سلامت نیوز: رئیس دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی می گوید: تنها بیمارستان توانبخشی کشور یعنی بیمارستان رفیده، بیمار پشت نوبتی دارد و این نوبتها، چند ماه طول می کشد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا،محمد کمالی به تشریح وضعیت تنها بیمارستان توانبخشی کشور می پردازد، بیمارستانی که نتوانسته پذیرای تمام بیماران نیازمند به خدمات توانبخشی باشد.
او در این گفت و گو از خدمات توانبخشی مختص بیماران دچار سکته و ام.اس، نوبت های چند ماهه، میزان رو به رشد معلولیت و ناتوانی سالمندان، قوانین حمایت از معلولان، مساله و عوارض «افتادن» سالمندان، راه اندازی بیمارستانی برای ارائه خدمات سرپایی توانبخشی و کلینیک ویژه توانبخشی و کمبودهای حوزه توانبخشی، سخن می گوید.
او می گوید: بیمارستان رفیده با 100 تخت، تنها بیمارستان توانبخشی دولتی در کشور است که در وزارت بهداشت و بخش دولتی و در زیر مجموعه دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی فعالیت می کنند.
با هم مشروح این گفت و گو را می خوانیم.
* به جز بیمارستان رفیده، هلال احمر نیز در بیمارستان نورافشار تهران خدمات توانبخشی ارائه می کند، تفاوت بیمارستان توانبخشی رفیده با بیمارستان نورافشار هلال احمر چیست؟
کمالی: فعالیت بیمارستان رفیده از سال 93 شروع شد اما به طور رسمی فعالیت خود را از سال 94، آغاز کرد. این بیمارستان در حال حاضر، تنها بیمارستان توانبخشی کشور در بخش دولتی هست که مرکز آموزشی نیز هست. بیمارستان رفیده با بیمارستان نورافشار متفاوت است چرا که مدل ارائه خدمات، تجهیزات و بخش های بیمارستان رفیده با نورافشار فرق دارد. تمرکز ما در بیمارستان رفیده روی بیماران سکته مغزی، سکته قلبی، ام.اس، فلج مغزی یا بیماری سی پی (CP) و ضایعه نخاعی است که این خدمات تفاوت هایی را با بیمارستان نورافشار ایجاد کرده است.
* بیمارستان رفیده ظرفیت پذیرش چند بیمار دارد؟
کمالی: این بیمارستان 100 تخت دارد.
* 100 تخت برای حجم بیماران نیازمند به خدمات توانبخشی، کم نیست؟
کمالی: بله، کم است. بیمارستان رفیده، محیط کوچکی با 100 تخت است و به همین علت نوبت های چند ماهه نیز داریم. بخش های بیمارستانی و پزشکی کم کم از خدمات ارائه شده در بیمارستان رفیده، مطلع می شوند و درمی یابند که بخش توانبخشی خیلی خوب و با بهره وری بالا در بیمارستان رفیده وجود دارد. بنابراین دائما بیمارانشان را به این بیمارستان ارجاع می کنند و این مساله باعث شده است که متاسفانه نتوانیم پذیرای همه باشیم و به پشت نوبتی رسیده ایم.
یکی از ویژگی های اساسی که در بیمارستان توانبخشی رفیده وجود دارد کار تیمی است؛ کادر پزشکی در کنار کادر توانبخشی در این بیمارستان، تلاش می کند بهترین خدمات را به افراد دارای معلولیت و بیماران مزمن، ارائه دهد.
به هرحال طی دهه های اخیر، بیماری های مزمن در کشورهای اروپایی و آمریکا افزایش پیدا کرد و به نوعی ناتوانی ها گسترش یافت همزمان تعداد سالمندان افزایش پیدا کرده است. نیاز اساسی این قشر، خدمات توانبخشی است.
* برای ارائه خدمات توانبخشی به سالمندان، چه کمبودهایی داریم؟
کمالی: کمبودهای خیلی زیادی در این زمینه داریم. هر ساله هزینه بالایی به واسطه ارائه نشدن خدمات توانبخشی به سالمندان، ایجاد می شود. افراد قبل از سالمندی شاید در سال یک یا دو بار به سیستم پزشکی یا توانبخشی، مراجعه داشته باشد اما سن که از 60 سال می گذرد، تعداد دفعات مراجعه به مراکز پزشکی و توانبخشی به سرعت افزایش پیدا می کند. چنانکه هنگامی که به بالای 70 سال می رسیم، ممکن است فرد 10 تا 12 بار در سال به مراکز پزشکی و توانبخشی مراجعه کند.
