سلامت نیوز : یك عضو هیئت مدیره سازمان نظام پزشكی تهران گفت: میزان مرگ و میر مادران در برخی مناطق تحت پوشش خدمات مامایی طرح پزشك خانواده و نظام ارجاع به صفر رسیده است اما لازم است امكان ارجاع مستقیم بیمار از ماما به متخصص زنان در طرح پزشك خانواده فراهم شود.

 ناهید خداكرمی در اولین همایش "پزشك خانواده و نظام ارجاع، چالشها و چشم‌اندازها " با اشاره به ضرورت دسترسی مردم به خدمات بهداشتی درمانی مامایی، گفت: تغییرات فزاینده در شیوه زندگی نیاز به خدمات مامایی در سراسر جهان را بیشتر كرده است چرا كه نابرابری در دسترسی به خدمات بهداشتی درمانی تاثیر منفی بیشتری بر زندگی زنان و نوزادان می‌گذارد. به طوری كه مادرانی كه همسر بیكار دارند 7 برابر بیشتر در معرض مرگ قرار دارند و مرگ نوزادان متولد شده در مناطق محروم 6 برابر بیشتر است.

وی اعلام كرد: یكی از مهمترین برنامه‌های سیستم سلامت و بهداشت كشور در دهه اخیر را می‌توان پزشك خانواده نامید كه خوشبختانه به منظور دسترسی هرچه آسانتر روستاییان و شهرنشینان به خدمات بهداشتی و درمانی مامایی حضور ماما در تیم سلامت الزامی شده است.

خداكرمی گفت: حضور ماما در تیم سلامت به سرعت اثرات مثبت خود را به صورت ارتقای شاخصهای مرتبط با سلامت مادران و نوزادان بر جای گذارده است به طوری كه میزان مرگ و میز مادران در برخی از مناطق تحت پوشش خدمات مامایی تیم سلامت به صفر رسیده است كه این امر توجه ویژه نهادهای مرتبط را به اهمیت حضور ماما در تیم سلامت و تلاش در رفع مشكلات ساختاری، اجرایی و حرفه‌ای آنان می‌طلبد.

بنا به گفته عضو هیئت علمی مركز تحقیقات بهداشت باروری ناباروری دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی، 99 درصد زنان باردار از خدمات رایگان مامایی بهره مندند و تیم سلامت در بخش سلامت زنان و مادران باردار به شبكه‌ای از ماماها متصل است و در حال حاضر بیش از 200 تیم سلامت كه توسط ماماها هدایت می‌شود خدمات دوران بارداری را ارائه می‌كند.

وی همچنین گفت: خط اول ارتباط زنان با سیستم سلامت ماما است كه بسیاری از خدمات زنان و مامایی را ارائه می‌دهد و در صورت نیاز زنان به خدمات تخصصی پس از شناسایی خدمت مورد نظر بیمار را به مركز یا متخصص مربوطه ارجاع می‌كند.

خداكرمی تصریح كرد: افزایش نرخ باروری، بالا رفتن سن ازدواج و به موازات آن بارداری در سنین بالاتر و درگیر شدن مادر باردار با بیماری‌های زمینه‌ای، موفقیت در درمان ناباروری، افزایش میزان مداخلات در پروسه بارداری و زایمان و افزایش به روش سزارین، تفاوتهای منطقه‌ای و اجتماعی و فرهنگی، ارتباط با سایر جوامع و انتقال بیماری‌‌های ناشی از رفتارهای پرخطر و دیگر مسائل بالینی مرتبط با سلامت زنان مسائلی است كه در ارائه خدمات مامایی در تیم سلامت طرح پزشك خانواده و نظام ارجاع باید مد نظر قرار گیرد.

وی با اشاره به برخی از مهمترین چالش‌های پیش روی ماماهایی كه در طرح پزشك خانواده مشاركت دارند، اظهارداشت: عدم امكان ارجاع مستقیم از ماما به متخصص زنان كه گاهی سبب بروز عوارض جبران ناپذیری به بیماران و بالاخص مادران باردار در برخی استانها شده است.

وی گفت: نداشتن امنیت شغلی، حقوق ناچیز و نامتناسب با حجم ارائه خدمات، مشكل ایاب و ذهاب آنان و فقدان امكان اقامت در منطقه‌، ارائه خدمات خارج از حیطه وظایف نظیر دارویاری و پرستاری و حتی در برخی موارد دستیاری پزشك تیم سبب شده است تا نه تنها كیفیت خدمات ارائه شده به مددجویان تحت تاثیر قرار گیرد، بلكه باعث نارضایتی شغلی در بین ماماها شده است.

عضو هیئت مدیره سازمان نظام پزشكی تهران بزرگ در ادامه با تاكید بر ضرورت حفظ استقلال حرفه‌ای ماما در طرح پزشك خانواده و نظام ارجاع‌، پیشنهاد كرد: در زمان اجرای طرح در شهرها منطبق با شرح وظایف مصوب مامایی و آیین نامه تاسیس مراكز مشاوره و خدمات مامایی، خدمات تیم سلامت در بخش سلامت زنان به طور عمده و با حفظ استقلال حرفه‌ای به ماما واگذار شود و عقد قرارداد مستقیم بیمه‌‌گذار با ماماهای دارای دفتر كار و مراكز مشاوره‌ای مورد توجه قرار گیرد.

وی افزود: پیشنهاد می‌شود تا جهت آسایش خاطر و امنیت ماماها تیم سلامت، اقامت داوطلبانه و دوره‌ای یا مداوم آنان در حوزه خدمتی مد نظر قرار گیرد. ضمن آنكه حضور شبانه روزی ماماهای داوطلب در محل به نفع بیمه‌شدگان نیز خواهد بود زیرا در موارد اورژانس مامایی، مداخلات به موقع ماما سبب كاهش عوارض و مرگ و میر مادران و نوزادان خواهد شد.

خداكرمی ارتقای علمی و كیفی مامای شاغل در تیم سلامت و تسهیل در كسب مدارج بالاتر دانشگاهی، افزایش میزان حقوق، تبلیغات مثبت رسانه‌ای و معرفی توانایی‌ ماماها، تعرفه گذاری خدمات با الگو گرفتن از سیستم‌های موفق سلامت در جهان، انجام ارزشیابی و اعتبار بخشی خدمات مامایی توسط كارشناسان مرتبط با رشته و بازنگری دوسالانه بسته‌های خدمتی منطبق بر استانداردهای موجود را از مهمترین اقداماتی دانست كه توجه و بكارگیری آنها می‌تواند باعث رشد سلامت زنان و كودكان جامعه و نیز رضایت ماماها از فعالیت در طرح پزشكی خانواده و نظام ارجاع شود.