سلامت نیوز : بر اساس آخرین آمارهای جهانی روزانه 3 / 5 میلیون تن زباله در جهان تولید می‌شود و در این میان سهم ایران 50 هزار تن در روز است .
 
براساس آمار و ارقام ارایه شده هر ایرانی روزانه بین 700 تا 800 گرم زباله تولید می کند که این رقم با توجه به سازو کارهای فعلی دفع زباله در کشورمان و ضرورت توجه به مسایل زیست محیطی بسیار قابل توجه است .
براساس مطالعات انجام شده، شهروندان تهرانی سه برابر استاندارد جهانی زباله تولید می کنند.
در حال حاضر مدیریت و جمع آوری زباله ها در کشورها و جوامع مختلف به ویژه کشورهای در حال توسعه به یکی از دشوارترین کارها برای نهادهای ذیربط از جمله شهرداری ها تبدیل شده است .
از سوی دیگر به دلیل انبوه زباله ها در جنگل ها و محل زندگی حیوانات همواره شاهد بروز مشکلاتی برای حیوانات وحشی هستیم که این مسئله بدون شک انقراض آنها را سریعتر می کند.
به تازگی سر بچه خرسی به مدت 10 روز در قوطی پلاستیکی گیر کرده بود که در نهایت دوستداران محیط زیست این حیوان سرگردان را نجات دادند اما چون بچه خرس دراین مدت قادر به تغذیه نبود،تمام توان خود را از دست داده بود. بچه خرس پس از تغذیه با شیر مادرش توان از دست رفته را بازیافت و بچه خرس و مادرش در طبیعت رها شدند.
بدون شک در ایران نیز چنین حوادثی کم نیست از این رو باید تمام اقشار جامعه به فکر نجات طبیعت باشند.
این در حالی است که زباله ها امروز همنشین طبیعت شده اند و به خصوص در مناطق طبیعی و مورد استفاده گردشگران ، انبوه زباله ها به شکل آزار دهنده ای به چشم می خورد.
این روزها انسان مغرور تنها به پیشرفت و سلطه خود بر طبیعت می اندیشد از این رو برای توسعه ، طبیعت را فدا می کند و زمانی متوجه این اشتباه می شود که دیگر جنگلی ، تالابی ، دریاچه ای ، پرنده مهاجری و یا گونه نادری از گیاه و جانوری در طبیعت باقی نمی ماند.
از سوی دیگر تجملات و گسترش زندگی شهری موجب شده است که تولید زباله بیش از میزان مصرف باشد و این میزان نیز روز به روز در حال افزایش است.
چنانچه استفاده از ظروف یک بار مصرف و رها کردن آن در طبیعت ضربه محکمی بر پیکر محیط زیست وارد می کند زیرا حدود 300 سال طول می کشد تا این ظروف که پایه پلاستیکی دارند در طبیعت تجزیه شوند.
ما در کشور به خصوص در تهران به طور روزانه شاهد افزایش جمعیت هستیم و بدون شک این افزایش جمعیت با افزایش تولید زباله ارتباط مستقیم دارد.
" عباس محمدی " مدیر گروه دیده بان کوهستان انجمن کوهنوردی ایران و فعال محیط زیست معتقد است در حال حاضر محیط زیست گنجایش و ظرفیت این نرخ افزایش جمعیت را ندارد.
وی گفت : باید افزایش جمعیت متناسب با امکانات و تجهیزات موجود باشد ولی متاسفانه افزایش جمعیت ما با آهنگ رشد و توسعه کشور همخوانی ندارد از این رو مقابله با زباله ها در کشور نیاز به فرهنگ سازی دارد .
بر اساس آخرین آمار اعلام شده در حال حاضر جمعیت تهران نزدیک به 13 میلیون نفر است و هر روز نیز بر تعداد آنها افزوده می شود که این افزایش جمعیت و تولید انبوه زباله موجب آسیب رساندن به محیط زیست و به هم خوردن نظم طبیعت می شود.
این در حالی است که بنا بر آمار سالانه حدود یک میلیون نفر به جمعیت کشور اضافه می شود.
