سلامت نیوز:چادرها در محلی كنار هم ردیف شده‌اند كه زمانی پارك محله بوده. محل بازی بچه‌ها و وقت‌گذرانی بزرگ‌ترها كنار رودخانه شهر، حالا شده محل زندگی كسانی كه خانه‌های‌شان دیگر جای زندگی نیست.
به گزارش سلامت نیوز، اعتماد نوشت: چهارماه پیش زلزله سرپل‌ذهاب را لرزاند و پای چادر و كانكس را به خیابان‌های شهر باز كرد. حالا چهار ماه می‌گذرد از آن شب پر هول؛ حالا آدم‌ها انگار عادت كرده‌اند به شرایط‌شان، به وعده‌های عملی نشده، به قول‌هایی كه از سر احساسات داده شد و تب احساسات كه خوابید، قول‌ها هم فراموش شد. حالا مردم كرمانشاه مانده‌اند و چادرها و كانكس‌هایی كه قرار بود اقامتگاه موقت‌شان باشد، اما...
«ما از سرویس بهداشتی عمومی پارك استفاده می‌كنیم، شما خودتان تصور كنید كه بهداشت خانم‌ها چه وضعیتی داره» اینجا سرپل‌ذهاب است. زن با نگاه خسته و صدای صبورش از سقط جنین‌ها می‌گوید و از زنان بارداری كه در شرایط نامناسبی در چادرها ماه‌های انتظارشان را سپری می‌كنند: «گفتن به زنان باردار كانكس میدن، خانم چادر كناری ما رفت كانكس بگیره گفتن اگه ٩-٨ ماهه باشی بهت كانكس میدیم، آمار سقط جنین تو این چند ماه از دستمون دراومده.» از پزشكانی می‌گوید كه تنها روزهای نخست پس از زلزله مرتب به آنها سر می‌زدند و وسایل بهداشتی كه مدتی است كه دیگر به دست آنها كه از مركز و ورودی شهر دورند، نمی‌رسد. از مشكلاتی می‌گوید كه زنان با آن درگیرند، عفونت‌های زنانه كه سوغات زندگی در چادر و شرایط سختی است كه ماه‌هاست با آن دست و پنجه نرم می‌كنند.
با مردان سرپل كه هم‌كلام می‌شوی، نگرانند؛ نگران روزهای گرمی كه در پیش است و چادرهایی كه از فروردین دیگر امكان زندگی در آنها نیست، مرد همسر باردارش را نشان می‌دهد و می‌گوید: «حرف ما این نیست كه به ما چادر یا كانكس بدهند، كانكس راه‌حل مشكل ما نیست. اینجا منطقه گرمسیری است، چند ماه بعد دیگر نمی‌شود در چادر و كانكس نفس كشید، همسر من باردار است، با این شرایط واقعا نگرانش هستم، چند نفر از همسایه‌ها سقط جنین داشتند، بعضی از خانم‌ها در همین چادر زایمان می‌كنند و جایی ندارند بروند، اینجا دچار عفونت می‌شوند و هزار مشكل دیگر برای‌شان پیش می‌آید. ما باید تا دیر نشده به وضعیت خانه‌های‌مان رسیدگی كنیم. وامی به ما بدهند كه بتوانیم خانه‌های‌مان را بازسازی كنیم.» زن دیگری كه در كنار تنها منبع آب روستا ظرف می‌شوید، می‌گوید: «ما كه خانه هم نداریم، مستاجریم، نه وام به ما می‌دهند نه كانكس، صاحبخانه هم پول پیش را به ما پس داده اما الان خانه‌ای در شهر نمانده كه اجاره كنیم. معلوم نیست تا كی در چادر ماندگاریم.» دستش را در هوا می‌چرخاند از سرویس بهداشتی عمومی تا شیری كه آب كم‌فشاری از آن بیرون می‌آید را نشان می‌دهد و می‌گوید: «اینجا هوا گرم بشه عفونت و كثیفی بیداد میكنه، آفتاب بزنه به این چادرها دیگه اینجا نمیشه نفس كشید.»
مشكلات و مسائل مناطق زلزله‌زده تنها به توزیع مواد غذایی و چادر و كانكس و... محدود نمی‌شود، زنان در این مناطق با مشكلات عدیده‌ای روبرو هستند، مشكلاتی كه شاید كمتر كسی به آن بپردازد. مسائلی كه این زنان در جایگاه مادر با آن روبرو هستند، نگرانی‌هایی كه برای كودكان‌شان دارند، آن هم در وضعیتی كه شاید تا حدودی از بحران دور شده باشد، اما هنوز شرایط نامناسبی برای زندگی است. مادرانه‌هایی كه در میان تمام دغدغه‌های ریز و درشت و مشكلات پررنگ این مناطق مجال بیان‌شان پیش نمی‌آید.
جمعیت امام علی(ع) چند سالی است كه در مناطق آسیب دیده و حاشیه نشین، در قالب طرح «مادرانه» به مشكلات مادرانی می‌پردازد كه در میان معضلات ریز و درشت زندگی در حاشیه، تمام نیازها و دردهای‌شان را فراموش می‌كنند و آنقدر مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرند كه خود نیز باور می‌كنند كه خواسته‌ای ندارند. این روزها این طرح به سراغ مادران كرمانشاه رفته؛ مادرانی كه در میان تمام دردهایی كه زلزله به جان شهر انداخته، صبور و آرام پا به پای مردان خانه ایستاده‌اند و گاهی فراموش‌شان شده كه زندگی در این شرایط چه مشكلاتی برای‌شان ایجاد می‌كند. در نشستی كه كارشناسان و اعضای فعال این جمعیت داشتند، مشكلات زنان در بحران‌هایی مثل زلزله مورد بررسی قرار گرفت. در این نشست زهرا رحیمی‌خامنه، مدیرعامل جمعیت امام علی(ع) با اشاره به اینكه بخش بزرگی از مشكلاتی كه زنان در بحران زلزله كرمانشاه با آن روبرو بودند مباحث بهداشتی، بارداری و زایمان، احساس ناامنی و انجام وظایف روزمره و مدیریت فرزندان در شرایط كاملا متفاوت بحرانی، سوء‌تغذیه و عدم امكان مطرح كردن نیازهای زنانه به دلیل شرایط اجتماعی و فرهنگی منطقه است، گفت: «بر اساس تحقیقات میزان اضطراب و افسردگی در این مناطق هم از لحاظ عمق و هم كمیت در بین زنان به نسبت مردان بیشتر بوده است؛ شاید به این دلیل كه مردان با تعاملات اجتماعی امكان برون‌ریزی احساسات‌شان را داشتند در حالی كه زنان از چنین امكانی بی‌بهره بودند.» در این نشست گزارشی هم از عملكرد جمعیت در مناطق زلزله‌زده كرمانشاه ارایه شد كه طبق این گزارش در ٣٠٠ روستای زلزله‌زده كه اعضای جمعیت در آن فعالیت و خدمات‌رسانی داشته‌اند، ٧٠٠ زن باردار شناسایی شدند. همچنین ٨٠٠ زن و كودك هم توسط پزشكان ویزیت شدند و ٨ میلیون دارو در این مناطق توسط این گروه توزیع شد.
دكتر حمید حدادی، روانشناس نیز در این نشست به طرح مسائل روان‌شناختی در مناطق زلزله‌زده پرداخت و گفت: «بزرگ‌ترین معضل زنان را مساله بارداری و اختلالات روانی ناشی از آن است؛ در جوامع توسعه‌یافته نیز بارداری دوران پرمخاطره‌ای برای زنان است و شایع‌ترین اختلالات روان‌شناختی بارداری طبق طبقه‌بندی سازمان بهداشت جهانی، اختلال افسردگی و پس از آن وسواس است. افسردگی قبل و بعد از زایمان در جهان شایع است. این اختلال هم پایه‌های فیزیولوژیك و نورولوژیك دارد و هم فاكتورهای اجتماعی و رویكردهای حمایتی در آن دخیل است. افسردگی زنان باردار در سه‌ماهه اول بارداری در جوامع توسعه‌یافته نیز دیده می‌شود ولی در جوامع توسعه‌نیافته این افسردگی به واسطه نگرانی از چگونگی به دنیا آوردن فرزند و نحوه پرورشش ادامه پیدا می‌كند.
مشكل بعدی زنان و كودكان در این مناطق بیش برانگیختگی یا PTSD است به طوری كه هر لحظه گوش به زنگ و منتظر وقوع زلزله‌ای دیگر هستند و محركاتی برای‌شان تداعی‌كننده حادثه است، مثل صدای پارس سگ یا صدای برخورد قطرات باران بر سقف كانكس. مساله دیگر «سوگواری» است كه در این مناطق به واسطه ساختار قومی و عشیره‌ای مرگ یك نفر منجر به سوگوار شدن یك طایفه یا عشیره می‌شود و در این بین نیاز به افراد متخصص است كه در این مناطق حضور یابند و در یكی از مراحل پنج‌گانه سوگ شامل عدم واقعیت، احساس گناه، سرزنش و تنبیه خویش به واسطه حس گناه و پرخاش و درماندگی كه در آن خطر اقدام به خودكشی به عنوان تنها راه باقی‌مانده برای فرد آسیب‌دیده مطرح می‌شود، مداخله كنند.» حدادی در حالی در مورد گذراندن مرحله سوگ سخن می‌گوید كه اخبار ناگواری در خصوص خودكشی در میان زلزله‌زدگان كرمانشاه در روزهای اخیر منتشر شده است؛ اخباری كه شاید در وهله نخست تنها خبر از شیوع افسردگی در میان زلزله‌زدگان داشته باشد، اما نشان از یك خلأ بزرگ هم دارد؛ عدم حضور نیروهای كارشناس بحران در این مناطق و انجام اقدامات كارشناسی لازم و تاثیرگذار در این مناطق، در اتفاقاتی كه در این مناطق می‌افتد، بی‌تاثیر نیست.
به گفته فعالان جمعیت امام علی(ع) كه از روزهای نخست زلزله در مناطق زلزله‌زده كرمانشاه حضور پیدا كردند، حفر چاه‌های كم‌عمق و بازی كودكان در محل انباشت فاضلاب‌ها به زودی و با رسیدن فصل گرما در منطقه گرمسیر سرپل‌ذهاب بحران بیماری‌های متعدد را همراه خواهد داشت و تهدیدی برای سلامت ساكنان است. مشكل دیگر، شكل‌گیری بدون برنامه‌ریزی كمپ‌ها در روزهای اولیه حادثه و ادامه یافتن اسكان در آن مناطق و تراكم بالای جمعیت در آن است كه مشكلات فراوانی را ازجمله نبود امنیت و رعایت حریم خصوصی برای افراد ایجاد كرده است.
نظر شما