این روزها با افراد زیادی روبه‌رو می‌شویم كه ساعت‌های متمادی چشم در صفحه كامپیوتر دوخته‌اند و حتی به بهانه مهمانی‌رفتن یا شركت در جلسه‌ای مهم هم حاضر نیستند لحظه‌ای از جادوی دیجیتال چشم بردارند. البته برای اثبات چنین معضل رو به گسترشی نباید راه دور رفت، چراكه تب به‌روزبودن و دسترسی دائم به اطلاعات و تصاویر باعث شده تا حتی خود ما هم به نوعی پیوستگی عمیق با اینترنت و دنیای مجازی داشته باشیم.

به گزارش جام جم آنلاین، اگر شما هم بیش از حد ایمیل خود راچك می‌كنید یا ساعت‌ها مشغول بازی با رایانه‌تان هستید باید به خود مشكوك شوید.

این مورد وقتی جدی‌تر می‌شود كه به جای آن‌كه با دوستان و خانواده‌تان صحبت كنید، آنها را از سر خود باز می‌كنید تا تمام وقتتان را صرف صحبت با دوستان اینترنتی كنید. اینها در واقع همه علائم یك بیماری شایع و جدید هستند كه در اصطلاح عمومی به اعتیاد به رایانه معروف است.

البته اعتیاد به رایانه می‌تواند به شكل‌های مختلفی بروز كند كه اعتیاد به بازی‌های كامپیوتری، وبگردی، هك كردن، به روز كردن وبلاگ‌ مراجعه به سایت‌های غیر اخلاقی از جمله این موارد است.

در این میان نباید اعتیاد به چت (Chat) یا حضور در شبكه‌های اجتماعی‌ یا حتی اعتیاد به پیداكردن اطلاعات جدید در اینترنت را به عنوان مشكلاتی جدی وشایع ازقلم انداخت. افرادی كه به رایانه اعتیاد دارند دلایل مختلفی را در توجیه رفتار خود عنوان می‌كنند و بیشتر آنها معتقدند استفاده بیش از حد از رایانه باعث می‌شود تا تنهایی آنها پر شود و احساس غمگینی رهایشان كند.

همچنین این افراد مدعی هستند نه‌تنها اعتیاد به این وسیله به هیچ عنوان خطرناك نیست، بلكه مفید هم هست. بنابراین نمی‌توان آنها را افرادی مشابه معتادان به مواد مخدر پنداشت.

این افراد تنها كسانی نیستند كه این موضوع را عادی می‌دانند چرا كه حتی برخی از روان‌شناسان هم در مورد اعتیاد به رایانه شك و شبهه دارند و معتقدند استفاده بیش از حد از رایانه‌ اعتیادآور نیست و افراد استفاده‌كننده از آن را نباید معتاد به شمار آورد.

در نهایت و در میان نظرات مختلفی كه درباره استفاده از كامپیوتر واینترنت عنوان می‌شود، شاید بتوان آنچه هفته‌نامه نیوساینتیست به عنوان نتیجه كار پژوهشگران در رشته‌های مختلف روان‌شناسی و تحت عنوان 8 بیماری معتادان حرفه‌ای به اینترنت منتشر كرده است را نتیجه‌ای جالب و متفاوت قلمداد كرد كه براساس آن لازم نیست هر فردی كه خود را با اینترنت سرگرم كند نگران وضعیت سلامت خود باشد و به عبارت دیگر به صرف استفاده روزمره از اینترنت نباید انگشت اتهام به سوی تمام كاربران آن نشانه برود.

عنوان اولین بیماری ذكر شده در این مقاله تمایل جستجو خود است چراكه مبتلایان به این بیماری دائم در اینترنت دنبال اسم خودشان می‌گردند. درواقع این‌كه چند نفر و از كجا به وبلاگ یا سایتشان لینك داده‌اند برای آنها بسیار مهم است و مدام تعداد بازدیدكنندگان‌شان را چك می‌كنند و با كاهش یا افزایش بازدیدكنندگان دچار استرس می‌شوند. دومین بیماری هم با عنوان خود افشاگری وبلاگی به این صورت بیان شده است كه گروهی از مردم برای جلب نظر هرچه بیشتر جامعه، رازها و اسراری را كه معمولا شخصی و خصوصی قلمداد می‌شود و دامنه‌اش از عكس‌های خصوصی گرفته تا روابط خصوصی امتداد دارد روی وبلاگ‌هایشان افشا می‌كنند.