56 درصد جمعیت بالای 80 سال به نوعی با ناتوانی رو به رو هستند. این ارقام نشان می دهند که هر چه سن بالا می رود ما با افزایش پدیده معلولیت و ناتوانی، رو به رو هستیم.
* چه میزان ناتوانی در سالمندان طبیعی است؟ نمی توان از میزان این ناتوانی ها کاست؟
کمالی: علت ناتوانی در سالمندان طبیعی است اما می توان میزان این گونه ناتوانی ها را کاهش داد این مساله به آموزش نیاز دارد. سازمان جهانی بهداشت، چند سال پیش، شعار «سالم پیر شدن چیز دیگری است» را برای نامگذاری سالش انتخاب کرد.
تاکید این شعار بر این بود که قبل از 60 سالگی باید آموزش های را بدهیم که چگونه پیر شویم. این مساله نشان دهنده آن است که سالمندی را می توان کنترل کرد. به طور مثال می توان از «افتادن» (سقوط) سالمندان پیشگیری کرد. به شرطی که تمرینات و آموزش های مناسبی برای سالمند وجود داشته باشد و اگر تدابیر ایمنی اندیشیده شود، می توان از آمار «افتادن» سالمندان کاست. با این تدابیر می توان سالانه از هزینه پروتزهایی که باید برای استخوان فمور (بلندترین استخوان بدن یا همان استخوان ران) گذاشته شود، کم کرد.
* آماری از موارد «افتادن» سالمندان یا هزینه های آن دارید؟
کمالی: در حال حاضر آماری از موارد «افتادن» سالمندان ندارم. اما هزینه هایی که «افتادن» سالمند به نظام سلامت کشور وارد می کند، بسیار بالا است.
* هزینه های «افتادن» سالمندان را بیمه پوشش می دهد؟
کمالی: بیمه هزینه های آن را پوشش نمی دهد. تعویض مفصل حدود 30 میلیون هزینه دارد البته می توان از وقوع بسیاری از این اتفاقات با آموزش، جلوگیری کرد.
* گفتید که بیمارستان رفیده به بیماران ام.اس خدمات رسانی می کند. کهریزک نیز گویا چنین بخشی دارد.
کمالی: بیمارستان رفیده دارای بخش بیماران ام.اس است. کهریزک مراقبت های بیمارستانی ارائه نمی دهد و فقط مرکز نگهداری است در حالی که ما در بیمارستان رفیده، مراقبت بیمارستانی داریم. فکر می کنم 40 نفر بیمار ام.اس در کهریزک نگهداری می شوند و شاید تعداد آنان الان بیشتر شده باشد؛ دقیق اطلاعی نداریم.
در بیمارستان رفیده، بیماران ام اس را درمان و ترخیص می کنیم و اگر نیاز باشد مجددا بیماران را بستری می کنیم و تلاش می کنیم تمام خدمات توانبخشی شامل فیزیوتراپی، کاردرمانی و احیانا گفتار درمانی برای آنان صورت بگیرد. همچنین وسایل کمک توانبخشی مورد نیاز بیماران را در اختیار آنان قرار می دهیم و می توانیم بگوییم تقریبا بخش موفقی است. به هر حال مدل خدمات توانبخششی بیمارستان رفیده با کهریزک متفاوت است. حتی بیمارانی که در بیمارستان رفیده بستری می شوند، متفاوت از کهریزک هستند. بیمارانی در بیمارستان رفیده بستری می شوند که امکان بهبودی برای آنها فراهم است.
* اغلب بیماران ام اس جوان هستند؟
کمالی: بله، بیماران ام.اس بیمارستان رفیده، جوان هستند و تعداد زنان نیز بیشتر از مردان است.
