سلامت نیوز: رابطه انسان و محیط‌زیست، عمری به درازای تاریخ حیات بشری دارد. انسان اولیه، بدون موهبت‌های طبیعی نه می‌توانست به زندگی خود ادامه دهد و نه می‌توانست پله‌های ترقی و تمدن را پشت سر بگذارد. توازن و پایداری طبیعت، یک اصل بدیهی است و تنها ورود عوامل برون‌زا و مداخله‌گر در عرصه طبیعت می‌تواند این توازن و تعادل زیست‌محیطی را به هم بزند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه صبح نو، بدون شک هیچ‌کس دوست ندارد از شهر خودش به شهری دیگر مهاجرت کند، مهاجرت همیشه از سر ناچاری است و به هم خوردن جمعیت یک شهر از نظر انسانی تأثیر نامطلوبی بر کل استان و کشور خواهد گذاشت. سال‌هاست که پدیده شوم
گرد وغبار در برخی از استان‌های ایران پیامدهای منفی زیادی از جمله بیماری‌های تنفسی، تعطیلی ادارات و همچنین افزایش مهاجرت به شهرهای دیگر را به‌دنبال داشته است. از بین رفتن مراتع، دامداری را در استان‌هایی مانند سیستان‌و‌بلوچستان، ایلام، خوزستان، آذربایجان‌غربی و کرمانشاه با ضرر و زیان همراه کرده و همین دلیل هم باعث شده تا براساس آمارهای غیررسمی روند مهاجرت مردم این استان‌ها به استان‌های همجوار و تهران افزایش یابد. پدیده گردوغبار آثار سویی در سلامت افراد مانند مرگ‌ومیر، بیماری‌هایی نظیر برونشیت مزمن، آسم و عفونت‌های تنفسی خفیف در کودکان را به همراه دارد.
زنگ خطر
مهاجرت ناشی از پدیده گردوغبار از دهه‌های گذشته در استان‌های مختلف کشورمان با دلایل مختلف اما با محوریت خشکسالی وجود داشته است. زنگ خطر مهاجرت ناشی از این موضوع باید برای مسوولان جدی گرفته شود چراکه عوارض این اتفاق در مرکز کشور به خوبی قابل لمس است. با توجه به آثار مخرب بهداشتی، اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی گردوغبار در مناطق تحت نفوذ، می‌توان این بحران را به‌مثابه یک تهدید بالقوه برای امنیت زیست‌محیطی و ملی ایران تلقی کرد.
در ایران، منشأ اصلی ریزگرد، کویرها و باتلاق‌های در حال خشک شدن عراق است که خاک و شن‌های آن از طریق باد شمال به ایران می‌آید. دلیل اصلی خشک شدن زمین‌های عراق، آبگیری سدهایی چون سد آتاتورک در کشور ترکیه است. به عبارتی آب رودخانه‌های دجله و فرات به‌واسطه سدسازی‌های ترکیه کم شده و دشت بین‌النهرین رطوبت خود را از دست داده و به منبعی برای تولید گردوغبار تبدیل شده‌است. بهره‌کشی بی‌رویه از منابع طبیعی و مدیریت نامناسب و یکسونگرانه براین منابع باعث شده ایران امروز درگیر معضلاتی چون خشکسالی، سیلاب و گردوغبار باشد و به از دست رفتن ۹۰درصد تالاب‌های کشور بیانجامد.
طی چند دهه اخیر بین کشور عراق و ترکیه کشمکش فراوانی بر سر به دست آوردن منابع آب وجود دارد که باعث شد ترکیه با ساختن چندین سد به روی رود دجله باعث کاهش شدید آب این رودخانه شود. همچنین دولت عراق در زمان صدام با کانال‌کشی و انتقال آب رود دجله باعث شد آب رود دجله به شدت کاهش و در نتیجه این کاهش تعدادی از تالاب‌های منطقه دچار آسیب و خشکی شود و بیابان‌های عراق رشد فراوانی کنند. از سوی دیگر کشور عربستان که در رؤیای تبدیل شدن به بزرگترین صادرکننده گندم جهان بود شروع به استخراج آب‌های فسیلی از عمق 1000 متری زمین کند که پس از مدتی با تمام شدن منابع آب این رؤیا ناتمام ماند اما تأثیر بدی در سفره‌های آب زیرزمینی داشت که خود عامل افزایش بیابان بود. همچنین توقف چندساله عملیات مالچ‌پاشی باعث شده با کمترین وزش باد که متأسفانه جهت آن همیشه از سمت عراق به ایران است غبار بزرگی بلند شود که امروزه حتی تا نواحی مرکزی ایران هم می‌رسد.
