سلامت نیوز : بیش از 850 روز از هشدار دادستان وقت به سازمان محیط زیست برای دفع و امحای چهارمیلیون قطعه زباله الکترونیکی می گذرد این در حالی است که دفن این قطعات به همراه زباله های عادی تهدیدی جدی برای محیط زیست و سلامت شهروندان است.
به گزارش خبرنگار مهر، دادستان کل کشور طی نامه ای به رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن هشدار نسبت به تبعات دفع زباله رایانهای وی را مسئول پیگیری راهکاری های مربوط به امحاء صحیح، اصولی و کم خطر این زباله ها دانسته بود. حجت الاسلام قربانعلی دری نجف آبادی در آذرماه سال 1387 در این نامه از فاطمه واعظ جوادی خواسته است تا با بررسی روشهای مشابه در سایر کشورها از بروز مشکلات زیست محیطی مربوط به امحاء حدود چهار میلیون قطعه ابزار الکترونیک جلوگیری کند. نامه ای که پس از گذشت دو سال هنوز اجرایی نشده است.

تولید زباله‌های الکترونیکی  سالانه 40 میلیون تن افزایش می‌یابد

دادستان وقت کشور در حالی موضوع امحای زباله های الکترونیکی را مطرح کرده است که براساس گزارش سازمان ملل تولید زباله‌های الکترونیکی حاصل از دورریختن دستگاههای دیجیتالی و گجتها همه ساله 40 میلیون تن افزایش می‌یابد.

بر اساس این گزارش به طور میانگین در هر سال، صنایع تولیدی موبایل از 4 درصد طلا و نقره، 13 درصد پالادیم و 15 درصد کوبالت بازیافتی استفاده می‌کنند که اکثر تلاشها برای بازیافت زباله‌های الکترونیکی کمکی چندانی به محافظت محیط زیست از خطرات این مواد نمی‌کند. همچنین پیش‌بینی می‌ شود که در صورت عدم مدیریت بازیافت این زباله‌ها کشورهای در حال توسعه را با مشکلات زیست‌محیطی جدی روبرو می کند.

کارنامه ناموفق محیط زیست برای امحای مناسب زباله های الکترونیکی

دکتر اسماعیل کهرم دکترای محیط زیست از دانشگاه ویلز انگلستان در گفتگو با خبرنگار مهر با انتقاد شدید از عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست می گوید: متاسفانه در سالهای اخیر به همه مسائلی که به نوعی دغدغه و مورد نگرانی مردم، علاقمندان و کارشناسان مسائل زیست محیطی مانند حیات وحش، تالابها، جنگلها، آلودگی هوای شهرهای بزرگ و... بوده با بی برنامگی و کارهای غیرکارشناسی مسوولان سازمان حفاظت محیط زیست کشور آسیبهای جدی وارد شده است، به همین دلیل امیدی نمی رود که در رابطه با دفع زباله های قطعات رایانه ای کار درست و صحیحی از سوی این سازمان انجام شود.

کهرم اظهار داشت: البته مساله زباله های خطرناک زیست محیطی تنها به پسماندهای رایانهای محدود نمی شود چرا که قطعات پر خطر دیگری نیز مانند باطریهای اتومبیل، قطعات یخچال که آلوده به گاز «سی اف سی» است، باکهای بنزین، قطعات تلویزیون و... هر روزه و به صورت غیر کارشناسی همراه با دیگر زباله ها دفع می شود که هر کدام با توجه به میزان خطری که دارند محیط زیست و حیات انسانها را با آسیبهای جدی روبه رو می کند.

عضو هیئت علمی دانشکده محیط زیست دانشگاه آزاد اظهار داشت: باید این قطعات را بعد از تفکیک به روشهای درست حمل کرد و بعد از آن با ریختن قالب زخیم بتن اطراف آن در عمق 7 تا 8 متری زمین چال کرد تا کوچکترین تشعشعات آن به بیرون و فضای محیط زیست نفوذ نکند.


امحای زباله های الکترونیکی برعهده شهرداریهاست

فرهاد پورسخا مدیرکل دفتر آب و خاک سازمان محیط زیست کشور در مورد دستور دادستان کشور گفت: طرح مدیریت جامع پسماند کشور در کمیسیون زیربنایی دولت نهایی شده و تا پایان فروردین ماه سال جاری به تمامی استانها و وزارتخانه های مسئول ابلاغ می شود.

وی افزود: پسماندهای الکترونیک به دو دسته لوازم برقی و لوازم الکترونیک و رایانه تقسیم می شوند که در برخی از کشورهای توسعه یافته به علت بالا بودن تعداد این زباله ها حضور بخش خصوصی و سودآوری بازیافت مقرون به صرفه است ولی در ایران وسایل برقی و الکترونیکی به زودی مستهلک نمی شود. ضمن اینکه سیتم کانالیزه کردن هم نداریم.

پورسخا اظهار داشت: به عنوان مثال یک دستگاه رایانه در یک ارگان دولتی به علت داشتن شماره اموال به راحتی قابل دور ریختن نیست و معمولا در انبارها نگهداری می شود و یا اینکه لوازم برقی در خانه ها و مراکز تعمیرات تبدیل به احسن می شوند و همین امر حجم زباله های الکترونیک در کشور را پایین آورده است.

تولیدکنندگان وسایل صنعتی، درمانی و... مسئول بازیافت آن هستند

مدیرکل دفتر آب و خاک سازمان محیط زیست کشور با بیان اینکه بر اساس دستورالعمل تدوین شده تولیدکنندگان وسایل صنعتی، درمانی و... مسئول بازیافت آن هم هستند گفت: به عنوان مثال وزارت بهداشت مسئول بی خطر کردن زباله های عفونی و وزارت صنایع مسئول خودروهای فرسوده و... است ولی در بخش زباله های الکترونیکی خانگی موضوع متفاوت است زیرا مسئول پسماندهای شهری شهرداریها هستند.

وی اظهار داشت: شهرداریها می توانند با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در مدیریت پسماند زباله های الکترونیکی وارد شوند ولی بخش خصوصی به شرطی وارد می شود که شهرداری تضمین کند این مقدار زباله را در ماه می تواند تحویل دهد تا برای بخش غیردولتی مقرون به صرفه باشد.

شهرداری تهران آماده است ولی برنامه شفاف نیست

محمد هادی حیدرزاده مشاور محیط زیست شهردار تهران در پاسخ به اظهارات مدیرکل آب و خاک سازمان محیط زیست گفت: مکان یابی برای امحا و دفن زباله های الکترونیکی در تهران انجام نشده است. وقتی خود شهرداری تهران جایگاهش در مدیریت پسماند الکترونیکی تعریف نشده و شفاف نیست چگونه می توان انتظار داشت بخش خصوصی به این حوزه وارد شود.

مشاور شهردار تهران تاکید کرد: شهرداری تهران با ارائه تسهیلات ویژه از سوی بانک شهر و اعطای زمین مشارکتی شرایط لازم را برای ورود بخش خصوصی به بازیافت و امحای زباله های الکترونیکی آماده کرده است.

هرچند که بیش از 850 روز از دستور دادستان کل کشور در مورد امحای صحیح زباله های الکترونیکی م گذرد ولی با توجه به اظهارات مدیرکل آب و خاک محیط زیست در مورد ابلاغ طرح مدیریت پسماند کشور امیدواریم دستور دادستان هر چه زودتر اجرایی شده و زباله های الکترونیکی از زندگی شهروندان دور شوند.