سلامت نیوز : بیماری پارکینسون، یک اختلال مزمن است که در بخشی از مغز رخ میدهد. نام این بیماری از نام پزشکی گرفته شده است که آن را کشف نمود. این بیماری در محلی از مغز پدید می آید که محل هماهنگ نمودن حرکات عضلات قسمت های مختلف بدن است.

چه کسی به بیماری پارکینسون مبتلا میشود؟

این بیماری اساساً در افراد بالای ۵۰ سال مشاهده میشود و به ندرت افراد زیر ۵۰ سال به آن مبتلا میگردند. با افزایش سن، شیوع آن بیش تر میشود بگونه ای که در حال حاضر، از هر ۱۰۰۰ نفر که در دهه ی شصت زندگی خود هستند(بین شصت و هفتاد سالگی) ، ۵  نفر و از هر ۱۰۰۰ نفر که در دهه ی هشتاد زندگی هستند، ۲۰ نفر به این بیماری مبتلا می باشند. بیماری پارکینسون هم در زنان و هم در مردان دیده میشود. پارکینسون، یک بیماری ارثی نیست و هر کسی ممکن است به آن مبتلا شود. با این وجود، عوامل وراثتی و ژنتیکی در معدود افرادی که در سن زیر ۵۰ سال به آن دچار میشوند، اهمیت می یابد.

چه چیزی باعث پارکینسون میشود؟

وقتی که یک بخش بسیار کوچک در مغز انسان،به نام “جسم سیاه” دچار اختلال میشود، بیماری نمود پیدا می کند. کار این بخش این است که پیام های عصبی را از طریق نخاع به عضلات بدن می فرستد تا حرکات آن ها با یکدیگر هماهنگ شود. پیام های عصبی، توسط مواد شیمیایی که به ” هدایت کننده های عصبی” معروف هسند، منتقل میشوند و “دوپامین” یکی از این هدایت کننده های عصبی استکه توسط “جسم سیاه” در مغز ساخته میشود.

وقتی فردی به پارکینسون مبتلا میشود، مفهوم آن اینست که تعدادی از سلول های عصبی در “جسم سیاه” مغز وی از کار افتاده اند و یا مرده اند. علت این از کار افتادگی و یامرگ سلول های عصبی هنوز نا شناخته است .با گذشت زمان، سلول های بیش تری از کار می افتند و یا می میرند. با کم شدن سلول ها و نیز کم بودن مقدار دوپامین موجب میشود که انتقال پیام عصبی به عضلات به طور غیر طبیعی و به کندی انجام شود.

علائم بیماری پارکینسون چیست؟

همان طورکه گفته شد سلول های “جسم سیاه” در مغز و ماده دوپامین باعث میشوند که عضلات بدن ما، حرکتی نرم و هماهنگ داشته باشند . بنابراین با از بین رفتن آن ها سه علامت اساسی به تدریج در افراد مبتلا به پارکینسون ایجاد میشود:

کندی حرکات: برای مثال هنگام بلند شدن از روی صندلی، برخاستن از روی زمین و یا راه رفتن ممکن است به انرژی بیش تری نیاز داشته باشید. وقتی این حالت برای بار اول نمایان میشود، آن را اغلب با ” پیر شدن ” اشتباه میگیرند. با این حال بروز چنین حالتی دلیل بر پارکینسون نیست و باید علایم دیگر هم همراه آن باشد. در نهایت، شیوه راه رفتن نوعی “لخ و لخ” کردن است که پاها از سطح زمین بالا نمی آیند و شروع راه رفتن، توقف و چرخیدن برای فرد دشوار است.

خشکی عضلات: عضلات بدن سفت و سخت میشوند و انعطاف پذیری ندارند. سفتی عضلات باعث میشود که فعالیت های روزانه ی عادی دشوار شوند مثلاً بستن دکمه لباس به سختی انجام میشود. بازوها مانند گذشته، هنگام راه رفتن خم نمیشوند.

