سلامت نیوز:پیشبینیهای شرکت کنترل کیفیت هوای تهران از پایداری جوی برای امروز، شنبه 19آبان در تهران خبر میدهد. این پیشبینی به معنای افزایش میزان آلودگی در هوای پایتخت بوده و اینکه اگر باد و باران نیاید احتمال دارد که میانگین شاخص آلودگی هوای تهران وارد مرحله ناسالم برای گروههای حساس شود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از صبح نو، دوم سال که هوا خنک شده و بعد به سرما میرسد در صورت نبودن ناپایداریهای جوی یا همان باد و باران میتواند تبدیل به روزهای خاکستری برای زندگی در شهرها شود. در سالهای اخیر هموطنان بسیاری در تهران و نیز کلانشهرهای بزرگ و صنعتی همچون مشهد، اراک، اصفهان، تبریز، اهواز و... شاهد روزهای آلودهای بودهاند که گاهی حتی از مرز هشدار نیز گذشته و به درجه خطرناک برای همه شهروندان رسیده است.
آلودگی هوا معضل هرساله شهرهای بزرگ کشور است؛ مشکلی که خسارتهای میلیاردی را به سلامت هممیهنان وارد میکند و البته برنامه مدون و اجرایی نیز برای آن وجود ندارد. اگر برنامههایی هم وجود داشته باشد ناهماهنگی بین بخشهای متولی موجب شده تا اثرات مثبت این برنامهها برای شهروندان قابل لمس نباشد. این در حالی است که سازمان محیطزیست بهعنوان اصلیترین نهاد مسوول و متولی مقابله با آلودگی هوا و اجرای برنامههای احتمالی وظیفه دارد.
از سوی دیگر بررسیهای صورت گرفته در تهران نشان میدهد که بیش از 80درصد علت آلودگی هوا در تهران به وسایل نقلیه از جمله کامیونها، اتوبوسها، خودروهای شخصی و عمومی و موتورسیکلتها مربوط میشود. البته با توجه به بزرگی عدد و میزان آلایندگی وسایل نقلیه همه توجهات به سوی خودروها و موتورسیکلتها جلب میشود که البته درست است اما نباید از سهم 20درصدی منابع آلاینده ساکن نیز غافل شد؛ صنایع، پالایشگاهها، کارخانهها و کارگاهها و حتی منازل نیز در آلودگی هوا سهم دارند که تلاش برای کاهش میزان آلایندگی آنها میتواند افزایش کیفیت هوا در شهرها را به دنبال داشته باشد.
غرب استان تهران یکی از محدودههایی است که به دلیل تجمع صنایع ظرفیت زیادی برای تولید آلودگی هوا دارد. این در حالی است که افزایش جمعیت در یک دهه گذشته و نیز تداخل شدید بافتهای مسکونی و صنعتی در غرب تهران و بهخصوص منطقه21 تهران که همجوار با استان البرز است مشکلات و بیماریهای بسیاری را برای شهروندان ساکن در این محدوده رقم زده است. اگرچه آلودگی هوای این مناطق بهسرعت در تمام شهر و حتی استان پراکنده میشود.
شهرستان شهریار که در غرب استان تهران قرار گرفته 1329کیلومتر وسعت دارد. حدود 9درصد از جمعیت استان تهران در این شهرستان زندگی میکنند. این نکته زمانی جالبتر میشود که بدانیم هماکنون بیش از 1200واحد صنعتی فعال در این شهرستان وجود دارد که خطرات زیستمحیطی و آلودگی هوای بسیاری را تولید میکنند. بسیاری از واحدهای صنعتی در سراسر کشور از گازوئیل و مازوت استفاده میکنند که از دلایل اصلی تولید آلودگی و بهخصوص دوده هستند. دوده نیز نقش اصلی در افزایش مقدار ذرات معلق را ایفا میکند.
آقای نقی علیوند، رییس شورای اسلامی شهر قدس در گفتوگویی که با «فارس» داشته درباره آلایندگی صنایع در غرب استان تهران گفته است: آلایندگی برخی از شرکتهای صنعتی در قدس تهدیدی بزرگ برای محیطزیست است. نقی علیوند در ادامه با اشاره به اینکه در حال حاضر پسماند و پسآب شرکت نفت پارس سلامت زیستمحیطی قدس را مورد تهدید قرار داده است، تأکید کرد: لازم است اقدامات اساسی در این زمینه صورت گیرد. وی با تأکید بر اینکه برخی از شرکتهای صنعتی از گازها و مواد شیمیایی خطرناک استفاده میکنند، خاطرنشان کرد: این عوامل موجب آلایندگی هوا و محیطزیست میشوند.
