سلامت نیوز : رئیس دانشکده داو سازی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: سرانه مصرف دارو در ایران از نظر ریالی در سال 89 در حدود 40 دلار بوده است در حالی كه میانگین سرانه مصرف دارو هم اکنون در دنیا 100 دلار است و این در حالی است که قدرت خرید و سرانه درآمد ناخالص ایران از میانگین جهانی بالاتر است و ایران جزو كشورهای بالاتر از متوسط محسوب می شود.

رسول دیناروند در گفت وگو با  ایسنا، با بیان اینکه مقاومت میکروبی یکی از بحث‌های مهم در مصرف داروهای ضد میکروبی است، اظهار داشت: میکروب‌های بیماری زا توانایی مقاومت در مقابل داروهای ضد میکروبی با اصلاح ژنتیک خود را دارند بنابراین مصرف نابجا و بی‌رویه آنتی بیوتیک‌ها که به آن رفتار غیرمنطقی دارویی گفته می‌شود سبب ایجاد مقاومت میکروبی می‌شود.

وی با اشاره به بروز مقاومت میکروبی در مورد آنتی بیوتیک‌های بسیار مهمی که زمانی بدون دغدغه مورد استفاده و اثربخش بودند، گفت: آمپی سیلین یکی از آنتی بیوتیک‌هایی است که مصرف آن به دلیل این که بسیاری از میکروب‌ها نسبت به آن مقاوم شده‌اند کاهش یافته است.

رئیس دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه بسیاری از آنتی بیوتیک‌ها در ایران دچار مقاومت میکروبی شده‌اند، افزود: گزارش‌های زیادی از مقاومت میکروبی 60 تا 70 درصد در مورد مشتقات پنی سیلین وجود دارد که این مقاومت در برخی مواقع تا 90 درصد هم رسیده است.

وی با اشاره به اینکه مقاومت میکروبی در مورد برخی از مشتقات سفالسکورین نیز که مصرف بی رویه و نابه جا داشتند مشاهده شده است، اظهار کرد: وزارت بهداشت در زمینه محدود و منضبط کردن موارد تجویز و مصرف آنتی بیوتیک‌ها تلاش زیادی کرده اما متاسفانه میزان موفقیت در این زمینه بسیار پایین بوده است.

دیناروند اظهار داشت: برخی از عفونت‌های بیمارستانی که در آن میکروب به همه آنتی بیوتیک‌های موجود مقاوم شده است اگر بیمار مدیریت نشود و خصوصیت بیماری زایی و پاتوژن بودن میکروب بالا باشد سبب تلف شدن بیمار می‌شود.

وی افزود: بسیار مهم است که مصرف برخی از آنتی بیوتیک‌های تزریقی و بیمارستانی مانند ون کومایسین که به عنوان آخرین حربه یک متخصص در مورد درمان برخی از عفونت‌های بیمارستانی به کار می روند به موارد واقعا ضروری محدود بشود، به دلیل اینکه در صورتی که مقاومت میکروبی به این آنتی بیوتیک‌ها ایجاد شود این آخرین روش درمانی نیز از بین رفته است.

رییس دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران تصریح کرد: مساله مقاومت میکروبی هم اکنون در دنیا در درجه اهمیت بسیار بالایی قرار دارد به همین دلیل سازمان جهانی بهداشت هفته سلامت را به این موضوع اختصاص داده است تا آگاهی جامعه پزشکی و مردم در این باره افزایش پیدا کند.

دیناروند با بیان اینکه مردم باید آگاه باشند که آنتی بیوتیک‌ها مانند مسکن‌ها نیستند که در صورت بروز درد بدون نسخه پزشک آنها را مصرف کنند، گفت: متاسفانه نمونه‌های متعددی از تخلف و عدم رعایت این مسئله توسط جامعه پزشکی، داروخانه‌ها و مردم مشاهده می‌شود که موجب افزایش و جدی شدن مقاومت میکروبی در ایران شده است.

مصرف دارو در ایران بالا نیست، غیرمنطقی است

رئیس دانشکده دارو سازی دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار داشت: سرانه مصرف دارو در ایران از نظر ریالی در سال 89 در حدود 40 دلار بوده است در حالیكه میانگین سرانه مصرف دارو هم اکنون در دنیا 100 دلار است و این در حالی است که قدرت خرید و سرانه در آمد ناخالص ایران از میانگین جهانی بالاتر است و ایران جزو كشورهای بالاتر از متوسط محسوب می‌شود.

معاون سابق غذا و داروی وزارت بهداشت با انتقاد از انتشار آمارغلطی مبنی بر اینکه مصرف دارو در ایران 4 برابر میانگین جهانی است یا اینكه كشور 70 میلیونی ایران به اندازه كشور یك میلیارد و سیصد میلیونی چین دارو مصرف می‌کند، گفت: در ارزیابی که چند سال پیش توسط وزارت بهداشت انجام شد مشخص گردید که به جز در رده آنتی بیوتیك‌ها، مصرف دارو در كشور ایران از میانگین مصرف دارو در كشورهای اروپایی پایین‌تر بوده است و بر اساس مقایسه دوز مصرفی دارو در ایران و در كشورهای دیگر فقط در مورد آنتی بیوتیك‌ها میزان مصرف زیاد دارو مشاهده شده است.

