سلامت نیوز-*بهروز بیرشک: در کشور ما برخلاف بسیاری از کشورها افراد هنگام استقبال از سال نو هیچ‌برنامه‌ریزی خاصی برای سپری کردن تعطیلات ندارند. زیباترین تغییرات در طبیعت رخ می‌دهد و شاید هیچ‌کشوری تجربه مشابه از نظر تغییرات در طبیعت را نداشته باشد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان، نبود برنامه‌ریزی خاص برای گذران تعطیلات سبب ایجاد مشکلات مختلف برای افراد می‌شود و آنها سال را با خستگی فراوان به پایان می‌رسانند و توان چندانی از نظر روحی برای آغاز سال جدید و فعالیت ندارند. در هر صورت پس از پایان تعطیلات زمان آغاز فعالیت و زندگی تازه است.

تعطیلات طولانی مشکل‌ساز است

بسیاری از کارشناسان میزان تعطیلات نوروز را طولانی می‌دانند. ایران جزو معدود کشورهایی با بیشترین میزان تعطیلات سال نو است. تعطیلات مردم را به میزان زیادی سرگرم کرده و همچنین آنها را از فضای روزمره کار در زندگی عادی به میزان زیادی دور می‌کند. چند مشکل اساسی وجود دارد که یکی از آنها کمبود لذت، شادی و جذابیت در محیط کار است. در واقع هیچ‌یک از افراد صبح با میل و رغبتی خاص به محل کار خود نمی روند تا کار خود را آغاز کنند. بنابراین جذابیت محیط کار و انگیزه در آن بسیار کم است. افراد مانند یک ماشین برخی اقدامات را انجام می‌دهند و ارتباط افراد با دیگران در محیط کار بسیار کم رنگ است. در مدارس نیز دانش‌آموزان با ذوق و شوق به مدرسه برنمی‌گردند و بازگشت به مدرسه برای آنها جذابیتی به‌همراه ندارد. در واقع دانش آموزان ترجیح نمی‌دهند تعطیلات به‌زودی تمام شود و به مدارس بازگردند و از بازگشت به مدارس خوشحال نیستند.

برنامه‌ریزی برای محیط کار و درس شادتر

مسئولان باید فضا، محیط و موقعیت را به‌گونه‌ای مدیریت کرده و شکل دهند تا مردم ارتباط و روحیه بهتری داشته باشند. متاسفانه در زمان تعطیلات به میزان قابل توجهی درگیر مشکلات وابسته به تعطیلات هستیم. بحث تامین هزینه‌ها از مشکلات مهم است. براساس آمار اقتصادی پیش از آغاز سال جدید شاهد افزایش قیمت قابل توجه در محصولات، هزینه هتل‌ها، ایاب و ذهاب و بلیت های هواپیما و ... هستیم. در واقع جای ارزانی روزبه‌روز گران‌تر می‌شوند و همکاری زیادی در میان مسئولان برای استفاده همگانی افراد جامعه از امکانات نوروزی وجود ندارد. اگر به آگهی‌های چاپ شده در روزنامه‌ها توجه کنید، هتل‌ها هزینه‌ها را به نسبت سال گذشته افزایش داده‌اند، در نتیجه یک خانواده دو، سه نفره قادر به مسافرت و از بین بردن خستگی یک‌ساله خود نیست. معاشرت‌ها و دید و بازدیدهای نوروزی نیز مساله دیگری است که گاهی برای آنها یکنواخت می‌شوند و با برنامه ریزی های مختلف باید آنها را از یکنواختی خارج کرد، زیرا اگر این دید و بازدید‌ها حالت یکنواخت به خود بگیرند، می‌توانند بسیار اذیت‌کننده شوند. دیدارهای نوروزی احتیاج به برنامه‌ریزی و ایجاد جذابیت بیشتر دارند. بسیاری از خانواده‌ها در طول سال به‌علت گرفتاری، کار و مشغله بسیار به دیدار دوستان و آشنایان خود نمی‌روند و سپس در عرض یک هفته، تمام این دید و بازدیدها را انجام می‌دهند. صله ارحام و ملاقات‌های خانوادگی امری بسیار پسندیده است، اما باید به‌گونه‌ای برنامه ریخت که افراد فامیل را در طول سال یک یا دو بار دید تا به ناچار در ایام نوروز در عرض یک روز به چندین خانه نرفت و اعضای فامیل را دو، سه باره ملاقات نکرد، زیرا برای اعضای خانواده ایجاد خستگی می‌کند. بنابراین پیشنهاد می‌شود بزرگ‌ترهای خانواده با برنامه ریزی مشخص کمی به معاشرت های فامیلی بپردازند و برای باقیمانده زمان خود نیز برنامه ریزی‌هایی انجام دهند تا خود، فرزندان و اطرافیان آنها از تعطیلات به قدر کفایت لذت ببرند.