اینترنت‌گردی بی‌هدف، گوگل‌بازی مفرط، اعتیاد به ویكی‌پدیا، دانلود مطالب بی‌اهمیت، دلبستگی به آلبوم عكس افرادناشناس و خودبیمارپنداری اینترنتی، نام بقیه بیماری‌های اینترنتی از نگاه نویسندگان این مقاله است كه البته به نظر می‌رسد بیشتر وبگردهای حرفه‌ای دچار این بیماری‌ها می‌شوند.

درمانگاهی برای ترك اعتیاد

به دنبال گسترش كاربرد اینترنت، ظهور این اعتیاد به عنوان یك اختلال اولین بار ‌سال 1995 در آمریكا مطرح شد، در سال 1996 توسعه یافت و از آن پس مراكز درمان این بیماران در سراسر این كشور به وجود آمدند و حتی در دادگاه و سیستم قانونی آن هم، این اختلال به عنوان یك اختلال روانی پذیرفته شد.

علاوه بر آمریكا وجود تعداد زیادی از این گونه بیماران در آلمان هم باعث شده تا بتازگی كلینیكی در شهر ماینتز این كشور به منظور درمان این معتادان اینترنتی افتتاح شود وكلینیك كودكان در هانوفر هم به عنوان نخستین بیمارستان در آلمان، بخشی را برای درمان این نوع اعتیاد اختصاص دهد.

البته آمار دقیقی درباره‌ این‌كه چند نفر در آلمان دچار این مشكل هستند وجود ندارد، اما نكته جالب این‌ كه 80 درصد بیمارانی كه به كلینیك ماینتز مراجعه می‌كنند، معتاد به بازی‌های كامپیوتری هستند. آنها دیگر قادر به كنترل رفتار خود در اینترنت نیستند و رابطه ‌خود را با دنیای بیرون از دست داده‌اند.

در واقع زندگی این افراد در 2 چیز خلاصه شده است؛ یا در حال جنگیدن در بازی World of Warcraft هستند یا در شبكه‌های اجتماعی می‌چرخند. این بازی معمولا برای مردان 18 تا 27 ساله جالب است، زیرا آنها در این فضای مجازی می‌توانند مردانگی خود را با درگیری با اعضای دیگر بازی اثبات كنند. وجود این جذابیت باعث شده تا نه‌تنها در آلمان بلكه در كل دنیا این بازی طرفداران زیادی داشته باشد به طوری كه درحال حاضر بیش از 11 میلیون نفر ساعت‌ها خود را با این بازی سرگرم می‌كنند.

مراجعه‌كنندگان كلینیك ماینتز معمولا از طرف اطرافیانشان كه متوجه تغییراتی در رفتار آنها شده‌اند، به كلینیك معرفی می‌شوند.


در مرحله اول قرار یك صحبت اولیه با بیمار گذاشته می‌شود. در این قرار كه با هدف تشخیص بیماری برگزار می‌شود، بیمار باید پرسشنامه‌‌ای را پر كند تا نشان داده شود كه آیا واقعا علائم یك اعتیاد در او دیده می‌شود یا نه. در مرحله بعدی، برای بیمار برنامه‌ نشست‌های فردی و گروهی گذاشته می‌شود. در نشست‌های فردی مشكلات خاص فرد مورد بررسی قرار می‌گیرد و در نشست‌های گروهی بیماران به مشكلات یكدیگر گوش می‌دهند و همدیگر را برای رهایی‌ از دنیای مجازی راهنمایی می‌كنند.

تعداد افراد داوطلب برای درمان و حضور در این كلینیك در شرایطی روز به روز ‌بیشتر می‌شود كه روان‌شناسان كلینیك ماینتز می‌گویند باوجود آن كه فردی كه به صورت افراطی از اینترنت استفاده می‌كند، به آن معتاد است اما متاسفانه اعتیاد به اینترنت هنوز به رسمیت شناخته نمی‌شود و به نظر می‌رسد 5 تا 10 سال زمان لازم است تا استفاده ‌افراطی از اینترنت به عنوان یك اعتیاد شناخته شود.

این درحالی است كه تحقیقات نشان می‌دهد ناحیه‌های مغزی كه در افراد معتاد به اینترنت فعال می‌شوند همان ناحیه‌هایی از مغز هستند كه در بیماران معتاد به الكل فعالند.

