سلامت نیوز : مسوول واحد بیماری‌های مزمن تنفسی وزارت بهداشت با اشاره به اقدامات انجام شده برای تدوین برنامه ملی كنترل و مراقبت آسم در كشور گفت: به منظور كنترل بیماری‌های مزمن تنفسی، برنامه تشخیص و مراقبت از بیماران آسم برای نظام شبكه‌های بهداشتی - درمانی و ادغام در برنامه پزشك خانواده تهیه شده است كه از نیمه دوم سال به صورت آزمایشی در چند دانشگاه علوم پزشكی كشور اجرا می‌شود.

دكتر مهدی نجمی در آستانه روز جهانی آسم 10  اردیبهشت ماه در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان ایسنا، به بیماری copd به عنوان یك بیماری انسدادی مزمن ریه اشاره كرد و گفت: علاوه بر آسم، بیماری copd نیز از شیوع بالایی برخوردار است و یكی از علل اصلی مرگ و میر محسوب می‌شود. بر این اساس برنامه‌ای استراتژیك به عنوان برنامه راهبردی پنج ساله، برای كنترل این دو بیماری در دست تدوین است.

وی ادامه داد: همچنین به منظور كنترل بیماری‌های مزمن تنفسی، برنامه تشخیص و مراقبت از بیماران آسم برای نظام شبكه‌های بهداشتی - درمانی و ادغام در برنامه پزشك خانواده تهیه شده است و امسال به صورت آزمایشی در چند دانشگاه علوم پزشكی كشور اجرا خواهد شد. در مجموع نظرمان آن است كه این برنامه كنترل و مراقبت آسم و copd به صورت همزمان وارد نظام شبكه‌ شود و امیدواریم در نیمه دوم امسال شاهد اجرای آزمایشی این برنامه در چند دانشگاه علوم پزشكی كشور باشیم.

 شیوع حدود 13 درصدی آسم در كودكان و نوجوانان كشور

شیوع 35 درصدی علایم آسم در تهران هنگام افزایش آلودگی هوا

دكتر نجمی در ادامه به آمار و ارقام بیماری آسم در كشور اشاره كرد و گفت: در این زمینه بررسی‌هایی به صورت مقطعی در داخل كشور صورت گرفته است. به این ترتیب شیوع آسم در جمعیت كودكان و نوجوانان كشور حدود 13 درصد گزارش شده است. همچنین بر اساس بررسی‌ صورت گرفته در تهران در مقطعی كه آلودگی هوا بالا بود، شیوع علایم آسم در تهران تا حد 35 درصد نیز گزارش شد؛ چرا كه یكی از عوامل اصلی ایجاد بروز و تظاهر آسم، آلودگی هواست. در كلانشهرهایی مانند تهران در مقاطعی كه میزان آلودگی هوا افزایش می‌یابد مراجعات افراد با علایم آسم به مطب پزشكان، اورژانس‌ها و بیمارستان‌ها افزایش می‌یابد.

 5/1 میلیارد نفر در دنیا به بیماری‌های مزمن ریوی مبتلا هستند

 300 میلیون نفر در دنیا آسم دارند

وی در توضیح بیماری آسم، گفت: با توجه به تغییر اپیدمیولوژیك بیماری‌ها، امروزه بیماری‌های مزمن غیرواگیر در دنیا بیشترین بار بیماری‌ها را شامل می‌شوند. بیماری‌های قلبی - عروقی، سرطان‌ها، بیماری‌های مزمن ریوی و دیابت به عنوان چهار بیماری غیرواگیر عمده در دنیا مطرح هستند.

به گفته وی، در حال حاضر حدود5/1 میلیارد نفر در دنیا به بیماری‌های مزمن ریوی مبتلا هستند كه از این تعداد حدود 300 میلیون نفر آسم دارند. آسم بیماری مزمن التهابی راه‌های هوایی محسوب می‌شود. در این بیماری به علت التهاب مزمن راه‌های هوایی، افزایش پاسخ‌دهی مجاری هوایی نسبت به عوامل آلرژی‌زا را شاهدیم كه منجر به بروز علایمی مانند حملات مكرر خس خس سینه، تنگی نفس، سرفه و گرفتگی صدا می‌شود.

