آب، مایه حیاتی است كه این روزها در ایران بسیار كمیاب شده و به همین دلیل خشكسالی بیش از 90 درصد مساحت كشور را در برگرفته است اما باور اینكه كم‌آبی روزی دامن‌گیر استان‌های پرآبی مانند گیلان و مازندران شود، برای بسیاری از ایرانیان سخت و البته غیر قابل تصور بود.

تراژدی آب درسرزمین باران

سلامت نیوز: چاه‌های غیرمجاز آفت مازندران در بحث كم‌آبی است. در گذشته شالیزارها با رودخانه‌ها و آب‌بندان‌ها مشروب می‌شدند اما در چند سال اخیر از چاه‌های غیرمجاز و آب‌های زیرزمینی مشروب می‌شوند

به گزارش سلامت نیوز به نقل ازقانون ، آب، مایه حیاتی است كه این روزها در ایران بسیار كمیاب شده و به همین دلیل خشكسالی بیش از 90 درصد مساحت كشور را در برگرفته است اما باور اینكه كم‌آبی روزی دامن‌گیر استان‌های پرآبی مانند گیلان و مازندران شود، برای بسیاری از ایرانیان سخت و البته غیر قابل تصور بود. شاید جالب باشد بدانید، بحران آبی به گیلان و مازندران نیز رسیده است. براساس آمار هم‌اکنون استان‌های گیلان و مازندران به‌دلیل كاهش میزان بارندگی با تنش آبی مواجه هستند.

آماری كه نشان‌دهنده عمق فاجعه بحران آب و خشكسالی در ایران است. آماری كه یادآور این مساله است كه ایران از مرحله بحران آبی عبور كرده و به ورشكستگی آبی رسیده است. هنگامی‌كه پرآب‌ترین سرزمین‌های ایران نیز طمع كم‌آبی را چشیده‌اند، باید برای مدیریت منابع آبی كشور تدبیری اندیشید .

عطش شالیزارهای مازندرانی‌ها

شالیزار‌های مازنی‌ها تشنه هستند و عطش آن‌ها هر روز بیشتر می‌شود. براساس پیش‌بینی‌ها، تابستان امسال، خشكسالی میهمان مازندرانی‌ها خواهد شد. جهاد كشاورزی استان نیز به برنجكاران مازنی اعلام كرده است در كاشت برنج محتاط باشند و حتی هشدار داده كه امكان كاشت برنج در شرق این استان وجود ندارد. مدیرعامل شرکت آبفای شهری مازندران نیز گفته است:« هم اکنون 21 شهر این خطه شمال کشور به دلیل کاهش میزان بارندگی با تنش آبی مواجه هستند».

چاه‌های غیرمجاز؛ آفت مازندران

استان‌های پرآبی كه با خشكسالی دست و پنجه نرم می‌كنند، دل هر ایرانی را به‌درد می‌آورد. سهیل اولادزاد فعال محیط زیست مازندرانی به «قانون» با تاكید بر اینكه از آمارهای كم‌آبی و خشكسالی این استان متعجب نشده است، می‌گوید:« این مساله اتفاقی بود كه بسیاری از كارشناسان آن را پیش‌بینی كرده بودند. مدیریت اشتباه، فشارهای بسیاری بر توان اكولوژیك این سرزمین وارد كرده است.

به‌جرات می‌توان گفت،چاه‌های غیرمجاز آفت مازندران در بحث كم‌آبی است. در گذشته شالیزارها با رودخانه‌ها و آب‌بندان‌ها مشروب می‌شدند اما در چند سال اخیر از چاه‌های غیرمجاز و آب‌های زیرزمینی مشروب می‌شوند. بسیاری از كشاورزان به‌وسیله این چاه‌های غیرمجاز كشت دوباره برنج را انجام می‌دهند. كشت دوباره مقوله بسیار خطرناكی است كه می‌تواند فاجعه‌ای را برای استان‌های شمالی رقم بزند؛ متاسفانه كشت دوباره، توسط جهاد كشاورزی همچنان درحال ترویج است».

شالیزارهایی كه ویلا و باغ شدند

اولادزاد درباره كاهش نزولات جوی می‌گوید:« یكی از مواردی كه بر آب استان و كشت برنج تاثیر مستقیمی دارد، بارش برف است كه سال گذشته بسیار كاهش یافته است».

جولان دلالان ویلاسازی در مازندران یكی دیگر از مشكلات این استان است. شالیزارهایی كه یكی پس از دیگری به ویلا یا باغ تبدیل می‌شوند. اولادزاد در این‌باره می‌گوید:« در گذشته قیمت برنج‌به یك باره كاهش یافت و این مساله موجب به راه افتادن موج تغییركاربری شالیزارها در مازندران شد. بسیاری از شالیزارها به باغ یا ویلا تغییر كاربری دادند. پرونده چاه‌های غیرمجاز نیز به همین مساله مرتبط است. باغ‌هایی كه ایجاد شدند و برای آبیاری آن‌ها چاه‌های غیرمجاز حفر شدند و این مساله شروع داستان بحران آبی مازندران بود. هیچگونه نظارتی از سمت مسئولان در این‌باره صورت نمی‌گیرد و آمار چاه‌های غیرمجاز مازندران سر به فلك كشیده است. این مساله حتی به حفاری چاه‌های با عمق 40 متر نیز منجر شده است؛ چاه‌های عمیقی كه سفره‌های زیرزمینی را تهی می‌كنند. حفر چاه آب قوانین ویژه‌ای دارد ومهم‌ترین آن، بحث حریم است. به‌عنوان نمونه حریم چاه‌های آب 100 متر است اما شاهد حفر چاه در حریم 10 متری نیز هستیم. متاسفانه از یك سو مدیریت اشتباه و از سوی دیگر عدم نظارت، بحران آبی را برای مازندران رقم زده است. مساله‌ای كه می‌توان با استفاده از شیوه‌های صحیح و اصولی آن را حل كرد».