سهم اندک ولی بزرگ
در بررسی جزئیات سهم 20درصدی منابع آلاینده ثابت میتوان اطلاعات بیشتری را کسب کرد. براساس جدیدترین آمار ارائه شده از سوی شرکت کنترل کیفیت هوا، نیروگاهها، پالایشگاهها و صنایع 27درصد آلودگی مربوط به منابع آلاینده ثابت را تولید میکنند. بقیه آلودگی هم از سوی گرمایش خانگی و تجاری و پایانهها تولید میشود. به عبارت دیگر نظارت جدی از سوی سازمان محیطزیست بر صنایع فعال در اطراف شهرهای بزرگ و سنجش میزان گازهای خروجی یا نصب فیلترهای اجباری بر روی اگزوزهای خروجی گازها میتواند درصد زیادی از آلودگی هوای شهرها را کم کند؛ اقدامی که چندی قبل نیز از سوی آقای کیومرث کلانتری، مدیرکل حفاظت محیطزیست استان تهران نیز مورد تأکید قرار گرفت. آنطور که وی گفته است: بخش زیادی از آلودگی هوای تهران بهدلیل شرایط اقلیمی و آب و هوایی است چرا که تهران از شمال و شرق در محاصره ارتفاعات است. سال گذشته متأسفانه از ابتدای آبانماه وارونگی دما آغاز شد. امسال با توجه به اقدامات مفید انجام شده در راستای کاهش آلودگی هوا پیشبینی میکنم شرایط آلودگی هوا طی شش ماه دوم امسال بدتر از سال گذشته نباشد.
وی همچنین درباره تغییر سوخت مورد نیاز صنایع در استان تهران نیز گفته است: در حال حاضر ۱۴۴۲واحد صنعتی در استان تهران گازسوز شدهاند و روند گازسوز شدن واحدهای صنعتی باید ادامه پیدا کند. امیدوارم با توجه به هماهنگیهای شکلگرفته بین دستگاههای مختلف بتوانیم امسال آلودگی هوا را بهتر از هر سال دیگری کنترل کنیم.
برجها راه هوا را بستهاند؟
در سالهای اخیر بارها برای زیر سؤال بردن عملکرد مدیریت جهادی شهر تهران برای کاستن از میزان آلودگی هوا، ساخت بلندمرتبهها در منطقه22 تهران که در سمت شمال غربی تهران و مسیر بادهای غربی - شرقی است، مطرح شده است. کارشناسان بسیاری با استناد به شواهد علمی اعتقاد دارند که این برجها نمیتوانند هیچ تأثیری در جریان باد داشته باشند. در فیلمی هم که سایت شرکت کنترل کیفیت هوای تهران منتشر کرده به خوبی به این مسأله پرداخته شده است. در این فیلم گفته شده است که اتمسفر شهری ارتفاع چندصد متری در وسعت 760کیلومتر مربع برای تهران جرم و انرژی نهفته بسیاری دارد و هیچ ساختمانی نمیتواند شرایط حاکم بر آن را تغییر دهد. تغییرات دمایی روی سرعت باد تأثیر اصلی را دارد. این نتیجه مطالعاتی است که سالها قبل سازمان هواشناسی کشور و شرکت کنترل کیفیت هوا انجام دادهاند. سرعت باد در فصل زمستان حتی در ارتفاع 5500متری هم گاهی به شدت کاهش یافته و به حدود 10گره رسیده است. بر این اساس اگر هر طبقه ساختمان سه متر ارتفاع داشته باشد برای یک ساختمان 30طبقه شاهد ارتفاع 90متری خواهیم بود که در مقایسه با ارتفاع 5500متری جریان باد اثرگذاری جدی نخواهد داشت. به عبارت دیگر علت اصلی آلودگی هوا را باید در جاهای دیگر جستوجو کرد.
