سلامت نیوز : به نوشته هفته نامه سلامت ، میزان ذرات معلق در هوای شهرهای بزرگ جهان هر روز در حال بیشتر شدن و گذر از حد استاندارد سازمان جهانی بهداشت است.
تاکنون بررسی‌های بی‌شماری نشان داده آلودگی هوا به شدت برای سلامت مضر است. طبق آخرین تحقیقی که توسط موسسه اروپایی Aphekam به مدت 3 سال در 12 کشور اروپایی انجام شده اگر میزان آلاینده‌های اتمسفری در 25 شهر بزرگ اروپا در حد مجاز تعیین شده از سوی سازمان جهانی بهداشت باقی بماند امید به زندگی 22 ماه در افراد بالای 30 سال افزایش می‌یابد.

 ذرات ریز که به نام 5/2 PM معروفند ذراتی به اندازه یا کمتر از 5/2 میکرومتر یعنی به اندازه یک باکتری هستند. به گفته سازمان جهانی بهداشت، باید میزان ذرات معلق مجاز در هوا 10 میکروگرم در هر مترمکعب باشد. در هیچ‌یک از کشورها و شهرهای تحت مطالعه حد مجاز اعلام شده از سوی سازمان جهانی بهداشت رعایت نشده بود جز در کشور سوئد و در شهر استکهلم.

این در حالی است که رعایت این حد می‌تواند از مرگ بیش از 19 هزار نفر در سال در اروپا پیشگیری کند. در کشور فرانسه در اثر آلودگی هوا، سالانه 3 هزار نفر فوت می‌کنند. ذرات ریز معلق در هوا در اثر گازهای فرار، فعالیت کارخانجات، وسایل گرمایی شهری و اتومبیل‌ها به وجود می‌آید. این ذرات در اعماق دستگاه تنفسی نفوذ کرده و عامل بروز آسم، برونشیت حاد و بیماری‌های قلبی مانند آنژین ریوی، سکته و... می‌شود. کاهش میزان این ذرات از نظر بهبود سلامت افراد یک جامعه بسیار بااهمیت است و سبب کاهش میزان ابتلا به آسم به ویژه در کودکان می‌شود.

آمار نشان می‌دهد آلودگی اتمسفری عامل 2 تا 3 درصد از بستری شدن‌ها به دلیل حملات آسم در کودکان مبتلا به این بیماری است. جالب است بدانید در 10 درصد از شهرهای تحت بررسی، ترافیک شهری عامل 15 درصد حملات آسمی در کودکان است. آلودگی نه تنها عامل بسیاری از حملات تنفسی و آسمی است بلکه بیش از 17 درصد عامل پیشرفت بیماری‌هایی از این دسته و بستری شدن ناشی از آن است. نکته قابل‌توجه اینکه زندگی در مسیر محل‌های عبور اتومبیل سبب افزایش بیماری‌های حاد تنفسی می‌شود. عوارض سلامتی آلودگی هوا بسیار گران تمام می‌شود.

رعایت حدود مجاز تعیین شده از سوی سازمان جهانی بهداشت یعنی 10 میکروگرم بر مترمکعب سبب صرفه‌جویی 5/31 میلیارد یورویی در اروپا می‌شود و تا حد زیادی هزینه‌های درمان را کاهش می‌دهد. در صورتی که در یک کشور مقررات به درستی اجرا شود، این حدود رعایت می‌شود. طبق قوانین اروپا میزان گوگرد در سوخت‌ها باید کاهش یابد تا میزان دی‌اکسید‌گوگرد موجود در هوا پایین بیاید.رعایت این قانون می‌تواند سالانه از 2200 مرگ پیش از موقع و 192 میلیون یورو هزینه درمان در شهرهای تحت مطالعه جلوگیری کند.

افزایش نگران‌کننده CO2 در جو

طی قرن گذشته برخلاف امروز به گاز CO2 به عنوان اصلی‌ترین گازی که سبب گرمی زمین شده است توجه نشده بود. اما تحقیقات اخیر نشان داده CO2 موجود در دود سیگار که غلظت آن 200 برابر بیش از میزان CO2 در اتمسفر است مسبب اصلی التهاب‌های ناشی از کشیدن سیگار است و نه تنها برای انسان بلکه برای محیطی که در آن است سمی است. سام دو کان و گروه تحقیقاتی موسسه میکروبیولوژی مدیترانه در مارسی موفق به ساخت دستگاهی شده‌اند که میزان غلظت CO2 درون بدن را اندازه‌گیری می‌کند.