دیناروند با بیان اینکه تمام مطالعاتی كه در ایران انجام شده نشان می‌دهد كه مصرف دارو در ایران بالا نیست، ادامه داد: مصرف دارو در ایران بر اساس مطالعات انجام شده غیرمنطقی است و غیرمنطقی بودن مصرف دارو اصطلاحی است كه سازمان جهانی بهداشت بر اساس شاخص‌های تجویز و مصرف منطقی دارو تعیین كرده است.

رئیس دانشکده داروسازی تهران با تاکید بر اینکه بالا بودن مصرف دارو با غیر منطقی بودن مصرف داروها نباید اشتباه گرفته شود، گفت: در بسیاری از اوقات غیرضروری در برخی از بیماری‌ها تزریق تجویز می‌شود و یا از كورتن‌ها استفاده می‌شود که نشان دهنده این است که مصرف و تجویز دارو در ایران غیرمنطقی است و نباید با بالا بودن مصرف دارو در ایران اشتباه گرفته شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار داشت: مصرف غیرمنطقی و بیش از اندازه تجویز غلط آنتی بیوتیک ها تبدیل به یک معضل جدی شده كه نیاز به همكاری جامعه پزشکی، داروسازان و مردم دارد تا حداقل داروهای آنتی بیوتیك جدیدی که وارد بازار می شود برای سال‌های آینده موثر باقی بمانند و بیماران در زمان نیاز به آنها درمان شوند.

اکثر داروهایی که تجویز می‌شود برای رفع بیماری نیست، برای رفع علامتهای بیماری است

دیناروند با اشاره به بالا بودن آمار تعداد اقلام دارویی كه در یک نسخه نوشته می‌شود، تصریح کرد: این موضوع نشان دهنده تجویز علامتی پزشكان است به این معنا که اکثر داروهایی که تجویز می‌شود برای رفع بیماری نیست بلكه برای رفع علامت بیماری است بنابراین داروهای زیادی هر کدام برای عملکرد خاصی تجویز می‌شود.

وی از دیگر علل مقاومت میکروبی به خود درمانی افراد اشاره کرد و گفت: اکثر مردم بدون نسخه‌های دارویی به داروخانه‌ها مراجعه می‌کنند و داروها را بدون نسخه دریافت می‌کنند در صورتی که داروخانه‌ای از دادن دارو امتناع کند همان دارو را به راحتی از داروخانه‌های دیگر دریافت می‌کنند.

دیناروند با بیان اینکه در صورتی که ایران را با كشورهای فقیر، ضعیف و جهان سوم مقایسه كنیم در وضعیت بسیار مناسبی از نظر نظام بهداشت و در حوزه دارو و حوزه كلان سلامت قرار گرفته‌ایم، ادامه داد: در مقایسه با کشورهای پیشرفته به خصوص در مورد مصرف آنتی بیوتیک‌ها کشور ما در موقعیت مناسبی نیست و متاسفانه از نظر تجویز و مصرف غیرمنطقی دارو در وضعیت بدی قرار گرفته است.

وی با اشاره به لزوم در نظر گرفتن تجویز و مصرف منطقی دارو به عنوان اولویت سیاست‌های دارویی کشور اظهار داشت: تجویز و مصرف منطقی دارو و اصلاح و ارتقای خدمات دارویی در داروخانه‌ها یکی از اقلام اصلی مربوط به داروسازی در بیمارستان است که در کنترل مقاومت‌های میکروبی بسیار موثر هستند و باید برای این موارد برنامه‌هایی تدارک دیده شود.

رئیس دانشکده داروسازی تهران اصلاح و بهبود خدمات دارویی را از اولویت‌های دانشکده داروسازی برشمرد و افزود: هم اکنون توسعه داروساز و داروسازی بیمارستانی و بالینی و افزایش افراد تاثیرگذار در کنترل مصرف آنتی بیوتیک‌ها در بیمارستانها در برنامه‌های این دانشکده قرار دارد.

دیناروند با اشاره به اهمیت توجه و برنامه ریزی در زمینه تجویز و مصرف منطقی دارو گفت: در صورتی که فعالیت‌های وزارت بهداشت در این حوزه تضعیف شود قطعا صدمات جبران ناپذیر در سیستم بهداشتی درمانی کشور پدید خواهد آمد.

معاون سابق غذا و داروی وزارت بهداشت با اشاره به وجود زیرساخت‌های کنترل دقیق تجویز و مصرف منطقی دارو در وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: کنترل نسخ و استخراج آمار و ارقام و وضعیت تجویز دارو و مطالعه در سطح داروخانه‌ها ابزار تصمیم گیری در این زمینه هستند که می‌توان بر اساس آنها وضعیت موجود را شناسایی کرد.