سلامت نیوز:هرگاه رابطه مردم و اکوسیستم بهینه باشد در حفاظت از طبیعت و محیط زیست مان موفق خواهیم شد. دیر زمانی است که دانشمندان علوم رفتاری بر اساس یافتههای علمی و انجام پژوهشهای میدانی نشان داده اند»
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ،مسائل اجتماعی به طور کامل و جامع حل نخواهد شد،مگر آنکه وجدان عمومی در گیر آن شود و اراده عمومی جامعه در نظر و عمل در گشودن گره از آن تلاش نماید»به بیان دیگر تا زمانی که مردم جامعه نقش خود را در حل مشکلات فراگیری چون تخریب طبیعت و مشکلات زیست محیطی ایفا نکنند،هر اقدامی دیگر ابتر خواهد ماند.
برای اجتماعی کردن هر موضوعی باید ابتدا ارزشها و هنجارهای آن جامعه را از دو کارکرد و ساختار مورد مطالعه قرار داد.لذا میتوان از این مقدمه چنین استنباط کردکه مسأله حفظ طبیعت و محیط زیست در جامعه ما هنوز به یک مسأله عمومی تبدیل نشده است به گونهای که همگان از کوچک و بزرگ و از هر قشر و صنفی احساس کنند که خطر تخریب طبیعت و محیط زیست متوجه آنان هم خواهد شد. بنابراین صحبت کردن از حفظ طبیعت و محیط زیست اطرافمان قبل از تبدیل شدن آن به یک «مشکل عمومی»چندان منطقی به نظر نمیرسد.
راهکارهای اجتماعی کردن حفاظت ازطبیعت ومحیط زیست
چگونه میتوان معضل تخریب طبیعت و محیط زیست را در ابعاد مختلف به یک مسأله عمومی تبدیل کرد؟در ادامه به مهمترین مواردی که میتوانند در این زمینه کمک نموده و گامهایی مؤثربه شمار آیند، بیان میشود:
1- شناسایی و دخالت دادن نخبگان و رهبران فکری جامعه: در این فرآیند ودر زمینه در گیر ساختن جامعه در مسأله حفاظت از طبیعت و محیط زیست مان نیز گروههای مختلف که به عنوان رهبران افکار در جامعه شناخته میشوند باید نخست شناسایی و به صورت هدفمند در گیر موضوع نمود و انگیزه و اشتیاق کافی را برای مقابله با تخریب طبیعت در آنان ایجاد کرد وآنگاه آنان خود از طریق ابزارها و تریبونهای در اختیار، آگاه سازی و اقناع مردم جامعه را انجام خواهند داد. در این فرآیند باز شدن پای اهل فرهنگ و نخبگان این عرصه به مساله حفظ طبیعت از اهمیت ویژهای برخوردار است.
2- استفاده از ابزار هیجان و درگیر کردن افکار عمومی:به عقیده روانشناسان هیجان عنصر نیرومندی است که در صورت استفاده به موقع و صحیح از آن میتوان افکار عمومی را در مدت زمان اندکی در گیر یک مسأله اجتماعی کرد. از میان هیجانات مختلف هیچ یک به اندازه هیجان ترس ذهن مخاطب را مهیای واکنشهای رفتاری نمیسازد.
هیجان ترس بهویژه زمانی مؤثرتر است که همراه با القای آن، چگونگی واکنش نیز به مخاطب آموزش داده شود.بنابراین رسانههای جمعی( اعم از دیدار ی، شنیداری،مکتوب و مجازی) همزمان و به صورت مکرر و مستمر خطرات و اثرات سوء تخریب طبیعت را بر روند زندگی و سلامت انسانها یاد آور شوند و در این زمینه از جاذبههای تصویری نیز بهره بگیرند در زمان نه چندان طولانی عزم عمومی برای مداخله مؤثر در حفاظت از طبیعت و محیط زیست شکل خواهد گرفت.
3- سازماندهی سازمانهای مردمی(از جمله: NGOs، CSOs،CBOs): منظورایجاد و سازماندهی سازمانهای مردمی است که بهصورت ویژه به مسائل طبیعت پرداخته و به آن توجه نمایند.در مرور تجارب کشورهای موفق در این زمینه میتوان دریافت که تنها با بهره گیری از تعداد زیادی از سازمانهای مردمی که با انگیزه انسان دوستانه و به دور از سودجویی اقتصادی تشکیل شده اند میتوان این معضل بزرگ یعنی تخریب طبیعت را کنترل نمود.
4-شناسایی راهکارها با نظر سنجی از شهروندان:بر اساس آنکه گفته اند «همه چیز را همگان میدانند» بنابراین از طریق یک نظر سنجی جامع و ملی میتوان راهکارهای تبدیل مسأله بی توجهی به طبیعت و محیط زیست را به یک مسأله عمومی شناسایی کرد.علاوه بر این میتوان نتایج نظر سنجی را در جامعه منتشر ساخت و از آن طریق برای شکل دهی افکار عمومی قدم برداشت.
5-تشکیل اتاقهای فکر: این اتاق فکر بویژه در سازمانهایی که به نوعی درگیر موضوع زیست محیطی هستند تا بخشی از بودجه خود را بهصورت ویژه برای اقداماتی از جنس آموزشی و فرهنگی نمایند و در تحقق آن گام بردارند.
6-ایجاد ایستگاههای آموزشی: ایجاد ایستگاههای آموزشی در مراکز جمعیتی با همکاری شهرداریها و شوراهای اسلامی شهر و روستا از جمله در مدارس و مراکز فرهنگی یکی دیگر از راهکارهای مناسب است که میتواند به ترویج فرهنگ حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست کمک نماید.
7- تدوین سند ملی جامع حفاظت از طبیعت و محیط زیست: سند ملی جامع حفاظت از طبیعت و محیط زیست کشور با رویکرد مشارکتی و فرهنگی باید تدوین تا بستر اجتماعی کردن این موضوع به صورت جدی و قانون مند فراهم شود.
8-شناسایی افراد و سازمانهای موفق:شناسایی افراد و سازمانهای فعال در امر حفاظت از طبیعت و معرفی آنان به جامعه که هم در زمینه ارائه یک الگوی موفق میتواند مؤثر باشد و هم موجب تشویق سایر سازمانها و مردم میشود.
9- بهره گیری از آموزههای دینی:بهره گیری از آموزههای دینی و سازماندهی سخنرانان مذهبی به منظور آگاه سازی و توجیه مذهبی مردم برای کمک به حفظ طبیعت و محیط زیست.
10- تقویت و توجه بیشتر به نسل نوجوان وجوان کشور: تقویت و توجه بیشتر به نسل نوجوان وجوان از جمله دانش آموزان و توجیه عالمانه آنان در یک برنامه اقدام ملی مستمر بهویژه سرمایه گذاری در بخش آموزش و پرورش در این زمینه از اهمیت و ضرورت دو چندان بر خوردار است. امید است با بهره گیری از همه ابزارهای موجود و نگاهی جامع همه اقدامات را بگونهای بهکار ببریم که موجب هم افزایی گردد.
به عبارت دیگر گامهای عملی بخشهای دولتی و غیر دولتی در جهت هم باشند نه اینکه به عنوان اقدامات شعاری در رسانهها نمود پیدا کند.درنگ جایز نیست؛ هرگونه تأخیری در جلوگیری از تخریب طبیعت و محیط زیست موجبات بحرانهای جبران ناپذیری خواهد شد.بیاییم در عمل باورمان را به شعار همه جای ایران سرای ماست جامه عمل بپوشانیم.
نظر شما