سلامت نیوز :یک متخصص نوزادان با بیان اینکه عدم تغذیه با شیر مادر، سن پایین و سوء تغذیه و عدم دریافت ریزمغذی‌ها از عوامل خطر و تشدید کننده ابتلا به اسهال در کودکان است، گفت: استفاده از یک رژیم غذایی سالم حاوی دوغ و ماست‌های پروبیوتیک، چای کمرنگ، سیب زمینی و هویج پخته و آب گوشت در درمان این بیماری توصیه می شود.

دکتر وحید قبادی دانا ، دارای بورد تخصصی از دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با ایسنا با بیان این که مهمترین عواملی که باعث ابتلای کودکان به بیماری های اسهالی می شود، آلودگی محیط و افزایش مواجهه آنها با عوامل بیماری‌زاست، اظهار داشت: شایعترین علت بیماری‌زایی اسهال در کودکان، ویروس‌ها هستند که ویروس «روتاویروس» عامل 35 درصدی اسهال حاد آبکی در کودکان است البته باکتری‌ها و سایر میکروب ها مثل آمیب و انگل ها هم از دیگر عوامل ایجاد اسهال عفونی هستند.

وی با اشاره به نقش تغذیه در ابتلا یا پیشگیری از بروز اسهال در کودکان گفت: سوء تغذیه باعث افزایش چند برابری اسهال و مرگ و میر ناشی از این بیماری در کودکان است که در این میان خطر سوء تغذیه ریزمغذی ها و ویتامین ها و مواد معدنی از جمله ویتامین A و روی در بروز اسهال به مراتب بیشتر از سایر مواد غذایی است. در بیماران مبتلا به اسهال استفاده از «روی» به مدت 14 تا10 روز باعث کاهش دوره بیماری و نیز کاهش شدت اسهال می شود. همچنین میزان مرگ و میر ناشی از اسهال را نیز کاهش می دهد.

دکتر قبادی با اشاره به نقش ریز مغذی ها در درمان این بیماری گفت: مصرف ویتامین A دفعات ابتلا به اسهال را در کودکان کاهش می دهد و موجب کاهش مدت دوره یک بیماری اسهال در فرد می شود. مطالعات انجام شده نشان می دهد که استفاده از ویتامین A تا 34 درصد در کاهش میزان مرگ و میر ناشی از اسهال موثر است.

این متخصص نوزادان سن پائین کودکان و فقدان تغذیه انحصاری با شیر مادر در کودکان زیر 2 سال و استفاده از شیر خشک در این افراد را از جمله عوامل خطر ابتلا به اسهال در نوزادان عنوان کرد و گفت: شیرخوارانی که در مدت حداقل شش ماه اول زندگیشان فقط با شیر مادر تغذیه شده اند نسبت به شیرخشک خواران یا شیرخوارانی که علاوه بر شیر مادر از شیر خشک هم استفاده کرده اند در معرض خطر کمتری قرار دارند.

دکتر قبادی ادامه داد: در حال حاضر حتی در برخی کشورهای پیشرفته، 18 درصد مرگ و میر در نوزادان به علت اسهال اتفاق می افتد. اما مرگ ومیر ناشی از اسهال به دلیل بهبود و ارتقاء پروتکل های درمانی و نیز بهبود وضعیت تغذیه شیرخواران در دوره بیماری کاهش یافته است.

این متخصص نوزادان در رابطه با ضرورت توجه در کودکان مبتلا به اسهال گفت: شیرخواران زیر شش ماه، کودکان دچار بیماری‌های مزمن، کودکان تب دار با دمای بالای 39 درجه بدن، آنهایی که دچار اسهال خونی شده اند و یا کسانی که علاوه بر اسهال دارای استفراغ پایدار هستند و یا کودکانی که چنان اسهال شدیدی دارند که موجب کاهش دفع ادرار، چشم های گود افتاده و کاهش سطح هوشیاری در آنها شده است، بیش از سایرین نیاز به توجه دارند؛ چرا که کاهش میزان آب بدن آنها می تواند بسرعت موجب عواقب وخیمی شود بنابراین در این شرایط می بایست هر چه سریعتر از پزشکان کمک گرفت.

وی مهمترین اصل در درمان اسهال کودکان را جایگزینی مایعات مناسب بصورت خوراکی دانست و گفت: در صورتی که برای جایگزینی مایعات نیاز به سرم تراپی وریدی باشد باید هرچه سریعتر پس از جبران اولیه تغذیه شروع شود. انتخاب رژیم تغذیه برای این کودکان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مایعاتی مانند نوشابه، آب میوه صنعتی، چای پررنگ برای درمان دهیدراتاسیون و کم آبی مناسب نیستند.

دکتر قبادی در تشریح رژیم تغذیه در این کودکان اظهار داشت: مصرف غذاهای چرب یا حاوی قندهای ساده مانند شربت‌ها و نوشابه ها در این رژیم جایی ندارند. در مقابل رژیم غذایی مناسب برای بیماران اسهالی، دوغ بدون گاز مخصوصاً دوغ های پروبیوتیک، چای کم رنگ کم شیرین، سیب زمینی و هویج پخته، آب گوشت و آب جوجه و نیز کته برنج همراه با ماست بخصوص ماست های پروبیوتیک است این ماست ها حاوی باکتری های غیربیماری زا و مفید شامل لاکتوباسیل و بیفیدوباکتریوم می باشند. مصرف این مواد در کشورهای در حال توسعه برای جلوگیری و درمان اسهال موفق بوده است. همچنین با تجویز پزشک می توان از محلولهای معروف به ORS استفاده کرد. در شیرخواران باید هرچه زودتر شیردهی (شیر مادر یا شیر خشک بدون رقیق کردن) آغاز شود.

این متخصص نوزدان ادامه داد: اکثر کودکان مبتلا به اسهال نیازی به محرومیت از شیر و جایگزینی آن با شیرخشک های بدون لاکتوز ندارند. بجز گروه کوچکی که دچار عدم تحمل لاکتوز حاد می شوند و نیز برخی افراد با اسهال پایدار که بیش از 14 روز از شروع اسهال آنها می گذرد. که این دو گروه با تجویز پزشک متخصص رژیم می توانند غذایی مناسب را دریافت کنند.

ترویج تغذیه انحصاری با شیر مادر تا حداقل شش ماهگی، شروع تغذیه تکمیلی در پایان شش ماهگی و ادامه شیر دهی مادر تا حداقل یکسالگی – که ادامه آن تا دو سالگی توصیه می شود. بهبود روش‌های تغذیه تکمیلی و استفاده از مکمل های «روی» و ویتامین بخصوص ویتامین A، اصلاح امکانات بهداشتی و آب آشامیدنی و ترویج بهداشت فردی و اجتماعی، استفاده از واکسن روتاویروس و نیز استفاده از پروتکل های درمانی مناسب برای برخورد با بیمار مبتلا به اسهال است.