سلامت نیوز:برای ریشه‌کن کردن گیاه مهاجم سنبل آبی از کشاورزان، شهروندان، نیروی انتظامی و حتی زندانیان کمک خواسته شده است سنبل آبی از دهه 90 مهمان ناخوانده تالاب‌ها و پهنه‌های آبی گیلان است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری، اولین بار رشد گسترده آن در تالاب عینک رشت بود که توسط گروه‌های محیط زیستی شناسایی و با آن مبارزه شد. از این رو اطلاع‌رسانی زیادی در خصوص آن انجام شد و بسیاری از گروه‌های مردمی برای پاک‌سازی کامل تالاب عینک از سنبل آبی تلاش کردند.

در سال‌های اخیر عده‌ای بدون اطلاع از آثار سوء این گیاه زیبا ولی مضر برای محیط‌زیست، آن را آزادانه در محیط شهر به فروش می‌رساندند و حتی برخی آن را پرورش داده و عده‌ای دیگر آن را به عنوان گل آپارتمانی نگهداری می‌کردند.

در آن ایام فعالان محیط‌زیست نسبت به گسترش این گیاه در مناطق دیگر هم هشدار می‌دادند؛ موضوعی که بعد از دو سال به وقوع پیوسته و اکنون در بسیاری از مناطق تالابی نظیر چمخاله، رودسر، سیاهکل، تالاب انزلی و... دیده می‌شود. به تازگی سازمان حفاظت محیط‌زیست گیلان برای مبارزه با این گونه مهاجم ورود کرده و در پی از بین بردن آن است.


خرید دستگاه برای جمع‌آوری سنبل آبی

مدیر کل اداره حفاظت محیط‌زیست گیلان با بیان این‌که گیاه سنبل آبی 15سال دیگر مهمان ما در تالاب‌ها و محیط‌های آبی خواهد بود، بیان کرد: این گیاه مهاجم در سال ۹۱ در گیلان مشاهده شد و از سال ۹۴ برای نابودی و ریشه‌کن کردن آن اقدام شده است.

«قربانعلی محمدپور» گفت: در سال 95-94 حدود 400 هکتار از پهنه‌های آبی ما درگیر سنبل آبی بودند. در سال 96 هم 80 هکتار و امسال نیز 74 هکتار از مناطق به طور کامل با این گیاه مهاجم درگیر هستند. 34 هکتار از این مناطق در لنگرود، چمخاله و سیاهکل و 40 هکتار بعدی هم در تالاب انزلی و عینک و دیگر مناطق آبی رشت را درگیر کرده است. از این رو اقدامات لازم برای پاک‌سازی این محیط از وجود این گیاه در حال انجام است.
وی اضافه کرد: با اقدامات دادستانی، کمک سازمان زندان‌ها و نیروی انتظامی برای به کارگیری زندانیان در حال جمع‌آوری سنبل آبی در تالاب عینک هستیم. همچنین یک دستگاه پایش از کانادا برای جمع‌آوری این نوع گیاه خریداری شده تا مناطق آلوده را پاک‌سازی کنیم.

به گفته این مسئول، گیلان تا 15 سال دیگر درگیر این گیاه مهاجم است. ضرورت دارد مردمی که این گیاه را در مناطق آبی می‌بینند، آن را گزارش یا با کندن آن با کمک کارشناسان محیط‌زیست نسبت به دفن بهداشتی آن اقدام کنند. مدیرکل اداره کل حفاظت محیط‌زیست گیلان افزود: دفن بهداشتی آن در عمق زمین و به وسیله آهک انجام می‌گیرد. وی همچنین در خصوص مشارکت گروه‌های محیط‌زیستی در این زمینه بیان کرد: از آنان نیز کمک خواهیم گرفت و می‌خواهیم تا آموزش‌های لازم را به مردم ارائه دهند، اما در برخی مناطق به دلیل عمق زیاد آب نمی‌‌توان به وسیله نیروهای مردمی آنجا را پاک‌سازی کرد و باید به وسیله دستگاه جمع‌آوری شود.
محمدپور اضافه کرد: تلاش ما ریشه‌کن کردن این گیاه است و از همه کشاورزان و دیگر شهروندان تقاضا می‌کنیم در صورت مشاهده این گیاه مراتب را به محیط‌زیست گزارش کنند. وی در مورد بودجه این پروژه هم گفت: منابع بودجه از استانداری و سازمان مدیریت و برنامه‌‌ریزی تامین خواهد شد.


گسترش سنبل آبی در مناطق مختلف گیلان

در ادامه یک فعال محیط‌زیست گفت: برخلاف آنچه تصور عموم است، پدیده گیاه سنبل آبی از سال 82  در گیلان شناسایی شده و اولین بار موسسه تحقیقات برنج کشور بر روی آن آزمایش انجام داده بود تا سم‌هایی که موجب نابودی این گیاه می‌شود را آزمایش کند که بی‌نتیجه بود. مشارکت‌های مردمی که در تالاب عینک داشتیم و اطلاع‌رسانی‌هایی که انجام گرفت، موجب همکاری پدافند غیرعامل استان در تالاب عینک شد.
«طواف زاده» در مورد گسترش سنبل آبی در تالاب‌های استان بیان کرد: اکنون این گیاه در اغلب تالاب‌های گیلان همچون تالاب انزلی، چمخاله، سواحل رودسر و حتی مناطق مرکزی ایران وجود دارد. قطعا گسترش آن توسط انسان بوده و لازم است که در این زمینه اطلاع‌رسانی شود. در حال حاضر فروش آن از نظر مصوبات پدافند غیرعامل، جرم است.

وی ادامه داد: در ماجرای پاک‌سازی تالاب عینک، محیط‌زیست همکاری نداشت و با تالاش گروه‌های محیط‌زیستی تالاب پاک‌سازی شد. 
این فعال محیط‌زیست در مورد آثار بیماری‌زای این گیاه گفت: برخی از منابع از سرطان‌زا بودن این گیاه خبر می‌دهند، اما پشه مالاریا معمولا در نزدیکی این گیاه زندگی می‌کند که بسیار برای انسان خطرناک است.


سنبل آبی چیست؟

سنبل آبی، گیاهی آبزی بومی آمریکای جنوبی است که اولین بار در تالاب عینک رشت مشاهده شد. این گیاه به وسیله دم برگ‌هایی که تغییر شکل یافته‌اند و به شکل اسفنجی در آمده‌اند، می‌تواند روی سطح آب شناور بماند و همانند توت فرنگی تکثیر می‌شود. سنبل آبی گل‌های آبی‌رنگ شبیه گل‌های سنبل پیازی تولید می‌کند.با توجه به سرعت بالای تکثیر این گیاه در کوچک‌‌ترین محیط آبی، به عنوان گونه‌ای مهاجم و خطرناک شناخته می‌شود و با گسترش سریع در اکوسیستم، حیات گونه‌های مختلف جانوری را از بین می‌برد. سنبل آبی قدرت بالایی در پالایش محیط اطراف خود دارد و فلزاتی سنگین مثل جیوه و سرب که از طریق فاضلاب کارخانه‌های صنعتی به آب‌ها وارد می‌شوند را به خود جذب کند. از این‌ رو تجمع سنبل آبی در محیط به‌ شدت خطرناک بوده و می‌تواند عامل مهمی برای بروز بیماری‌هایی از جمله انواع سرطان باشد.