دیزلیها را فراموش نکنیم
خودروهایی که با سوخت گازوئیل کار میکنند و به عبارتی دیزلیاند در کشور ما یکی از اصلیترین منابع آلودگی هوا به حساب میآیند. هزاران دستگاه اتوبوس شهری فرسوده در همین تهران و دیگر شهرها مشغول به جابهجایی مسافر در شهرها هستند. دولت موظف است سالانه حدود چهار هزار میلیارد تومان برای حملونقل عمومی در شهرها هزینه کند اما این اتفاق نمیافتد. از سوی دیگر معمولاً اتوبوسهایی که دیگر موفق به دریافت معاینه فنی برای تردد در جادههای کشور نمیشوند در شهرها تبدیل به سرویس ادارات و ارگانها میشوند. این در حالی است که هزاران دستگاه کامیون دیزلی با سیستم احتراق و عمر بیش از 30سال در کشور فعالیت میکنند که تقریباً هیچ یک از آنها فیلتر دوده ندارند. همه این موارد را در نظر بگیرید و از این موضوع هم با خبر شوید که در حال حاضر دنیا به سمت خودروهای دیزلی بدون دوده میرود. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی در سال2016، آلودگی هوا در فضای باز عامل 4.7میلیون مرگومیر زودرس در سطح جهان بوده و طبق آمار ائتلاف اقلیم و هوای پاک (CCAC)، کربن سیاه (BC) مهمترین عامل آلودگی هوا و مرگومیر زودرس جهانی است. کربن سیاه ناشی از احتراق سوخت دیزل یکی از اجزای اصلی ذرات معلق ریز (PPM2.5) بوده که توسط آژانس بینالمللی تحقیقات سرطان (IARC، 2012) بهعنوان ماده سرطانزای کلاسیک برای انسان طبقهبندیشده است. تخمین زده میشود، یکپنجم از انتشارات انسانس از کربن سیاه در بخش حملونقل و بیش از 90درصد از وسایل نقلیه دیزلی منتشر میشود.
آنطور که خانم سولماز احدی، کارشناس واحد پایش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران گفته است: با رشد سریع استفاده و تولید خودروهای دیزلی در سراسر جهان، از سال1970 میزان مصرف سوخت دیزل هشت برابر افزایشیافته و سوخت دیزل بیش از 40درصد مصرف انرژی جهانی حملونقل را به خود اختصاص داده است؛ بهگونهای که در حال حاضر حدوداً 90درصد کامیونهای سنگین و بیش از 75درصد اتوبوسها در سراسر جهان از سوخت دیزل استفاده میکنند. طی سال2010، موتورهای دیزل قدیمی، 88درصد از میزان انتشار کربن سیاه ناشی از بخش حملونقل جادهای را به خود اختصاص دادهاند. با توجه به سهم گسترده تکنولوژی قدیمی موتورهای دیزلی و با عنایت به طبقهبندی انتشارات سوخت دیزل در کلاسیک سرطانزایی، نگرانی جهانی در خصوص این سوخت بیشتر شد. وی همچنین گفته است: گسترش سیاستهای کاهش آلودگی ناشی از سوخت دیزل، افزایش تدوین استانداردهای سختگیرانهتر برای انتشار آلایندگی از اگزوز خودروهای دیزلی را در کشورهای مختلف جهان به دنبال داشت که دستیابی به این حدود مجاز جز با نصب فیلتر دوده دیزل (DPF) امکانپذیر نخواهد بود. به گفته احدی موتورهای مجهز به فیلتر دوده دیزل، «موتورهای بدون دوده» معادل یا بهتر از تکنولوژی یورو 6 برای خودروهای دیزل سنگین و یورو b5 برای وسایل نقلیه سبک، قادر به کاهش کربن سیاه تا 99درصد نسبت به موتورهای قدیمی است.
آلودگی هوا سلامت انسانها را نشانه گرفته است
آلودگی هوا بهطور مستقیم سلامت انسانها را نشانه میگیرد. تجربه وقوع آلودگی هوا بهخصوص در نیمه دوم سالهای گذشته نشان میدهد که در روزهای آلوده تعداد مراجعان بیماریهای قلبی و ریوی به مراکز درمانی به طور قابل ملاحظهای افزایش یافته است.
این در حالی است که نتایج منتشره در آخرین شماره نشریه اروپایی قلب در آگوست2018 که به بررسی اثرات آلودگی هوا بر بروز بیماریهای قلبی و عروقی پرداخته، نشان میدهد آلودگی هوا منجر به بیماریهای قلبی وعروقی میشود. در این مطالعه پروفسور توماس مونزل، مدیر کاردولوژی در بخش قلب و عروق مرکز پزشکی دانشگاه جوهان گوتنبرگ (JGU)، مکانیسمهای مربوط به آسیبهای عروقی ناشی از آلودگی هوا را به همراه سایر محققان انگلیسی و آمریکایی بررسی کردند. ذرات معلق در بروز این بیماریها نقش برجستهای دارند. این ذرات هم سایز ویروس بوده و به راحتی پس از استنشاق از طریق ریه وارد جریان خون میشوند و باعث التهابات موضعی میشوند. در نهایت نیز عامل بروز آترواسکلروز بیشتر (کلسیفیکسیون عروقی) شده و در نتیجه منجر به بیماریهای قلبی عروقی مانند آنفارکتوس میوکارد، آنفارکتوس حاد قلب، نارسایی قلبی و آریتمی قلبی میشوند.
نظر شما