لرزش: لرزش در پارکینسون رایج است اما همیشه قابل مشاهده نیست. لرزش، در بیش تر موارد در انگشتان، شست دست، دست ها و بازو ها مشاهده میشود ولی دیگر بخش های بدن هم ممکن است این حالت را نشان دهند.

لرزش در زمان استراحت توجه را جلب می کند و در زمانی که فرد دچار نگرانی و تشویش می شود لرزش او نیز بیش تر می شود. هنگام استفاده از دست ها، مثلاً وقتی چیزی را بلند می کنند، لرزش کم می شود.

علایم پارکینسون به تدریج و به آرامی شدید تر میشوند. با این حال روند تشدید علایم در افراد مختلف متفاوت است. ممکن است سال ها طول بکشد تا پارکینسون آن قدر شدید شود که بر روی زندگی فرد تاثیر بگذارد. در ابتلا، یک سمت بدن علایم شدید تری دارد.

برخی از علایم به دلیل بروز مشکلاتی است که در سلول های مغز رخ می دهد و کنترل عضلات دچار اختلال می گردد.

این علایم عبارتند از:

کم شدن قابلیت نمایش حالات احساسی در چهره، مثل؛ لبخند زدن یا اخم کردن
حفظ تعادل و ژست بدن سخت می شود.
دشواری در نوشت( دست خط ریز تر می شود )
شیوه ی حرف زدن، کند و یکنواخت می گردد.
بلع غذا و قورت دادن لقمه ها با سختی انجام می شود و بزاق در دهان می ماند.
خشتگی و درد در اندام و بدن احساس می شود.
گروهی از علایم هم در عده ای از افراد، زمانی که بیماری وخیم میشود، مشاهده میشوند، این علایم عبارتند از:

یبوست
علایم مثانه ای و گاهی بی اختیاری ادرار
توهم(مشاهده چیز هایی که واقعی نیستند)
تعریق زیاد
اختلال جنسی
تغییر در حس بویایی
اختلال در خواب
افسردگی و اضطراب
پارکینسون چگونه تشخیص داده می شود؟

هیچ آزمایشی وجود ندارد که بتواند اثبات کند که فردی مبتلا به پارکینسون است. تشخیص بر اساس علایم رایج بیماری که در بالا به آن ها اشاره شد، انجام می شود. در مراحل ابتدایی بیماری که علایم بسیار خفیف هستند، پزشک به دشواری میتواند پارکینسون را تشخیص دهد. به تدریج و با گذشت زمان که علایم شدید تر می شوند، تشخیص واضح تر می گردد.

گاهی پارکینسون با بیماری های دیگر اشتباه می شود. این بیماری ها، علایمی مشابه پارکینسون دارند اما عامل به وجود آورنده آن ها متفاوت است. برای مثال گروهی از دارو ها عوارضی دارند که علایم آن ها شبیه به این بیماری است. بیماری های مغزی نادری هم هستند که علایم شبیه پارکینسون را از خود نشان می دهند.

به هر حال، پزشکان برای تشخیص نهایی، ارزیابی هایی را انجام می دهند.

و در آخر آیا پارکینسون موجب دمانس (زوال عقل) میشود؟

سلول های عصبی که در پارکینسون دچار اختلال میشوند در بخشی نیستند که تفکر در آن جا شکل می گیرند، پس دمانس در مراحل ابتدایی پارکینسون ایجاد نمی شود. با این وجود فردی که مبتلا به پارکینسون است، در خطر ابتلا به دمانس می باشد. در حدود نیمی از افرادی که دچار پارکینسون می شوند، در مراحلی از بیماری به دمانس هم مبتلا می شوند. باید گفت که پارکینسون به تنهایی موجب دمانس نمیشود و عوامل دیگری که به همراه آن با افزایش سن پدید می آیند میتوانند باعث دمانس شوند.