علایم و حملات آسم، شب و اوایل صبح افزایش می‌یابد

آسم شایع‌ترین علت غیبت كودكان از مدرسه است

وی ادامه داد: علایم و حملات بیماری آسم معمولا هنگام شب، اوایل صبح و یا در اثر فعالیت فیزیكی افزایش می‌یابد. حملات آسم مقداری با انسداد مجاری هوایی همراه است كه اغلب خود به خود یا پس از درمان برگشت پذیر هستند. همچنین شدت این حملات از فردی به فردی دیگر مقداری متفاوت است و معمولا بروز این علایم سبب می‌شود فرد در طول روز دچار احساس ضعف و خستگی شود و منجر به غیبت فرد از مدرسه و محیط كار شود و میزان فعالیت فرد را كاهش ‌دهد.

دكتر نجمی، بیماری آسم را شایع‌ترین بیماری مزمن دوران كودكی و شایع‌ترین علت بستری كودكان در بیمارستان عنوان كرد و افزود: همچنین آسم شایع‌ترین علت غیبت طولانی مدت كودكان از مدرسه است.

 علل و عوامل موثر در بروز آسم

 تفاوت آسم با آلرژی

وی در توضیح علل و عوامل موثر در بروز آسم گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد استعداد ژنتیكی فرد و تماس با آلرژن‌های محیطی می‌تواند باعث بروز حملات آسم شود. آلرژن‌ها را می‌توان به دو گروه آلرژن‌های داخل و خارج از منزل تقسیم كرد. گرد و غبار موجود در منازل، پر یا موی حیوانات خانگی، سوسك حمام و ... از جمله آلرژن‌های داخل منزل به شمار می‌روند. گرده‌های گیاهان، قارچ‌ها، مواد دخانی، مواد محرك شیمیایی در محیط‌های كاری و آلودگی هوا نیز از مهم‌ترین عوامل خطر بیماری آسم هستند. عوامل دیگری مانند چاقی، فعالیت فیزیكی، فقر فرهنگی و اقتصادی، رژیم‌های غذایی و حتی برخی از داروها مانند آسپرین و برخی از داروهای فشار خون می‌توانند در بروز حملات آسم موثر باشند.

وی با اشاره به تفاوت آسم و آلرژی ادامه داد: واكنش‌های آلرژی به صورت‌های مختلف نظیر خارش‌های پوستی خود را نشان می‌دهند. اما زمینه آلرژی در بیماری آسم اثبات شده است و به صورت واكنش بیش از حد راه‌های خود را نشان می‌دهد.


 آسم با داروهای ساده داخلی قابل كنترل است

مسوول واحد بیماری‌های مزمن تنفسی وزارت بهداشت درباره مقایسه درمان‌های آسم در داخل و خارج از كشور، گفت: برای درمان آسم پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای در دنیا صورت گرفته و متخصصان ایرانی نیز از علم روز بهره‌مندند. داروهای دنیا در ایران نیز استفاده می‌شود. در مورد داروهای آسم نیز باید گفت كه در بسیاری از موارد بیماری آسم با داروهای ساده داخلی قابل كنترل هستند و این باور كه حتما باید از داروهای گران قیمت خارجی استفاده شود، نادرست است و شاید درصد بسیار كمی از بیماران به داروهای گران قیمت نیاز داشته باشند. در مجموع در اغلب مواقع اگر تشخیص به درستی صورت گیرد و مصرف دارو نیز درست انجام شود با همین داروهای ساده ارزان قیمت نیز می‌توان بیماری را كنترل كرد.

 روز جهانی آسم و افزایش آگاهی عموم نسبت به این بیماری

مسوول واحد بیماری‌های مزمن تنفسی وزارت بهداشت در پایان گفت: هدف از برگزاری روز جهانی آسم آن است كه به نوعی حساس سازی جامعه و افزایش آگاهی عموم جامعه و مسئولان نسبت به بیماری آسم و عوامل خطر ایجاد كننده آن صورت گیرد؛ چرا كه در دنیا اثبات شده موثرترین گام در راه پیشگیری و كنترل این بیماری، آموزش و اطلاع رسانی است و اگر مردم نسبت به این بیماری شناخت دقیق داشته باشند، مانند تمام بیماری‌ها می‌توان تا حد زیادی از بروز حملات آسم جلوگیری كرد.