این دانشمندان تلاش کردند تاثیرات این گاز را روی باکتری‌ها بین غلظت PPM 40 تا هزار PPM بررسی کنند. PPM 40، 40 درصد از میزان گاز CO2 موجود در اتمسفر است و هزار PPM میزان پیش‌بینی شده غلظت CO2 در اتمسفر در پایان سال 2000. در حال حاضر میزان CO2 اتمسفر PPM 390 است. گرچه این امر مسلم است که CO2 برای زندگی ضروری است اما رسیدن آن به هزار PPM سبب استرس اکسیداتیو و از بین رفتن باکتری‌ها و افزایش جهش در DNA سلولی می‌شود.

محققان همچنان در حال بررسی تاثیر افزایش غلظت CO2 اتمسفر بر موجودات هستند. سالانه در جهان 17 هزار نفر در اثر ابتلا به بیماری انسداد نایژه ـ ریه مزمن یا BPCO جان می‌بازند و 100 هزار نفر در اثر ابتلا به آن نیاز به دستگاه تنفس پیدا می‌کنند و 3 میلیارد یورو به هزینه‌های درمان می‌افزایند در حالی که کنار گذاشتن سیگار می‌تواند از این مسایل پیشگیری کند. 6 تا 8 درصد جمعیت کشور فرانسه یعنی حدود 5/3 میلیون نفر به این ناراحتی دچار هستند.

سیگاری‌ها چه سیگاری‌های دست اول، چه آنها که در مجاورت یک سیگاری زندگی می‌کنند در معرض ابتلا به این ناراحتی قرار دارند. در واقع 90 درصد ابتلاها به دلیل دود سیگار و 10 درصد باقی به دلیل برخی مشاغل است. بیماری انسدادی نایژه ـ ریه مزمن بعد از 45 سالگی ظهور می‌کند و از 10 مرد 6 نفر به آن مبتلاست. با این حال تنها 8 درصد از از فرانسویان بالای 45 سال با آن آشنایی دارند و 70 درصد اصلا نمی‌دانند که به آن مبتلایند و برای درمان اقدام نمی‌کنند. در حالی که نیمی از بیمارانی که تحت درمان قرار می‌گیرند بهبود می‌یابند.

بیماری انسدادی نایژه ـ ریه مزمن نوعی بیماری پیشرونده است که ابتدا نایژه‌ها بعد ریه را درگیر می‌کند و از قابلیت تنفس می‌کاهد. نشانه‌های ابتدایی این بیماری گرفتگی خفیف تنفس حین کار شدید است که در نهایت به نارسایی تنفسی و مرگ ختم می‌شود. نفس تنگی و سرفه صبحگاهی از جمله نشانه‌های ابتلا به این بیماری است که بسیاری از افراد آن را نشانه طبیعی سیگار کشیدن می‌دانند.

درمانی وجود ندارد

در حال حاضر هیچ نوع دارویی که سبب بهبود حال مبتلایان به بیماری نایژه ـ ریه انسدادی مزمن شود، وجود ندارد اما به هر حال تغییر سبک زندگی می‌تواند از پیشرفت آن جلوگیری کند و سبب بهبود حال فرد شود. اولین قدم ترک سیگار و دومین قدم ورزش کردن است.

بعد از این دو مرحله پزشک می‌تواند داروهایی برای آرام کردن سرفه‌ها تجویز کند که در 50 درصد موارد مفید خواهد بود. به گفته مقامات سازمان جهانی بهداشت این بیماری سومین دلیل مرگ و میر در جهان در سال 2020 میلادی خواهد بود یعنی مقامی قبل از سرطان ریه را به خود اختصاص می‌دهد. با وجود تمامی تدابیری که برای ممنوعیت مصرف دخانیات در نظر گرفته شده این بیماری در سال 2030 میلادی رده چهارم دلایل مرگ و میر را به خود اختصاص خواهد داد ولی به نظر می‌رسد این خود مردم هستند که باید هوشیارانه با آن مقابله کنند.