* آیا بیمارستان رفیده به عنوان تنها بیمارستان توانبخشی دولتی، برنامه ای برای گسترده تر شدن دارد؟ به طور مثال آیا شعبه دوم خواهد داشت یا اینکه تخت های بستری بیمارستان افزایش یابد تا کمبودها در حوزه نیاز به خدمات توانبخشی، حداقل در تهران برطرف شود؟
کمالی: مذاکراتی در این زمینه با وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی داشته ایم. متاسفانه طرح های جدید بیمارستانی در ایران به ویژه در تهران دیگر اجرایی نمی شود. وزیر بهداشت نیز در سخنان بازدید نوروزی امسال به ما گفت که می خواهد برنامه های توانبخشی را به سمت بخش خصوصی یا غیردولتی هدایت کند تا آنها در این زمینه سرمایه گذاری کنند.
با این وجود طرحی را ارائه دادیم تا بر اساس آن، الگوی بیمارستان رفیده در سایر دانشگاه های علوم پزشکی توسعه یابد و آنها با توجه به نیاز موجود در جامعه، یکی از بیمارستان هایشان را به مرکز ارائه خدمات توانبخشی تبدیل کنند.
دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی مانند سه دانشگاه علوم پزشکی دیگر تهران (شامل دانشگاه های علوم پزشکی ایران، تهران و شهید بهشتی) نیست که جمعیتی را در یک محدوده جغرافیایی تحت پوشش داشته باشد بلکه به همه خدمت می دهد. اکنون از سراسر کشور بیمار ارجاعی به بیمارستان رفیده وجود دارد و ما نیز خدمات خاص توانبخشی خود را به آنها ارائه می دهیم.
برای گسترش ارائه خدمات توانبخشی در حال اجرایی کردن دو طرح هستیم. نخست آنکه برای سایر دانشگاه ها، الگوسازی کنیم تا مانند بیمارستان رفیده، یک بیمارستان توانبخشی برای جمعیت های تحت پوشش خود ایجاد کنند و دومین کارمان کمک به توسعه خدمات توانبخشی در بخش خیریه و غیردولتی است.
* می خواهید به بخش خیریه مشاوره دهید که بیمارستان توانبخشی ایجاد کنند؟
کمالی: بله، در حال حاضر تعدادی از افراد خیر بیمارستانی در تهران ساخته اند و معاونت اجتماعی وزارت بهداشت در حال مذاکره با این خیران هستند تا در صورت توافق، آن بیمارستان مانند بیمارستان رفیده، خدمات توانبخشی ارائه دهد. بیمارستان آماده است اما سرگرم مذاکره هستیم.
* این بیمارستان کجا واقع شده است؟
کمالی: این بیمارستان در جنوب غرب تهران در منطقه امامزاده حسن واقع است. دو مرکز دیگر نیز در دست ساخت داریم. بیمارستان اخوان واقع در منیریه تهران با 9 هزار متر زیربنا در حال ساخت است که نمی توانیم آن را بیمارستان کنیم اما امیدواریم بتوانیم خدمات توانبخشی بیماران تحت حاد را آنجا به صورت سرپایی و روزانه ارائه دهیم.
* بیمارستان اخوان پس از ساخت، زیرمجموعه دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی خواهد بود؟
کمالی: بله، این بیمارستان زیرمجموعه ما است و امیدواریم سال آینده بهره برداری شود. این بیمارستان یک مجتمع خدمات توانبخشی و درمانی تحت حاد خواهد بود اما تخت بستری ندارد.
کلینیک توانبخشی دیگری هم از نوع کلینیک ویژه های وزارت بهداشت در یافت آباد در حال ساخت است که آن هم 40 درصد پیشرفت فیزیکی دارد. قرارداد تکمیل ساخت این کلینیک بسته شده است. امیدواریم در صورت تامین بودجه تا پایان امسال بتوانیم آن را هم بهره برداری کنیم. می خواهیم خدمات توانبخشی را گسترش دهیم اما ساخت بیمارستان دیگر در دستور کار نیست.
قسمت دوم این مصاحبه شنبه منتشر می شود.
رئیس دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی می گوید: تنها بیمارستان توانبخشی کشور یعنی بیمارستان رفیده، بیمار پشت نوبتی دارد و این نوبتها، چند ماه طول می کشد.
نظر شما