خشكسالی در سرزمین باران

گیلان از دیرباز به سرزمین باران معروف بوده است اما در سرزمین باران كشاورزان برای كشت برنج با مشكل كمبود آب مواجه شده‌اند. برنجی كه محصول راهبردی در كشور محسوب می‌شود. باتوجه به ممنوعیت كشت برنج در كشور به‌ جز استان‌های گیلان و مازندران،كم‌آبی می‌تواند تولید برنج ایرانی را با بحران مواجه كند.

تهمینه شمشادی، فعال محیط زیست گیلانی به «قانون» درباره مشكلات كم‌آبی این استان می‌گوید:«گیلان، قطب كشاورزی كشور است و اقتصاد این استان وابستگی شدیدی به كشاورزی دارد. كشاورزی و آب ارتباط تنگاتنگی با معیشت مردم گیلان دارد. اگر آب نباشد، كشاورزی نیست و آن زمان معیشت مردم با مشكلاتی مواجه می‌شود. آمارهایی درباره كم‌آبی گیلان منتشر می‌شود اما نكته قابل توجه اینجاست كه هنوز تبعات كم‌آبی را لمس نكرده‌ایم و گیلانی‌ها متوجه خشكسالی و بحران آب نشده‌اند».

تكرار اشتباه اصفهان در گیلان

شمشادی با اشاره به اینكه سال گذشته پاییز و زمستان خوبی نداشتیم و با كاهش شدید نزولات جوی مواجه بودیم، ادامه می‌دهد:« رشت پرباران‌ترین شهر استان و كشور است اما هم‌اكنون وضعیت مطلوبی در بحث بارندگی ندارد. البته بحث تغییر اقلیم و خشكسالی در كشور مطرح است اما اینكه مساله كم‌آبی به گیلان رسیده، نشان‌دهنده مدیریت اشتباه در منابع آبی است. چند سال دیگر خشكسالی گریبان گیلان را خواهد گرفت. مساله‌ای كه درحال حاضر با افزایش مهاجرت به بحران می‌رسد. تغییركاربری اراضی كشاورزی و باغی به مسكونی، آفت این روزهای گیلان است. استانی كه امكانات و ظرفیت‌های آن پاسخگوی جمعیت دو میلیون و پانصد هزار نفری آن نیست، چگونه می‌تواند پذیرای مهاجران از دیگر استان‌ها باشد؟ به‌اعتقاد من اتفاقی كه در استان‌هایی مانند مركزی و اصفهان رخ داده، در حال تكرار در گیلان است.

شنیده‌ها حاكی از آن است كه توسعه استان در راستای صنعتی شدن است. صنایع آب‌بر را مستقر كنند و در نتیجه توهم آبی به‌وجود آورند؛ آن زمان شاهد مهاجرت بی‌رویه مردم دیگر استان‌ها برای دستیابی به امكانات و اشتغال خواهیم بود؛ این‌درحالی است كه اقلیم گیلان اجازه استقرار بسیاری از صنایع را نمی‌دهد و ممنوعیت استقرار بسیاری از صنایع در این استان وجود دارد. صنایع، اكوسیستم شكننده گیلان را نابود می‌كنند. به‌ همین دلیل كشاورزی و گردشگری صنایعی هستند كه بالقوه زیرساخت‌های آن در استان وجود دارد و باید در این راستا برنامه‌ریزی، سرمایه‌گذاری و فرهنگ‌سازی انجام شود».

تنش آبی در ایران

«بحران تامین آب» براساس آمار مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری، یکی از سه چالش پیش‌روی ایران در سال 96 بوده است. طبق استاندارهای جهانی، هر کشوری که بیش از 40 درصد منابع آب تجدید شونده را استفاده کند، وارد بحران آب می‌شود؛ در حالی که ایران حدود 72 درصد از منابع آب تجدید شونده خود را مورد استفاده قرار داده است. در قوانین و برنامه چهارم و پنجم توسعه، حکم شده که وزارت نیرو باید میزان آب از دست رفته در آب‌های زیرزمینی را تا حداکثر 25 درصد احیا كندو بازگرداند اما عزم و اراده‌ای برای احیای منابع آبی در این وزارتخانه وجود ندارد.

نیمی از ایران روی خط خشکسالی قرار گرفته است؛ به همین دلیل بیش از 50 درصد مساحت و 37 میلیون نفر از جمعیت کشور در معرض تنش آبی قرار دارند. به‌گزارش ناسا، ایران سه دهه خشكسالی شدید را پیش‌رو دارد. براساس آمار سازمان محیط زیست، سالانه بیش از 90درصد از منابع آبی كشور مصرف می‌شود كه از این میزان تنها 40درصد جایگزین خواهد شد.همچنین ایران توانست در سال گذشته، رکورد کاهش بارندگی را در 50 سال اخیر بشکند .

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha