سلامت نیوز: بندر کنگ، بندری زیبا در کنار ساحل نیلگون خلیج فارس یکی از شهرستان‌های زیبای استان هرمزگان و از توابع بندر لنگه است. معماری اصیل ، فرهنگ غنی، قدمت تاریخی و جاذبه‌های فراوان گردشگری از آن بندری منحصر به‌ فرد ساخته است. 58 هکتار از بافت تاریخی کنگ سال 81 در فهرست آثار ملی ثبت شده است و مقدمات ثبت جهانی این شهر در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز در حال انجام است.اما همه این زیبایی‌ها، آن چیزی نیست که بندر کنگ را سر زبان‌ها انداخته است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از همدلی ،ساحل این بندر اسطوره‌ای فقط محل تلاقی آب و خاک، موج و سنگ، تلاطم و شن نیست، بلکه در کنار همه این زیبایی‌ها و ویژگی‌های ارزشمند، بندر کنگ همچون دیگر شهرهای ساحلی با معضل زباله روبه‌روست و زباله این شهر زیبا را تسخیر و قرق کرده است. معضلی که علاوه بر تهدید سلامتی مردم و مخدوش کردن چهره زیبای این شهر، محیط زیست را هم به ورطه نابودی می کشاند.
بندر کنگ به دلیل قدمت طولانی‌اش که آن را شهر دریانوردان دیرین می‌نامند و همچنین مناظر زیبا و آثار تاریخی و گردشگری فراوان همواره مورد توجه گردشگران خارجی و داخلی بوده است. اما این گردشگری به جای آنکه عامل رشد و توانمند‌سازی جامعه محلی کنگ باشد، علاوه بر آن که چهره نازیبایی به آن بخشیده، عامل تخریب منابع طبیعی و تهدید سلامتی مردم منطقه نیز شده است.

به گواه مردم بومی، بندر کنگ به نفرین منابع دچار شده و منابع گردشگری آن عامل تهدید محیط زیست‌اش شده است. یکی از اهالی این بندر دو فاکتور گردشگران و فقر فرهنگی برخی از مردم بومی را عامل انباشت زباله در سواحل این بندر می‌داند.
«ستار زارعی» به همدلی گفت: در اواخر پاییز و فصل زمستان که هوای اغلب مناطق گردشگری کشور از جمله شمال کشور سرد است،گردشگران سواحل جنوبی کشور از جمله بندر کنگ را مقصد گردشگری خود انتخاب می‌کنند، اما بسیاری از گردشگران برای این شهر ارمغانی به غیر از زباله و تخریب محیط زیست ندارند.

زارعی فقر شدید فرهنگی، ناآشنایی بخشی از گردشگران، مسافران و مردم با قوانین و آداب احترام به طبیعت و محیط زیست از یک سو و ‌مدیریت نادرست جمع‌آوری، تفکیک، بازیافت و دفن زباله توسط نهادهای متولی را از دلایل غرق شدن این بندر زیبا در زیر خروارها زباله دانست.
وی افزود: متاسفانه مسئولان شهری نیز در زمینه فرهنگ سازی به مردم و گردشگران بسیار ناتوان عمل کردند و بیش از آن که به فکر حفظ و نگهداری منابع زیست محیطی این منطقه باشند بیشتر انرژی خود را بر مسائلی متمرکز می‌کنند که از لحاظ اهمیت در اولویت نیستند. وی افزود: این سهل انگاری و در اولویت نبودن محیط زیست این منطقه از سوی مسئولان، روز به روز این منطقه زیبای گردشگری را به یک فاجعه زیست محیطی با ابعاد وسیع‌تر و ‌درمان‌ناپذیر نزدیک‌تر می‌کند.

این فعال زیست محیطی بومی با بیان این که در شهری که چشمان مردم به زشتی زباله ها عادت کند، به بقیه زشتی ها نیز عادت می کند، از مسولان و متولیان امر درخواست کرد که توپ بی‌فرهنگی را فقط در زمین شهروندان نیندازند. وی ادامه داد: شاید یکی از دلایل نبود فرهنگ شهروندی، نداشتن اهرم برخوردی و تنبیهی با افرادی باشد که عامل افزایش تولید زباله ها و انباشت آن در سواحل هستند. ضمن این که قبل از اهرم‌ فشار تنبیهی نباید نقش فرهنگ‌سازی را نادیده بگیریم. بدون شک مردمی که با آگاهی از محیط زیست محافظت می‌کنند تاثیر گزارتر از افرادی هستند که با قدرت زور و اجبار این کار را انجام می‌دهند.

یک فعال زیست محیطی نیز، رهاسازی زباله در بخش وسیعی از طبیعت و ساحل این بندر را که زیستگاه‌های جانوران آبزی را نیز آلوده می‌کند، بزرگترین مشکل زیست محیطی این بندر دانست. وی افزود: رها سازی زباله ها در محیط های پیرامون سواحل دریایی به جز آلوده کردن محیط زیست زندگی انسان‌ها بخش وسیعی از زیستگاه‌های جانوران آبزی را نیز آلوده کرده و ادامه زندگی آنان را در معرض خطر قرار داده است.
به گفته « حسین براتیان » ، با گشت و گذار در اغلب سواحل ایران از جمله ساحل بندر کنگ می‌توان گفت که زباله‌های رها شده در برخی نقاط به بخشی از طبیعت تبدیل شده است. وی افزود: باید با ساخت و ارائه الگوهای فرهنگی مردم را نسبت به آسیب‌های ناشی از ریختن زباله در طبیعت آگاه کرد.
این کارشناس محیط زیست خاطرنشان کرد: پروسه بازیافت و بازگشت به طبیعت در مورد بسیاری از زباله‌ها سال‌ها به طول می‌انجامد و این مواد باعث آلودگی و آسیب به محیط زیست می‌شوند. شیشه و قوطی‌های فلزی و به‌ویژه آلومینیومی صدها سال روی زمین باقی می‌مانند. کیسه‌ها و ظروف پلاستیکی ، امروزه عامل بزرگترین مشکلات زیست محیطی هستند. پلاستیک غیر قابل تجزیه است و کیسه‌های نایلونی به طور متوسط 500 سال در محیط باقی می‌مانند.

وی به تاثیر منفی کیسه های پلاستیکی در حیات موجودات دریایی اشاره کرد و افزود: کیسه‌های پلاستیکی همراه باد همه جا پخش می‌شوند و بیشتر آنها سر از دریا درآورده یا با بلعیده شدن توسط جانداران سبب مرگ آنها می‌شوند.حتی اگر پلاستیک و نایلون موجود در زباله سوزانده شود، اسید کلریدریک تولید می‌شود که باعث آلودگی هوا و آسیب رساندن به انسان و دیگر موجودات می‌شود.
براتیان با تاکید بر اینکه نمی‌توان فقط منبع بروز چنین نارسایی‌ را مردم دانست و همواره انگشت اتهام را به سمت مردم نشانه گرفت، افزود: دستگاه‌های مسئول در هر استان می‌توانند در جمع‌آوری، امحا و بازیافت زباله‌ها نقش موثری داشته باشند. رهاسازی زباله‌ها در نزدیکی مخازن غذایی و آب شرب می‌تواند شیوع بیماری‌های عفونی، نابودی طبیعت و تغییر اکوسیستم را در پی داشته باشد که تغییر اکوسیستم ضمن اینکه چرخه و تعادل اکوسیستم منطقه را به هم می‌زند، می‌تواند در شیوع تعداد مشخصی از بیماری‌های غیرواگیر نیز موثر باشد.

این کارشناس محیط‌زیست درباره وضعیت سواحل کشور ادامه داد: در شرایط کنونی سازمان محیط‌زیست نمی‌تواند در زمینه رسیدگی به وضعیت سواحل کشور اقدامات مناسب و در خوری انجام دهد، چون این معضل نیاز به عزم جدی و همگانی دارد.
وی افزود: سازمان محیط‌زیست با توجه به امکاناتی و توانایی که در اختیار دارد، توانایی حفظ سواحل کشور را ندارد. چون بخش زیادی از سواحل در اختیار دستگاه‌های دیگر است که در زمینه زیست محیطی نه تنها هیچ اقدام مناسبی انجام نمی‌دهند، بلکه حتی در شرایطی که اقدامات زیست محیطی با منافع آنان در تعارض باشد، مانع از این فعالیت‌ها می‌شوند.

براتیان در ادامه گفت: تخلیه زباله در آب‌های ساحلی بنادر نه تنها زیست‌بوم‌های آبی را در معرض تهدید جدی قرار می دهد، بلکه از جنبه گردشگری نیز می‌تواند خسارات هنگفتی را بر این بخش وارد کند و ضررهای جبران ناپذیری را بر اقتصاد کشور تحمیل نماید. این مسئله خصوصا در مورد بندر کنگ که جاذبه‌های فراوانی دارد و از قابلیت بسیار بالایی برای جلب گردشگران خارجی بر خوردار است، بسیار حائز اهمیت است.
افزایش امکانات دسترسی آسان به مناطق گردشگری جنوب کشور و حضور سالانه میلیون‌ها گردشگر به این خطه بدون شک مخاطرات زیست محیطی زیادی را به همراه دارد، شکی نیست اگر زباله سواحل جنوبی کشور را به حال خود رها کنیم، وضعیت بدتر خواهد شد و این امر جدا از مسائل زیست‌محیطی در سطح ملی و تاثیر بر گردشگری منطقه، بر وضعیت سلامت مردم ساحل‌نشین نیز اثر می‌گذارد.

اینکه فرهنگسازی‌ برای تولیدکمتر زباله، جمع‌آوری آن، رها نکردن در طبیعت و مسئولیت‌پذیر بودن در مقابل زباله‌های تولیدی امری غیر قابل انکار است، جای بحث ندارد، اما به‌نظر می‌رسد سپردن سواحل به‌دست پیمانکاران متعهد، بازکردن جایی برای پرداخت مالیات زباله، تولید کمتر زباله، جمع‌آوری سریع و مدرن آن و تبدیل زباله‌ها به انرژی ، موضوعاتی است که باید در دستورکار مردم و مسئولان باشد تا زیبایی از سواحل نیلگون خلیج فارس رخت برنبندد.