سلامت نیوز: اخیرا گزارشی در شبکه خبری بی بی سی فارسی درباره کیفیت داروهای ایرانی پخش شد که در آن یک جراح مدعی بود که اثرات داروهای خارجی بیشتر است به تحقیقی بر روی داروی امپرازول که برای زخم معده تجویز می شود، اشاره کرده و گفته بود که ما یک قوطی امپرازول ۲۰ میلی گرم را به یک آزمایشگاه برای آزمایش دادیم که نتیجه بررسی روی این دارو این شد که در ۱۴ کپسول امپرازول ۲۰ میلی گرم مجموعا به اندازه یک کپسول، داروی امپرازول ۲۰میلی گرم وجود ندارد.
پخش این گزارش در رسانه های مختلف بازتاب گوناگونی داشت .
در ابن رابطه خبرنگار سلامت نیوز از دکتر کیانوش جهانپور ، رییس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت در مورد ادعای بی کیفیتی داروهای ایرانی، پرسید.
جهانپور گفت :« این خبر ارزش خبری ندارد به دلیل اینکه اطلاعات فرد مصاحبه کننده نامشخص است و تنها مدعی است که پزشک است. هیچ پزشکی نه در دوران تحصیلش آزمایشات دارویی انجام داده و نه در دوران کاری اش شغلش این است که دارویی را تست کند و این حوزه قاعدتا در تخصص حوزه پزشکی نیست.حرف بی سند زدن در دنیای امروز کار سختی نیست و رسانه حرفه ای که مغرض نباشد قطعا چنین گزارشی را منتشر نمی کند.»
وی در گفتگو با خبرنگار سلامت نیوز با تاکید بر رعایت استانداردهای بین المللی در تولید داروی داخل، گفت:« شرکت های داروسازی قبل از اینکه بخواهند دارویی را تولید کنند باید ابتدا شرایط تولید آنها احراز شود تا بتوانند مجوز تولید دارو را کسب کنند و دارو وارد بازار دارویی کشور شود. علاوه براینکه سازمان غذا و دارو بر استانداردهای تولید دارو در کشور نظارت می کند ، بسیاری از داروها در مطالعات بالینی و مطالعات آزمایشگاهی توسط بسیاری از دانشگاه ها و دانشکده های داروسازی قبل از تولید و در حین تولید برداشته می شوند.»
دکتر جهانپور با تاکید براینکه به صورت سالانه از داروها نمونه برداری می شود ، گفت:« نمونه ها نیز مجدد تست می شوند که اگر مشکلی وجود داشته باشد برطرف شود یا حتی ممکن است خط تولید دارو متوقف شود و یا اگر نیاز بود از بازار جمع آوری شود.»
وی خاطرنشان کرد:« ما مرکزی داریم به نام مرکز ثبت وبررسی عوارض ناخواسته داروها (ADR) در سازمان غذا و دارو که برای داروهایی که به هر دلیلی باید از سطح بازار جمع آوری شوند، فراخوان می دهد که در اصطلاح به آن ریکال دارویی می گویند و علیرغم اینکه ۹۷ درصد دارو به لحاظ عددی تولید داخلی است و در کشور مصرف می شود ولی وقتی به آمار نگاه می کنیم می بینیم که آمار ریکال داروی ایرانی با ریکال داروی خارجی برابر است که نشان دهنده این است که استانداردهای ملی ما و نحوه نظارت ها بر بازار دارویی حداقل های لازم برای کیفیت دارو را کفایت می کند.»
دکتر جهانپور افزود:« داروهای تولید ایران در بیشتر از ۴۰ کشور دنیا ورود پیدا کرده است و در هر کشوری قبل از اینکه دارویی اجازه واردات پیدا کند باید مدت های مدیدی اسناد و مدارک و شواهد هر دارو و کیفیت آن بررسی شود. کشورهای همسایه ما در منطقه چنین شرایطی دارند که بسیاری از این شرایط بعضا سختگیرانه و حتی غیرمنطقی است ولی با اینهمه داروهای ما اجازه ورود به این ۴۰ کشور را پیدا کرده اند و حتی در برخی کشورها ما داروی ایرانی داریم که تحت لایسنس یک شرکت ایرانی تولید می شود.»
وی گفت:« در دهه های گذشته بیش از ۸۵ تا ۹۰ درصد داروی کشور و امروز ۹۷ درصد داروی مصرفی کشور داخلی بوده است و شاخص درمانی یا شاخص سلامت کشور ما با همین ۹۷ درصد داروی ایرانی کمتر از کشورهای دیگر دنیا نیست چه در بهبود بیماری ها و چه در کنترل بیماری ها که خود این مسئله بزرگترین شاهد است که همین داروها با همین کیفیتی که در بازار بوده و با همین استانداردها از نظر شاخص ها نه تنها از کشورهای دیگر عقب تر نیستیم بلکه بسیاری از کشورهای دنیا در این حوزه ها جلوتر هم هستیم.»
وی افزود:«آیا شما بیماری ای سراغ دارید که مثلا امروز با داروی ایرانی که درمان می شود، میزان موفقیت درمان یا کنترل آن بیماری کمتر از استانداردهای بین المللی باشد؟ ما در هیچ زمینه ای نتایج درمانی مان از هیچ کشور دیگری ضعیف تر نیست که قاعدتا نشان دهنده این است که آن دارو کیفیت لازم را دارد.»