تعطیلات خسته‌کننده و طولانی

از سوی دیگر دولت باید فکری برای کاهش میزان تعطیلات تابستانی داشته باشد، در هیچ‌کشوری مدارس به میزان کنونی تعطیل نیستند. در صورت وجود برنامه‌ریزی برای تعطیلات و مطالعه دقیق درباره آن می‌توان برنامه مشخص تر برای آن داشت و میزان خستگی و بی‌‌‌علاقگی را کاهش داد. تطبیق روحیه افراد با محل کار پس از تعطیلاتی طولانی یک مساله شخصی است. در کشور ما از نیمه دوم اسفند تا اواخر فروردین کارخانجات، موسسات و کارها منفعل باقی مانده و هیچ‌کس کار را جدی نمی‌گیرد. مدارس به هر بهانه‌ای تعطیل می‌شوند و ادارات به رغم آنکه تا 28 اسفند باید باز و مشغول به کار باشند یک هفته پیش از آغاز زمان تعطیلات، تعطیل هستند و هنگام بازگشت کارمندان برنامه ریزی جدی برای آنها وجود ندارد. بنابراین به میزان زیادی باید حس مسئولیت و مسئولیت‌پذیری را در افراد و با اجرای برنامه های خاص تقویت کرد. در اغلب موارد کارمندان پس از اتمام تعطیلات نوروز همچنان مسئولیت خود را جدی نمی‌گیرند و به فکر انجام دید و بازدیدهای نوروزی در محیط کار و میان همکاران خود هستند و کارهای ارباب‌رجوع را به تعویق می‌اندازند. اینگونه از مسائل ناشی از ضعف در برنامه‌ریزی و همچنین خصوصیات شخصی افراد است. مسئولان ادارات، موسسات و دانشگاه‌ها باید به مقدار بیشتر و مشخص‌تری برنامه‌ریزی کاری و درسی داشته باشند و به موقع کار خود را آغاز کرده و تمام کارمندان و دانشجویان را موظف به کار و فعالیت کنند. در این میان اگر فردی مساله را جدی نگرفت یا در این زمینه کوتاهی کرد برخورد محکم با او صورت بگیرد تا به درستی انجام وظیفه کند. در حال حاضر هیچ‌گونه برنامه و احساس مسئولیتی وجود ندارد، بنابراین به ارباب رجوع توجه جدی ندارند و درباره فعالیت جدی‌تر در محل کار و تحصیل تفکر نمی‌کنند و تنها به رفع مسئولیت و گذران ساعات کاری می‌اندیشند. این مسائل به‌نوعی سبب افت کارکرد در افراد جامعه می‌شود.

برنامه‌ریزی برای تعطیلاتی مفرح

در گام نخست باید برای تعطیلات خود برنامه‌ریزی داشته باشیم و علل نبود نشاط در جامعه را به‌دلیل پایان یافتن تعطیلات مشاهده کنیم. چرا دانش‌آموزان از یک روز تعطیل به میزان زیادی استقبال می‌کنند و این مساله تنها مختص دانش آموزان دبستانی یا دبیرستانی نیست و در تمام مراکز مانند دانشگاه‌ها، ادارات و ... مشاهده می‌شود؟ علت نبود جذابیت خاص در امور محوله به افراد در محل کار یا درس چیست و چرا برای افراد دائما وظایف یکنواختی به‌صورت انجام وظیفه وجود دارد؟ در بسیاری از کشورهای خارجی درباره این مسائل مطالعه و به این موضوع فکر شده که اساسا میزان معقول تعطیلات چقدر است تا همزمان با فعالیت و پویایی افراد آنها از تعطیلات خود نیز نهایت لذت را ببرند. در واقع تعطیلات در کشورهای دیگر برخلاف کشور ایران پشت سرهم نیست و تعطیلات سال نو یک یا دو روز است، اما در طول سال به مناسبت‌های مختلف تعطیلاتی را قرار داده‌اند و آخر هفته‌ای طولانی دارند. به‌عنوان مثال شنبه و یکشنبه هر هفته را تعطیل کرده‌اند و دوشنبه نیز در موقعیت‌هایی خاص و مواقعی معدود تعطیل می‌شود.

* روانشناس