سلامت نیوز:طبق تعریف سازمان ملل متحد، خشونت علیه زنان عبارت است از: هرگونه عمل خشونت‌آمیز بر پایه جنسیت که بتواند منجر به آسیب فیزیکی (بدنی)، جنسی یا روانی زنان بشود. بیش از 25 سال است که سازمان ملل متحد، اعلامیه مبارزه با خشونت علیه زنان را منتشر کرده است؛ اما آیا واقعاً خشونت علیه زنان در ایران از بین رفته است؟
به گزارش سلامت نیوز، ابران نوشت: جنایت خشن و تأسف بار اسیدپاشی‌های زنجیره‌ای اصفهان که در سال 93 رخ داد، گواه از این دارد که هنوز خشونت علیه زنان در ایران نه تنها از بین نرفته است بلکه در برخی موارد سخت‌تر از گذشته است. به‌همین منظور سراغ یکی از فعالان عرصه حمایت از حقوق زنان در ایران و عضو کمیسیون زنان و خانواده مجلس شورای اسلامی رفتیم، تا به چرایی از بین نرفتن خشونت علیه زنان در ایران پی‌ببریم. در ادامه مصاحبه با سهیلا جلودارزاده عضو کمیسیون زنان و خانواده مجلس شورای اسلامی را می‌خوانید.
بسیاری از سازمان‌های مردم نهاد (NGO) که در زمینه حقوق زنان فعالیت می‌کنند، این ادعا را مطرح می‌کنند که بعد از گذشت 25 سال از انتشار اعلامیه منع خشونت علیه زنان، هنوز در ایران مبارزه با خشونت علیه زنان تثبیت نشده است. حادثه اسیدپاشی اصفهان مثال بسیار ملموسی برای اثبات این ادعا است. نظر شما در این مورد چیست؟
مساله خشونت یک مسأله بین‌المللی است. به خاطر دارم زمانی جمعی از بانوان ارومیه به دیدار رهبرمعظم انقلاب رفته بودند. ایشان در آن دیدار فرمودند: آنقدر که در خانواده به زن ظلم شده، جای دیگر ظلم نشده است.معظم له در جای دیگری خطاب به نمایندگان مجلس فرمودند: «قوانینی تصویب کنید که از زن در خانواده حمایت کند.»
این صحبت‌ها خود نشان دهنده وجود خشونت علیه زنان در جامعه است. اما در حال حاضر میزان خشونت علیه زنان با توجه به تحولات ناشی از تهاجم فرهنگی، ارتباطات، دهکده جهانی و... زنان ایرانی در سطحی از آگاهی قرار گرفتند که نه تنها خشونت را تحمل نمی‌کنند، بلکه به مقابله با آن برمی‌خیزند.
آیا تاکنون خشونت را تجربه کرده‌اید؟ چه در سطح اجتماعی و چه در سطح شخصی...
با خانم‌هایی که مورد خشونت واقع شدند ارتباطات گسترده‌ای داشتم؛ بویژه زنانی که همسران آنها درگیر مسأله اعتیاد بودند. یکی از تلخ‌ترین خاطراتم در حوزه خشونت علیه زنان، فوت مادر یکی از شاگردانم بود. گویا مرد خانه روزی برای تأمین خرج اعتیاد خود، چرخ خیاطی که آن مادر هزینه‌های زندگی را با آن تأمین می‌کرد، به سرقت می‌برد و این اقدام موجب درگیری فیزیکی بین زن و شوهر می‌شود. در نهایت مرد با وارد کردن ضربه‌ای به سر همسر، همسرش را به قتل می‌رساند. مانند این نمونه‌ها در جامعه وجود دارد و همان طور که گفتم در خانواده‌هایی که اعتیاد به مواد مخدر یا فقر در آنها وجود دارد، احتمال وقوع چنین حوادثی بیشتر است.
اما در مورد موضوع اسیدپاشی، قضیه کمی متفاوت است. به نظرم خشونت زنجیره‌ای علیه زنان یک عمل مردود است؛ اما باید به این نکته نیز توجه داشت که امثال این اتفاقات تنها در ایران رخ نمی‌دهد. در بسیاری از کشورهای جهان بحث خشونت یا حتی قتل زنجیره‌ای علیه زنان مطرح است. علت پررنگ شدن اخبار مربوط به این حوادث در ایران به‌دلیل تعصبات مذهبی موجود در فرهنگ ایرانیان است.
پس از تلاش‌هایتان در مجلس پنجم و تصویب قانون «محاسبه مهریه به نرخ روز»؛ به‌عنوان نماینده مجلس و مدافع حقوق زنان، راهکار یا راهکارهای شما برای پایان دادن به خشونت علیه زنان چیست؟
معتقدم در درجه اول رسانه‌ها نقش بسیار پررنگی در این زمینه دارند. رسانه ملی می‌تواند با انجام یک برنامه‌ریزی دقیق، ضمن ارتقای فرهنگ جامعه، نوع برخوردهای ناصحیحی که با زنان در گروه‌های مختلف اجتماعی می‌شود را نقد و در نهایت اصلاح کند.
راهکار دیگری که به از بین رفتن یا کاهش خشونت علیه زنان کمک می‌کند، وجود قوانین مترقی برای حمایت از زنان است. در برخی موارد شاهد حق خواهی زنان مضروب و طی کردن روند قضایی آنها بودم و خوشحالم که در ایران، قوانین مترقی و محکمی برای حمایت از زنان و خانواده‌ها وجود دارد.
نقش کمیسیون زنان و خانواده مجلس شورای اسلامی در کاهش خشونت علیه زنان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ایجاد کمیته‌ای برای شناسایی و بررسی آسیب‌ها و خشونت‌هایی که علیه زنان در جامعه جریان دارد، از جمله اقدامات صورت گرفته در کمیسیون زنان و خانواده مجلس شورای اسلامی بود. همچنین بررسی و بازنگری قوانین مربوط به حقوق زنان در جامعه و بررسی طرح «دادگاه ویژه بانوان» از دیگر مواردی است که کمیسیون روی آنها متمرکز شده است.
درباره «دادگاه ویژه بانوان» کمی بیشترتوضیح می‌دهید.
بارها شاهد این موضوع بوده‌ایم که خانمی برای انجام کارهای قضایی به دادگاه می‌رود و در آنجا دردسرهایی برایش ایجاد می‌شود. شاید به‌دلیل احساس شرم و حیا این مباحث تاکنون در سطح جامعه به طور شفاف بیان نشده باشد؛ اما کسانی مثل من این‌گونه اخبار را بسیار می‌شنوند. مجموع این عوامل باعث شد موضوع «دادگاه ویژه بانوان» مطرح شود و مورد بحث قرار بگیرد. این طرح نخستین بار با هدف حفظ حرمت زنان، حضور سازمان‌های غیردولتی و مردم نهاد در دادگاه‌ها برای حمایت از بانوان، ارائه مشاوره حقوقی به زنان و... مطرح شد، اما هنوز به‌دلیل اختلاف نظرهای موجود در کمیسیون، این طرح به طور رسمی ارائه نشده است.
وضعیت تبعیض جنسیتی حاکم بر جامعه را چطور ارزیابی می‌کنید؟ گمان می‌کنید در آینده این تبعیض‌ها کاهش پیدا می‌کند؟
با توجه به بالا رفتن میزان سواد زنان و آگاه‌تر شدن جامعه، حرکت جامعه در جهت از بین بردن خشونت علیه زنان را مثبت ارزیابی می‌کنم و احساس می‌کنم فرهنگ خانواده‌ها اندک اندک به سمت تغییر مثبت می‌رود. امروزه دیگر تفاوتی میان فرزندان دختر و پسر در یک خانواده مشاهده نمی‌شود و این نکته مهمی است.
و آیا امیدوار هستید که در آینده تبعیض‌های موجود در جامعه از بین برود؟
بله من همواره به آینده امید دارم. نکته‌ای که لازم می‌دانم اینجا به آن اشاره کنم، وجود یک جریان در کشور است که دیوار شیشه‌ای یا مانع پیش روی رشد و توسعه زنان را تقویت می‌کند. این دیوار شیشه‌ای در اندیشه برخی مردان جامعه ما وجود دارد و متأسفانه در بعضی موارد این باور روی خود بانوان نیز تأثیر می‌گذارد و اعتماد به نفس آنها را کم می‌کند. این دیوار باید شکسته شود.
نظرتان درباره مباحث رایج در مورد حجاب چیست؟
معتقدم حجاب یک قانون است که اکثریت مردم جمهوری اسلامی ایران به آن رأی دادند.
آیا این قانون مغایرتی با حقوق زنان ندارد؟
حجاب بخشی از دین ما است و نه تنها با حقوق زنان مغایرت ندارد، بلکه در بسیاری از موارد موجب پیشگیری از بروز آسیب‌های اجتماعی است. خانواده‌هایی که در آنها بی‌بند و باری وجود دارد، بسیار زود متلاشی می‌شوند و از بین می‌روند. بنابراین حجاب نوعی عامل پیشگیرنده است. نکته‌ای که در بحث حجاب باید به آن توجه شود، شیوه انتقال این مفهوم به جوانان است. نسل جوان زور را برنمی‌تابد و بهتر است از روش‌های اقناعی، فکری و فرهنگی برای ترویج حجاب استفاده شود.
در پایان اگر گمان می‌کنید نکته‌ای باقی مانده که به آن اشاره نشده است، بفرمایید.
در حال حاضر بسیاری از خانواده‌ها مشکلاتی دارند که نیازمند ارائه خدمات مشاوره‌ای است. همچنین تمامی استان‌های کشور با موضوع طلاق و فقر دست و پنجه نرم می‌کنند. معتقدم خانواده یک جامعه کوچک است و در صورتی که تغییر از خانواده‌ها شروع شود، بسیاری از مشکلات جامعه حل خواهد شد. کمیسیون زنان و خانواده به مسائل اقتصادی خانواده نگاه ویژه‌تری دارد. همچنین بررسی و پیگیری مشکلات و معضلات زنان و خانواده از دیگر مواردی است که در کمیسیون همواره به آن پرداخته می‌شود.
نظر شما