سلامت نیوز :چند سال قبل وقتی که هنوز کنکور کنکور بود و در صد کمی از جوانان می توانستند تحصیلات عالیه داشته باشند ،شیوه های عجیبی برای درس خواندن با تمام وجود اختراع شده بود، ازخوردن افراطی قهوه و زدن موی سر گرفته تا تراشیدن ابرو و .....اما چند سالیست که آفت دیگری به جان درس خوانهای شب امتحان افتاده است ؛ ریتالین
براساس این روش اگر کسی در تمام طول نیم‌سال تحصیلی در کلاس‌ها شرکت نکرده و لای یکی از کتاب‌ها را هم باز نکرده باشد با فتوکپی گرفتن از جزوه‌ دوستان و حفظ کردن آن در طول شب امتحان می‌تواند با موفقیت درس مورد نظر را پاس کند. از این جهت آنان که حافظه کوتاه مدت قوی‌تری داشته باشند و بتوانند مفاهیم درسی را برای یک شبانه‌روز در خاطر نگه دارند موفق‌تر خواهند بود.

این دارو در سال 1954 معرفی شدو در ابتدا «نوآرتیس» نام داشت ولی از 1960 با رواج آن به «ریتالین» تغییر نام داد. کاربرد اصلی این دارو مربوط به درمان کودکان بیش فعال (ADHA) است.

کاربرد دوم ریتالین برای افراد مسنی است که به علت کهولت، قسمت عمده شبانه‌روز را در خواب به سر می‌برند.

اما اندک اندک مردم کاربردهای دیگری هم برای آن پیدا کردند. در آمریکا دانشجویان از «ویتامین R » صحبت می‌کردند که با خوردن آن حافظه قوی‌تر و خواب کمتر می‌شود.

به این صورت قرص ریتالین برای تقویت نمرات هم کاربرد پیدا کرد و با گذشت زمان در دیگر کشورها هم رواج پیدا کرد. پیش از آزمون‌های ورود به دانشگاه کشور چین که در سال 2007 برگزار شد پزشکان از مراجعه والدینی گزارش می‌‌دادند که با تظاهر به خوا‌ب‌آلودگی و عدم تمرکز خواستار دریافت قرص‌هایی از ترکیبات متیل فنیدات هستند

اما این دارو عوارضی آزار دهنده دارد، به طوریکه عصبی شدن و بی‌خوابی، حالت تهوع و استفراغ، احساس سرگیجه و سر درد، تغییرات ضربان قلب و فشار خون، خارش و جوش‌های پوست، دردهای شکمی، کاهش وزن و مشکلات معده، مصرف دایمی و اعتیاد (وابستگی)، بروز حالت‌های روان پریشی (جنون) و علایم وابستگی به ریتالین و بروز افسردگی پس از قطع مصرف از جمله شایع‌ترین عوارض مصرف خود سرانه قرص‌های ریتالین محسوب می‌شود.

پزشکان و روانپزشکان با صراحت اعلام می‌کنند که ترک کردن داروهای محرک آمفتامینی نظیر ریتالین و اکستازی، بسیار سخت‌تر و پیچیده‌تر از کراک، هرویین و سایر مواد مخدر است.

جواد صالحی فدردی ـ استادیار دانشگاه فردوسی مشهد و پژوهشگر افتخاری دانشگاه بنگور انگلستان با بیان اینکه ریتالین جز کوکایین‌هاست و یکی از داروهای محرک محسوب می‌شود، گفت: مصرف طولانی و دوز بالای این دارو سبب روان‌پریشی فرد می‌شود که یکی از نشانه‌های آن "توهم" است.

وی مصرف این دارو توسط دانشجویان را غیراخلاقی دانست و آن را تقلب خواند و گفت: مصرف این قرص توسط آنها نشانه ضعف انگیزشی و ضعف رفتاری و نبود برنامه‌ریزی در زندگی فرد است. ضمن آنکه این دارو در افراد مختلف تاثیرات متفاوتی دارد، یعنی در بعضی از افراد نه ‎تنها ایجاد تمرکز نمی‎کند، بلکه باعث ایجاد حواس‎پرتی و اختلال در توجه و تمرکز نیز می‎شود.

صالحی فدردی گفت: گروه قلیلی از داروسازان و داروفروشان که وظیفه اصلی‌شان کمک به سلامت جسمی و روانی جامعه است، با فروش بدون نسخه ریتالین به جامعه ضربه می‌زنند و لازم است برخورد جدی با آنها صورت بگیرد.

این استادیار دانشگاه فردوسی مشهد افزود: سیستم دارویی و پزشکی و قضایی کشور باید برخورد جدی با فروش داروی بدون نسخه داشته باشد.

اما به نظر میرسد حتی برخورد قضائی با داروخانه ها هم نتواند چاره مشکل باشد چرا که بازار داروی قاچاق در کشور ما چندان دور از دسترس نیست .حل چنین مشکلی نیاز به یک برنامه ریزی همه جانبه توسط متخصصان جامعه شناسی ،روانشناسی و علوم پزشکی دارد.که البته با توجه به بطئی بودن فرایند تصمیم گیری های این گونه در کشورما به نظر می رسد فعلا بهترین راه همین اطلاع رسانی است. و یا حتی توصیه به تراشیدن ابرو در ایام امتحان !