به اعتقاد کارشناسان متاسفانه هر سال شاهد افزایش تولید زباله هستیم که اگر با همین روند پیش رود بدون شک در آینده نزدیک شاهد یک فاجعه زیست محیطی خواهیم بود.
محمدی در همین زمینه به تعداد سفرهای ایران اشاره کرد و گفت: مردم در کشورهای اروپایی یک سال کار می کنند و به جز تعطیلات آخر هفته فقط سه یا چهار روز متوالی تعطیل هستند و فرصت برای سفر دارند در حالی که در ایران بنا بر اعلام آمارهای رسمی هر ایرانی به طور میانگین در سال دو بار به سفر می رود.
براساس آمار ارایه شده از سوی پلیس راهنمایی و رانندگی و سازمان میراث فرهنگی اعلام کرده بودند که عید امسال 140 میلیون نفر سفر در کشور انجام شد یعنی به طور میانگین هر ایرانی دو سفر.
محمدی گفت :این سفر ها بدون شک عوارضی برای طبیعت دارد که بخش زیست محیطی آن بسیار مهم است ، متاسفانه در بسیاری موارد دیده می شود وقتی خانواده ای در راه سفر استراحت می کنند بعد از رفتن آنها ، تمام دور و اطراف محل استقرار آنها مالامال از زباله می شود که این امر جای تاسف و نگرانی دارد.
وی معتقد است دولت فقط گردشگری را رواج می دهد بدون این که بخش زیست محیطی ان را ترویج کند و برای آن فرهنگ سازی کند.
این فعال زیست محیطی در ادامه به بطری ها و ظروف نوشابه رها شده در طبیعت اشاره کرد و گفت: در بیشتر کشورهای پیشرفته مسوولیت جمع آوری بطری ها و موادی که زباله تولید می کنند بر عهده تولید کننده است در حالی که در کشور ما تولید کنندگان بسیار بی مسوولیت نسبت به این مسئله برخورد می کنند .
وی خاطرنشان کرد: راه ساده ای برای این کار وجود دارد که در کشورهای خارجی مانند کانادا نیز متداول است. این که وقتی فردی اقدام به خرید مثلا نوشابه می کند ، در هنگامی که پول کالا را پرداخت می کند ، فروشنده پول بطری یا ظرفی که محصول داخل آن وجود دارد را گرویی بر دارد و بعد از مصرف محصول ظرف خالی شده را به همان فروشگاهی که محصول را خریداری کرده ، تحویل دهد و پول ظرف را از فروشنده دریافت می کند در واقع با این کار در افراد انگیزه ایجاد می شود .
محمدی گفت : این روش در گذشته در کشورمان مان نیز برای شیشه های نوشابه متداول بود .
وی ادامه داد : در حال حاضر چون حجم بطری ها زیاد است شاید برای فروشندگان توجیه اقتصادی نداشته باشد که البته این مسئله نیز راه حل دارد ، در برخی کشورهای اروپای و امریکایی در فروشگاه ها دستگاه خرد کن پلاستیک وجود دارد که وقتی بطری را وارد آن می کنند ، خرد می شود و حجمش یک صدم می شود که بعد از آن یا به شرکت تولید کننده می فرستند که بازیافت شود یا این که در بسته بندی هایی آنها را صادر می کنند.
محمدی گفت : هم اکنون افرادی در شهر تهران با چرخ دستی زباله های خشک را از کنار خیابان و سطل آشغال ها جمع می کنند که به نظر من می توان آنها از ناجیان محیط زیست دانست زیرا زباله ها را از سطح شهر جمع می کنند و در بسیاری از موارد زباله ها توسط این ناجیان به دست صادرکنندگان زباله به کشور چین می رسد.
این فعال محیط زیست افزود : نفت سرمایه ملی کشورمان با سختی و هزینه زیادی استخراج می شود و بعد از آن به ظروف پلاستیکی تبدیل می شود و به دلیل نبود فرهنگ کافی این سرمایه ملی در طبیعت رها می شود . این در حالی است که دراین زمینه باید آموزش به مردم داده شودو این از وظایف دولت هاست.
" محمد هادی حیدرزاده مقدم " رییس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران نیز براین باور است که در واقع عدم آگاهی مردم از خطرات آینده مشکلات زیست محیطی ناشی از رشد روز افزون زباله ،بزرگترین مشکل این بخش است.
