می‌گویند، ایران از مرحله بحران آبی وارد ورشكستگی آبی شده است و هم‌اكنون در بطن فاجعه قرار دارد. سال‌هاست كارشناسان درباره این وضعیت هشدار داده‌اند اما گوش شنوایی برای آن وجود نداشته است. در این میان تهران، گوی سبقت را از استان‌های دیگر ربوده و در حال حاضر با 36سانتی‌متر نشست در سال، ركورددار فرونشست در جهان است.

دشت شهریار، ركورد دار فرونشست در تهران

سلامت نیوز: می‌گویند، ایران از مرحله بحران آبی وارد ورشكستگی آبی شده است و هم‌اكنون در بطن فاجعه قرار دارد. سال‌هاست كارشناسان درباره این وضعیت هشدار داده‌اند اما گوش شنوایی برای آن وجود نداشته است. در این میان تهران، گوی سبقت را از استان‌های دیگر ربوده و در حال حاضر با 36سانتی‌متر نشست در سال، ركورددار فرونشست در جهان است.

به گزارش سلامت نیوز، روزنامه قانون نوشت: در استان تشنه تهران نیز دشت شهریار با ثبت همین 36 سانتی‌متر فرونشست، رتبه نخست را در استان كسب كرده است. روزگاری شهریار با باغ‌های سرسبزش به نگین سبز تهران معروف بود اما با قطع حقابه شهریار از سدكرج، عدم اختصاص حقابه از سد طالقان و هجوم انبوه‌سازان، دیگر اثری از آن نگین سبز به‌چشم نمی‌خورد.

برداشت بی‌رویه آب در سال‌های اخیر، تمامی دشت‌های هشت‌گانه تهران را دشت ممنوعه كرده است. مرگ آبخوان‌ها همزمان با فرونشست زمین ایجاد می‌شود و در این زمان است كه استان تهران تمامی مخازن آب زیرزمینی را از دست می‌دهد.

سازمان‌های جهانی به‌همراه كارشناسان محیط‌زیست و مدیریت منابع آبی، بارها نسبت به‌ بحران آب در ایران هشدار داده‌اند اما گویا به‌گفته دكتر كردوانی، پدر علم كویرشناسی ایران:«كسی باور نمی‌كند، آب نیست».

براساس آمار یک مقام مسئول در وزارت نیرو،میزان فرونشست در دشت ورامین ۱۳سانتی‌متر ، در دشت ری ۲۵سانتی‌متر، در دشت تهران ۱۴سانتی‌متر و در دشت شهریار ۳۶سانتی‌متر ثبت شده است.

شهریار تشنه‌تر می‌شود

دشت شهریار ركورددار بالاترین میزان فرونشست در استان تهران است. این مساله از آنجا ناشی شد که حقابه این شهرستان از سد کرج قطع و شهر ناچار شد از منابع زیرزمینی برداشت کند که محدود و البته در حال پایان است. در کنار این مساله، پروژه‌های انبوه‌سازی بدون توجه به امکان تامین آب، باعث افزایش میزان مصرف شده است، مصرفی که حتی حالا نیز به سختی می‌توان منابع آن را تامین کرد. شهرستان شهریار با داشتن باغ‌های سرسبز و اراضی کشاورزی فراوان روزگاری به نگین سبز استان تهران معروف بود؛ این روزها با رشد بالای مهاجرت و هجوم انبوه‌سازان، دیگر خبری از این نگین سبز نیست.

50 سال گذشته سد کرج با هدف تامین آب شرب مردم تهران و مهار سیلاب‌های فصلی، احداث شد. در ابتدا شهرستان‌های همجوار مانند شهریار نیز از این سد حقابه‌ای داشتند اما با افزایش جمعیت در تهران و کرج، این حقابه قطع و قرار شد از سد طالقان به این شهرستان حقابه‌ای اختصاص داده شود. البته این هم به فراموشی سپرده شد.

 براساس آمار، چاه‌های آب موجود در شهریار جوابگوی جمعیت این شهرستان نیست زیرا تنها مصرف کننده آب این شهرستان مشترکان آبفا نیستند بلکه اراضی کشاورزی و باغ‌ها نیز از آب همین چاه‌ها برای کشاورزی استفاده می‌کنند.