تبعات جانی و مالی
آقای علی کرد، نماینده مردم خاش سیستان و بلوچستان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به تبعات گردوغبار در افزایش مهاجرت می‌گوید: پدیده و گردوغبار سال‌هاست که مردم شهرهای ایران از جمله مردم سیستان‌و‌بلوچستان را مورد آزار و اذیت قرار می‌دهد. این پدیده تبعات زیاد جانی و مالی برای مردم دارد. عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با اشاره به منبع و منشأ ریزگردها از مرزهای کشورهای عراق، افغانستان، پاکستان و دیگر کشورها می‌افزاید: بر اساس خشکسالی‌های متوالی و عدم نزولات بارندگی در چند سال اخیر باعث شده رطوبت خاک و هوا از بین برود و غلظت رطوبت نیز در هوا کاهش یابد.
او ادامه می‌دهد: خشک شدن بسیاری از رودخانه‌ها باعث شده که ریزگردها و طوفان‌های شن افزایش یابند. با افزایش ریزگردها و گردوغبار مشکلات تنفسی زیادی برای شهروندان به وجود می‌آید، وجود ریزگردها باعث افزایش مهاجرت شهروندان استان‌های مختلف از منطقه‌ای به منطقه دیگر می‌شود. آثار نامطلوب ریزگردها بر زندگی مردم به خوبی در شهرهای تحت تأثیر این پدیده
دیده می‌شود.
آسیب به مزارع کشاورزی
کُرد با تأکید بر اینکه پدیده گردوغبار به اکثر محصولات زراعی آسیب جدی وارد می‌کنند، می‌گوید: با از بین رفتن محصولات کشاورزی رفته رفته اشتغال کاهش می‌یابد و همین امر هم باعث تخلیه روستاها و مهاجرت اهالی آنها به شهرهای بزرگ دیگر می‌شود. امروزه سکونتگاه‌ها مورد تعرض و حمله ریزگردها قرار گرفته و خسارات زیادی به مردم وارد کرده است.
نماینده مردم خاش سیستان‌و‌بلوچستان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به مهاجرت بی‌رویه مردم سیستان‌و‌بلوچستان به شهرهای گلستان و مشهد خاطرنشان می‌کند: مردم این استان و دیگر استان‌های کشور در راستای کسب درآمد و اشتغالزایی مجبور به مهاجرت به دیگر شهرهای کشور
هستند.
ستاد بحران
او تأکید می‌کند: پدیده گردوغبار و ریزگردها موضوعی است که باید از سوی مسوولان ذی‌ربطی مانند وزارت کشور، ستاد بحران و دیگر نهادها و سازمان‌ها مورد بررسی قرار گیرد تا شهروندان مجبور نباشند شهرها و روستاهای خود را به‌دلیل این پدیده ترک کنند. پدیده ریزگردها تبعات بهداشتی و اجتماعی زیادی بر زندگی مردم دارد به همین دلیل نباید نسبت به آن بی‌توجهی صورت گیرد.
گردوغبار یکی از رویدادهای هواشناسی زیانبار
به شمار می‌آید و تأثیر مهمی بر کیفیت هوای منطقه‌ای دارد. ساختار رخدادهای گردوغبار بسیار پیچیده و وابسته به سامانه هوای محلی، بارندگی، رطوبت خاک و تغییرات پوشش سطح است. گردوغبار موجب بیکاری یا کاهش درآمد در مشاغل مختلف شهری و روستایی، رکود گردشگری، اختلال در حمل و نقل هوایی و امنیت پروازها، کاهش کارایی فردی و اجتماعی، تعطیلی مراکز آموزشی و تفریح و.. می‌شود. پدیده گردوغبار در سال‌های اخیر از نظر غلظت و راه‌اندازی ذرات معلق، تداوم، وسعت و زمان آن متفاوت و بسیار بیشتر از طوفان‌های گرد و خاک‌های گذشته است و این سبب نگرانی‌های بسیاری در حوزه‌های انسانی و محیطی شده است به همین دلیل مسوولان متولی رسیدگی به این موضوع باید به‌دنبال راهکاری اساسی برای حل آن باشند.
نظر شما