آیا من معتاد شده‌ام؟

درست است كه همه مردان، زنان و حتی كودكان در سراسر دنیا می‌توانند به كمك ارتباطات اینترنتی به هرآنچه می‌خواهند دسترسی پیدا كنند، اما به اعتقاد روان‌شناسان، معمولا افرادی كه از ضعف شدید در روابط اجتماعی رنج می‌برند یا دچار تشویش، افسردگی و بی‌اعتمادی به نفس و.... هستند بیشترین احتمال وابستگی شدید واعتیاد به دنیای مجازی را دارند. به این ترتیب ارتباط مجازی از طریق اینترنت برای این افراد، محلی را برای گریز از واقعیت و وسیله‌ای برای ارضای نیازهای هیجانی و روانی به وجود می‌آورد.

در این میان بسیاری از روان‌شناسان در تعریف خود از اعتیاد اینترنتی، ابتدا به تعریف استفاده طبیعی و معمولی اینترنت می‌پردازند و معتقدند هرگاه میزان استفاده از اینترنت به كمتر از 19 ساعت در هفته برسد، فرد به شكل طبیعی از اینترنت استفاده می‌كند.

بنابراین، فردی كه بیش از 19 ساعت در هفته از اینترنت استفاده كند، معتاد به اینترنت است. اما در میزان مناسب مصرف اینترنت هم بین كارشناسان اختلاف نظر وجود دارد، چنانچه عده‌ای نیز معتقدند فرد معتاد كسی است كه حداقل 38 ساعت در هفته یا 8 ساعت در روز، وقت خود را صرف استفاده از اینترنت می‌كند. در این میان متخصصان در زمینه آسیب‌شناسی، تعریفی متفاوت اما تقریبا مشابهی را برای طبقه‌بندی استفاده از اینترنت ارائه می‌دهند. به‌طوری كه به گفته آنها چنانچه فرد در هفته 2 تا 3 ساعت از اینترنت استفاده كند، یك كاربر معمولی‌ و چنانچه میزان استفاده وی از اینترنت به 5/8 ساعت ‌ یا بیشتر برسد، كاربری است كه باید مورد بررسی‌های آسیب‌شناسانه قرار گیرد.

در این میان همان‌طوركه متخصصان انجمن روانپزشكی آمریكا اعلام كرده‌اند براحتی نمی‌توان به فردی انگ اعتیاد زد.به همین دلیل، برای شناخت اعتیاد اینترنتی و افرادی كه به استفاده مفرط از اینترنت معتادند این انجمن، معیارهای هفتگانه‌ای را مشخص كرده است كه طبق آن، چنانچه بخواهیم فردی را معتاد به اینترنت بنامیم، باید حداقل 3 مورد از آنها، در طول یك دوره 12 ماهه (یك ساله) در وی دیده شود.

صرف وقت زیاد برای حضور در اینترنت و در عین حال علاقه به صرف زمان بیشتر، صرفه‌نظر از فعالیت‌های مهم اجتماعی، شغلی یا تفریحی به دلیل استفاده از اینترنت و خطر فقدان روابط مهم، شغل‌ و فرصت‌های آموزشی ‌در نتیجه این رفتار از جمله این معیارها هستند.

در این میان حتی شما هم می‌توانید با به كارگیری راهكارهایی از تاثیرات منفی استفاده زیاد از اینترنت پیشگیری كنید، البته این بدان معنا نیست كه محیط سایبر را ترك كنید، بلكه از این پس می‌توانید استفاده مناسب‌تری از این فضا داشته باشید.

به عنوان مثال بهتر است زمان استفاده خود را در نظر بگیرید و آن را در دفترچه یادداشتی بنویسید. همچنین زمانی كه كارخاصی ندارید برای چت كردن و وبگردی بیهوده، پشت كامپیوتر ننشینید.

یادتان باشد كه اینترنت، بیشتر جنبه كاری دارد تا تفریح و وقت‌گذرانی، بنابراین ‌اگر كارتان ارتباط مستقیمی ‌با اینترنت ندارد بیشتر از 2 بار در روز حتی به بهانه چك كردن صندوق پستی به آن سر نزنید.

فراموش نكنید كه درمان این اختلال نیز همانند دیگر اختلالات روانی باید با شناخت و آگاهی از آنچه باعث پناه آوردن كاربر به اینترنت شده صورت گیرد كه قطعاً مراحل مشاوره نزد روان‌شناس را به همراه دارد اما در نهایت بهترین روش برای درمان این اختلال «روش كاهش تدریجی استفاده» است تا در نهایت استفاده منطقی و صحیحی از اینترنت به عنوان وسیله‌ای كارآمد داشته باشید.