وی خاطرنشان کرد:« در موارد خاص اگر دارویی چه از نظر عوارض و چه از نظر کیفیت مشکل داشته باشد به مرکز ثبت وبررسی عوارض ناخواسته داروها گزارش می شود و بلافاصله در مورد آنها تصمیم گیری می شود و این در همه بازارهای دارویی دنیا چنین است و هیچ بازار دارویی وجود ندارد که ادعا کند ریکال ندارد. »
دکتر جهانپور در ادامه گفت:« ممکن است فرمولاسیون داروها بعضا بین شرکت های داروسازی متفاوت باشد و ممکن است فردی یک دارویی با فرمولاسیون یک شرکت را آن هم در داروهای خاص و برخی بیماری های خاص و مزمن(عموما در بیماری های حاد چنین نیست) برای سال های مدیدی مصرف کند که با مصرف دارو با فرمولاسیون دیگری دچار مشکل شود، اگر ما شواهد دقیق داشته باشیم که بیماری با شواهد متقن و با استدلال پزشکش با یک دارو چه داروی داخلی و چه داروی خارجی دچار عوارض خاصی می شود که با فرمولاسیون مشابهی در شرکت دارویی دیگر دچار این عوارض نمی شود قطعا این دارو برایش فراهم خواهد شد.»
وی گفت:« همانطورکه ممکن است که فرمولاسیون داروی یک شرکت ایرانی با یک بیمار برای بیماری مزمن سازگاری نداشته باشد ما مواردی داریم که فرمولاسیون یک داروی خارجی با بیمار ما سازگاری ندارد و برعکس تولید یک شرکت دارویی داخلی را تحمل می کند این چیزی است که در بازار دارویی امر معمولی است و چیز عجیبی نیست و نشان دهنده استانداردها و کیفیت نیست بلکه تفاوت هایی است که ممکن است در فرمولاسیون و نحوه فرآوری دارو وجود داشته باشد.»
وی در پاسخ به اینکه آیا از کشوهای چین وهند واردات دارو و یا مواد اولیه دارویی داریم، گفت:« به هیچ وجه از کشور چین داروی وارداتی نداریم چون صنایع چین از نظر ما ارزیابی نشده است و لذا داروی ساخته شده از چین وارد نمی کنیم اما از کشور هند از سال های قبل واردات داروی ساخته شده داشته ایم و اکنون هم این واردات ادامه دارد. هند یکی از بزرگترین صادرکنندگان دارو در دنیا محسوب می شود.»
وی در مورد واردات مواد اولیه دارویی از کشور چین گفت:« اگر بررسی کنید بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان ماده اولیه دارویی در دنیا دو کشور چین و هند هستند و ما هم از واردات آن مستثنی نیستیم همانطور که بزرگترین تولیدکنندگان دارو در اروپای غربی و در ایالات متحده هم مصرف کننده مواد اولیه دارویی تولیدی چین و هند هستند.»
وی در پاسخ به اینکه آیا کیفیت مواد اولیه چینی مشکلی ندارد، به ماجرای داروی والزارتان در سال ۲۰۱۸ اشاره کرد و گفت:« دارویی به نام والزارتان در دنیا تولید میشد که شرکت های مختلفی در دنیا تولیدکننده ماده اولیه آن بودند ولی اغلب تولید کننده ماده اولیه این دارو دو کشورهند و چین بودند. مشخص شد که در اروپای غربی ویک شرکت برند والزارتان مشکل دارد که اعلام کردند ماده اولیه اش را از شرکت چینی خریداری می کردند بعد از بررسی ها مشخص شد که از ۱۷ تولید کننده مجاز آن دارو در ایران هم ۶ شرکت از همان شرکت چینی ماده اولیه را که همان شرکت برند اروپایی می خرید، خریداری می کردند و جالب اینکه بعدا مشخص شد ۶ شرکت امریکایی هم از همان شرکت چینی خریداری می کردند.»
وی افزود:«تنها تفاوتی که وجود داشت این بود که داروی ایرانی مظلوم واقع شده بود شاید اگر قبل از این فراخوان و ریکال کسی می پرسید می گفتند این داروی ایرانی ماده اولیه اش چینی است و فکر می کردند آن دارویی که در شرکت برند اروپایی تولید می شود احتمالا از جای دیگری به صورت خاص آمده این موضوع ریکال که پیش آمد مشخص شد که همه این شرکت ها چه در اروپا و چه ۶ شرکت در ایران و چه ۶ شرکت در امریکا همه از یک شرکت داروسازی چینی مواد اولیه دارویی خریداری می کردند و فقط تفاوت در قیمت دارویشان بود که آن شرکت اروپایی تحت عنوان یک برند، دارو را به چند برابر داروهای شرکت ایرانی به فروش می رسانید.»
وی در پایان گفت:« امسال ، سال رونق تولید است و عزم جدی وزارت بهداشت با تاکید وزیر بهداشت بر این است که اگر داروی تولید داخلی استانداردهای لازم را از سوی وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو اخذ کرده باشد اجازه واردات به داروی مشابه تولید داخل داده نشود و شاهد هستیم این موضوع با عزم جدی درماه های اخیر پیگیری شده و قطعا وزارت بهداشت از این موضوع کوتاه نخواهد آمد و ما امسال امیدواریم با همین نگاه شاهد این باشیم که رشد تولید داروی ایرانی که سال گذشته وجود داشت امسال حفظ شود و حتی افزایش پیدا کند.»
نظر شما