به‌دلیل نبود مدیریت در شهرسازی و عدم اختصاص حقابه شهریار، تمامی استحصال آب از طریق چاه‌های آب صورت می‌گیرد که این مساله موجب افت سفره‌های زیرزمینی شده است. به‌عنوان مثال، درمنطقه‌ای از شهریار در سال 82 در سطح  120 متری، آب بوده اما اکنون به 140 متری رسیده است؛ یعنی  20 متر كاهش آب سفره‌های زیرزمینی داشتیم.   هشدار برای بسته ‌شدن آبخوان‌ها  درگذشته با اختصاص حقابه از سد کرج، سفره‌های زیرزمینی شهریار تغذیه می‌شدند اما با قطع حقابه سد کرج و نبود جایگزین، این سفره‌ها تغذیه نمی‌شوند. همچنین با ساخت و سازهای صورت گرفته در شهریار، ‌آب‌های فصلی روان در این شهرستان جذب زمین نمی‌شوند و به سمت رباط کریم می‌روند. تمامی این عوامل همه دست به دست یكدیگر داده‌اند که سفره‌های زیرزمینی تغذیه نشده و هر سال متراکم‌تر شوند.

خطری كه دشت شهریار را تهدید می‌كند، فرونشست و مسدودشدن آب‌خوان‌هاست. با افت فشار آب، با كوچك‌ترین تکان بر اثر زمین لرزه یا عوامل دیگری، زمین نشست می‌کند. هنگامی‌كه این اتفاق رخ دهد، تمامی آبخوان‌های شهریار را مسدود می‌کند. آن زمان حتی اگر آب سد کرج را نیز در دشت شهریار جاری کنیم، آب جذب نمی‌شود بلکه روان می‌شود.

به‌گفته كارشناسان، نگرانی‌ها بیشتر برای آیندگان است که با فرونشست زمین، بعد از آب شیرین به آب شور و بعد از آن هم به آب تلخ برسند که دیگر قابل مصرف نیست.

 هجوم انبوه سازان

درچند سال اخیر شاهد احداث پروژه‌های انبوه‌سازی بسیاری در شهرستان شهریار بوده‌ایم که این ساخت‌وساز بیش از میزان منابع آبی موجود در این شهرستان است. به عنوان مثال درفاز یک اندیشه، ویلاهای هزار متری وجود داشته‌اند كه اکنون به آپارتمان تبدیل شده‌اند. درمواردی حتی یک ویلا به 62 واحد تبدیل شده است.

جمعیتی كه به یك‌باره به شهرستان شهریار تحمیل شده، هیچ‌گاه با زیرساخت‌ها و منابع آبی آن تناسب نداشته است و به همین دلیل امروز شاهد بحران كم‌آبی در تمامی شهرهای این شهرستان هستیم.

به‌گفته كارشناسان، سطح سفره‌های زیرزمینی بسیار كاهش یافته است. این اتفاق موجب فرونشست زمین و در نهایت فرو ریختن جدار چاه‌ها و ورود رسوبات به پمپ‌های چاه آب و تخریب آن‌ها شده است. اراضی کشاورزی و باغات در چند سال اخیر در حال تخریب هستند و اینكه بیشتر این اراضی مستعد در نواحی قرار دارند كه فضاهای مسكونی در بستر آن‌ها شكل گرفته بر سرعت این تخریب می‌افزاید.

چاه‌های دایر و اراضی بایر

چاه‌های دایر در اراضی بایر، یكی از مشكلات مدیریت منابع آبی شهریار است. درحال حاضر بسیاری باغ‌ها و اراضی کشاورزی این شهرستان بایر شده‌اند اما هنوز چاه‌های آب این اراضی دایر است. از آنجا که حفر چاه آب طبق ضوابط اداری، قوانین و حریم مشخصی دارد و باید حریم چاه آب رعایت شود، این مساله موجب شده كه اداره آبفا برای حفر چاه‌های جدید با مشکل مواجه شود. از یك سو، چاه‌های موجود در شهرستان شهریار جوابگوی جمعیت فعلی نیست و از سوی دیگر ساخت پروژه‌های انبوه‌سازی و مسكن مهر در این شهرستان بر تعداد جمعیت افزوده است. كمبود چاه آب و افزایش جمعیت، مسئولان این شهرستان را در تامین آب با چالش‌های جدی مواجه كرده است. هر روز باتوجه به کاهش ذخایر آبی این مشكلات حادتر می‌شود. به‌نظر می‌رسد تنها راه‌حل این مشکل، استفاده بهینه از منابع آبی موجود است. یكی از این منابع، چاه‌های آب در اراضی بایر است. بررسی پروانه‌های چاه‌های آب موجود در شهرستان شهریار و ابطال چاه‌های اراضی بایر كه به‌دلیل بایر بودن اراضی كشاورزی بلا‌استفاده مانده است، می‌تواند تاثیر بسیاری در حل مشكل كم‌آبی این شهرستان داشته باشد.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha