سلامت نیوز:آتش‌سوزی در بازار تاریخی تبریز مهم‌ترین خبر آخرین روزهای هفته گذشته استان بود، هر چند که مردم تبریز در کمتر از یک دهه گذشته هم شاهد وقوع چنین حادثه‌ای بودند. سرای ایکی قاپیلی‌لار در بزرگ‌ترین بازار سرپوشیده جهان دوباره سوخت و حدود 130 مغازه با خسارت‌های قابل توجهی روبه‌رو شدند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از  روزنامه همشهری ،۱۳ آبان ماه سال 88 هم قلب سرای ایکی قاپیلی‌لار به دلیل انفجار والور نفتی حدود دو روز در زبانه‌های آتش سوخت و پس از آن اقدامات مرمتی قابل توجهی در این بازار انجام شد، اما تجهیز بازار جهانی تبریز به سیستم‌های هشدار‌دهنده آتش در نبود سیستم‌های ایمن گرمایشی و عدم گازرسانی همچنان مورد بی‌توجهی قرار داشت و همین مساله دومین آتش‌سوزی سرای ایکی قاپیلی‌لار را در کمتر از یک دهه رقم زد.

 هر چند که مدت‌زمان دومین آتش‌سوزی بازار تبریز بسیار کوتاه‌تر از قبلی بود اما بازاری که این حجم از کالا را در خود جای داده باید به روش استانداردتری اداره شود. بی‌شک سیم‌های برقی که لخت و ساده کشیده شده‌اند در انتقال آتش موثر هستند.

آتش‌سوزی هم زمانی رخ داده که ساعت کاری نبود و نصب دستگاه‌های هشداردهنده در دالان‌ها و راسته‌های بازار می‌توانست از گسترش آتش جلوگیری کند. شاید اگر نگهبان یا دستگاه اعلام خطری در محل بود حجم آتش و خسارت به اصناف بازار تبریز با این گستردگی نمی‌شد.


گلایه‌های بازاریان تبریز از نبود امکانات

مغازه‌داران خسارت‌دیده از آتش‌سوزی سرای ایکی قاپیلی‌‌لار بازار تاریخی تبریز هم درمانده و مستاصل در بین خاکستر سرمایه‌های سوخته‌شان، چشم امید به حمایت مسئولان دوخته‌اند. آنها در شرایط سخت اقتصادی، نگران آنچه در آینده با آن روبه‌رو خواهند بود، هستند؛ سرمایه‌هایشان از دست رفته و تجربه تلخی از وقوع چنین حوادثی دارند.

«یونس صادقی» یکی از مغازه‌داران سرای دودری بازار تبریز که کل وسایل خود را در این آتش‌سوزی از دست داده است، عنوان کرد: 10 سال پیش نیز در 13 آبان سال 88 چنین حادثه‌ای در این محل روی داد و با وجود این‌که اعلام کرده بودند اتحادیه‌ها خسارت مغازه‌داران را پرداخت خواهند کرد، ریالی به کسی پرداخت نشد. در آن زمان بازسازی مغازه‌ها انجام شد ولی سرمایه و مدارک موجود مغازه‌داران در داخل مغازه‌ها از بین رفت و کسی از آنها حمایت نکرد.
«حسین پروینی» مغازه‌دار دالان متقالچی هم با انتقاد از نبود شیر آب و امکانات و تجهیزات آتش‌نشانی در این بازار، اظهار کرد: میراث فرهنگی مانع لوله‌کشی گاز شهری به این بازار می‌شود و مغازه‌داران مجبورند از وسایل گرمایشی نفتی برای گرم کردن خود استفاده کنند.

«حسن نظری» یک مغازه‌دار دیگر هم گفت: شدت آتش چنان بود که امکانات اولیه آتش‌نشانی قادر به خاموش کردن آن نبود، در حالی که اگر ماشین‌آلات سنگین آتش‌نشانی زودتر می‌رسیدند، آتش زودتر خاموش می‌شد. امسال نیز مانند آتش سوزی 10 سال پیش خسارت زیادی به مغازه‌داران وارد شده است. با توجه به گرانی کالا هر کدام از مغازه‌داران به نسبت اجناس موجود در مغازه‌هایشان به‌طور میانگین از یک تا 5 میلیارد ریال خسارت دیده‌اند. انتظار داریم بیمه خسارت برآورد شده را به صورت کامل پرداخت و شهرداری هم با تعمیر زودتر مغازه‌ها زمینه داد و ستد دوباره افراد خسارت‌دیده را فراهم کند.

«رامین یوسفی» یک مغازه‌دار دیگر این بازار هم با بیان این‌که در ساختمان‌ها سیستم اطفای حریق وجود دارد که در زمان بروز آتش‌سوزی هوشمندانه برای خاموش کردن آتش عمل می‌کند، اظهار کرد: در صورت اجرای چنین سیستمی در این بازار در زمان روی دادن آتش‌سوزی این سیستم وارد عمل می‌شد و از گسترش آن پیشگیری می‌کرد.  در بازار نقش‌جهان اصفهان بین 10 تا 15 مغازه را تخلیه و در آن کپسول‌های بزرگ آتش‌نشانی قرار داده‌اند تا در زمان بروز حادثه آتش‌سوزی مغازه‌داران با استفاده از این کپسول‌ها به خاموش کردن آتش اقدام کنند، ولی در بازار تبریز چنین امکانی فراهم نشده است.


بازار تبریز ایمنی لازم را ندارد

فرماندار تبریز با بیان این‌که آتش‌سوزی بازار تبریز در ساعت 10:30 چهارشنبه شب آغاز و با تلاش همه‌گیر عوامل آتش‌نشانی و امدادی ساعت 3 شب مهار شد، اظهار کرد: این آتش‌سوزی تلفات جانی نداشت، ولی در حدود 130 باب مغازه دچار خسارت‌های کلی و جزئی شدند.

«بهروز مهدوی» افزود: با توجه به این‌که اکثر مغازه‌های این بازار بیمه بودند، قرار شد شرکت بیمه در محل آتش‌سوزی حاضر شود و به برآورد خسارات‌ها بپردازد، بنابراین لازم نیست کسبه به دفاتر بیمه مراجعه کنند.
مهدوی تاکید کرد: علت آتش‌سوزی هنوز به صورت قطعی مشخص نیست و نیروهای آتش‌نشانی هم به نتیجه مشخصی درباره علت اصلی آتش‌سوزی نرسیدند. چند سال قبل نیز که آتش‌سوزی در بازار تبریز اتفاق افتاد، دقیقا در همین محل فعلی بود. علت آتش‌سوزی چند سال قبل انفجار والور نفتی بود.

وی با اشاره به سیستم ایمنی بازار تبریز بیان کرد: آنچه که باعث تاسف است، نبود ایمنی مناسب در کل بازار است. عوامل نیروی انتظامی هم اعلام می‌کنند که راسته‌ها و دالان‌های بازار بدون نگهبان است، چون در محل آتش‌سوزی مغازه‌های عطر فروشی وجود دارند، علت اصلی گسترش آتش هم انفجار کپسول‌های گازی این مغازه‌ها بود.


۲۹ مصدوم در حادثه آتش‌سوزی بازار تبریز

سخنگوی اورژانس آذربایجان شرقی درباره تعداد مصدومان این حادثه گفت: در جریان آتش‌سوزی ۲۹ نفر مصدوم شدند که ۱۹ نفر از صدمه‌دیدگان آتش‌نشان بودند.

«وحید شادی‌نیا» اصلی‌ترین چالش نیروهای امدادی را در این حادثه همچون دیگر حوادث ازدحام مردم عنوان کرد و گفت: فرهنگ غلط عکسبرداری و فیلمبرداری مردم از محل وقوع حادثه تا حد زیادی از سرعت عمل نیروهای امداد‌رسانی می‌کاهد. حضور و تجمع بی‌مورد مردم در محل حادثه می‌تواند موجب بروز تلفات جانی بیشتر در جریان حوادث ثانویه از جمله انفجار شود.


عملیات اطفا به‌خوبی انجام شد

استاندار آذربایجان شرقی عملیات اطفای حریق بازار تبریز را موفقیت‌آمیز دانست و از عملکرد نیروهای آتش‌نشانی و سایر نیروهای امدادی قدردانی کرد. «محمدرضا پورمحمدی» گفت: هرچند حضور شهروندان و اصناف و کسبه در محل بازار عبور و مرور و عملیات اطفاء حریق را برای نیروهای آتش‌نشانی بسیار دشوار کرده بود، اما با تلاش خستگی‌ناپذیر آتش‌نشانان و برنامه‌ریزی برای عملیات اطفاء حریق از چند ناحیه به‌ویژه مهار آتش از پشت بام، آتش‌سوزی سریع مهار شد.وی افزود: علاوه بر نیروهای آتش‌نشانی، دیگر نهادهای مسئول نیز، پای کار بودند که از همکاری سپاه و ارتش و نیروی انتظامی هم تشکر می‌کنم.استاندار همچنین از واگذاری 100 مغازه رایگان به مدت یکسال به صاحبان مغازه‌های سوخته بازار تبریز خبر داد.


علت آتش‌سوزی چند روز دیگر اعلام می‌شود

مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تبریز هم با بیان این‌که علت آتش‌سوزی بازار تبریز در چند روز آتی اعلام خواهد شد، اظهار کرد: ماموران آتش‌نشانی با برخورداری از تجربه سال 88 و با مدیریت به‌موقع در کمترین زمان توانستند آتش را به‌طور کامل مهار و خاموش کنند به‌طوری که 10 سال گذشته خاموش کردن آن چند روز طول کشیده بود در حالی که این آتش در مدت حدود 5 ساعت خاموش شد و عملیات لکه‌گیری آن هم 17 ساعت ادامه داشت.

«محمد قلی‌زاده» عنوان کرد: مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدماتی ایمنی شهرداری تبریز مدعی شد که خاموش کردن این حجم و شدت آتش در این مدت نه تنها در ایران بلکه آسیا نیز بی‌نظیر است. برای خاموش کردن این آتش علاوه بر ماشین‌آلات و امکانات 14 ایستگاه آتش‌نشانی، ماشین‌آلات اطفای حریق راه‌آهن و پتروشیمی و شهرهای سهند و سردرود نیز به محل اعزام شده بود.

وی درباره نبود کپسول‌های آتش‌نشانی در این بازار، بیان کرد: کپسول‌های آتش‌نشانی جوابگوی خاموش کردن این حجم آتش نمی‌شد و ماموران آتش‌نشانی با همکاری نیروهای نظامی و انتظامی برای خاموش کردن آن سنگ تمام گذاشتند.


محقق نشدن بودجه تجهیزات آتش‌نشانی
 
رئیس کمیسیون نظارت، تحقیق و ارزیابی شورای شهر تبریز گفت: با توجه به این‌که مغازه‌های این محدوده دارای لوازم آرایشی و بهداشتی و پوشاک بود، این اقلام موجب شعله‌ورتر شدن آتش شده بود.  «علی آجودان‌زاده» با تاکید بر این‌که پیشگیری مقدم بر درمان است، اظهار می‌کند: باید تمهیدات ایمنی پیش از وقوع حادثه اتخاذ شود و امکانات لازم برای مقابله با چنین حادثه‌ای فراهم شود. عواملی که دست به دست می‌دهند تا چنین حوادثی روی دهد باید شناسایی و ریشه‌کن شود و ضعف‌های مربوط به تجهیزات و امکانات را باید از بین برد.

 آجودان‌زاده با گلایه از عدم تحقق بودجه‌ای که برای تجهیز و افزایش امکانات سازمان آتش‌نشانی در سال اول شورا تصویب شده بود، تاکید کرد: درصدی از منابع که برای تجهیز امکانات ایمنی و آتش‌نشانی تعریف شده بود، محقق نشد و باید این امر به‌صورت تخصصی بررسی شود.

وی با اشاره به نبود سیستم گاز‌رسانی در این بازار بیان کرد: دستگاه‌های دولتی باید با همکاری زمینه ایجاد سیستم سوخت‌رسانی به‌روز را در این بازار فراهم کنند تا از تکرار چنین حادثه‌ای جلوگیری شود.


کمبود امکانات نداشتیم

شهردار تبریز گفت: بدون شک باید به فکر توسعه کمی و کیفی تجهیزات آتش‌نشانی باشیم اما در آتش‌سوزی بازار تبریز به هیچ وجه با کمبود امکانات مواجه نشدیم.

«ایرج شهین‌باهر» از به‌کارگیری تمام ماشین‌آلات ۲۳ ایستگاه آتش‌نشانی تبریز برای اطفاء حریق در بازار تبریز خبر داد و افزود: آتش‌نشانان توانستند با شیربرداشت‌هایی که طی دو سال گذشته شهرداری تبریز در سطح بازار تبریز نصب کرده، روند اطفاء حریق را سرعت ببخشند.

وی با یادآوری این‌که اطفاء آتش ۱۰سال پیش سرای ایکی قاپیلی‌لار، ۲روز طول کشیده بود، عنوان کرد: تلاش می‌کنیم در اولین فرصت خسارات آتش‌سوزی را برآورد و اعلام کنیم.


آغاز ارزیابی برای اجرای اقدامات مرمتی

مدیرکل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری آذربایجان شرقی هم از آغاز بررسی و ارزیابی برای اجرای اقدامات مرمتی در بازار تبریز خبر داد و گفت: نیروهای یگان حفاظت میراث فرهنگی استان، کارکنان پایگاه میراث جهانی و اداره کل میراث فرهنگی آذربایجان شرقی به منظور بررسی وضعیت از ساعت آغازین حریق در محل حضور داشتند.

«مرتضی آبدار» افزود: در دالان سقط‌فروشان سرای ایکی قاپیلی‌لار خسارت‌های معماری نسبت به آتش‌سوزی ۱۰ سال پیش کمتر بوده و در حد ۵۰ تا ۶۰ درصد است ولی در دالان میانی دو طاق فروریخته است و صدمات مالی ۱۰۰ درصد بوده و در سرای ایکی قاپیلی بیش از ۱۰۰ مغازه به طور کامل سوخته است.

وی بیان کرد: حدود ۱۰ سال پیش هم این سرا دچار حریق شده بود و با توجه به اقدامات مرمتی و حفاظتی که از سوی اداره کل میراث فرهنگی انجام شده بود در آتش‌سوزی چهارشنبه شب شاهد خسارت کمتری به بنای بازار تاریخی تبریز بودیم. وجود فاضلاب و آب و شیرهای هیدرانت، همچنین سنگ‌فرش بودن این سرا هم در مهار آتش تأثیر به‌سزایی داشت.

وی تاکید کرد: احیا و مرمت اصولی طاق و گنبد و استفاده نشدن از سقف چوبی در مغازه‌هایی که به‌صورت مدرن و با استفاده سقف تیرآهن ساخته شده‌اند، باعث گسترش نیافتن آتش و کاهش حجم آن نسبت به آتش‌سوزی دوره قبل بود.