می‌‌گیرند. باید تعداد پرستاران به اندازه کافی باشد تا بتوانند از پس پاسخگویی به مردم برآیند. خلاصه کلام اینکه پرستاران بی‌‌‌گناه و مظلومانه به‌ویژه در یک سال گذشته به‌شدت مورد حمله قرار گرفته‌اند و ما هر هفته شاهد یکی دو مورد حوادث اینچنینی هستیم. اگر راه چاره نباشد، طبیعتا موجب سرخوردگی پرستاران خواهد شد و در نهایت ممکن است چند پرستار چنین وضعیتی را تحمل کنند. در واقع پرستاران هم جزئی از مردم هستند و گرفتاری‌های مختلفی دارند. به عبارت دیگر آنها هم آستانه تحملی دارند.

مهاجرت پرستاران

جوانانی که قصد انتخاب شغل پرستاری را دارند، وقتی برخورد نامناسب با پرستاران را می‌بینند امکان دارد از تحصیل در این رشته صرف‌نظر کنند و به شغل‌های دیگری گرایش پیدا کنند که هم حرمت و احترامشان حفظ شود و هم مورد ضرب و شتم قرار نگیرند. این مساله در آینده حرفه پرستاری هم تاثیر خواهد گذاشت. این در حالی است که برخی پرستاران وقتی کتک می‌خورند، در مدت کوتاهی تصمیم می‌گیرند وطن خود را ترک کرده و به کشوری مهاجرت کنند که به جایگاهشان اهمیت می‌دهند. آن چنان که در محیط کاری مورد تهاجم قرار نگیرند. به هر حال اگر فکر چاره‌ای برای مقابله با ضرب و شتم پرستاران نشود، آینده این شغل تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

ضرورت ورود مسئولان قضائی

ما نامه‌ای به مسئولان قضائی کشور نوشتیم و از آنها خواستیم به این مساله ورود پیدا کنند. در واقع ما این مشکل را به دادستان کل کشور اعلام کردیم و جلسه‌ای با کارشناسان هم داشته‌ایم. شاید راهکار حل این مساله قضائی باشد، شاید هم نباشد. شاید بهتر باشد علل کاهش سطح آستانه تحمل مردم را بررسی کنیم و به رفع آن بپردازیم. در واقع به یک راهکار ریشه‌ای نیاز داریم که عامل خشونت تحت بررسی قرار گیرد؛ یعنی باید برگردیم و ببینیم که چرا سطح آستانه تحمل مردم کم شده است. چرا خشونت در جامعه ترویج پیدا کرده است؟

چرا پرستاران باید قربانی خشونت باشند؟ پرستارانی که چند برابر مسئولیتی که بر عهده‌شان است، کار می‌کنند و با کمبود نیرو در شرایط سخت و بحرانی قرار دارند. بنابراین همان‌طور که گفتم اگر راه چاره‌ای نباشد، ممکن است پرستاران ترک شغل کنند و این مساله هشداری برای مسئولان است که امیدواریم تا وضعیت از این وخیم تر نشده تدابیری را اتخاذ کنند. از سوی دیگر، وظیفه ریاست و مدیریت بیمارستان است که امنیت کارکنان خود را حفظ کند، چرا که ضرب و شتم پرستاران تا حدودی به سهل‌انگاری مسئولان بیمارستان هم برمی‌گردد، یعنی ریاست و مدیریت بیمارستان به حدی فضا را باز گذاشته‌اند که هر کسی به‌راحتی اجازه انجام این کار را به خود می‌دهد. بنابراین ضرورت دارد جامعه پرستاری مورد حمایت قرار گیرد.

* قائم مقام سازمان نظام پرستاری