وی گفت : نتایج مطالعات نشان می دهد که افراد بسیار بیشتر از موادی که مصرف می کنند، زباله تولید می کنند که البته در برخی کشورهای توسعه یافته از زباله بهترین استفاده را می کنند و از آن به عنوان " طلای کثیف " نام می برند .
رییس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار تاکید کرد که مردم باید در حل مشکل زباله در تهران با شهرداری همکاری کنند و سازمان های ذیربط همچون شهرداری ، حفاظت محیط زیست و سازمان های آموزشی باید زمینه های آموزش مردم به ویژه در زمینه چگونگی تفکیک زباله را فراهم کنند .
وی به اهمیت تفکیک زباله از مبدا اشاره کرد و گفت: 70 درصد زباله های تولید شده در تهران از نوع " تر " و 30 درصد " خشک " است که زباله های خشک از نظر اقتصادی مقرون به صرفه تر هستند.
این در حالی است که همه ما می دانیم تهران شهری در حال پیشرفت است و ساخت و ساز نیز در آن فراوان دیده می شود از این رو میزان نخاله های ساختمانی نیز مشکلاتی دیگر را برای این کلان شهر ایجاد کرده است.
به طور کلی پسماندها به پنج دسته " عادی " ، " پزشکی - بیمارستانی " ، " ویژه " ، " کشاورزی " و " ساختمانی " تقسیم می شوند که هر کدام خصوصیات و مشکلات خاص خودشان را دارند.
به گفته رییس ستاد محیط زیست شهرداری تهران روزانه 500 تن زباله بیمارستانی در کشور تولید می شود که چگونگی دفع این زباله ها باید به مراتب بیش از زباله های شهری مورد توجه مسوولین قرار گیرد .
وی خاطرنشان کرد : تا سال 1383 قانون مدیریت پسماند در کشور وجود نداشت که در همان سال این قانون تهیه و در سال 84 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.
کارشناسان معتقدند این اتفاق خوبی بود اما متاسفانه آیین نامه های موجود در این قانون اجرایی نشد و این قانون تاکنون هیچ گاه به طور کامل اجرا نشده است که دلیلش می تواند کم تحرکی سازمان های ذیربط مانند سازمان حفاظت محیط زیست باشد.
یکی از مشکلاتی که در مورد زباله های ویژه و بیمارستانی با آن مواجه هستیم این است که براساس قانون مدیریت پسماند ، شهرداری موظف است زباله های ساده و خنثی شده را حمل کند بنابراین در این میان تکلیف زباله های ویژه چه می شود .
این در حالی است که حمل و دفع زباله های ویژه بدون شک نیاز به تلاش و همکاری بیشتر وزارت خانه های بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و صنایع و معادن دارد.
رییس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران در این مورد گفت : حوزه مدیریت پسماند دارای سه ضلع است که " آموزش و فرهنگ سازی " ، " اعمال قانون " و " استفاده از فناوری های نوین و ارتقای آن " سه ضلع این مثلث را تشکیل می دهند.
به گفته وی اگر این سه ضلع همزمان و همگام با هم حرکت کنند می توان به اجرای قانون مدیریت پسماند امیدوار بود .
این در حالی است که به تازگی طرح جامع مدیریت پمساند کشور نیز به تمام دستگاه های ذیربط ارجاع داده شد .
"فرهاد پورمحمدسخا " مدیر دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست از ابلاغ
این طرح به دستگاه ها خبر داد و گفت : این طرح با همکاری 10 وزارتخانه و دستگاه مسوول تهیه و تدوین شده است که در آن وظایف هر کدام از دستگاه ها مشخص شده است.
اجرای طرح مدیریت پسماند به یک طرح جامع ملی نیاز داشت که برای این منظور از 6 ماه پیش در سازمان حفاظت محیط زیست نشست هایی باحضور نمایندگان وزارتخانه ها وسازمان ها برگزار شد.
با تدوین طرح سند ملی و نقشه راه اجرای این طرح برای تمام دستگاه ها مشخص شد تا به نوعی از هم پوشانی و موازی کاری دستگاه ها جلوگیری شود.